گاهی برای شرکتهایی با P/E بالا گفته میشود که این شرکتها رشدی هستند. اکنون این سوال مطرح است که شرکت رشدی چه شرکتی است و چرا P/E بالایی دارد؟
سود انباشته چیست؟ نحوه محاسبه سود انباشه به چه صورت است؟
آیا می دانید سود انباشته چیست؟ سرمایه گذاری در شرکتها و بورس، همیشه با هدف دریافت سود و افزایش درآمد، انجام میشود. هیچگاه همه ی سود یک شرکت به سهامداران تحویل داده نمیشود، بلکه درصدی از سود خالص را به حساب سهامداران واریز کرده و درصدی از سود را که به منظور های مختلف استفاده میشود را تحت عنوان سود مذکور در حسابی به نام سهامداران ذخیره میکنند که معمولا در این حساب، درصدی از سود انباشته ی سالهای قبل هم موجود می باشد. به درصدی از سود خالص که با فرمول و روش های خاص حسابداری محاسبه میشود، سود انباشته میگویند، چون امکان اینکه سود چند سال در حساب ذخیره شود وجود دارد اصطلاحا سود انباشته میگویند.
تعریف سود انباشته چیست؟
Retained earnings سود انباشته، در واقع درصدی از سود را دربرمیگیرد که در شرکت سهامی به منظورهای متفاوت استفاده میشود و در نهایت به سود سهامداران ختم میشود. در پایان هر سال یا به عبارتی در پایان سال مالی لازم است به همه ی حساب ها، اعم از بدهکاری ها، بستانکاری ها، هزینه ها، درآمد، درآمد خالص، سود، سود خالص، ضرر و زیان، زیان ناخالص، زیان خالص و انباشته ی باقیمانده ی سال سپری شده، رسیدگی شود و به صورت نتیجه ای مکتوب درآورد. سود مذکور از فرمول مخصوص حسابداری به صورت زیر به دست می آید:
سود انباشته= سود ابتدای دوره+ سود و زیان خالص- سود سهام نقدی- سود سهمی.
سود مذکور و هر کدام از عبارات ذکر شده با استفاده از این فرمول به دست می آیند. البته امروزه استفاده از نرم افزارهای حسابداری، انجام این محاسبات را آسان نموده است.
سود ابتدایی دوره، سودی موثر بر مقدار سود انباشته
سود ذخیره شده دوره های قبلی در سال مالی اخیر، به عنوان سود ابتدایی دوره شناخته میشود. این عدد امکان دارد منفی و یا مثبت باشد. مقدار سود ذخیره شده ابتدای دوره، نقش مهمی در مقدار آن ایفا میکند. اگر در سال مالی گذشته، مقدار هزینه ها و بدهی ها از سود مذکور بیشتر شده باشد، این مقدار منفی میشود. برای جبران سود ذخیره شده منفی، از سود انباشت دوره ی جدید کسر میشود. به این معنی که در دوره ی پیش رو هم اثر منفی انباشت سال گذشته را باید جبران نمود و هم سود بیشتر کسب نمود.
سود و زیان خالص، موثر بر سود انباشته
سود یا زیان خالص، از محاسبهی هزینه های عملیاتی، هزینه های غیر عملیاتی، مالیات، درآمدهای عملیاتی و درآمدهای غیر مالیاتی، به دست می آید.
فرمول سود و زیان خالص
مالیات- درآمدهای غیر عملیاتی+هزینه های غیر عملیاتی+درآمدهای عملیاتی.
درآمدهای عملیاتی، همانگونه که اسمش پیدا است. شامل درآمدهایی است که با انجام کار از قبیل: فروش محصولات تولید شرکت، ارائه ی خدمات به مشتریان شرکت، اجاره ی بخشی از دارایی های شرکت، انجام شراکت به منظور انجام کار بیشتر.
درآمدهای غیرعملیاتی، شامل درآمدهای حاصل از سود بانکی، دریافت بازپرداخت وامی که به کارکنان داده شده است.
هزینه غیر عملیاتی شامل هزینه هایی از قبیل بازپرداخت وام، یا پرداخت بهره ی وام به بانک می باشد.
مالیات، بخشی از درآمد می باشد به اداره ی دارایی تسلیم میگردد. طبق مصوبه ی دولتی، اگر درآمد شرکت ها از حدی بالاتر برود، آن درآمد مشمول مالیات میشود.
با جایگزین کردن مقدار عددی عبارات ذکر شده در فرمول سود و زیان خالص، یک عبارت عددی به دست می آید. مقدار به دست آمده اگر مثبت باشد یعنی سود خالص، و اگر منفی باشد یعنی زیان خالص. محاسبه ی دقیق سود یا زیان خالص، در محاسبه ی سود انباشته موثر میباشد.
سود خالص نسبت به سود ناخالص، کمتر می باشد اما برای برنامه ریزی، قابل اطمینان تر میباشد. برای محاسبه سود خالص، باید هزینه های پنهان را از سود ناخالص کسر کرد. هزینه های پنهان شامل:
- هزینه ی اجاره املاک
- هزینه ی آب، برق، گاز و تاسیسات
- هزینه هایی که به منظور نوسازی محل کار متحمل میشوند
- هزینه ی تبلیغات
- هزینه ی تعمیر و خرید ابزارآلات و دستگاه
- بیمه ی پرداختی
- هزینه ی خدماتی نظیر غذا، چای، نظافت و باغبانی
- سود سهام نقدی، عددی موثر در سود انباشته:
سود سهام، به مبلغی که هر شرکت سهامی در پایان سال مالی موظف است به سهامداران تحویل دهد، اطلاق میشود. البته در یک دوره ی مالی، ممکن است به علت زیان مالی شرکت، اصلا سودی به سهامداران تعلق نگیرد. زمانی که در جلسات عمومی، نرخ سود سالیانه بررسی و تصویب شد. شرکت سهامی موظف میشود که سود را ظرف مدت معینی به سهامداران عرضه کند.
سود سهمی، سودی که از مقدار سود انباشته می کاهد
سود سهمی، همانگونه که از نامش پیدا است سودی میباشد که به بالا بردن ارزش و تعداد سهم سهامداران منجر میشود. سود سهمی به طور مستقیم به سهامداران عرضه نمیشود. بلکه با افزایش تعداد سهم آنها، به صورت غیرمستقیم، سهام را افزایش داده و به سهامداران، سود میرسانند. سود سهمی برای شرکت های سهامی هم مزیت هایی به همراه دارد. با این توصیفات، لازم شد مثالی از محاسبهی مقدار سود انباشته را مطرح نماییم.
سود ذخیره شده ابتدایی دوره:10.350.000
سود سهام نقدی: 80.000.000
سود سهمی: 20.000.000
سود و زیان خالص:200.000.000
10.350.000+ 200.000.000– 80.000.000– 20.000.000= 100.350.000
سود ذخیره شده این شرکت، عددی مثبت و برابر با صد میلیون و سیصد و پنجاه هزار ریال میباشد. سود انباشته در موارد مختلفی چون:
- تولید محصولات با کیفیت تر
- گسترش خط تولید یا خدمات
- پرداخت وام ها و بدهی ها
- خرید سوله یا املاک جهت افزایش دارایی های شرکت
- افزایش جذب نمایندگی
- افزایش جذب کارگر و پرسنل
- افزایش تبلیغات
به مصرف میرسد. همه ی این فعالیت ها موجب رونق کسب و کار، افزایش ارزش سهام و افزایش سود دهی، بدون پرداخت هیچ گونه آورده ای از طرف سهامداران میشود. قطعا سهامداران حقیقی از این پیشرفت خرسند خواهند شد و سود انباشته را مفید می پندارند. مدیران و صاحبان مشاغل، برای ارتقای سود و همچنین سود انباشته، باید تمام عوامل موثر در کاهش یا افزایش سود انباشته را بررسی کرده و در جهت افزایش سود انباشته برنامه ریزی کنند. انجام پروژه هایی که ریسک زیان بالایی دارند، موجب احتمال کاهش سود انباشته میشود. راه اندازی بخش جدید در تولید محصولات، احتمال افزایش سود انباشته را بالا می برد. افزایش تبلیغات قطعا در دراز مدت، افزایش سود انباشته را موجب میشود. سود انباشته، در ترازنامه یا صورت وضعیت مالی شرکت ها در دوره ای معین، درج میشود. ترازنامه صورت مثالهایی از محاسبه درصد سود یا زیان وضعیتی است از دارایی ها، بدهی ها و سرمایه ی دوره ی مالی سپری شده که توسط حسابرسان و بخش حسابداری تهیه میشود.
ترازنامه، سند درج سود انباشته
ترازنامه ها همگی به یک صورت ارائه میشوند. ترازنامه شامل سه ستون، دارایی، بدهی و سرمایه میباشد.
- دارایی: همه اموال، اسناد، املاک، بستانکاری ها، وسایل و تجهیزات در بخش دارایی ترازنامه به صورت لیستی براساس کاهش نقدینگی ثبت میشوند.
