ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس

ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معامله‌گران حرفه‌ای به کمک ابزارها و استراتژی‌های مدیریت ریسک تلاش می‌کنند که ریسک سرمایه‌گذاری‌هایشان را به حداقل و بازدهی آن‌ها را به حداکثر برسانند

بهترین روش سرمایه گذاری در بورس؛ مستقیم و غیر مستقیم

روش های سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در بورس کدامند؟ در این مطلب از سایت کارگزاری سرمایه و دانش انواع سرمایه گذاری در بورس را به همراه مزایا و معایب معرفی کرده ایم.

سرمایه‌ گذاری در بازارهای مالی، به ‌ویژه بورس، نیازمند دانش گسترده مرتبط با آن بازار و قدرت تحلیل و پیش‌‌بینی بالا است. در واقع ماهیت بازار بورس فرصت افزایش سرمایه و سود را برای سرمایه‌‌گذاران و فعالان بازار بورس ایجاد کرده است، اما همه سرمایه‌‌گذاران توانایی بهره‌‌گیری از این فرصت را ندارند. سرمایه‌گذاران بازار بورس ممکن است به دلایل مختلف مانند عدم آشنایی کامل با ترفندهای سرمایه‌ گذاری، کمبود زمان و. قادر به فعالیت در این بازار نباشند. بااین ‌حال، از سرمایه و تمایل لازم برای حضور در بورس برخوردارند.

ورود سرمایه بیشتر به بازار بورس علاوه بر اینکه روشی سودآور برای سرمایه‌‌گذاران است، موجب رونق گرفتن بخش‌های مختلف صنعت و توسعه یافتن شرکت‌ها و پروژه‌های مهم نیز می‌شود. بنابراین، بهتر است زمینه لازم برای حضور تمام مردم به یک اندازه مهیا باشد. برای وارد کردن این سرمایه‌ها به بازار بورس، فعالان و شرکت‌های مختلفی آماده خدمات‌‌رسانی هستند که حضور مستقیم و غیرمستقیم سرمایه‌‌گذاران را میسر می‌سازند.

معرفی انواع روش‌ های سرمایه‌ گذاری در بورس

بر اساس یک دسته‌‌بندی کلی، انواع سرمایه‌ گذاری در بورس به دو روش سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می‌شود. اینکه یک سرمایه‌گذار بتواند به ‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم در این بازار حضور داشته باشد، کاملاً بستگی به شرایط وی دارد. در این دسته‌‌بندی، افرادی که سطح دانش مالی و ریسک‌‌پذیری بالا و همچنین زمان کافی برای تحلیل بازار و شرکت‌های مختلف را دارند، به ‌صورت حضوری در بورس سرمایه‌ گذاری می‌کنند. افرادی که فاقد ویژگی‌های ذکر شده هستند، قادر به سرمایه‌ گذاری مستقیم نخواهند بود.

سرمایه‌ گذاری مستقیم در بورس

بازار بورس، یک بازار مالی پر نوسان است و وجود همین نوسانات موجب ریسک بالای سرمایه‌ گذاری در آن شده است. در واقع تمام فعالان می‌خواهند سهام را با کمترین قیمت بخرند و با بیشترین قیمت بفروشند، همین امر موجب نوسانات شدید و ریسک بالای فعالیت در بازار سرمایه‌‌گذار شده است. بنابراین، حضور در بورس به دانش و مهارت تحلیل اطلاعات و سیگنال‌ها، زمان کافی برای بررسی و تحلیل وضعیت شرکت‌ها و همچنین روحیه ریسک‌پذیر نیاز دارد. افرادی با این ویژگی‌ها می‌توانند به‌ صورت مستقیم از سرمایه خود برای سرمایه‌ گذاری و معامله در بازار بورس بهره بگیرند و سود زیادی از آن کسب کنند. برای سرمایه‌ گذاری مستقیم در بازار بورس می‌توانید به دو روش زیر اقدام کنید:

سرمایه‌ گذاری در بورس به‌ صورت حضوری

در روش سرمایه‌ گذاری مستقیم در بورس می‌توانید به ‌صورت حضوری به کارگزاری یا تالار بورس مراجعه کرده و با پر کردن فرم خرید و فروش سهام، درخواست معامله خود را ثبت کنید. البته این روش مدت زیادی است که دیگر کاربرد ندارد. فعالیت آنلاین کارگزاری‌ها و امکان ثبت سفارش آنلاین موجب راحت شدن امور و عدم نیاز به حضور اشخاص در کارگزاری‌ها و تالار بورس شده است. البته شعبه کارگزاری‌ها به ‌منظور امکان دسترسی راحت افراد و ارتباط گرفتن حضوری در تمام شهرها وجود دارند. بنابراین، در صورت وجود هرگونه مشکل امکان ایجاد ارتباط تلفنی یا حضوری با پرسنل کارگزاری و کارمندان سازمان بورس وجود دارد.

سرمایه‌ گذاری در بورس به ‌صورت اینترنتی

با پیشرفت تکنولوژی، امکان حضور اینترنتی و معاملات آنلاین به ‌منظور تسهیل امور و عدم نیاز به حضور مردم در تالار بورس و کارگزاری‌ها ایجاد شده است. برای سرمایه‌ گذاری مستقیم در بورس به روش آنلاین لازم است ابتدا در سامانه سجام ثبت‌ نام کرده و بعد از انتخاب یک کارگزاری و احراز هویت، کد بورسی خود را دریافت کنید. با استفاده از کد بورسی می‌توانید در سبد سهام (پورتفو) و سایت کارگزاری خود اقدام به معامله و خریدوفروش اوراق بهادار کنید.

سرمایه‌ گذاری غیرمستقیم در بورس

آن دسته افرادی که دانش، مهارت و زمان کافی برای سرمایه‌ گذاری مستقیم را ندارند، سرمایه خود را در قالب یک سرمایه‌ گذاری غیرمستقیم در دست افراد کار بلد و آشنا با پیچ ‌وخم و چالش‌های بازار قرار می‌دهند. این افراد از دانش لازم و قدرت تحلیل بالایی برخوردارند و بخش اعظم زمان خود را به تحلیل بازار و پیش ‌بینی وضعیت شرکت‌ها در روزها، ماه‌ها و حتی گاهی سال‌های آینده اختصاص می‌دهند.

انواع روش های سرمایه‌ گذاری غیر مستقیم در بورس

همان‌طور که بیان شد، سرمایه‌ گذاری غیر مستقیم به افرادی حرفه‌ای، باتجربه و دارای مهارت کافی در تحلیل درست بازار نیاز دارد. بنابراین، برای اطمینان از بازدهی سرمایه به افراد یا تیم قدرتمند و کار بلد نیاز است. روش‌ های سرمایه‌ گذاری در بورس به‌ صورت غیرمستقیم، بسته به واسطه‌ای که برای سرمایه‌ گذاری خود انتخاب می‌کنید به دو نوع سرمایه‌ گذاری از طریق شرکت‌های سبدگردان و سرمایه‌ گذاری در صندوق‌های سرمایه‌ گذاری تقسیم می‌شود. ویژگی‌های هر یک از این روش‌ها می‌تواند مزایا و معایبی برای سرمایه‌‌گذاران به شمار بیایند.

سرمایه‌ گذاری در صندوق‌های سرمایه‌ گذاری

در روش سرمایه‌ گذاری غیر مستقیم در بورس با استفاده از صندوق‌های سرمایه‌ گذاری، در واقع سرمایه شما به بخشی از یک سرمایه بزرگ‌‌تر تبدیل می‌شود که برای خرید و فروش مجموعه‌ای از انواع اوراق بهادار مورداستفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه سرمایه شما تنها بخشی از سرمایه موجود در صندوق است، در تمام سود یا زیان‌های سبد اوراق بهادار سهیم خواهید بود. بنابراین، در این نوع سرمایه‌ گذاری غیرمستقیم هر شخص بسته به میزان سرمایه خود از صندوق، متحمل ضرر یا سود می‌شود.

