پیام ناظر بازار بورس چیست و چگونه می‌توان به اطلاعات آن دست یافت؟
به عنوان یک فعال و سرمایه‌گذار در بازار بورس، حتماً بارها و بارها کلمه‌ی «ناظر بازار» در سایت tsetmc.com و یا دیگر سایت‌‌ها و کانال‌‌های بورسی به چشمتان خورده است. یا حتماً شنیده‌اید که می‌گویند پیغام توقف، علت توقف، تعلیق و یا بازگشایی فلان نماد در پیام ناظر اعلام شده است. اما پیام ناظر بازار بورس چیست، چه مفهومی را به ما انتقال می‌دهد و چگونه می‌توان به اطلاعات پیام ناظر بازار هر نماد دسترسی پیدا کرد؟ اصلاً ناظر بازار کیست و چه نقشی در معاملات بازار دارد؟ برای دریافت پاسخ و آشنایی بیشتر با موارد گفته شده، ادامه‌ی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ را مطالعه نمایید. اگر سرمایه‌گذار جدید و تازه‌وارد بازار بورس باشید، باید حتماً با این موارد آشنایی داشته باشید. حتی ممکن است برخی از این پیام‌ها برای شما مبهم باشد که در این مطلب به آنها خواهیم پرداخت.
تاریخچه پیدایش ناظر بازار
پیش از آنکه به سوال پیام ناظر بازار بورس چیست، پاسخ دهیم، بهتر است نگاهی به تاریخچه‌ی پیدایش ناظر بازار داشته باشیم. نخستین بار در سال ۱۳۴۶ قانونی تحت عنوان بورس اوراق بهادار در کشور ایران تصویب شد و بر اساس این قانون سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران وظیفه‌ی گرداندن امور مربوط به بازار سرمایه را بر عهده داشت. اما از سال ۱۳۸۴ قوانینی تصویب شد که به واسطه‌ی آنها عملیات نظارت از اجرا جدا شد و سازمان بورس اوراق بهادار رسماً به عنوان ناظر بازار شروع به کار کرد و وظیفه‌ی نظارت بازار را بر عهده گرفت. بر اساس این قانون، بازار اوراق بهادار، سازمان بورس و اوراق بهادار تحت عنوان ناظر بازار سرمایه با شرح وظایف مشخص شروع به کار کرد و عملیات اجرا نیز به بورس‌‌ها تحت عنوان فعالیت به شکل سهامی عام واگذار شد که وظایف آنها نیز در قانون به صورت صریح آمده است.
در همین راستا و به منظور ارائه‌ی کلیه‌ی اطلاعات مالی و اطلاعیه‌‌های شرکتها، سامانه‌ی جامع اطلاعات ناشران بازار موسوم به کدال (سایت Codal.ir) راه اندازی شد. در حال حاضر، تمام شرکتهایی که در بازار بورس و فرابورس ایران مشغول به فعالیت هستند، همه‌ی اطلاعات خود مانند گزارشات و آمار تولید و فروش، شفافسازیهای قیمتی، صورتهای مالی فصلی، آگهیهای مجامع شرکتها و … را از طریق این سامانه به سمع و نظر سهامداران می‌رسانند. سازمان بورس نیز تحت عنوان نهاد نظارتی بازار، بر صحت اطلاعات ارائه شده، نظارت خواهد کرد و در شرایطی که اطلاعات انتشار یافته واقعیت نداشته باشد، با شرکت مربوطه برخورد قاطعانه‌ای به عمل خواهد آمد و نماد شرکت مذکور متوقف خواهد شد و تا وقتی هم که شفافسازی در این مورد انجام نشود، اجازه‌ی خرید و فروش سهم به سهامداران، داده نخواهد شد.
ناظر بورس کیست و پیام ناظر بازار بورس چیست؟
ناظران بازار، در واقع همان کارمندان سازمان بورس هستند که خبرهای مهم پیرامون سهام شرکتهای بورسی را به صورت لحظه‌ای در وبسایت مدیریت فناوری بورس به آدرس www.tsetmc.com، منتشر می‌کنند. یکی از وظایف اصلی ناظران بورسی این است که اطلاعات با اهمیت شرکتهای بورسی و فرابورسی شامل گزارشات و آمار تولید و فروش، صورتهای مالی فصلی، شفافسازیهای قیمتی، آگهیهای مجامع شرکتها و… را به سهامداران آن شرکت اطلاع دهد. ناظر بازار این اطلاعات را در قالب پیامی تخت عنوان پیام ناظر بازار بورس در اختیار سهامداران قرار می‌دهد.