دارایی ها با معیار زمان به دو دسته ی جاری و غیرجاری تقسیم میشوند. دارایی هایی که در زمان کمتری به نقدینگی تبدیل میشوند، دارایی جاری یا نقدینگی بالاست و نوع غیرجاری، دارایی است که زمان زیادی برای تبدیل آن به پول نقد نیاز است.
- بدهی ها: بدهی ها معمولا بخش جدا نشدنی ترازنامه ها محسوب میشوند، بدهی ها شامل تمام وامها، چک و سفته ها و بدهی هایی که شرکت موظف به پرداخت آنهاست، میباشد. کاهش بدهی ها و تمرکز بر افزایش سود به ارائه ی ترازنامه ای با کیفیت کمک میکند.
- سرمایه: سود سهامداران، حق و حقوق سهامداران و سود انباشته سالیانه در این بخش ترازنامه ثبت میشوند.
ترازنامه در اصل حاوی معادله ی بنیادی حسابداری مبتنی بر دارایی= بدهی +سرمایه، میباشد.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
اگر سود ذخیره شده شرکت های سهامی به حد نصاب برسد، مدیران میتوانند اوراق سهم جدید به سهام شرکت اضافه کنند. این افزایش سهام موجب رونق و بالا رفتن سود خواهد شد. در کنار افزایش سرمایه از طریق سود انباشته، سهم هایی را هم به عنوان سهم جایزه به سهامداران ارائه خواهند کرد. این افزایش اوراق سهام هر سهامدار، تاثیری در سود سالیانه فرد نخواهد داشت. اشکالی که روش افزایش سرمایه از سود انباشته دارد، این است که به صورت کاذب سرمایه را افزایش میدهد. به عبارتی نه ارزش سهام افزایش می یابد، نه شرکت صاحب پول بیشتری میشود. بلکه فقط تعداد سهم هر شخص افزایش می یابد. مزیت افزایش تعداد ورق سهام فرد هم که مشخص است، فرد در هنگام فروش سهام سود کسب میکند.
گسترش کسب و کار و افزایش سوددهی شرکت با استفاده از سود انباشته، افزایش سرمایه ی شرکت و سهامداران را نیز به همراه دارد.
تاثیر سود انباشته بر قیمت سهام شرکت
هنگامی که یک شرکت اوراق سهم هایش را به فروش میگذارد، قطعا خریداران به سود انباشته آن شرکت توجه میکنند. شرکت ها و صنایع پرمصرف نسبت به شرکتهای دیگر، از سود انباشته بیشتری برخوردار هستند. انباشته ی بالا و قابل توجه در ترازنامه ی شرکتها، نشان از موفقیت و سود مثبت آن شرکت دارد. شرکت هایی که سود انباشته کم و یا غیر قابل توجهی دارند، موفقیتشان ریسک بالاتری دارد. البته باید توجه نمود که مقایسه ی سود انباشت شرکتها با توجه به صنف فعالیت، مدت فعالیت و میزان پشتیبانی دولتی یا خصوصی انجام گیرد. با توجه به تقاضای بیشتر برای سهام شرکتهای با سود انباشته ی بالاتر، قیمت اوراق سهام آن شرکت ها قابل توجه است.
البته امکان اینکه شرکتهای با سود ذخیره شده کمتر، موفق شده و سود بیشتری کسب کنند، وجود دارد به شرط اینکه مدیریت فعال و حسابرس دلسوز داشته باشند.
سود انباشته سهام عدالت
به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی، سود انباشته سهام عدالت مبلغ بسیار بالایی است. مدیران و مسئولان این شرکتها، از سود انباشته به منظور انجام فعالیت های دیگری استفاده میکنند. اگر از سود انباشته به عنوان منبع افزایش سرمایه استفاده میکردند، 150 هزار تومان به ارزش سهام عدالت 570 هزار تومانی افزوده می شد.
سود اندوخته، متفاوت با سود انباشته
طبق قانونی که در ترازنامه موجود است، هر شرکت سهامی موظف است سالانه در پایان دوره ی مالی، 5%از سود خالص و نهایی خود را به عنوان سود اندوخته، ذخیره کند. این موضوع یک بحث حسابرسی است و به منظور حفظ دارایی و منافع شرکت ها میباشد. فقط کافی است که بدانیم سود اندوخته و سود انباشته با یکدیگر متفاوت هستند.
چگونه از سود انباشته مختص هر شرکت اطلاعات کسب کنیم؟
از آنجایی که اکثر مردم به سرمایه گذاری در بورس علاقه مند هستند،لازم است قبل از سرمایه گذاری اطلاعاتی درمورد شرکت مورد نظر خود کسب کرده و سپس سرمایه گذاری انجام داد.
به منظور کسب اطلاعات مربوط به ترازنامه ی شرکت های فعال در بورس، میتوان به سایت کدال با آدرسcodal.ir مراجعه کرد. برای اطلاع از مقدار سود انباشته ی هر شرکت، ابتدا روی بخش اطلاعیه کلیک کرده و مشخصات شرکت مدنظر را انتخاب نموده تا اطلاعات سود انباشته را آپلود کند.
سود انباشته متعلق به هر سهم را چگونه محاسبه کنیم؟
به منظور محاسبه سود انباشته متعلق به هر حساب، مقدار عددی سود انباشته را بر تعداد کل سهم ها تقسیم کرده و عددی که به دست می آید، سود انباشته مختص هر سهم میباشد.
سود انباشته شامل مالیات نمیشود:
با توجه به اینکه ابتدا مالیات پرداخت میشود، سپس سود انباشته محاسبه میگردد، میتوان گفت مالیات به طور غیر مستقیم از انباشته کسر میگردد. شرکت هایی که در طول دوره ی مالی، دچار زیان انباشته شده باشند. می توانند با درج زیان انباشته در اظهارنامه ی مالیاتی، از دادن مالیات با توجه به مصوبات مالیاتی، معاف گردند.
سهامداران باید بدانند، کسب سود و درآمدزایی از طریق سرمایه گذاری و خرید سهام، نیازمند صبر میباشد. اگر صاحبان سهام، دریافت سود زیاد در زمان کمی را مدنظر قرار دهند. قطعا با سود انباشته موافق نخواهند بود و آن را نمیپذیرند، غافل از اینکه سود انباشته اگر به درستی مدیریت شود، در دراز مدت موجب رونق شرکت، بالا رفتن ارزش سهام و به مثالهایی از محاسبه درصد سود یا زیان طبع سوددهی بیشتر میشود.
شرکت خود را به بهترین شکل مدیریت کنید
هر مدیر خوب نیازمند ابزاری قدرتمند است تا بتواند مجموعه خود را به بهترین شکل مدیریت کند. مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو ابزاری قدرتمند است که می تواند به مدیران در کنترل کارمندان و محاسبه حقوق و دستمزد آنها کمک کند.
شما همیشه یک مدیر لایق هستید و باید بهترین ها برای شما باشد. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو کار مدیریت خود را بسیار آسان تر کنید.
0 تا 100 محاسبه محاسبه سود مرکب در بورس (2021)
سود مرکب در بورس یکی از مباحث مهم در سرمایهگذاریها است. خصوصا در بورس که محدودیت نوسان ۵ درصد و سه درصد منجر میشود نتوان چندان سود کرد. ولی با وجود این محدودیت نوسان، سود مرکب باعث میگردد با همین نوسان ۵ درصد و حتی کمتر به سود زیادی رسید. این در جواب کسانی که بدنبال این هستند که بدانند بازده بورس چقدر است؟ می تواند کمک شایانی بکند.
محاسبه سود مرکب در بورس چگونه انجام می شود ؟
فرض بکنید سهمی دارید که در هر روز معاملاتی با پایانی 5+ درصد بسته میگردد. به فرض به اندازه 10 میلیون تومان از این سهم خریداری کردید، در چند روز معاملاتی ارزش سهمی که خریدهاید دو برابر میگردد؟
بیایید حساب نماییم. اگر سهمتان هر روز 5+ درصد بخورد؛ در این حالت سهمی که خریدهاید در نخستین روز معاملاتی 500 هزار تومان سود میدهد؛ زیرا
500.000 = 0.05 * 10.000.000 = 5% * 10.000.000
بنابراین داراییتان در پایان نخستین روز معاملاتی برابر 10 میلیون و 500 هزار تومان میشود.
10.500.000 = 500.000 + 10.000.000
حالا فرضاً که ارزش سهمتان در روز دوم معاملاتی هم 5 + درصد رشد نماید. در نهایت سودتان در دومین روز مثالهایی از محاسبه درصد سود یا زیان معاملاتی معادل 525 هزار تومان است.
525.000 = 0.05 * 10.500.000 = 5% * 10.500.000
پس داراییتان در دومین روز معاملاتی معادل 11 میلیون و 25 هزار تومان میگردد.
11.025.000 = 525.000 + 10.500.000
اگر به همین ترتیب حساب نمایید سودتان در روز سوم معاملاتی 551 هزار و 250 تومان و دارایینان در انتهای روز معاملاتی سوم 11 میلیون و 576 هزار و 250 تومان است.
حالا بگذارید آنچه گفته شد، جمع کنیم.