مزایای سرمایه‌ گذاری در صندوق‌های سرمایه‌ گذاری شامل موارد زیر هستند:

مدیریت مالی حرفه‌ای : در این روش، سرمایه شما در دست یک تیم حرفه‌ای متشکل از افراد با مهارت و کاملاً آشنا با ترفندها و دانش تخصصی سرمایه‌ گذاری در بازارهای مالی قرار می‌گیرد. بنابراین، امکان بازدهی سرمایه بیشتر شده و امکان ضرر کاهش پیدا می‌‌کند.

کاهش ریسک سرمایه‌ گذاری : آنچه موجب کاهش ریسک معاملات می‌‌شود، تصمیمات درست و به ‌موقع است. یک تیم حرفه‌ای و متخصص با استفاده از دانش و مهارت تحلیل خود به بررسی بازار و شرکت‌های عضو آن می‌پردازد و با سرمایه‌‌ گذاری‌های منطقی و تشکیل یک سبد متنوع، ریسک سرمایه‌ گذاری را کاهش می‌دهد.

نظارت و شفافیت اطلاعاتی بالا : سپردن یک سرمایه بزرگ در دستان اشخاص دیگر می‌تواند فرصت سوء استفاده از آن را افزایش دهد. این در حالی است که صندوق‌ها در دوره‌های زمانی مشخص بازرسی می‌شوند و صحت اطلاعات سرمایه‌ گذاری و فعالیت آن‌ها توسط سه نهاد سازمان بورس و اوراق بهادار، حسابرس و متولی به‌ طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرد. این امر موجب افزایش اطمینان سرمایه‌‌گذاران و ترغیب شدن آن‌ها به سرمایه‌ گذاری غیرمستقیم در صورت عدم امکان سرمایه گذاری مستقیم می‌شود.

نقد‌شوندگی بالا : صندوق‌های سرمایه‌ گذاری از ضامن نقد‌شوندگی برخوردارند. این یعنی، هر زمان که تمایل به بیرون کشیدن سرمایه خود داشته باشید می‌توانید برای این کار اقدام کنید و برای نقد شدن پول خود، دچار مشکل نشوید.

افزایش تنوع سرمایه‌ گذاری : معمولاً با یک مقدار مشخص سرمایه تنها می‌توان در تعداد کمی شرکت سرمایه‌ گذاری کرد و تنوع سبد بسیار کمتر است. این در حالی است که با قرار گرفتن سرمایه شما در یک صندوق بزرگ، تنوع سبد افزایش پیدا کرده و گزینه‌های متنوع‌تری در دسترس شما قرار می‌گیرد.

صرفه‌جویی در نسبت مقیاس : تحلیل، بررسی، ارزش‌گذاری، معاملات و. در روش‌های سرمایه‌گذری در بورس به‌ صورت غیرحضوری با هزینه‌هایی همراه هستند که باید از جانب سرمایه‌‌گذاران پرداخته شوند. با سرمایه‌ گذاری در یک صندوق بزرگ، هزینه‌های بیان ‌شده میان سرمایه ‌گذاران سرشکن می‌شود و صرفه‌جویی در هزینه‌ها اتفاق می‌افتد.

با وجود مزایای متعدد بهره‌‌گیری از صندوق‌های سرمایه‌ گذاری، معایب و ریسک‌هایی نیز در استفاده از آن‌ها مشاهده می‌شود. این معایب شامل موارد زیر هستند:

تغییر سود اوراق با درآمد ثابت : همواره بخشی از سرمایه صندوق‌ها به اوراق بهادار با درآمد ثابت اختصاص پیدا می‌کند. بنابراین، ریسک تغییر سود اوراق با درآمد ثابت را نمی‌توان نادیده گرفت. زیرا ممکن است تغییر سود اوراق با درآمد ثابت بر سود و بازده صندوق‌ها نیز تأثیر بگذارد. درصد سرمایه صندوق‌ها در این اوراق بهادار، بسته به نوع و ماهیت صندوق‌های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند.

ریزش ارزش سهام قرار گرفته در پورتفوی صندوق نیز از جمله ریسک‌های این روش شمار می‌آید. البته باز هم بسته به نوع و ماهیت صندوق، میزان سهام آن نیز می‌تواند متفاوت باشد.

سرمایه‌ گذاری از طریق شرکت‌های سبدگردان

یکی دیگر از انواع سرمایه‌ گذاری در بورس، بهره‌گیری از شرکت‌های سبدگردان است. در این روش، یک سبد بر اساس ویژگی‌ها، سرمایه و میزان ریسک‌‌پذیری هر سرمایه ایجاد می‌شود و نظارت‌ها و تصمیم‌‌گیری‌های لازم و به‌ موقع برای آن‌ها اعمال می‌شود. بعد از چیدن سبد، در صورت تغییر شرایط بازار و امکان تأثیر آن بر سرمایه، تصمیم‌های لازم توسط مدیر اتخاذ می‌‌شوند. تمام این تصمیمات به ‌گونه‌ای اتخاذ می‌‌شوند که سبد مورد نظر با بیشتری بازدهی و کمترین زیان مواجه شود. بنابراین، میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان تمام معاملات به‌ صورت دقیق ثبت می‌شوند. استفاده از این روش سرمایه‌ گذاری غیرمستقیم بورس از مزایای زیر برخوردار است :

روش سرمایه‌ گذاری در اینجا غیر مستقیم است، اما مالکیت شما بر تمام دارایی‌ها و اوراق بهادار به‌ صورت مستقیم است. بنابراین، تنها مدیریت دارایی توسط سبد گردان انجام می‌شود و مدیریت سرمایه شما به ‌صورت اختصاصی‌‌تر است.

توانایی سبد گردان در مدیریت سرمایه و افزایش بازدهی آن بسیار مطلوب است. این افراد همچنین از مشاوره تیم مدیران سرمایه‌ گذاری شرکت خود بهره می‌گیرند. بنابراین، تمام تصمیمات بر اساس دانش تخصصی و تحلیلی بازار انجام ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس می‌شود و ریسک سرمایه‌ گذاری شما به‌ شدت کاهش پیدا می‌کند.

سبد با توجه به خصوصیات و میزان ریسک‌‌پذیری سرمایه‌گذار و با ساختاری منسجم‌‌تر و منعطف‌‌تر ایجاد می‌شود. بنابراین، با اهداف سرمایه‌‌گذار هم‌جهت‌‌تر است.

کارمزد و هزینه‌های در نظر گرفته ‌شده برای سبدگردانی در مقایسه با سبدها بسیار بهتر و مطلوب‌‌تر هستند.

سود حاصل از سرمایه‌ گذاری بورس با استفاده از روش سبد گردانی کاملاً به میزان مهارت و تجربه مدیر و سبد گردان شما وابسته است. اگر سبد شما در دست یک سبد گردان کار بلد و حرفه‌ای نباشد، نحوه چیدن سبد باهدف بازدهی بالا سازگار نبوده و ریسک سرمایه‌ گذاری شما افزایش پیدا می‌کند. یکی دیگر از معایب بهره‌‌گیری از روش سبد گردانی، ضرر و زیانی است که به‌ صورت مستقیم متوجه شما می‌شود. این برخلاف صندوق سرمایه‌ گذاری است.

تفاوت سرمایه‌ گذاری در صندوق‌های سرمایه‌ گذاری و شرکت‌های سبد گردان

عمده‌‌ترین و مهم‌ترین تفاوت سرمایه‌ گذاری غیرمستقیم در بورس توسط سبد گردان‌ها و صندوق‌های سرمایه‌ گذاری، نوع مالکیت سرمایه‌‌گذاران است.

همان‌طور که پیش‌ تر بیان شد، مالکیت سهام و سایر اوراق بهادار در روش سبد گردانی مستقیماً به نام خود سرمایه‌گذار است. یعنی تمام اوراق بهادار به نام خود شما خریداری می‌شوند و تنها تفاوت آن با سرمایه‌ گذاری مستقیم در بورس، وجود یک مدیر یا سبد گردان است که بر سرمایه و سود و زیان شما نظارت دارد.

این در حالی است که مالکیت شما در صندوق بر روی واحدهای صندوق است و هیچ‌یک از اوراق بهادار به ‌صورت مشخص با نام شما انجام نگرفته‌اند. به این ترتیب، مدیریت تمام سرمایه صندوق توسط یک مدیر انجام می‌گیرد و هر سرمایه‌گذار به نسبت سرمایه خود در صندوق در سود و زیان سهم خواهد داشت. بنابراین، سود و زیان دو سهامدار با میزان سرمایه یکسان به یک اندازه خواهد بود.