نحوه دسترسی به اطلاعات پیام ناظر بازار بورس
نحوه دسترسی به اطلاعات پیام ناظر بازار بورس
روش‌های مختلفی برای دسترسی به پیام ناظر بازار بورس وجود دارد که در ادامه خواهیم گفت:
۱. سایت tsetmc.com
برای دیدن پیام ناظر بورس با استفاده از وبسایت مدیریت فناوری، کافی است تا:
- وارد سامانه‌ی tsetmc.com شوید.
- سپس برای اطلاع از پیغام‌های ناظر بازار مربوط به یک سهم خاص نام آن سهم را بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ در قسمت ذره‌بین وارد کنید.
- در صفحه‌ی جدید، روی قسمت پیام ناظر بازار کلیک کنید.
شما همچنین می‌توانید در صفحه‌ی نماد مربوطه روی اعلان «پیام جدید ناظر بازار» کلیک کنید و ۵ پیام آخر ناظر بازار در مورد آن نماد را مشاهده کنید.
اگر قصد مشاهده‌ی پیغام‌های ناظر بازار برای تمامی نمادها را دارید می‌توانید به آدرس http://www.tsetmc.com/Loader.aspx?ParTree=151313&Flow=0 بروید. در این قسمت ۱۰۰ پیام آخر ناظر بازار بورس را می توانید ببینید.
۲. سامانه معاملاتی شخصی
برای مشاهده‌ی پیام ناظر بازار بورس با استفاده از این روش، پس از ورود به سامانه‌ی معاملاتی خود، وارد بخش پیام‌ها و سپس پیام‌های ناظر شوید و در آنجا به آخرین اطلاعات شرکتهای بورسی دست پیدا کنید.
انواع پیام ناظر بازار بورس
انواع پیام ناظر بازار بورس برای حرفه‌ای‌های بازار قابل درک است و آنها با یک نگاه می‌توانند بفهمند که منظور پیام چیست. اما اگر تازه‌کار باشید، در برخی از پیام‌های ناظر شاید با اصطلاحاتی برخورد کنید که معنی دقیق آن را ندانید. در ادامه مفهوم دقیق برخی از مهمترین پیام‌های ناظر را آورده‌ایم.
۱. توقف نماد به دلیل انتشار اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب:
توقف نماد به دلیل انتشار اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب، یکی از انواع پیام ناظر بازار بورس می‌باشد. بعد از انتشار اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب، معامله‌ی سهام شرکتها متوقف می‌شود. چنانچه این اطلاعات از گروه الف باشد، نماد بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر اطلاعات از گروه ب باشد، نماد با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. دامنه‌ی نوسان، محدوده‌ای است که قیمت سهام می‌تواند در یک روز معاملاتی در آن محدوده افزایش و یا کاهش یابد. اگر بازگشایی نماد با محدودیت دامنه نوسان باشد به این معناست که افزایش یا کاهش قیمت سهم محدود خواهد بود اگر بدون محدودیت نوسان باشد، قیمت آزادی بیشتری برای نوسان دارد. لازم به ذکر است که بازگشایی نمادها بعد از افشای اطلاعات با اهمیت متفاوت می‌باشد که در بخش بعدی راجع به آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب شامل چه مواردی هستند؟
اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب، هر یک شامل مواردی هستند که اگر هرکدام از این اتفاقات رخ دهد، باید بدانید که نماد متوقف خواهد شد.
اطلاعات با اهمیت گروه الف:
اطلاعات با اهمیت گروه الف:
- تعدیلات سنواتی
- تغییر سهامدار عمده
- اعلام وقوع حوادث غیرمترقبه
- تغییر در برآوردهای حسابداری
- نتایج برگزاری مناقصه یا مزایده
- نتایج شرکت در مناقصه یا مزایده
- کشف منابع و یا ذخایر قابل توجه
- اعلام اعسار یا ورشکستگی شرکت
- هر نوع ترکیب، تجزیه، ادغام و اکتساب
- نقل و انتقال دارایی‌های ثابت شرکت
- بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌های جدید
- شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده
- تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت
- پذیرش یا انتقال اوراق در بازارهای بین المللی
- تغییرات بااهمیت در عملکرد شرکتهای تحت کنترل
- انعقاد، فسخ و یا تغییرات اساسی در قراردادهای مهم
- تاثیرات با اهمیت ناشی از تغییرات ارزی (قیمت ارز)
- درخواست خروج از شرکتهای پذیرفته شده در بورس مربوطه
- خرید، واگذاری، اخذ، فسخ و تغییرات مجوز فعالیت، امتیاز تجاری یا علائم تجاری
- دریافت یا پرداخت کمک‌های نقدی یا غیر نقدی بیشتر از ۵ درصد سرمایه شرکت
- برگشت بیشتر از ۵ درصد از محصولات شرکت بر اساس مبلغ فروش آخرین سال مالی
- دریافت مجوز تغییر بیشتر از ۱۰ درصد در قیمت فروش محصولات یا خرید مواد اولیه
علاوه بر موارد بالا که همگی منجر به انتشار پیام ناظر بازار بورس خواهند شد، دو مورد زیر هم می‌توان به این موارد اضافه کرد.