فرمول محاسبه سود مرکب در بورس چیست؟
فرض بگیرید داراییتان در روز n-ام را به شکل FVn و سرمایه اولیه خود را با PV بیان کنیم. در این حالت داراییتان در روزهای اول، دوم و سوم به این شکل است:
اگر به همین شکل ادامه دهید، میبینیم سرمایه اولیه شما PV و r میزان سود و میزان دارایی شما در روز n-ام FVn باشد، در این حالت خواهیم داشت:
پس به این روش اگر سهمی که به اندازه 10 میلیون تومان خریداری کردید هر روز 5% یا همان 0.05 سود نماید، داراییتان در ۱۴ روز کاری مساوی است با:
یعنی شما در 14 روز کاری 98% سود میکنید و داراییتان 19 میلیون و 799 هزار و 315 تومان است.
در این محاسبه میتوانید سود نهایی را هم این طور حساب نمایید. اگر سود هر روزهای که میگیرید را با r نشان بدهید و میزان سودتان در روز n – ام را با rn نمایش بدهید، در این حالت سود نهاییتان چنین است:
همچنین با همین روش اگر سهمی که خریدهاید یک روز دیگر هم 5+ درصد سود بدهد و در 15 روز کاری نیز مثبت 5 بگیرد، در مجموع 108 درصد سود میکنید؛ زیرا:
اگر به این اعداد بنگرید، میبینید که سود مرکبتان چه ارقام زیادی را میتواند حاصل نماید؛ چرا که شما 5 روزی کاری یا یک هفته در بازار بورس هر روز 5% سود کنید، داراییتان 28 درصد افزایش میکند. حال اگر بهجای 5روز کاری، 10 روزی کاری برابر با دو هفته، روزانه ۵ درصد سود بگیرید، داراییتان 63% افزایش مییابد؛ ولی اگر 15 روز کاری یا 3 هفته روز %5 درصد سود بکنید، داراییتان 108% افزایش مییابد.
سود مرکب در بورس چیست؟ بازار منفی!
حالا حالت برعکس این را نیز در نظر بگیرید. فرضاً روزهای اصلاح عمیق که حجم معاملات در منفی دنبال می شود و سهمی که خریدهاید هر روز منفی 5% ضرر میکند و داراییتان کم میگردد. با این وجود اگر ارزش داراییتان اکنون 10 میلیون تومان باشد، در پنجمین روزی که هر روز منفی 5% ضرر میکنید داراییتان طبق فرمول متن طبعیت میکند :
یعنی در روز پنجم که 5- ضرر میکنید، داراییتان معادل 7 میلیون و 700 هزار تومان است. که یعنی شما در مجموع 23% ضرر میکنید. اگر به همین روش حساب نمایید، میبینید که در روز 10-ام که هر روز 5-% ضرر کردهاید، داراییتان 40 درصد کاهش داشته و به 6 میلیون تومان رسیده. در روز 15-ام با ضرر 5-% در روز نیز داراییتان 54% کاهش یافته و 4 میلیون و 600هزار تومان میرسد. پس اگر 15 روز مستمر هر روز مثبت 5% سود نمایید، داراییتان 108% افزایش پیدا مییابد؛ ولی اگر 15 روز مستمر هر روز 5-% ضرر کنید داراییتان فقط 54% کاهش مییابد.
سود مرکب در بورس برای سهمهای سنگین چگونه می باشد ؟
فرضاً سهمی خریدهاید که سنگین است، سهام شناورش نیز کم است و در نهایت خیلی با هیجانهای موجود بازار نوسان نمیکند؛ ولی اطمینان دارید که این سهم روزانه 2% سود را میدهد. با کمی بررسی متوجه میشوید که همچنین سهمی که فقط 2% در روز مثبت میخورد، در 36 روز کاری یا یک ماه و سه هفته، 99% بهتان سود میدهد. در حقیقت وارد شدن به همچین سهمهایی میتواند یک پلن کم ریسک باشد که به اطمینان بالا سود خوبی برایتان تامین کند.
سود مرکب در بورس به صورت ماهانه و روزانه
در کتابهای CFA سود سرمایهگذاری به دو صورت حساب میشود. یکی سود یک جا و دیگری نیز سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه. فرض بگیرید یک صندوق سرمایهگذاری میتواند سالانه 20% سود بدهد. در این حالت داراییتان در انتهای سال 20% افزایش مییابد؛ یعنی:
به عنوان مثال اگر 10میلیون تومان سرمایهگذاری نمایید، در پایان سال برایتان 12 میلیون وجود خواهید داشت. فرض بگیرید در این نوع موسسه دیگری هم به شما میگوید که آن نیز بهتان سالانه 20% سود میدهد، ولی سود این موسسه بهشکل سود مرکب ماهشمار یا احتمالاً روزشمار است. یعنی این موسسه سودتان را برای یک سال تمام اینگونه حساب مینماید:
اگر حساب بکنید که سودتان در انتهای 12 ماه یا همان یک سال به اینشکل است:
در این روش داراییتان در انتهای سال 1.2193 برابر میگردد یعنی 21.93 درصد اتوماتیک افزایش مییابد. زمانی که این موسسه سود مرکب ماهانه برایتان حساب نماید، سود حقیقی یا همان سود موثری که در انتهای سال دریافت مینمایید، 21.93 درصد میگردد که زیادتر از سودی است که موسسه پیشین با 20% در سال ولی به شکل یک جا به شما تحویل میداد.
اگر فرض بگیرید که شما تصمیم دارید تا در این موسسه دوم به خاطر همین سود زیادتر سرمایهگذاری نمایید ولی بهجای یک سال، 3 سال سرمایتان را در آن نگهدارید. در این روش تعداد ماههایی که سرمایتان دارای سود مرکب ماهانه است، 36 ماه برابر با 3 سال است. در نهایت سودتان در پایان سه سال معادل:
به عبارت دیگر در پایان 3 سال، دارایی شما معادل 81.3 درصد افزایش داشته است. در شکل کلی زمانی که قرار است یک سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه را برای چند سال حساب نمایید، میتوانید از این فرمول بهره ببرید:
که در این باره FVN دارایی شما در انتهای سال N -ام
PV سرمایه اولیه شما
N تعداد سالهای سپردهگذاری
و m چگونگی تقسیم است؛ به طور مثال برای سود مرکب ماهانه معادل m=12، برای سود مرکب سهماهه معادل m=4 و برای سود مرکب روزانه معادل m=365 است.
نکته مهم این جا است که در این نوع محاسبه سود مرکب در بورس و سایر بازارهای مالی، هر چه که تعداد ترکیبها زیادتر باشد، مقدار سود حاصله نیز بیشتر است.
بگذارید برای فهمیدن این مطلب، این محاسبه را در یک سال که سود سالانه 20% است، برای سود سهماهه، ماهانه و روزانه بررسی نماییم. سود مرکب سه ماه به این شکل است:
سود سهماهه 21.5% تا انتهای سال خواهد بود. همانطور که در مثالی سطور پیشتر هم محاسبه نمودیم، سود مرکب ماهانه هم در انتهای سال 21.93 % میگردد. اما سود روزانه به این شکل خواهد بود:
سود مرکب در بورس روزانه در پایان سال 22.13% است که زیادترتر از سود مرکب ماهانه و همچنین سه ماهه است.
نحوه مشخص نمودن سود مرکب در بورس را دانستیم. با کمک این فرمولها و بررسی کردن مقدار سودتان در انواع بازار سرمایه و بورس میتوانید از مقدار اندوخته خود اطلاع پیدا کنید.
روش محاسبه صورت سود و زیان به چه شکل است؟
میزان درآمدها، هزینه ها، و همچنین سود یا زیان انتهای دوره را که حاصل فعالیت های عملیاتی و غیرعملیاتی هستند را گزارش می کند.
صورت سود و زیان بر مبنای حسابداری تعهدی تهیه می شود. این یعنی اینکه درآمدها زمانی شناسایی می شوند که تحقق یافته باشند به عبارت دیگر زمانی که وجه نقد دریافت گردید درآمد هم شناسایی می شود. هزینه ها هم در این روش زمانی شناسایی می شوند که پرداخت شده باشند خواه برای هزینه های گذشته باشد و یا هزینه های آتی.
همچنین در صورت سود و زیان، سود سهام پرداخت شده به سهامداران عادی به عنوان هزینه و درآمد حاصل از صدور سهام به عنوان یک درآمد شناسایی نمی شوند. مبادلات بین موسسه و مالکانش به طور جداگانه در گزارش حقوق صاحبان سهام نمایش داده می شود.
صورت سود و زیان، به خوبی بیانگر میزان سود یک شرکت در پایان سال مالی است و شرکت ها موظف اند در پایان سال مالی، صورت و زیان خود را منتشر و از این طریق، میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع دهند. در صورت سود و زیان، مواردی مانند میزان فروش شرکت ها، میزان هزینه های آن ها و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل مشاهده است.
تهیه گزارش سود و زیان
گزارش سود و زیان به دو روش یک و دومرحله ای تهیه می شود.
در روش تک مرحله ای ابتدا کلیه درآمدها و در ادامه کلیه هزینه ها در زیر آن ها آورده می شود و در نهایت از تفاضل آن ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می شود.