اما در سبد گردانی با توجه به اینکه چیدن سبد با توجه به خصوصیات سرمایه‌گذار انجام می‌شود، ممکن است افراد با سرمایه‌های یکسان با سود و زیان متفاوت و متناسب با سبد خود رو به‌ رو شوند.

سرمایه‌ گذاری در بازار بورس می‌تواند بسیار جذاب و پربازده باشد، تنها در صورتی ‌که سرمایه‌گذاران روشی متناسب با شرایط خود را انتخاب کنند و از آن بهره بگیرند. انتخاب روش مناسب از میان انواع روش‌های سرمایه‌ گذاری در بورس، از جمله مهم‌‌ترین قدم‌ها در جهت سرمایه‌ گذاری منطقی و سودآور شناخته می‌شود. در صورت انتخاب سرمایه‌ گذاری مستقیم به دانش و مهارت بالایی برای زنده نگه ‌داشتن سرمایه و کسب سود از یک سبد کم ریسک را بیاموزید. در غیر این صورت، بهره‌‌گیری از روش‌ های سرمایه‌ گذاری در بورس به ‌صورت غیرمستقیم را به‌ عنوان بهترین گزینه به شما توصیه می‌کنیم.

رابطه بین ریسک و بازدهی در بورس

در این مقاله به رابطه بین ریسک و بازده می‌پردازم، یک سرمایه‌گذار باید بداند رابطه ریسک با بازده در بورس به چه شکل است تا بتواند در مواقع ضروری تصمیمات درستی اتخاذ کند. یک سرمایه‌گذار پس از سرمایه‌‌‌‌‌گذاری در یک پروژه، یک شرکت می‌‌‌‌‌خواهد نتایج حاصل از پروژه را بدست آورد. نتایج یا منافع حاصل از سرمایه گذاری، بازده نامیده می‌‌‌‌‌شود. رویکرد حداکثر سازی ثروت براساس مفهوم ارزش آینده جریان‌‌‌‌‌های نقدی مورد انتظار از یک پروژه احتمالی استوار است. بنابراین جریان‌‌‌‌‌های نقدی چیزی جز درآمد حاصل از پروژه نیست که ما از آن‌‌‌‌‌ها به عنوان بازده یاد می‌‌‌‌‌کنیم. از آنجا که فیکسچر نامشخص است، بنابراین بازده‌‌‌‌‌ها با درجاتی از عدم اطمینان همراه است. به عبارت دیگر، برخی از تغییرات در تولید جریان‌‌‌‌‌های نقدی وجود دارد، که ما آن‌‌‌‌‌ها را ریسک می‌‌‌‌‌نامیم. در این مقاله از سری مقالات آموزشی دلفین وست ما به مفاهیم ریسک و بازدهی و رابطه بین آن‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌پردازیم.

ریسک و بازدهی در مدیریت مالی

ریسک کردن در کارها برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاران بسیار مهم است و ریسک کردن درکارها به معنی پیشبینی کردن احتمال به وقوع نپویستن رویدادی است. این تعریف در بازارسرمایه بسیارکاربرد دارد و موضوع مهمی است. مثل ریسک کردن و پولی را در جایی گذاشتن. مانند سرمایه گذاری در بورس و پول خود را درصندوق‌‌‌‌‌هایی گذاشتن و درآمدهای ثابتی از آن بدست آوردن دراین حالت ریسک این سرمایه صفر بوده است چون هرماه همان سود و بازده پیش بینی شده را دریافت می‌‌‌‌‌کند.ئمنظور از سود درسرمایه‌‌‌‌‌گذاری همان بازده است که درقبال انجام کاری دریافت می‌‌‌‌‌کنید. ریسک و بازده دو واژه مخالف هم است که دردنیای مالی و سرمایه گذاری وجود دارد و وجود تفاوت‌‌‌‌‌های بین ریسک و بازدهی را می‌‌‌‌‌توان توانایی در راحت خوابیدن دانست.

نمودار ریسک و بازده

به نمودار رابطه بین نرخ بازده تا سررسید اوراق قرضه با ریسک یکسان و سررسید همان اوراق قرضه، منحنی یا نمودار بازده گفته می‌‌‌‌‌شود. منحنی بازده الگویی است برای رسم و ارائه وضعیت اوراق قرضه دولتی است. منحنی بازده نشان می‌‌‌‌‌دهد که نرخ بهره در موقعیت‌‌‌‌‌های زمانی خاص برای کلیه اوراق بهادار دارای ریسک برابر است اما سررسیدهای مختلفی برای آن وجود دارد. یکی از رایج ترین منحنی‌‌‌‌‌های بازده که گزارش شده است اوراق قرضه خزانه داری ایالات متحده آمریکا است. این منحنی بازده معیاری است برای سایر انواع اوراق قرضه در بازارسرمایه مثل نرخ‌های وام مسکن یا نرخ بهره‌‌‌‌‌های ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس بانکی است. منحنی بازده هم برای پیش بینی تغییرات خروجی در بازار و رشد در بازار مورد استفاده قرار می‌‌‌‌‌گیرد.

منحنی ریسک، یک نمودار دوبعدی است که محور طولی آن بازده مالی و محورعمودی آن ریسک مالی باشد. این منحنی می‌‌‌‌‌تواند رابطه عقلانی بین ریسک و بازده از نگاه سرمایه‌‌‌‌‌گذاران داشته باشد. این منحنی یک حالت رو به بالا دارد، یعنی دائما رو به افزایش دارد و حالتی صعودی دارد وقتی که ریسک یک سرمایه‌‌‌‌‌گذاری بیش‌‌‌‌‌تر می‌شود میزان سود یا بازده بیشتری از ریسک را می‌‌‌‌‌خواهد به عبارتی تغییرات در سود و بازده خیلی بیش‌‌‌‌‌تر تغییرات در ریسک است. بنابراین می‌‌‌‌‌توان نتیجه گرفت که این منحنی حالتی صعودی دارد و صعودی بودن این منحنی به این دلیل است که تمامی سرمایه‌‌‌‌‌گذاران حالتی ریسک گریز دارند. اما این حالت ریسک گریزی برای تمام سرمایه‌‌‌‌‌گذاران یکسان نمی‌‌‌‌‌باشد و این منحنی ریسک می‌‌‌‌‌تواند شیب کمتر یا بیش‌‌‌‌‌تری به خود بگیرد.

رابطه بین ریسک با بازده

هنر سرمایه‌‌‌‌‌گذاری با ریسک وبازده تعریف می‌‌‌‌‌شود. سرمایه‌‌‌‌‌گذاری به معنی قبول یک مقدار ریسک به ازای یک بازده مورد انتظار است. برای هرفرد قبل از ورود به بازار سهام این نکته کاملا مهم است تا انواع مختلف ریسک و مخاطره راشناخته و آن را ارزیابی می‌‌‌‌‌کند.
اساساً ریسک پذیری بیشتر دریک سرمایه‌‌‌‌‌گذاری این معنی را می‌‌‌‌‌دهد که برای این ریسک بازده بالاتر و بیش‌‌‌‌‌تری مورد انتظار است.
در مورد سرمایه‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌هایی با ریسک بالاتر که نوسان بیش‌‌‌‌‌تری نسبت به اوراق قرضه دولتی دارد بازده بالاتری داشته است. سودهایی با ریسک‌‌‌‌‌های صحیح شده را می‌‌‌‌‌توان با مقایسه بازده سرمایه‌‌‌‌‌گذاری مقایسه کرد.

ارزش یک سهام به عملکرد آن در شرکت بورس بستگی دارد. اگر عملکرد این سهم درشرکت بورس خوب باشد ارزش این سهم نیز به تبع زیاد می‌‌‌‌‌شود و اگرعملکرد آن خوب نباشد ارزش آن کم می‌‌‌‌‌شود و سرمایه‌‌‌‌‌گذاران به سمت آن جذب نمی‌‌‌‌‌شوند. البته مسائل زیادی در ارزش یک سهم تاثیر گذار است. درکل باید بدانیم که هیچ تضمینی برای ارزش یک سهم و همچنین برای افزایش قیمت یک سهم درشرکت بورس وجود ندارد.