- واگذاری سهام شرکت دیگر در هر یک از موارد ذیل:
۱. مبلغ واگذاری بیش از ۵ درصد دارایی‌های شرکت در صورتهای مالی سال قبل باشد؛
۲. ناشر بیش از ۵ درصد سهام شرکت (بورسی یا فرابورسی) دیگر را واگذار نماید.
- تحصیل سهام شرکت دیگر در هر یک از موارد ذیل:
۱. مبلغ خرید بیش از ۵ درصد دارایی‌های شرکت در صورتهای مالی سال قبل باشد.
۲. ناشر بیش از ۵ درصد سهام شرکت (بورسی یا فرابورسی) دیگر را خریداری نماید.
اطلاعات با اهمیت گروه ب:
اطلاعات با اهمیت گروه ب:
- تغییر حسابرس
- برگزاری مناقصه یا مزایده
- شرکت در مناقصه یا مزایده
- برنامه‌ی انتشار اوراق بدهی
- توثیق یا فک رهن دارایی‌ها
- ایجاد یا منتفی شدن بدهی احتمالی
- دعاوی مهم مطروحه له یا علیه شرکت
- پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی
- تغییرات در ترکیب تولید یا فروش محصولات
- پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود
- تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده‌ی شرکت
- افشای معاملات موضوع ماده ۱۲۹ اصلاحیه قانون تجارت یا معاملات با سایر اشخاص وابسته
- پیام ناظر بازار بورس مبنی بر تصمیمات هیئت مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه
- توثیق، مسدود کردن، آزادسازی یا فک رهن سهام ناشر متعلق به سهامدار عمده که عضو هیئت مدیره می‌باشد.
۲. انجام معاملات به صورت حراج پیوسته و ناپیوسته
انجام معاملات به صورت حراج پیوسته و ناپیوسته، نوع دیگری از پیام ناظر بازار بورس می‌باشد؛ انجام معاملات پس از بازگشایی نمادها ممکن است به صورت حراج پیوسته وناپیوسته رخ دهد. در حراج پیوسته وقفه‌ای در معاملات وجود ندارد و معاملات در زمان مشخص شده انجام خواهند شد. به بیان دیگر «حراج پیوسته» آن است که بعد از ثبت سفارش و تطبیق قیمت‌های خرید و فروش، معامله انجام می‌شود. یعنی درست همان چیزی که در معاملات بورس و فرابورس هر روز مشاهده می‌شود. اما منظور از «حراج ناپیوسته»، روشی است که بر اساس آن پس از ورود سفارش‌ها به سامانه‌ی معاملات، معامله بر اساس قیمت نظری گشایش (TOP) انجام می‌شود. به عبارتی حراج ناپیوسته به منظور قیمت‌گذاری است ولی معامله‌ای در آن انجام نمی‌شود مگر در پایان مقطع زمانی.
۳. اعمال یک مرحله پیش گشایش برای نماد
وقتی طی یک پیام ناظر بازار بورس اعلام می‌شود که نمادی در حال بازگشایی است ممکن است از اصطلاح پیش‌گشایش ۳۰ دقیقه‌ای استفاده شود. پیش‌گشایش در زمان بازگشایی نماد، به معنای زمانی است که امکان ارسال سفارش وجود دارد ولی معامله‌ای انجام نمی‌شود. البته این را هم در نظر داشته باشید که به بازه‌ی زمانی ۸:۳۰ تا ۹ صبح روزهای کاری بورس نیز مرحله پیش‌گشایش می‌گویند و در این زمان فقط امکان ارسال سفارشات وجود دارد و معامله ساعت ۹ با باز شدن بازار شروع می‌شود.