در روش دو مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه های عملیاتی در زیر آن ها آورده می شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می آید. در مرحله بعد درآمدهای غیرعملیاتی و هزینه های غیرعملیاتی آورده می شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم.
روش محاسبه صورت سود و زیان به چه شکل است؟
در محاسبه صورت سود و زیان ابتدا درآمدها محاسبه می شود و سپس هزینه ها از آن کسر می گردد.
⌈هزینه های دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود دوره مالی⌉
در صورت فزونی درآمد به هزینه شرکت سود داشته است.
⌈درآمدهای دوره مالی – هزینه دوره مالی = زیان دوره مالی⌉
و در صورت فزونی هزینه به درآمد شرکت متحمل زیان شده است.
چند نوع سود داریم؟
منظور از عملکرد مالی، فعالیت هایی است که به نوعی باعث تغییر در دارایی، بدهی ها و سرمایه گردد. همچنین صورت سود و زیان دارای 3 نوع سود است:
الف) سود ناخالص
سود ناخالص از کسر میزان فروش کالا از هزینه تمام شده کالا به دست می آید و معادله آن به شکل زیر است:
⌈سود ناخالص = هزینه تمام شده کالا – میزان فروش کالا⌉
ب) سود عملیاتی
سود عملیاتی یا سود قبل از کسر مالیات از کسر سود ناخالص از هزینه های عملیاتی و هزینه های استهلاک ساختمان و اثاثیه به دست می آید. معادله آن به صورت زیر است.
⌈سود عملیات= هزینه استهلاک – هزینه های عملیاتی – سود ناخالص⌉
ج) سود خالص
سود خالص از کسر مالیات از درآمدهای غیرعملیاتی (مواردی نظیر سود بانکی) بعلاوه هزینه های غیرعملیاتی کسر از سود عملیاتی به دست می آید.
⌈سود خالص = مالیات – درآمدهای غیرعملیاتی + هزینه های غیرعملیاتی – سود عملیاتی⌉
مهم ترین بخش صورت سود و زیان قسمت پایانی آن یعنی سود یا زیان ویژه است که نتیجه فعالیت یک شرکت را نشان می دهد و با مطالعه آن می توان فهمید که نتایج فعالیت کسب و کار سودآور بوده یا زیان ده.
اجزاء صورت سود و زیان چیست؟
صورت سود و زیان شامل عناصر اصلی زیر است:
1- درآمد یا میزان فروش
درآمد فروش بیانگر عایدی شرکت از فروش محصول یا خدمات است که در قسمت بالای صورت نوشته می شود. این مقدار ناخالص بوده و هزینه های مرتبط با تولید کالای فروخته شده یا ارائه خدمات در ان لحاظ نمی شود. در این بین برخی از شرکت ها نیز دارای درآمد چندگانه هستند که مجموع این درآمدها به کل درآمد اضافه می شود.
بیشتر بدانید: معرفی تمامی صورت های سود و زیان
درآمد حاصل از فعالیت اصلی موسسه در صورت سود و زیان نوشته می شود. سؤال اصلی اینجاست که درآمد اصلی و فرعی چیست؟ برای روشن شدن موضوع را با مثالی ادامه می دهیم؛ صاحب یک پمپ بنزین را فرض کنید، درآمد اصلی حاصل از فروش بنزین به دست می آید همچنین در کنار جایگاه بنزین یک مغازه نیز وجود دارد که درآمد حاصل از آن به عنوان درآمد فرعی ثبت می شود.
2- بهای تمام شده کالای فروش رفته یا هزینه های فروش
هزینه های فروش نشان دهنده هزینه کالاهای فروخته شده و یا خدمات ارائه شده در طول دوره حسابداری است. از این رو برای یک موسسه خرده فروشی، هزینه فروش برابر خواهد بود با مجموع موجودی در آغاز دوره به اضافه خرید در طول دوره منهای موجودی انتهای دوره. بهای تمام شده کالای فروخته شده نشان دهنده هزینه های مستقیم مرتبط با تولید و فروش محصولات است.
همچنین اگر شرکت ارائه دهنده خدمات باشد، این بخش یه عنوان هزینه فروش ثبت می شود. این بخش از صورت حساب سود و زیان خروجی حسابداری صنعتی یک شرکت است. بهای تمام شده عمدتا شامل نیروی انسانی، مواد اولیه، سربار تولید و سایر هزینه های دیگر مانند استهلاک است.در صورتی که موسسه تولیدکننده محصولی باشد هزینه های فروش علاوه بر موارد بالا شامل هزینه های محتمل شده برای تولید محصول که در طول دوره است. هزینه های تولید مانند: دستمزد مستقیم یا کار مستقیم، مصرف مواد مستقیم، استهلاک کارخانه و ماشین آلات، سربار ساخت و …
3- سایر درآمدها
سایر درآمدها شامل درآمدی می شود که از فعالیت اصلی موسسه به دست نمی آید به عبارت دیگر فعالیت فرعی موسسه است. به طور مثال درآمد مغازه کنار جایگاه پمپ بنزین فروشی.
نکته: درآمد حاصل از سود سپرده موسسه در بانک و یا درآمد حاصل از فروش ارزهای خارجی جزو درآمد فرعی موسسه است.
4- هزینه های توزیع و فروش
هزینه های توزیع و فروش شامل هزینه های محتمل شده برای ارائه کالا از محل موسسه به مشتریان است مانند: هزینه بازاریابی و نقل و انتقال محصول.اکثر کسب و کارها هزینه هایی مربوط به فروش کالاها یا ارائه خدمات دارند. این هزینه ها عمدتا شامل بازاریابی، تبلیغات و ترویج مصرف است که با یکدیگر گروه بندی می شوند زیرا تمامی آن ها هزینه های مشابه صرف شده جهت افزایش فروش است.
5- هزینه های اداری
هزینه های اداری به طور کلی از هزینه هایی است که به طور مستقیم در تولید و عرضه کالا و خدمات ارائه شده توسط موسسه نیست. مانند هزینه های مربوط به مدیریت و پشتیبانی. هزینه های عمومی و اداری عمدتا شامل هزینه های بخش فروش، خدمات عمومی و بخش اداری است. این بخش از هزینه ها دربرگیرنده تمام هزینه های غیرمستقیم دیگر مرتبط با اداره کسب و کار است. اصلی ترین بخش های آن شامل حقوق و دستمزد کارکنان غیر تولیدی، هزینه های جاری اعم از بیمه و هزینه های ماموریت و… است. هزینه استهلاک نیز گاهی در این بخش لحاظ می شود اما بسته به تصمیمات شرکت متفاوت است.
نمونه هایی از هزینه های اداری عبارت اند از:
- هزینه حقوق و دستمزد مدیریت اجرایی
- هزینه های حقوقی و حرفه ای
- استهلاک ساختمان اداری
- اجاره بهای دفاتر مورداستفاده برای مدیریت
- هزینه بخش های مالی، بخش منابع انسانی و بخش مدیریت
6- سایر هزینه ها
شامل هزینه هایی است که در دسته هزینه ها آورده نمی شود.کسب و کارها غالباً هزینه های دیگری دارند که مختص صنعت آن ها است. هزینه های دیگر ممکن است شامل مواردی از قبیل توسعه فناوری، تحقیق و توسعه (R&D)، غرامت مبتنی بر سهام یا Stock-Based Compensation که بطور خلاصه با SBC نمایش داده می شود. هزینه های اختلال در ارزش، سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری ها و بسیاری از هزینه های دیگر باشد که خاص یک صنعت یا شرکت است.
7- هزینه های مالی
هزینه های مالی معمولاً از بهره وام های دریافتی و بهره اوراق قرضه تشکیل می شوند.
8- مالیات بر درآمد
هزینه مالیات بردرآمد شناسایی شده در طول دوره به طور کلی از سه عنصر زیر تشکیل شده است:
- مالیات برآوردی دوره فعلی
- مالیات دوره قبل
- هزینه مالیات معوق
9- هزینه استهلاک
استهلاک بیانگر هزینه های غیر نقدی است که توسط حسابداران ایجاد گردیده است. دلیل استفاده از این نوع از هرینه که عملا به صورت نقدی پرداخت نمی شود بحث مالیات است. با کسر این هزینه از سود خالص می توان مالیات پرداختی شرکت را کاهش داد. این هزینه توسط روش های استاندارد ارائه شده و بر اساس قانون مالیات های مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می گردد. دارایی های بلند مدت یک شرکت همچون تجهیزات، ساختمان ها، وسایل نقلیه و … ممکن است در طول زمان دچار کاهش ارزش شده و هزینه استهلاک به آن تعلق گیرد.