تفاوت ریسک و بازده

رابطه بین ریسک و بازده یک رابطه مستقیم است، یعنی هرچه بازده کمتر باشد ریسک هم کمتر است و برعکس. درواقع ریسک به معنای تفاوت بین آن سود یا بازدهی که انتظارداریم و آن سودی که به وجود می‌‌‌‌‌آید.

ملاحظات

ریسک به تغییرپذیری بازده احتمالی مرتبط با یک سرمایه گذاری معین اشاره دارد. ریسک، همراه با بازده، مورد توجه عمده تصمیمات بودجه بندی سرمایه است. شرکت باید بازده مورد انتظار از یک سرمایه‌‌‌‌‌گذاری معین را با ریسک مرتبط با آن مقایسه کند. برای جبران افزایش سطح خطر، نیاز به بازده بالاتر است. به عبارت دیگر، هرچه ریسک انجام شده بیشتر باشد، بازده آن نیز بیشتر خواهد بود و بالعکس، هرچه ریسک کمتر باشد، بازده آن نیز ملایم‌‌‌‌‌تر است.

این معامله ریسک و بازده به عنوان طیف بازده ریسک نیز شناخته می‌‌‌‌‌شود. کلاس‌‌‌‌‌های مختلفی از سرمایه گذاری-های احتمالی وجود دارد که هر کدام موقعیت‌‌‌‌‌های خاص خود را در طیف بازده کل ریسک دارند. پیشرفت کلی این است: بدهی کوتاه مدت، بدهی بلند مدت، دارایی، بدهی با بازده بالا و حقوق صاحبان سهام. وجود ریسک باعث می‌‌‌‌‌شود که مجبور به انجام تعدادی از هزینه‌‌‌‌‌ها شوید. به عنوان مثال، هرچه سرمایه‌‌‌‌‌گذاری با ریسک بیش‌‌‌‌‌تر باشد، معمولاً به زمان و تلاش بیش‌‌‌‌‌تری برای کسب اطلاعات در مورد آن و نظارت بر پیشرفت آن نیاز است. علاوه بر این، اهمیت از دست دادن مقدار X ارزش می‌‌‌‌‌تواند بیش از اهمیت افزایش مقدار X مقدار باشد، بنابراین یک سرمایه‌‌‌‌‌گذاری با ریسک بیشتر حق بیمه بالاتری را به خود جلب می‌‌‌‌‌کند حتی اگر بازده پیش بینی همان مقدار کم خطر باشد. بنابراین خطر چیزی است که باید جبران شود، و هر چقدر خطر بیشتر باشد، غرامت بیش‌‌‌‌‌تری نیز لازم است.

هنگامی که یک شرکت تصمیم گیری در مورد بودجه بندی سرمایه اتخاذ می‌‌‌‌‌کند، آن‌‌‌‌‌ها آرزو می‌‌‌‌‌کنند که به عنوان حداقل هزینه، بهبودی کافی را برای پرداخت هزینه‌‌‌‌‌های افزایش یافته سرمایه‌‌‌‌‌گذاری ناشی از تورم به دست آورند. بنابراین، تورم ورودی اصلی در هزینه سرمایه شرکت است. با این حال، از آنجا که نرخ‌‌‌‌‌های بهره توسط بازار تعیین می‌‌‌‌‌شود، اغلب اتفاق می‌‌‌‌‌افتد که برای جبران تورم ناکافی هستند. ریسک پذیری نیز در تعیین بازده مورد نیاز یک شرکت برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاری نقش مهمی دارد. ریسک گریزی مفهومی است مبتنی بر رفتار بنگاه‌‌‌‌‌ها و سرمایه‌‌‌‌‌گذاران در حالی که در معرض عدم اطمینان برای کاهش این عدم اطمینان هستند. به عنوان مثال، یک سرمایه‌‌‌‌‌گذار متنفر از ریسک ممکن است تصمیم بگیرد پول خود را به یک حساب بانکی با نرخ بهره کم اما تضمین شده بجای سهامی که ممکن است بازده مورد انتظار زیادی داشته باشد، قرار دهد اما احتمال از دست دادن ارزش را نیز در برداشته باشد.

سه سطح در ریسک گریزی

1. ریسک پذیری یا پرهیز از خطر
2. ریسک خنثی
3. ریسک دوست یا ریسک طلب

بتا معیاری است که شرکت‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌توانند به منظور تعیین حساسیت بازگشت سرمایه نسبت به ریسک کلی بازار استفاده کنند. بتا نوسانات همبسته یک دارایی را در رابطه با نوسانات معیاری که دارایی مذکور با آن مقایسه می-شود، توصیف می‌‌‌‌‌کند. این معیار به طور کلی بازار مالی کل است و غالباً با استفاده از شاخص‌‌‌‌‌های نمایندگی مانند S&P 500 تخمین زده می‌‌‌‌‌شود. همچنین از بتا به عنوان کشش مالی یا نوسان نسبی همبسته یاد می‌‌‌‌‌شود و می‌‌‌‌‌تواند به عنوان معیاری از حساسیت بازده دارایی به بازده بازار، ریسک غیر قابل تنوع آن، ریسک سیستماتیک آن یا ریسک بازار. سرمایه‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌های بتا بالاتر تمایل بیشتری دارند و بنابراین خطرناک‌‌‌‌‌تر هستن، اما پتانسیل بازده بالاتر را فراهم می‌‌‌‌‌کنند. سرمایه‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌های بتا پایین خطر کمتری دارند، اما به طور کلی بازده کم‌تری دارند.

فرمول ریسک و بازده

رابطه بین ریسک و بازده به این شکل است که ریسک ازطریق کم کردن مقداربازده مورد انتظار و بازده واقعی بدست می‌‌‌‌‌آید.

بازده سبد سهام

سبد سهامی مانند سهام شرکت‌‌‌‌‌های بزرگ مثل شرکت‌‌‌‌‌های صنایع غذایی وشرکت‌‌‌‌‌های خودرویی هریک ازاین سهم‌‌‌‌‌ها به صورت جداگانه باعث نوسان قیمت‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌شود و منجربه افزایش ریسک مالی شرکت‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌شود و کمترشدن قیمت سهم درآن شرکت می‌‌‌‌‌شود و از طرفی دیگر انعقاد بعضی قراردادها باعث افزایش قیمت سهم درشرکت می‌‌‌‌‌شود هر دو تغییراز نوع تغییر ریسک غیر سیستماتیک است.

کلام آخر

برای سرمایه گذاران هیچ تضمینی وجود نداد که در بازارسرمایه گذاری قراردادی را انعقاد کنند و اگرهم قراردادی را منعقد کردن باید بسیار ریسک پذیر باشند در بازار سرمایه گذاری هر احتمالی وجود دارد. امیدواریم که این مقاله از سری مقالات این وب سایت برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد. همچنین شما می‌‌‌‌‌توانید در صورت نیاز به مشاوره و نیاز به آموزش‌‌‌‌‌های بیش‌‌‌‌‌تر در این خصوص از مشاورین دلفین وست و کلاس‌‌‌‌‌های آموزشی آن کمک بگیرید.

بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری ۲ برابر شاخص بورس

مسعود تبریزی، خبرنگار: احتمالا این ضرب‌المثل که «کبوتر سرمایه بر بام آرامش می‌نشیند» یا «پول و سرمایه ترسو هستند» را شنیده‌اید. پربیراه نیست اگر بگوییم این روزها دیگر کمتر فعال اقتصادی را در کشور می‌توان پیدا کرد که داغ ریزش بی‌سابقه بورس تهران در مرداد 99 را بر سینه نداشته باشد. آن ریزش تاریخی نه‌تنها فعالان اقتصادی و قدیمی‌های بورس را فراگرفت بلکه میلیون‌ها ایرانی که به دعوت مستقیم و غیرمستقیم دولت حسن روحانی وارد بورس شده بودند، بسیاری‌شان ماشین و حتی خانه‌های خود را از دست داده و بدجور نقره‌داغ شدند. با گذشت نزدیک به دوسال از آن ریزش تاریخی و با وجود وعده‌‌های دولتمردان برای رونق بورس، اما بسیاری از فعالان اقتصادی همچنان ترجیح می‌دهند بخش عمده سرمایه خود را (البته اگر چیزی از آن باقی‌مانده باشد) به‌جایی به غیر از بورس ببرند. البته ناگفته نماند همین گروه هنوز هم نیم‌نگاهی به بورس دارند؛ چراکه موج صعودی اسفند سال گذشته که تا اردیبهشت نیز ادامه داشت همچنان به آنها چشمک می‌زند. با وجود این اما بیم از ریزش دوباره شاخص و تشکیل صف‌های فروش سنگین، این افراد را از وارد‌کردن پول جدید به بورس و خرید سهام برحذر می‌دارد. قدیمی‌ها و حرفه‌ای‌های بازار می‌گویند درکنار سیاست‌های دولت قبل، تازه‌‌واردها نیز در سقوط بورس سهیم بودند. به‌اعتقاد آنان، توصیه دولت قبل برای حضور در بازار سرمایه بدون آموزش، بدون فرهنگ‌سازی و بدون اطلاع‌رسانی؛ یکی از خطاهای نابخشودنی است که دولت فعلی نیز باید این موضوع را جدی بگیرد. حرفه‌ای‌های بازار سرمایه معتقدند آن دسته از افرادی که از مهارت و دانش کافی درخصوص بازار سرمایه برخوردار نیستند یا فرصت لازم برای فعالیت در این بازار را ندارند باید از طریق فرهنگ‌سازی و حتی ایجاد محدودیت، مدیریت دارایی‌های خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسپارند. بررسی‌های «فرهیختگان» نیز نشان می‌دهد طی یک‌سال اخیر که بازار سرمایه افت‌و‌خیزهای زیادی تجربه کرده، بازدهی صندوق‌ها درحالی بین 25 تا 30 درصد بوده که طی این مدت بازدهی شاخص کل بورس 21 و بازدهی شاخص هم‌وزن که سنجه دقیق‌تری است حدود 9.4 درصد بوده است.

پرریسک جذاب
نگاهی به نوسانات بازار سهام در سال‌های گذشته نشان می‌دهد این بازار اگر پرریسک‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاری نباشد، حتما یکی از چند بازار پرریسک ایران است. البته ریسک بازار سهام فقط به ایران محدود نمی‌شود. بازار سهام در تمام دنیا درعین‌‌حال که در میان‌مدت و بلندمدت بیشترین بازدهی را درمقایسه با سایر بازارها نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کند، بیشترین ریسک سرمایه‌گذاری را نیز به خود اختصاص می‌دهد. تغییرات کلان سیاسی و اقتصادی که از آنها با عنوان ریسک‌های سیستماتیک یاد می‌شود و تغییرات بنیادین در عملکرد شرکت‌ها یا همان ریسک‌های غیرسیستماتیک، عواملی اجتناب‌ناپذیر در بازار سهام در کشورهای مختلف هستند.

راهی برای دورزدن ریسک سهام
ریسک یا همان خطر که در بازارهای مالی گریبانگیر سرمایه‌گذاران می‌شود مجموعه‌ای از عوامل است که قطعیت تحلیل و پیش‌بینی را تهدید می‌کند. بنابراین می‌توان گفت کاهش ریسک در بازارهای مالی با افزایش دانش و اطلاعات مربوط به این بازارها رابطه معکوس دارد. به‌عبارتی دیگر به هر نسبت که میزان مهارت‌های شما در بازارهای مالی افزایش پیدا کند، ریسک سرمایه‌گذاری شما نیز کاهش خواهد یافت. البته این موضوع به آن معنا نیست که ریسک شما به صفر خواهد رسید بلکه صرفا به سمت آن میل خواهد کرد، بنابراین کاری که از شما برمی‌آید این است که با شناخت ریسک‌های بازار تا حد ممکن نسبت به کاهش آنها اقدام کنید. یکی از راهکارهایی که برای کاهش ریسک در بازارهای مالی مورداستفاده قرار می‌گیرد سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در این بازارهاست. هدف از سرمایه‌گذاری غیرمستقیم استفاده از ظرفیت افراد متخصص ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس و آگاه به‌منظور کاهش ریسک و افزایش بازدهی است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری تلاش می‌کنند با به‌کارگیری مجموعه‌ای از افراد آشنا به اصول بازار سرمایه، بیشترین بازدهی را نصیب سهامداران خود کنند.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس نسبت ترکیب دارایی‌هایشان به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند که صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، صندوق سرمایه‌گذاری سهام، صندوق سرمایه‌گذاری مختلط و صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا از مهم‌ترین آنها هستند. اگر از ریسک‌پذیری پایینی برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی برخوردار هستید «صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت» بهترین گزینه برای شماست. از آنجا که بین 70 تا 90 درصد دارایی‌های این صندوق‌ها را اوراق مشارکت، سپرده‌بانکی و سایر دارایی‌های کم‌ریسک تشکیل می‌دهد ریسک سرمایه‌گذاری شما به حداقل ممکن کاهش می‌یابد و از آن طرف شما سودی بالاتر از نرخ سود متداول بانکی دریافت می‌کنید. مزیت مهم این صندوق‌ها نسبت به سپرده بانکی، دریافت سود به‌صورت روزشمار است. البته بدیهی است وقتی ریسک کمتری ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس را می‌پذیرید بازدهی سرمایه‌گذاری شما کمتر خواهد بود.
نوع دوم صندوق‌های سرمایه‌گذاری که به «صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی» شناخته می‌شوند ویژه افرادی است که ریسک‌پذیری بالایی دارند و می‌خواهند بازدهی به‌مراتب بیشتری از نرخ سود بانکی از آن خود کنند. همانطور که از اسم صندوق‌های سهام نیز مشخص است بیشتر دارایی‌های این صندوق‌ها را سهام شرکت‌های حاضر در بورس تهران تشکیل می‌دهد. مدیریت این صندوق‌ها درکنار خرید سهام در بازار سرمایه، بخش اندکی از دارایی‌های صندوق را در بانک سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بخشی از ریسک بازار سهام را کاهش دهند. وجه‌تمایز این صندوق‌ها با صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، بازدهی و ریسک بیشتر است.
احتمالا شما نه جزء آن عده‌ای هستید که تمایل به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت داشته باشید و نه آنقدر ریسک‌پذیر که تمام دارایی‌های خود را تبدیل به سهام کنید! «صندوق سرمایه‌گذاری مختلط» نوع سوم صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از لحاظ میزان ریسک، میان صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی قرار می‌گیرد. این صندوق‌ها 60 درصد دارایی خود را در سهام و باقی‌مانده را در سپرده‌بانکی و اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. به این ترتیب صندوق‌های مختلط ضمن تعقیب بازدهی بازار سرمایه، ریسک خود را تا حد امکان کاهش می‌دهند و البته از آن طرف نیز حداقل سود صندوق‌های درآمد ثابت را تضمین نمی‌کنند.
یکی‌دیگر از صندوق‌هایی که در سال‌های اخیر مورد‌توجه فعالان بازار قرار گرفته «صندوق مبتنی بر طلا» است. این صندوق‌ها دارایی خود را به گواهی‌های سپرده سکه و اوراق مرتبط با آن تبدیل می‌کنند، بنابراین بازدهی این صندوق‌ها با قیمت طلا رابطه‌ای مستقیم دارد. البته صندوق‌های مبتنی بر طلا می‌توانند از بازار مشتقه برای پوشش ریسک ورود به بازار طلا استفاده کنند. چنانچه می‌خواهید روی طلا و سکه سرمایه‌گذاری کنید صندوق‌های مبتنی بر طلا می‌توانند گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاری شما باشند!
نکته‌ای که درمورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید بدانید آن است که برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری(ETF) در تابلوی بورس قابلیت معامله دارند اما برخی از آنها در سایت مربوط به صندوق به صورت صدور و ابطال هر واحد معامله می‌شوند.