هدف استفاده از صورت سود و زیان چیست؟
اقلام بااهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها و هزینه است. صورت سود و زیان اندازه گیری عملکرد یک نهاد در طول دوره حسابداری را فراهم می نماید. عملکرد یک نهاد را در صورت سود و زیان می توان در شرایط زیر ارزیابی نمود به عبارت دیگر کاربرد صورت سود و زیان در موارد زیر است:
- تغییر در درآمد فروش در دوره در مقایسه با رشد صنعت
- تغییر در حاشیه سود ناخالص، عامل حاشیه سود خالص و ناخالص در طول دوره
- افزایش یا کاهش در سود خالص، سود عملیاتی و سود ناخالص در دوره
- مقایسه سودآوری واحد تجاری با دیگر سازمان های فعال در صنایع و یا بخش مشابه
موجودی کالا در صورت سود و زیان
موجودی کالا در مؤسسات بازرگانی قسمت عمده و قابل توجه دارایی های موسسه را تشکیل می دهد. موجودی کالا هم در ترازنامه به عنوان دارایی و هم در سود و زیان به عنوان بهای تمام شده کالای فروش رفته محاسبه می گردد به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است.
صورت سود و زیان جامع
صورت سود و زیان جامع یکی از صورت های مالی مهم است که تمامی درآمدها و هزینه های شناسایی شده را به تفکیک اجزای تشکیل دهند آن ها نمایش می دهد. این درآمد و هزینه ها قابل انتساب به صاحبان سرمایه هستند. هدف آن ارائه کلیه درآمدها و هزینه های شناسایی شده در یک دوره مالی است و تمرکز اصلی آن بر هزینه های عملیاتی است. در اینجا صورت سود و زیان دربرگیرنده کلیه درآمدها و هزینه های شناسایی شده طی دوره ازجمله درآمدها و هزینه های تحقق نیافته است.اما اگر اجزای صورت سود و زیان جامع محدود به سود یا زیان خالص دوره و تعدیلات سنواتی باشد، ارائـه صورت سود و زیان جامع ضرورتی ندارد. در این موارد باید یادداشتی ذیل صورت سود و زیان دوره، مبنی بر عدم لزوم ارائـه صورت سود و زیان جامع الصاق شود.
از آنجا که صورت سود و زیان جامع دربرگیرنده کلیه درآمدها و هزینه های شناسایی شده، اعم از تحقق یافته و تحقق نیافته است، سود یا زیان خالص دوره مالی به عنوان اولین قلم در صورت سود و زیان جامع انعکاس می یابد. این بدان معنی است که صورت سود و زیان دوره، یکی از اقلام صورت سود و زیان جامع را به تفصیل نشان می دهد و سایر درآمدها و هزینه های شناسایی شده، به طور جداگانه در صورت سود و زیان جامع انعکاس می یابد. سایر درآمدها و هزینه های شناسایی شده شامل موارد زیر است :
الف. درآمدها و هزینه های تحقق نیافته ناشی از تغییرات ارزش دارایی ها و بدهی هایی که اساساً به منظور قادر ساختن واحد تجاری به انجام عملیات به نحو مستمر نگهداری می شـود و به موجب استانداردهای حسابداری مربوط مستقیماً به حقـوق صاحبـان سرمایـه منظـور می شود (از قبیل درآمدهـا و هزینه های ناشی از تجـدیـد ارزیابی دارایی های ثابت مشهود).
ب. درآمدها و هزینه هایی که طبق استانداردهای حسابداری به استناد قوانین آمره مستقیماً در حقوق صاحبان سرمایه منظور می شود (از قبیل مابه التفاوت های حاصل از تسعیر دارایی ها و بدهی های ارزی موضوع ماده 136 قانون محاسبات عمومی ).
موارد مندرج در ردیفهای الف و ب، سود یا زیان جامع سال را تشکیل می دهد. تعدیلات سنواتی (مشتمل بر آثار انباشته تغییر در رویه های حسابداری و اصلاح اشتباه ) حسب مورد از سود یا زیان جامع سال کسر یا به آن اضافه می شود تا سود یا زیان جامع شناسایی شده در فاصله تاریخ صورت های مالی دوره قبل و پایان دوره مالی جاری به دست آید.
تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان
ترازنامه تصویری لحظه ای از عملکرد کسب و کار ارائه می کند به این معنی که وضعیت مالی یک بنگاه اقتصادی را در یک لحظه مشخص می کند و فقط در همان تاریخ نشان می دهد. در ترازنامه ستونی با نام تاریخ وجود دارد که نشان دهنده تاریخ وقوع یک رویداد مشخص است. اما صورت سود و زیان وضعیت مالی بنگاه اقتصادی را در یک بازه زمانی یا دوره مالی نشان می دهد. در واقع صورت سود و زیان تمام وقایع منتهی به دوره مالی را گزارش می کند.
سود مرکب در بورس چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟
سود مرکب در بورس مفهومی است که با سود ساده متفاوت است و یکی از مهمترین فاکتورهایی میباشد که برای سرمایه گذاری بلند مدت و افزایش ثروت در بازار سهام باید به خوبی با آن آشنا باشید. علاوه بر این دانستن نحوه محاسبه سود مرکب در بورس به شما کمک میکند تا سرمایه خود را به طور متناوب در طی زمان بیشتر کنید.
حتما نام کتاب اثر مرکب ( The Compound Effect ) نوشته «دارن هاردی» را شنیدهاید. این کتاب که یکی از پرفروشترین کتابهای حوزه موفقیت و کسب و کار است به تاثیر انجام کارها و عادات کوچک در زندگی میپردازد. کارهای کوچکی که در صورت مداومت در انجام دادنشان در طول زمان به نتایج بزرگی در زندگی میانجامند. در ادامه با ما همراه باشید تا مفهوم سود مرکب را که شباهت بسیاری به اثر مرکب دارد توضیح دهیم.
سود ساده چیست؟
سود ساده به نوعی از سود گفته میشود که همواره مقدار ثابتی دارد و در بازههای زمانی مشخص پرداخت میشود. از نمونههای سود ساده میتوان به سود سپردههای بانکی و سود سرمایه گذاری در اوراق با درآمد ثابت اشاره کرد. اگر نحوه محاسبه سود بانکی برایتان همیشه جای سوال داشته است میتوانید در ادامه مطلب با نحوه محاسبه آن آشنا شوید.
فرض کنید با مبلغ صد میلیون تومان حساب یک ساله ای با سود ۱۵ درصد در بانک باز کردهاید. در این صورت سود شما طی مدت یک سال به این شکل محاسبه میشود:
سود سپرده بانکی ۱۵ درصد = 100.000.000×0.15 = 15.000.000
اگر این عدد را که مربوط به سپرده یک ساله است به ۱۲ ماه سال تقسیم کنیم، سودی که هر ماه به ما تعلق میگیرد برابر با 1.250.000 تومان خواهد بود.
به این بهره، سود ساده گفته میشود. اگر شما سود ماهیانه خود را هم تا پایان سال برداشت نکنید، به سود نهایی شما مبلغی اضافه نمیشود و در نهایت همان مبلغ 15 میلیون تومان پس از پایان سال به شما تعلق میگیرد.
اگر دقیقتر بخواهیم به قضیه نگاه کنیم، پس از پایان ماه اول، حساب شما از 100.000.000 به 101.250.000 تغییر میکند ولی برای محاسبه سود ماه جدید، مبلغ دوم در نظر گرفته نمیشود و مبنای پرداخت سود به شما همان 100 میلیون تومان ابتدایی خواهد بود. در این نوع از سرمایه گذاری سودی به سودهای به دست آمده ما تعلق نمیگیرد. این تعریف سود ساده بود اما منظور از سود مرکب چیست؟
سود مرکب در بورس چیست؟
در این قسمت قصد داریم سود مرکب را به زبان ساده برای شما توضیح دهیم. سود مرکب ( Compound interest ) بهرهای است که:
- هم به اصل سرمایه تعلق میگیرد.
- هم به سودهایی که در دوره های قبلی از اصل سرمایه به دست آمدهاند.
چند نکته درباره سود مرکب:
- مفهوم سود مرکب احتمالا برای اولین بار در قرن هفدهم میلادی و در ایتالیا استفاده شده است.
- به این نوع سود که نوعی بهره در بهره محسوب میشود، سود مرکب میگویند.
- سود مرکب، سودی است که شما با سرمایه گذاری در بازار بورس میتوانید به دست بیاورید.
برای مثال فرض کنید امروز نماد «فجر» (فولاد امیر کبیر کاشان) را به ارزش 100.000.000 تومان خریداری کردهاید. با باز شدن بازار بورس در روز آینده، اگر نماد فجر با ۵ درصد افزایش قیمت رو به رو شود، ارزش پول شما معادل 105.000.000 تومان خواهد شد یعنی 5.000.000 تومان سود میکنید. اگر همین طور این پول را در حساب خود نگه دارید و فردا هم نماد فجر ۵ درصد افزایش قیمت داشته باشد. این ۵ درصد به کل پول شما به اضافه سود دیروزتان تعلق میگیرد. با این حساب سود امروز شما با همان ۵ درصد معادل 5.250.000 تومان خواهد بود و این سود مرکب در روزهای آینده در صورت ادامه رشد قیمت به همین منوال بیشتر میشود.
تفاوت سود ساده و سود مرکب در چیست؟
در سود ساده، روی بهره دریافتی سرمایه گذاری صورت نمیگیرد و فقط اصل پول است که به آن سود تعلق میگیرد اما در سود مرکب علاوه بر اصل پول یا سرمایه، سود حاصل از بهره دورههای زمانی قبل هم محاسبه میشود. با این حال چطور میتوانیم مقدار سود مرکب را حساب کنیم؟
نحوه محاسبه سود مرکب چگونه است؟
قبل از توضیح روش محاسبه سود مرکب، از شما دو سوال میپرسیم:
- ترجیح میدهید سرمایه خود را (مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان) در یک حساب سه ساله با نرخ سود مرکب ۱۰ درصد که سود آن در طی سه دوره به شما پرداخت میشود، بگذارید یا
- ترجیح می دهید با سرمایه خود (مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان) در یک حساب شش ماهه با نرخ سود مرکب ۵ درصد که سود آن طی ۶ دوره به شما پرداخت میشود حساب باز کنید؟
البته منظور ما از پرداخت سود در این سوالات، زمان محاسبه سود است و شما باید به جای دریافت سود و خارج کردن آن از چرخه سرمایه گذاری، آن را در حساب خود نگه دارید.
جواب شما کدامیک است؟ سود ۱۰ درصد را ترجیح می دهید یا ۵ درصد؟
بیایید با هم یک بررسی کوتاه در مقدار سرمایه نهایی پس از اتمام سرمایه گذاری در هر دو حالت داشته باشیم. در حالت شماره یک سود شما پس از اتمام سه سال برابر با 33.100.000 تومان خواهد بود. در حالت شماره ۲، سود شما پس از اتمام شش ماه برابر با 34.009.564 تومان خواهد بود.
همان طور که میبینید حالت شماره دو سود بیشتری نصیب شما میکند. اگر عنصر زمان را هم به آن اضافه کنید در مییابید که به دست آوردن این سود طی شش ماه بسیار با ارزشتر از به دست آوردن مقداری کمتر از آن طی مدت زمان سه سال است.
در این جا میتوان به این نکته مهم پی برد که نه تنها میزان نرخ سود دریافتی مهم است بلکه تعداد دورههای دریافت سود نیز اهمیت دارد.
اگر برایتان این سوال پیش آمده که چطور این اعداد را مثالهایی از محاسبه درصد سود یا زیان به دست آوردیم در ادامه با ما همراه باشید تا فرمول به دست آوردن سود مرکب را شرح دهیم.
فرمول محاسبه سود مرکب
فرمول محاسبه سود مرکب برای سرمایه گذاری در بورس بسیار کاربردی است. فرض کنید که هر ماه به مقدار مشخص ۱۰ درصد در بورس سود میکنید و میخواهید مقدار کل سرمایهتان پس از پایان یک سال را بدانید. با استفاده از این فرمول میتوانید به راحتی سودهای مرکبی را که قرار است به دست بیاورید محاسبه کنید.
سود مرکب = P [(1 + i) n – 1]
P = مبلغ سرمایه اولیه
i = نرخ سود (که به صورت اعداد اعشاری بیان میشود. مثلا نرخ سود 30 درصد به اعشار و در فرمول به شکل 0.3 نوشته میشود)
n = تعداد دوره های دریافت یا محاسبه سود مرکب
حالا که با فرمول محاسبه سود مرکب آشنا شدیم میتوانیم اعداد مربوط به سرمایه گذاری حالت شماره یک و دو را که در قسمت قبلی شرح دادیم در فرمول جایگذاری کنیم.
حالت شماره یک = 33.100.000 100.000.000 [(1 + 0.1) 3 – 1]=
حالت شماره یک = 34.009.564 100.000.000 [(1 + 0.05) 6 – 1]=
البته لازم نیست به شکل دستی مقدار سود مرکب را حساب کنید، ماشین حسابهایی وجود دارند که به شکل رایگان این کار را برای شما انجام میدهند که از مهمترین آنها میتوان به وب سایت Investor.gov که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ایالات متحده اداره میشود، اشاره کرد.
در کدام یک از بازارهای مالی میتوان از سود مرکب استفاده کرد؟
همان طور که در ابتدای متن توضیح دادیم بانکها به شما سود ساده پرداخت میکنند و هیچ وقت زیر بار پرداخت سود مرکب به مشتریان خود نمیروند. به همین خاطر است که سپرده گذاری بانکی در طول بیست سال گذشته کم بازدهترین بازار مالی در بین سایر بازارها در ایران بوده است. به نظر شما سود مرکب فقط در بورس وجود دارد؟
باید بگوییم خیر. سود مرکب در تمام بازارهای مالی وجود دارد. (به جز سپردههای بانکی در ایران) ولی هیچ کدام آنها به پای سرمایه گذاری در بورس نمیرسد. برای این گفته میتوان از دو دلیل محکم استفاده کرد:
- بازار بورس پربازدهترین بازار مالی ایران در بیست سال گذشته بوده است. بنابراین بازده بیشتر به معنای نرخ سود بیشتر و نرخ بهره بیشتر به معنای سود مرکب بیشتر است.
- سرمایه گذاری در سایر بازارهای مالی به غیر از بورس نمیتواند به شما سود مستمر بدهد. عدم دریافت سود مستمر به معنای کمتر شدن سود مرکب حاصله میباشد.
فرض کنید زمینی را خریدهاید و با گذشت یک سال با دو برابر شدن قیمت آن قصد فروشش را دارید اما به دلیل رکود بازار مسکن کسی حاضر نیست زمین شما را بخرد. در این جاست که فرآیند دریافت سود مرکب شما با تاخیر زمانی همراه میشود چون نمیتوانید زمین خود را بفروشید.
دلیل اهمیت سود مرکب در بورس
سود مرکب در بورس اهمیت فوق العاده زیادی دارد چون میتواند سرمایه شما را در طی مدت زمان مشخصی (نسبت به سود ساده) چندین برابر کند. از آن جایی که سود یا بهره مرکب به صورت تصاعدی میزان سرمایه اولیه را در طول زمان افزایش میدهد، میتوان برای افزایش میزان ثروت روی آن حساب باز کرد.
روش استفاده از سود مرکب در بورس
اگر قرار باشد سرمایه خود را در سپردههای بانکی سرمایه گذاری کنید، نمیتوانید چندان به ثروت خود اضافه کنید. اما اگر همان سرمایه را طوری استفاده کنید که به شما سود مرکب بدهد، هر روز به سرمایه شما اضافه شده و مسیر ثروتمند شدن برایتان هموار میشود.
یکی از مسائلی که خیلیها آن را نادیده میگیرند، اهمیت پولها و سرمایه اندک است. بسیاری از افراد به گمان این که نمیتوان با استفاده از سرمایه اندک به ثروت رسید، با پول خود کاری انجام نمیدهند. بگذارید از کتاب «اثر مرکب» که در ابتدای نوشته از آن اسم بردیم مثالی بیاوریم.
اگر بین ۳ میلیون دلار به صورت نقدی و یک سکه یک سِنتی جادویی که در ۳۱ روز آینده هر روز ارزشش دو برابر میشود، به شما حق انتخاب بدهند، کدامیک را انتخاب میکنید؟ ۳ میلیون دلار یا سکه یک سنتی؟
احتمالا خیلی از شما تا الان ۳ میلیون دلار را انتخاب کرده و در حال خرج کردن آن هستید. اما بیایید به سکه یک سِنتی جادویی نگاهی بیندازیم.
روز اول= ۱ سنت/ روز دوم= ۲ سنت/ روز سوم= ۴ سنت/ روز چهارم= ۸ سنت/ روز پنجم= ۱۶ سنت و .
احتمالا الان از انتخاب خود خوشحالتر هم شدهاید چون با گذشت ۵ روز سکه جادویی به ۱۶ سنت تبدیل شده و شما هنوز ۳ میلیون دلار دارید. (البته اگر تا الان آن را خرج نکرده باشید.) بیایید ادامه محاسبات سکه جادویی را پیگیری کنیم.
سکه در روز بیستم تبدیل به ۵۲۴۳ دلار می شود و در روز سی و یکم به عدد ۱۰۷۳۷۴۱۸.۲۴ میرسد که بیشتر از سه برابر پول شما است.(البته اگر تا الان چیزی از ۳ میلیون دلار باقی مانده باشد.)
از این مثال میتوانیم این طور نتیجه بگیریم که سرمایه کم و اثر شگفت انگیز بهره مرکب میتواند ثروت زیادی تولید کند. اگر بتوانید سرمایه کمی که دارید را در بورس سرمایه گذاری کنید میتوانید با ترکیبی از دانش معامله گری و سود مرکب سرمایه خود را در طول مدت زمان مشخصی بیشتر کنید البته به شرط این که صبر داشته باشید و به سودهایی که به دست میآورید دست نزنید تا آنها هم به شما دوباره سود بدهند.
مزایا و معایب سود مرکب
مهمترین مزیت سود مرکب در بورس، افزایش سرمایه اولیه به صورت تصاعدی در طول زمان است البته به شرطی که بیشتر معاملات شما موفق بوده باشند اما در حالتی که معاملات موفق شما کم باشند ضرر شما هم به صورت مرکب محاسبه میشود و در همین جاست که اهمیت آموزش بورس و معاملهگری مشخص میشود و عدم بهره گیری از آموزش اصولی باعث تبدیل شدن مهمترین مزیت سود مرکب در بورس به مهمترین عیب آن میشود.