45 درصد بازدهی بدون ریسک
براساس اعلام مرکز پردازش اطلاعات مالی، در گروه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، صندوق نیکوکاری ورزشی پرسپولیس با 45 درصد، اندوخته آمیتیس با 27.6 درصد و پارند پایدار سپهر با حدود 26.3 درصد بیشترین بازدهی را به خود اختصاص داده‌اند و میانگین بازدهی 10 صندوق برتر این گروه نیز 25.7 درصد بوده است. مقایسه میانگین بازدهی این 10 صندوق با بازدهی شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن نشان می‌دهد بازدهی صندوق‌های برتر درآمد ثابت، حدودا پنج درصد بیشتر از بازدهی شاخص کل و 15درصد بیشتر از بازدهی شاخص کل هم‌وزن بوده است. شایان ذکر است میانگین بازدهی تمام صندوق‌های درآمد ثابت نیز در این مدت 15.3 درصد بوده است. مجموع خالص ارزش دارایی‌های این صندوق‌ها نیز حدود چهارمیلیون و 572هزار میلیارد ریال است.

بازدهی مطلوب صندوق‌های سهام نسبت به سود بانکی
در گروه صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام، بیشترین میزان بازدهی طی یک‌سال گذشته به صندوق گنجینه ارمغان الماس با 48.7 درصد، نیکوکاری ندای امید با 40.4 درصد و فیروزه موفقیت با 37 درصد اختصاص داشته است. میانگین بازدهی 10 صندوق سهامی برتر نیز در این مدت حدود 32 درصد بوده است که از بازدهی مطلوب این صندوق‌ها در مقایسه با نرخ سود بانکی حکایت دارد. از سوی دیگر در این مدت بازدهی صندوق‌های پرحاشیه پالایشی یکم و دارا یکم که در سال 99 و با تبلیغات دولت قبل وارد بورس شدند به ترتیب 14 و 17- درصد بوده است. همچنین میانگین بازدهی یک‌سال اخیر مجموع صندوق‌های سهامی با درنظر گرفتن صندوق‌های زیان‌ده بیش از 14 درصد بوده است. مجموع ارزش خالص دارایی‌های این صندوق‌ها نیز بیش از 597هزار میلیارد ریال است.

بازدهی ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس متناسب صندوق‌های مختلط با شاخص کل
اگر قصد دارید روی صندوقی سرمایه‌گذاری کنید که هم از رشد سهام جا نمانید و هم ریسک آن را کاهش دهید، لازم است بدانید میانگین بازدهی 10 صندوق برتر مختلط در سالی که بازدهی بورس دلچسب فعالان بازار نبود بیش از 24 درصد بوده است. درمیان صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط، صندوق مدرسه کسب‌وکار صوفی رازی، نیکوکاری آگاه و کیمیا زرین کاردان به ترتیب با 32.4 درصد، 29.9 درصد و 23.7 درصد بیشترین بازدهی را از آن خود کرده‌اند و البته بازدهی یک صندوق نیز در این گروه منفی بوده است. بین صندوق‌های مختلط، صندوق‌های آرمان سپهر آشنا، سپهر اندیشه نوین، زیتون نماد پایا و گنبد مینای دماوند قابلیت معامله در بورس را دارند و سایر صندوق‌های این گروه به روش صدور و ابطال واحد معامله می‌شوند. میانگین بازدهی همه صندوق‌های مختلف طی یک‌سال اخیر 16.7 درصد بوده است. همچنین مجموع ارزش خالص دارایی‌های این صندوق‌ها نیز بیش از 22 هزار میلیارد تومان است.

بازدهی صندوق طلا بالاتر از طلای فیزیکی
درمورد صندوق‌های مبتنی بر طلا که قابلیت معامله در بورس را دارند لازم است به این نکته توجه کنیم که تعداد این صندوق‌ها از انگشتان دو دست کمتر است و برخی از این صندوق‌ها نیز در ماه‌های گذشته پذیره‌نویسی و وارد بورس شده‌اند. بررسی بازدهی سه صندوق شناخته‌شده پشتوانه طلای مفید، لوتوس و زر در یک‌سال اخیر نشان می‌دهد میانگین بازدهی این صندوق‌ها بیش از یک درصد از بازدهی طلای 18عیار بیشتر بوده است. همچنین بازدهی تمام صندوق‌های طلا در این مدت به‌طور معناداری از بازدهی بورس بیشتر بوده است. سکه طلا مفید با 33.5 درصد، پشتوانه طلای لوتوس با 30.5 درصد، پشتوانه سکه طلای زر با 30.1 درصد، سکه طلای کیان با 24.4 درصد و پشتوانه سکه طلای کهربا با 24 درصد و همچنین سه صندوق برتر طلا درمجموع 31.4 درصد بازدهی داشته‌اند.

نکته پایانی
همانطور که گفته شد تمام بازارهای مالی از ریسک‌های خاص خودشان برخوردار هستند. سرمایه‌گذاران باید بپذیرند که فعالیت در این بازار نیز مانند هر کار دیگری نیازمند مهارت، دانش و تجربه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد هیجان در انجام معاملات و بی‌توجهی به نظرات کارشناسان سهم مهمی در بازدهی منفی سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی دارد. درمورد انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز لازم است علاوه بر بررسی عملکرد هریک از صندوق‌ها، شرایط مالی، شخصیتی و. خود را مدنظر قرار دهید و صندوق موردنظر را با توجه به استراتژی‌های مالی خود انتخاب کنید.

آشنایی با مدیریت ریسک در سرمایه گذاری و انواع آن

برای آشنایی بهتر با مفهوم مدیریت ریسک در سرمایه گذاری؛ فرض کنید می‌خواهیم سرمایه‌گذاری ساده‌ای انجام بدهیم. قصدمان این است که یک ماشین بخریم و با این ماشین در اسنپ کار کنیم. دقت کنید که همین سرمایه‌گذاری ساده هم ریسک‌های خاص خودش را دارد: ممکن است تصادف کنیم و ماشین‌مان آسیب جدی ببیند، ممکن است شرکت اسنپ تعطیل شود، ممکن است ماشین‌مان را بدزدند، ممکن است قیمت بنزین دو برابر شود و ریسک‌های دیگری از این قبیل. نکته اینجاست که با وجود همهٔ این ریسک‌ها، از بازدهی مورد انتظارمان که همان درآمد ناشی از کار در اسنپ است، چشم‌پوشی نمی‌کنیم و همچنان این سرمایه‌گذاری را انجام می‌دهیم. نکتهٔ دیگر این است که با استفاده از ابزارهایی مانند بیمه ریسک‌های این سرمایه‌گذاری را به حداقل می‌رسانیم.

حال اگر ریسک این سرمایه‌گذاری از حدی فراتر برود، احتمالاً تصمیم می‌گیریم که سراغ این کار نرویم. همچنین اگر فرصت سرمایه‌گذاری دیگری پیش بیاید که ریسک آن در همین حد است و انتظار بازدهی بهتری از آن داریم، ممکن است تصمیم بگیریم که به جای کار در اسنپ، سراغ آن کار برویم.

مفهوم ریسک در بازارهای مالی هم تقریباً همین است و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای سعی می‌کنند سراغ سرمایه‌گذاری‌هایی بروند که ریسک‌شان معقول باشد و با استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک، این ریسک را هم کنترل می‌کنند.

مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری یعنی چه؟

در بازار سهام، ارتباط مستقیمی بین ریسک و بازده وجود دارد. به‌طور کلی، ریسک بیشتر به معنی انتظار بازدهی بیشتر است. از این لحاظ می‌توان سرمایه‌گذاری را با شرط‌بندی مقایسه کرد: گزینه‌ای که احتمال وقوعش پایین‌تر است، در صورتی که محقق شود جایزه بزرگ‌تری خواهد داشت.

در زبان سرمایه‌گذاری، مدیریت ریسک به فرایندی گفته می‌شود که طی آن ابتدا ریسک‌های مختلف شناسایی و ارزیابی می‌شوند و سپس برای به‌حداقل‌رساندن این ریسک‌ها، استراتژی‌هایی مشخصی در پیش گرفته می‌شود. پس می‌شود گفت مدیریت ریسک ۲ مرحله کلی دارد:

1. شناسایی و ارزیابی ریسک‌های موجود
2. طراحی استراتژی‌های مناسب برای مدیریت و به‌حداقل رساندن ریسک‌ها

صرف ریسک در سرمایه‌گذاری چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم، هر نوع سرمایه‌گذاری با مقدار مشخصی ریسک همراه است و کسی که این ریسک را می‌پذیرد انتظار دارد که پذیرش این ریسک همراه با مقدار مشخصی بازدهی یا سود باشد.