تصور کنید با سرمایه 100 میلیون تومان دو روز پشت سر هم (هر روز به اندازه ۵ درصد) سود میکنید. در این حالت با استفاده از سود مرکب توانستهاید به اندازه 110.250.000 تومان سود کنید ولی در روز سوم 10 درصد ضرر میکنید. در این صورت این ضرر متوجه کل سرمایه شما خواهد شد. با احتساب 10 درصد ضرر، مبلغ سرمایه شما به 99.225.000 میرسد در این جاست که میتوانیم از اصطلاح ضرر مرکب در بورس استفاده کنیم.
ضرر مرکب در بورس به چه معناست؟
تا این جا از سود مرکب و نحوه محاسبه آن سخن گفتیم اما همان طور که میدانید ضرر بخش جدایی ناپذیر همه بازارهای مالی است. به همین علت تصمیم گرفتهایم در این بخش مفهوم ضرر ترکیبی یا ضرر مرکب در بورس را توضیح دهیم.
دوباره به سراغ مثال سرمایه گذاری با 100 میلیون تومان در بورس میرویم. اگر در روز اول 5 درصد ضرر کنید سرمایه شما به 95.000.000 تومان تبدیل میشود. اگر در روز دوم 5 درصد دیگر ضرر کنید سرمایه شما به 90.250.000 تومان تبدیل میشود. به عبارت دیگر در روز اول 5 میلیون تومان و در روز دوم 4.750.000 تومان ضرر میکنید.
اگر دقت کرده باشید میزان عددی ضرر شما در روز دوم کمتر میشود و اگر در روز سوم هم با 5 درصد ضرر رو به رو شوید، مبلغ 4.512.500 تومان از سرمایهتان کم می شود. (در این حالت مبلغ سرمایه اولیه معادل 94.762.500 تومان شده است.) پس ضرر مرکب به این معناست که با بیشتر شدن ضرر، مقدار آن کمتر میشود. البته در هر حالت سرمایه اولیه شما در طی زمان کمتر میشود.
ضرر ساده یا مرکب؛ کدامیک را انتخاب کنیم؟
همان طور که گفتیم مقدار ضرر مرکب با منفی شدن روند سهم، رفته رفته کمتر میشود. در این قسمت می خواهیم به مقایسه میان ضرر ساده و مرکب در بورس بپردازیم. پس بگذارید با همان مثال 100 میلیون و 15 درصد ضرر طی سه روز متوالی که در قسمت قبلی توضیح دادیم، شروع کنیم.
همان طور که قبلا محاسبه کردیم با در نظر گرفتن ضرر مرکب، میزان سرمایه 100.000.000 تومانی ما طی سه روز منفی پشت سر هم به 94.762.500 تومان تغییر پیدا کرد.
اگر همین مبلغ سرمایه با ضرر ساده 15 درصدی مواجه میشود 15 میلیون تومان ضرر میکردیم و در نهایت 95.000.000 تومان برایمان باقی میماند. پس مقدار عددی ضرر ساده کمتر از ضرر مرکب است.
پیشنهاد مطالعه: سبد پیشنهادی سهام بورس تهران
چطور میتوان ضرر مرکب در بورس را جبران کرد؟
اگر با سرمایه 10 میلیون تومان سهمی را در بورس خریده باشید و 50 درصد ضرر کنید. پول شما به 5 میلیون تومان تبدیل میشود پس برای جبران ضرر خود بایست 100 درصد سود کنید تا به مبلغ اولیهی 10 میلیون تومان برسید.
در ادامه فرمول محاسبه درصد کسب سود برای جبران ضرر در بورس و نحوه استفاده از آن را توضیح میدهیم.
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر
فرض کنید با خرید یک سهم 20 درصد ضرر کردهاید حالا برای جبران این ضرر، چند درصد بایست سود کنید؟
با جایگذاری این اعداد در فرمول [[1 ÷ (1 – (20 ÷ 100))] – 1] × 100 = 25 به میزان سود ۲۵ درصد میرسیم یعنی برای جبران ضرر 20 درصد در بورس، بایست 25 درصد سود کنیم.
چگونه میتوان به سود مرکب در بورس دست یافت؟
برای دستیابی به سود مرکب در بورس باید در وهله اول، دانش معامله گری را به خوبی بیاموزید تا بتوانید درصد معاملات موفق خود در بورس را بالا ببرید. پس از آن با داشتن صبر و حوصله و صرف زمان برای جذب بیشتر پول از طریق سود مرکب میتوانید حتی با سرمایه کم هم کار معامله کردن در بورس را شروع کرده و به مبالغ بزرگی دست پیدا کنید.
سوالات متداول
۱- سود مرکب چیست؟
به حالتی که در آن هم به سرمایه اولیه و هم به سودهای حاصله از دورههای گذشته آن سود تعلق بگیرد، سود یا بهره مرکب گفته میشود.
۲- آیا سود مرکب در سرمایه گذاری با مبالغ اندک هم تاثیرگذار است؟
بله. اگر سود حاصل شده را در چرخه سرمایه گذاری نگه دارید، سرمایه شما در طول زمان به شکل تصاعدی رشد میکند.
۳- چطور میتوان میزان سود در بورس برای جبران ضرر را به دست آورد؟
برای به دست آوردن میزان سود برای جبران ضرر فرمول مشخصی وجود دارد که در مقاله توضیح داده شده است.
پی به ای چیست و نسبت P/E در بورس چگونه محاسبه میشود؟
P/E نسبت قیمت سهم (price) به درآمد سهم (Earning per share) است. محاسبه نسبت پی به ای یکی از روشهای رایج ارزشگذاری سهام در تحلیل بنیادی است که از طریق آن با تخمین سود خالص شرکتها، ارزندگی سهام بررسی میشود. این نسبت عموما برای شرکتهای تولیدی و سودده مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله میتوان با نسبت پی به ای و نحوه محاسبه آن آشنا شد.
EPS چیست؟
به سود خالص هر سهم EPS گفته میشود که مخفف عبارت Earning Per Share است. برای محاسبه EPS باید سود خالص یک شرکت را بر تعداد سهام آن تقسیم کرد.
تعداد سهام شرکت/ سود خالص شرکت =EPS
تعداد سهام شرکت در فرمول فوق از تقسیم سرمایه شرکت بر ارزش اسمی هر سهم (1000 ریال) محاسبه میشود.
شرکتها موظفاند صورتهای مالی خود را بهصورت دورهای در سامانه کدال منتشر کنند. میزان سود شرکتها در صورت سود و زیان آنها گزارش میشود. در ادامه نمونهای از صورت سود و زیان یک شرکت در سامانه کدال نمایش داده شده است.
دو نوع EPS برای ارزشگذاری سهام وجود دارد:
EPS گذشتهنگر (TTM)
EPS گذشتهنگر به سودی گفته میشود که شرکت در 4 فصل گذشته به دست آورده است. سود خالصی که در صورت مالی سود و زیان گزارش میشود، EPS گذشتهنگر است. باید توجه داشت در صورتهای مالی 3 ماهه، شرکتها میزان سود یک فصل خود را گزارش میدهند. برای محاسبه EPS گذشتهنگر باید سود این فصل را با میزان سود 3 فصل گذشته جمع کرد.
EPS آیندهنگر (Forward)
در محاسبه EPS آیندهنگر، تحلیلگر با توجه به سود به دست آمده و بررسی عوامل موثر در سود شرکت مانند تورم، نرخ ارز، افزایش حقوق و دستمزد، شرایط اقتصادی ایران و جهان و… سودی که شرکت در یک سال آینده به دست خواهد آورد را پیشبینی میکند.
نسبت P/E چیست؟
نسبت قیمت به سود خالص هر سهم یک شرکت را نسبت P/E میگویند. قیمت (price) ارزش روز آن سهم است که در سایت www.tsetmc.com وجود دارد. نسبت P/E یکی از مهمترین نسبتهای مالی است که تحلیلگران و سرمایهگذاران برای ارزشگذاری سهام از آن استفاده میکنند. بطور کلی، نسبت P/E یعنی سرمایهگذار حاضر است بابت هر ریال سود شرکت چه میزان پول پرداخت کند. همچنین این نسبت نشان میدهد که چند سال زمان لازم است تا سودی معادل پولی که سرمایهگذاری شده به دست آید.
برای مثال بانکها در ایران بهطور میانگین تا 20 درصد سود سالانه پرداخت میکنند. یعنی اگر شخصی 10 میلیون تومان در بانک سرمایهگذاری کند، در طول یک سال 2 میلیون تومان سود دریافت خواهد کرد. به عبارتی پس از 5 سال شخص به اندازه پولی که سرمایهگذاری کرده است (10 میلیون تومان) سود کسب خواهد کرد. در مثال ذکر شده نسبت P/E بانک 5 است.
محاسبه نسبت P/E
میتوان با توجه به انواع EPS ذکر شده برای شرکتها، سهام آنها را از دو روش گذشتهنگر (TTM) و آیندهنگر (Forward) تحلیل و ارزشگذاری کرد. در ادامه هر یک از این روشها بررسی شده است.