به عنوان مثالی ساده، نرخ سود بانکی در ایران را در نظر بگیرید که چیزی در حدود ۱۸ تا ۲۰درصد است. این سود بدون ریسک است، زیرا پرداخت آن را بانک تضمین کرده است. حال اگر بخواهیم سرمایه‌مان را به جای بانک در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنیم، انتظار داریم که سودمان دست‌کم بیشتر از ۲۰درصد باشد، زیرا ریسک بازار سهام بیشتر از ریسک سپرده‌گذاری در بانک است.

به این سود که سرمایه‌گذار بابت تحمل ریسک انتظار دارد به آن دست پیدا کند، «صرف ریسک» یا «risk premium» می‌گویند. به بیان خیلی ساده، به اختلاف بازده دارایی با بازده سرمایه‌گذاری بدون ریسک، صرف ریسک می‌گویند. مثلاً اگر نرخ سود بدون ریسک ۲۰درصد باشد و ما با پول‌مان در بازار سرمایه سهام خریده باشیم و انتظار سود ۴۰درصدی از این سهام را داشته باشیم، صرف ریسک‌مان ۲۰درصد خواهد بود.

نکته: ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معامله‌گران حرفه‌ای به کمک ابزارها و استراتژی‌های مدیریت ریسک تلاش می‌کنند که ریسک سرمایه‌گذاری‌هایشان را به حداقل و بازدهی آن‌ها را به حداکثر برسانند.

انواع ریسک در سرمایه‌گذاری

به‌طور کلی، در بازارهای مالی ۲ نوع ریسک وجود دارد: ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک.

ریسک سیستماتیک

همان‌طور که از نامش پیداست، این نوع ریسک کل «سیستم» را تهدید می‌کند که در اینجا سیستم همان نظام اقتصادی است. به زبان خودمانی، ریسک سیستماتیک ریسکی است که کل نظام اقتصادی کشور با آن طرف است و در نتیجه بازار سهام و به‌تبع آن تک‌تک سهام قابل معامله در بازار را تحت تأثیر می‌گذارد.

تورم، تغییرات نرخ بهره، رکود اقتصادی، جنگ و هر رویداد دیگری که اقتصاد کلان را تحت تأثیر بگذارد ریسک سیستماتیک به حساب می‌آید. در بازار سرمایه، این ریسک را نمی‌شود حذف کرد و به آن «ریسک بازار» هم می‌گویند. اما «دارایی‌های امن» مانند طلا گزینه مناسبی برای مدیریت این نوع ریسک به شمار می‌آیند.

نکته: در دوره‌هایی که اقتصاد جهان دچار بحران یا رکود می‌شود، سرمایه‌گذاران به سمت طلا هجوم می‌برند و قیمت جهانی طلا افزایش پیدا می‌کند.

ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود نخواهد داشت. معامله‌گران حرفه‌ای به کمک ابزارها و استراتژی‌های مدیریت ریسک تلاش می‌کنند که ریسک سرمایه‌گذاری‌هایشان را به حداقل و بازدهی آن‌ها را به حداکثر برسانند

ریسک غیرسیستماتیک

ریسکی است که به یک شرکت یا صنعت منحصر است و کل بازار یا اقتصاد را تهدید نمی‌کند. برای مثال، ممکن است سهام یک شرکت پتروشیمی را بخرید که خوراک و منبع انرژی آن گاز طبیعی است. دست بر قضا در زمستان، هوا بسیار سرد می‌شود و مصرف گاز در کشور بالا می‌رود و به‌ناچار گاز پتروشیمی شما هم قطع می‌شود. دقت کنید که این مشکل مربوط به شرکت‌هایی است که گاز مصرف می‌کنند و شرکت‌های دیگر چنین مشکلی ندارند. این نوع ریسک را ریسک غیرسیستماتیک می‌گوییم.

تغییر تعرفه واردات خودرو، تغییر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تغییر نرخ سوخت شرکت‌های سیمانی، تغییر نرخ بهره مالکانه معادن و تغییرات نرخ ارز نمونه‌هایی از ریسک غیرسیستماتیکند.

نکته: ریسک غیرسیستماتیک را می‌شود با متنوع‌سازی سبد سهام کاهش داد. سبدی که از سهام چند شرکت از چند صنعت مختلف تشکیل شده باشد، ریسک غیرسیستماتیک بسیار کمی دارد.

روش‌های مدیریت ریسک در سرمایه گذاری

به‌طور کلی می‌شود از ۳ استراتژی برای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری استفاده کرد: معامله در جهت روند بازار، متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری و استفاده از حد ضرر.

معامله در جهت روند بازار

این استراتژی را بیشتر تحلیلگران تکنیکال به کار می‌گیرند، ولی استراتژی مناسب و عاقلانه‌ای است. منظور از معامله در جهت روند بازار در بورس ایران هم این است که زمانی برای خرید سهم اقدام کنیم که بورس روند صعودی دارد. در دوره‌های صعودی، اکثر سهام قابل‌معامله در بورس، به دلایل بنیادی و غیربنیادی، روند صعودی دارند و احتمال زیان در این دوره‌ها کمتر است.

متنوع‌سازی سبد

برای تشکیل یک سبد سرمایه‌گذاری متنوع که ریسک غیرسیستماتیک پایینی داشته باشد، معمولاً باید سراغ سهام چند شرکت از چند صنعت مختلف برویم و بخشی از سبد را هم به صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های کالایی با پشتوانه طلا اختصاص بدهیم.

در این حالت، ممکن است قیمت چند سهم سبدمان کاهش پیدا کند، ولی افزایش قیمت سهم‌های دیگرمان این زیان را جبران خواهد کرد. صندوق‌های درآمد ثابت هم بخش بدون ریسک سبدمان را تشکیل می‌دهد و می‌توان روی درآمد ماهانه آن حساب کرد.

استفاده از حد ضرر

یکی دیگر از ابزارهای مدیریت سرمایه تعیین حد ضرر است. در این استراتژی، معامله‌گر قیمت مشخصی را به عنوان حد ضرر تعیین می‌کند و اگر قیمت سهامی که خریده زیر حد ضرر برود، سهم را می‌فروشد.

مثلاً فرض کنید سهمی را به قیمت ۱۰۰۰ تومان خریده‌ایم و حد ضرر آن را ۸۵۰ تومان در نظر گرفته‌ایم. اگر قیمت سهم زیر ۸۵۰ تومان برود، حد ضررمان فعال شده است و باید سهم را بفروشیم و از آن خارج شویم. حد ضرر نوعی سپر ایمنی در برابر نوسان‌های بازار سرمایه است و باعث می‌شود ضرر معامله‌گر در یک معامله از حد خاصی فراتر نرود.

مفهوم تعادل در ریسک چیست؟

درست است که بازدهی مناسب با ریسک در سرمایه گذاری همراه است، اما اگر سراغ ریسک‌های عجیب‌وغریب برویم نباید حتماً انتظار بازدهی‌های عجیب‌وغریب داشته باشیم. مثال ساده‌اش بلیت بخت‌آزمایی و قمار است. وقتی پول زیادی را روی گزینه‌ای شرط‌بندی می‌کنیم که احتمال وقوعش زیر یک درصد است، باید ۹۹درصد احتمال بدهیم که پول‌مان را از دست خواهیم داد! در چنین حالتی دیگر صحبت از سرمایه‌گذاری معنایی ندارد و باید از قمار و بخت‌آزمایی صحبت کرد!

تعادل در ریسک به این معناست که باید تلاش کنیم با حداقلی از ریسک، بازدهی معقولی کسب کنیم. مثلا اگر سود بدون ریسک ۲۰درصد است، باید به دنبال گزینه‌های کم‌ریسکی باشیم که انتظار می‌رود سودشان بیشتر از ۲۰درصد باشد.