P/E گذشتهنگر
نسبت P/E گذشتهنگر یا همان TTM که مخفف (Trailing Twelve Months) است با EPS گذشتهنگر محاسبه میشود. یعنی این نسبت با تقسیم قیمت روز سهم بر سود خالص هر سهم در 4 فصل گذشته محاسبه میشود.
سود خالص شرکت در 12 ماه گذشته/ قیمت روز سهم= P/E
پی به ای گذشتهنگر توسط هریک از شرکتها گزارش میشود. همچنین نسبت P/E گذشتهنگر بصورت لحظهای در سایت www.tsetmc.com نمایش داده میشود. این عدد بیانگر عملکرد شرکت در 4 فصل گذشته است و در قیمت روز سهم لحاظ شده است. در ادامه P/E گذشتهنگر در این سایت قابل مشاهده است.
در این مثال قیمت پایانی سهم (215،042 ریال) بر EPS سهم (29،591 ریال) تقسیم شده است. EPS گزارش شده در این سامانه همان EPS گذشتهنگر گزارش شده توسط شرکتها است.
P/E آیندهنگر
P/E آیندهنگر (Forward) که به آن پی به ای تحلیلی نیز گفته میشود، با توجه به سود پیشبینی شده شرکت برای 12 ماه آینده، محاسبه میشود. معمولا برخی شرکتها میزان فروش و سودسازی خود در یک سال آینده را بهصورت سالیانه در گزارش تفسیری یا گزارش هیئتمدیره خود تخمین و منتشر میکنند. اما باید توجه داشت که این پیشبینی در طول سال دستخوش تغییراتی از قبیل نرخهای جهانی، نرخ فروش، نرخ ارز و… خواهد شد که در سود پیشبینی شده توسط شرکت لحاظ نمیشود.
مقایسه P/E گذشتهنگر و آیندهنگر
برخی از سرمایهگذاران از P/E گذشتهنگر استفاده میکنند. زیرا این عدد با فرض اینکه شرکتها درآمد خود را بهطور دقیق گزارش کرده باشند عددی قابل اعتماد است. این افراد معمولا معتقدند برآورد درآمد تحلیلگران برای آینده یک شرکت ممکن است صحیح و مطمئن نباشد.
از طرفی افراد برای کسب سود در آینده نسبت به خرید سهام اقدام میکنند. بنابراین چیزی که برای سرمایهگذار اهمیت دارد میزان سودسازی شرکت در آینده است. قیمت کنونی سهام باتوجه به گذشته شرکت مشخص شده است یا به عبارتی EPS گذشتهنگر تاثیر خود را بر قیمت سهام گذاشته است. بنابراین سرمایهگذاران باید پول خود را براساس میزان سودسازی آینده شرکت سرمایهگذاری کنند و آنچه برای سرمایهگذار دارای ارزش است، EPS آیندهنگر شرکت است.
نسبت P/E گروه
سرمایهگذاران و تحلیلگران برای تعیین ارزش نسبی سهام از طریق نسبت P/E، شرکتهای یک صنعت را در مقایسه با یکدیگر ارزشگذاری میکنند. برای هر صنعت P/E گروه محاسبه میشود. این نسبت در سایت www.tsetmc.com در قسمت دیدهبان بازار گزارش میشود. P/E هر صنعت میانگینی از پیبهایهای شرکتهای حاضر در آن صنعت است. P/E میانگین محاسبه شده شرکتها نیز گذشتهنگر است. در این روش باید توجه داشت که P/E یک شرکت از یک گروه با P/E گروه دیگر سنجیده نشود.همچنین میتوان یک شرکت را در برابر سوابق تاریخی خود مورد تحلیل و مقایسه قرار داد. در ادامه به بررسی ارزشگذاری به این روش پرداخته شده است.
ارزشگذاری به روش P/E
برای ارزشگذاری به روش P/E، میتوان یک شرکت را در گروه خود سنجید و قیمت آن را پیشبینی کرد. برای مثال نسبت P/E در یک صنعت که شرکتها از نظر حاشیه سود، فروش، ارزش بازار و… مشابه هستند 6 محاسبه شده است. یعنی در این صنعت افراد به ازای هر واحد سود بهطور میانگین 6 واحد پول پرداخت میکنند. پس P/E پایینتر از این عدد میتواند به این معنی باشد که این شرکت با قیمتی پایینتر از ارزش ذاتی خود معامله میشود و میتوان انتظار داشت قیمت این سهم رشد داشته باشد. باید توجه داشت که میانگین P/E هر صنعت مانند پی به ای شرکتها نیز میتواند با گذر زمان تغییر کند. در این روش P/E بالاتر از پی به ای صنعت نیز میتواند نشانگر بالا بودن قیمت یک سهم باشد.پس میتوان انتظار داشت با گذر زمان قیمت سهم کاهش یابد.
- نکتهای که در این روش ارزشگذاری مقایسهای باید به آن توجه داشت این است که در یک صنعت شرکتهایی در یک گروه مقایسهای قرار بگیرند که از لحاظ سایز، تکنولوژی، کیفیت محصول و… تاحدودی مشابه باشند. زیرا ممکن است اگر شرکتی در یک صنعت دارای تکنولوژی بهروزتر یا برند معتبرتری نسبت به سایر شرکتهای موجود در آن صنعت باشد، بازار پی به ای بالاتری نسبت به پی به ای متوسط صنعت به آن شرکت اختصاص دهد.
نکات ارزشگذاری با نسبت P/E
گاهی برای شرکتهایی با P/E بالا گفته میشود که این شرکتها رشدی هستند. اکنون این سوال مطرح است که شرکت رشدی چه شرکتی است و چرا P/E بالایی دارد؟
در برخی تقسیمبندیها شرکتها به دو گروه رشدی و ارزشی تقسیم میشوند. شرکت ارزشی به شرکتی گفته میشود که به ثبات رسیده و بالغ شده است. این شرکتها امکان رشد بیشتری ندارند و شرایط باثباتی از لحاظ میزان تولید، فروش، حاشیه سود و… دارند. شرکت رشدی به شرکتی گفته میشود که در چرخه عمر خود هنوز به بلوغ نرسیده است و امکان رشد قابلتوجهی برای آن وجود دارد. رشد این شرکتها میتواند در میزان تولید، مبلغ فروش و یا دیگر عواملی باشد که در نهایت باعث رشد سودآوری آنها شود. شرکتهای صنعت دارو و IT عمدتا در گروه شرکتهای رشدی قرار دارند. شرکتهای رشدی ممکن است در ابتدا سود نداشته باشند یا سود آنها بسیار اندک باشد؛ با گذشت زمان و انتظار سوددسازی بالای این شرکتها در آینده، قیمت سهام آنها به مرور رشد خواهد کرد.
در محاسبات انجام شده با پایین بودن مخرج این کسر یعنی سود خالص به ازای هر سهم و رشد قیمت روز سهام آن (صورت مخرج)، نسبت P/E این شرکتها افزایش پیدا خواهد کرد. بهعبارتی میتوان گفت P/E بالا برای شرکتهای رشدی یعنی افراد پول بیشتری برای خرید این سهم پرداخت میکنند و انتظار سوددهی بیشتری از آینده این شرکت دارند.
نکتهی دیگری که باید در خصوص ارزشگذاری به روش P/E به آن توجه کرد این است که اگر P/E یک شرکت ارزشی در مدت طولانی پایین باشد و رشد نکند میتواند نشاندهنده کاهش سودآوری آن در سالهای آینده باشد. بنابراین افراد فعال در بازار سرمایه حاضر نیستند سهام این شرکت را با قیمت بالاتری خریداری کنند.
اهمیت ارزشگذاری به روش نسبت P/E فوروارد و TTM
همانطور که گفته شد آنچه برای سرمایهگذار ارزش دارد میزان سودسازی شرکتها در آینده، یعنی همان پی به ای فوروارد است. پس محاسبه دقیق P/E فوروارد اهمیت زیادی در تحلیل شرکتها دارد. از طرفی محاسبه این نسبت به عوامل زیادی مانند میزان نرخ تورم، عوامل موثر در صنعت آن شرکت و موارد بسیار دیگر بستگی دارد.
با توجه به اینکه محاسبه این نسبت برای تحلیل بنیادی تمام شرکتها به دانش و زمان زیادی نیاز دارد، افراد بسیاری از پی به ای TTM برای تحلیل شرکتها استفاده میکنند.
تیمی از متخصصین در انیگما P/E تحلیل بنیادی تمامی شرکتهای تولیدی را انجام دادهاند و با محاسبه سود سهم این شرکتها، پی ای فوروارد هر یک از آنها را محاسبه و در اختیار کاربران قرار دادهاند. در ادامه نمودار مقایسهای پی به ای فوروارد کلیه شرکتهای تولیدی و پی ای TTM آنها قابل مشاهده است.
همانطور که در این نمودار مشخص است در حال حاضر پی به ای TTM و پی به ای فوروارد به یکدیگر همگرا شدهاند. این موضوع نشاندهنده تعدیل انتظارات و رسیدن به تعادل در بازار است.
دیدگاه شما