برای مثال سهمی که نسبت P/E آن عدد چهار است و قرار است مجمع سالانه آن شش ماه دیگر برگزار شود و دو ماه بعد از مجمع سود تقسیمی به حساب سهامداران واریز شود، می‌تواند طی هشت ماه بازدهی ۲۵درصدی ایجاد کند. چنین سهمی را می‌توانیم گزینه‌ای کم‌ریسک با بازدهی مناسب در نظر بگیریم.

سهمی هم که زیان انباشته زیادی دارد و انتظار نمی‌رود به‌زودی روند سودسازی آن تغییر کند و فقط با خبر افزایش سرمایه و شایعه افزایش نرخ محصول قیمتش بالا و پایین می‌رود، ریسک بسیار بالایی دارد و خرید آن حکم قمار را خواهد داشت.

جمع‌بندی

ریسک مؤلفه اصلی بازار سرمایه است و بدون ریسک بازدهی هم وجود ندارد. اما این نکته به آن معنا نیست که برای رسیدن به سود بیشتر باید حتماً ریسک بیشتری متحمل شویم! برای موفقیت در بازار سرمایه باید تلاش کنیم ریسک‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌هایمان را بشناسیم و با ابزارهای مناسب سعی کنیم این ریسک را به حداقل برسانیم. انتخاب سهامی که وضعیت بنیادی مناسبی دارند، متنوع‌سازی سبد و تعیین حد ضرر از متداول‌ترین استراتژی‌ها برای مدیریت ریسک در سرمایه گذاری است.

چطور بدون ریسک در بورس سود کنیم؟

همین امر موجب شد تا بسیاری از افراد به دنبال حفظ ارزش پول خود با سرمایه‌گذاری در بورس باشند. اما همان‌طور که می‌دانید سرمایه‌گذاری در بورس ریسک زیادی دارد و فرد نمی‌تواند صرفا با دریافت کد بورسی و شروع معامله در این بازار، بازدهی مطلوبی کسب کند. در این مطلب شما را با انواع روش‌ها برای کسب سود بدون ریسک در بورس آشنا می‌کنیم.

اوراق درآمد ثابت بورسی

اوراق درآمد ثابت بورسی را می‌توان به عنوان یکی از بهترین ابزارهای معاملاتی برای کسب سود بدون ریسک در بورس نامید. این اوراق انواع مختلفی دارند، اما تقریبا همگی از یک وجه مشترک، برای سرمایه‌گذاران برخوردارند. همه اوراق درآمد ثابت بورسی، می‌توانند سود بدون ریسک و تقریبا بالاتر از سود متعارف بانکی به سرمایه‌گذاران پرداخت کنند.

اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق مرابحه و اوراق سلف جز معروف‌ترین اوراقی هستند که سود ثابت و دوره‌ای به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. پس اگر به دنبال اوراقی هستید که به‌وسیله آن بتوانید سود بدون ریسک و بالاتر از سود بانکی بدست‌ آورید، می‌توانید این اوراق را خریداری کنید.

خرید و فروش این اوراق تفاوتی با خرید و فروش سهام ندارند. بنابراین به راحتی می‌توانید با مراجعه به سامانه آنلاین معاملاتی کارگزاری فارابی یا همان فارابیکسو، این اوراق را خریداری کنید. سود این اوراق هم معمولا به صورت دوره‌ای و در بازه‌های زمانی مشخص به حساب شما واریز می‌شود.

اما یکی از محبوب‌ترین اوراق بورسی، اسناد خزانه اسلامی است. اسناد خزانه یا همان اخزا، اوراقی است که دولت به منظور تسویه بدهی‌های خود به پیمانکاران پرداخت می‌کند. این اوراق قابلیت خرید و فروش به کسر در بورس و از طریق سامانه معاملاتی فارابیکسو را دارند.

منظور از معامله به کسر این است که قیمت اسمی این اوراق در تاریخ سررسید 100 هزار تومان است. اما این اوراق در بازار با قیمت پایین‌تری نسبت به قیمت اسمی معامله می‌شوند و هر چه به تاریخ سررسید نزدیک می‌شویم، قیمت اوراق رشد می‌کند و به قیمت اسمی نزدیک می‌شود.

بنابراین این اوراق با وجود این‌که توانایی سودسازی 20 تا 25 درصدی در سال و بدون ریسک را دارند، اما بر خلاف اوراق مشارکت، اجاره و… سود را به صورت دوره‌ای پرداخت نمی‌کنند و بازدهی آن‌ها حاصل از مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش اوراق است.

صندوق درآمد ثابت بورسی

صندوق‌ها در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد اصلی سرمایه‌گذرای تبدیل شده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سرمایه‌های خرد افراد را جمع‌آوری و با آن در انواع اوراق بهادار بورسی مانند اوراق درآمد ثابت و سهام، سرمایه‌گذاری می‌کنند.

صندوق‌ها مجوزهای لازم برای مدیریت دارایی را از سازمان بورس اخذ کرده‌اند. این صندوق‌ها با توجه به محل سرمایه‌گذاری انواع مختلفی دارند. برخی از صندوق‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری در بازار سهام می‌کنند و بازدهی آن‌ها متناسب با بازدهی بازار سهام است.

بنابراین اگر بورس با رشد همراه باشد این صندوق‌ها نیز می‌توانند بازدهی خوبی برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشند و بالعکس اگر بازدهی بورس منفی باشد، سرمایه‌گذاری در این صندوق زیان‌ده خواهد بود.

نوع دیگری از صندوق‌ها، صندوق طلا است که مشابه صندوق سهامی عمل می‌کنند اما با این تفاوت که عمده دارایی آن در طلا و گواهی‌های سپرده طلا سرمایه‌گذاری می‌شود. این صندوق نیز مانند صندوق سهامی بازدهی ثابت ندارد.

اما اگر به دنبال کسب سود بدون ریسک در بورس از طریق سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها هستید، صندوق درآمد ثابت بورسی بهترین گزینه است. بیشتر دارایی صندوق درآمد ثابت، در سپرده‌های بانکی و اوراق درآمد ثابتی مانند اخزا، اوراق مشارکت، اجاره و… است.

بخش کوچکی از دارایی این صندوق‌ها نیز در سهام سرمایه‌گذاری می‌شود. بنابراین می‌توان گفت ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق خیلی ناچیز است. علاوه بر این، نحوه محاسبه سود در صندوق‌های درآمد ثابت بورسی، به صورت روزشمار است.

بنابراین برخلاف سپرده‌های بانکی که سود ماه‌شمار به مشتریان خود پرداخت می‌کنند، این صندوق‌ها به ازای هر روز سرمایه‌گذاری در آن، سود روزشمار به مشتریان خود می‌پردازند. به همین دلیل است که از این صندوق‌ها به عنوان بهترین جایگزین سود بانکی نام می‌برند.

سبدگردانی اختصاصی

سبدگردانی در بورس نیز یک روش سرمایه‌گذاری اختصاصی است که می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری شما در بورس را کاهش دهد و منجر به کسب سود بدون دردسر و کم ریسک در بورس شود. سبدگردان‌ها شرکت‌هایی هستند که مجوزهای لازم برای مدیریت دارایی افراد را به صورت اختصاصی از سازمان بورس اخذ کرده‌اند.

سبدگردان‌ها در شروع سرمایه‌گذاری میزان ریسک‌پذیری فرد را می‌سنجند و متناسب با درجه ریسک‌پذیری آن اقدام به تشکیل سبدی از انواع اوراق بهادار می‌کنند. بنابراین اگر فرد ریسک‌گریزی هستید با سبدگردانی در بورس می‌توانید حداقل ریسک و بیشترین بازدهی را در این بازار کسب کنید.

در صورتی که قصد سرمایه‌گذاری کم‌ریسک در بورس را دارید، می‌توانید از خدمات مشاوره‌ای رایگان کارگزاری فارابی بهره‌مند شوید. کارشناسان سرمایه‌گذاری کارگزاری فارابی با بررسی میزان ریسک‌پذیری شما و اهداف سرمایه‌گذاری‌تان، بهترین گزینه از بین صندوق‌های سهامی، صندوق درآمد ثابت، سبدگردانی اختصاصی در بورس را به شما پیشنهاد می‌دهند. برای تماس با کارشناسان کارگزاری فارابی و مشاوره رایگان سرمایه‌گذاری می‌توانید با شماره 1561 تماس حاصل نمایید

تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.