۴. تعلیق نماد در پیام ناظر بازار بورس
این نوع از پیام ناظر بازار بورس شاید تاکنون باعث ترس خیلی از افراد بی‌تجربه و تازه‌وارد شده باشد! کلمه‌ی تعلیق از معلق می‌آید. بنابراین، تعلیق نماد در بورس به معنی عدم امکان معامله است. معمولاً در پیام‌های ناظر، تاریخ معلق ماندن معاملات ذکر می‌شود. دلیل مشمول فرآیند تعلیق شدن را هم می‌توانید با ورود به صفحه‌ی اصلی سایت tsetmc.com و کلیک روی تب «بورس اوراق بهادار» و سپس تب «مشمول فرایند تعلیق» مشاهده کنید. دقت کنید دو عبارت مشمول فرآیند تعلیق و تعلیق شده با هم تفاوت دارند. تعلیق یا ناشی از دستورالعمل پذیرش است و یا ناشی از دستور العمل افشا. در صورتی که شرکت ابهام یا تاخیری در اطلاع‌رسانی داشته باشد مشمول فرآیند تعلیق می‌گردد.
شرکتی که به واسطه‌ی پیام ناظر بازار بورس مشمول فرآیند تعلیق می‌شود تا ۶ ماه فرصت دارد از این وضعیت خارج شود. یعنی در طی این دوره می‌تواند خود بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ را از فرآیند تعلیق خارج کند، بنابراین در این شرایط بازار دقیقاً می‌داند که شرکت به چه دلیلی در فرآیند تعلیق قرار گرفته و شرکت هم می‌داند که بازار به این موضوع واقف است. بنابراین چاره‌ای جز افزایش میزان شفافیت خود نخواهد داشت. اما باید توجه داشته باشید که روند تعلیق نمادها ۹ تا ۱۵ ماه به طول خواهد انجامید و شرکتها فرصت دارند در این مدت نقص افشای اطلاعات خود را جبران کنند. در غیر این صورت پس از گذشت این مدت، نمادها برای مدت نامعلوم متوقف نمی‌مانند بلکه در صورت تخلف مدیران، سهام شرکتها در بازار پایه قابلیت معامله خواهد داشت.
در کل در نظر داشته باشید که نمادها جز در مواردی که بحث‌های دادگاهی و خارج از بازار مطرح شود، متوقف نخواهند شد. رویکرد سازمان در این زمینه هم اینگونه است که حتی در موارد نقص افشای اطلاعات، سهام شرکتها قابل معامله باشد و خللی در نقدشوندگی بازار ایجاد نشود.
۵. تغییر وضعیت نماد به دلیل نوسان قیمت بیش از ۲۰ درصد
تغییر وضعیت نماد به دلیل نوسان قیمت بیش از ۲۰ درصد، نوع دیگری از پیام ناظر بازار بورس است که شاید خیلی‌ها معنی آن را ندانند. در واقع، باید گفت که نوسان قیمت در یک سهم هم می‌تواند منجر به توقف نماد شود؛ به این صورت که اگر قیمت سهام شرکت در ۵ روز کاری به بیش از ۲۰ درصد، نوسان (مثبت یا منفی) داشته باشد، نماد متوقف و ناشر باید اطلاعیه‌ی شفافسازی منتشر نماید. نماد متوقف شده در روز معاملاتی با محدودیت دامنه‌ی نوسان بازگشایی می‌شود. (بعد از انتشار اطلاعیه‌ی شفافسازی توسط ناشر). اما اگر قیمت سهام شرکت در ۱۵ روز کاری بیش بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ از ۵۰ درصد نوسان (مثبت یا منفی) داشته باشد، نماد متوقف و ناشر باید کنفرانس اطلاع‌رسانی برگزار کند، آنگاه نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری بعد با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. (بعد از برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی توسط ناشر).
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی انواع پیام ناظر بازار بورس و معنا و مفهوم هر یک از آنها پرداختیم و همچنین گفتیم که چطور می‌توانید به این اطلاعات دسترسی داشته باشید. امیدواریم با خواندن این مقاله به خوبی متوجه شده باشید که پیام ناظر دقیقاً چیست و راجع به اصطلاحات موجود در این پیام‌ها نیز اطلاعات کافی را به دست آورده باشید. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.
بورس چیست؟
بورس چیست؟ سوالی که شاید خیلی‌ها به دنبال پاسخی ساده و شفاف در مورد آن باشند. بورس بازار رسمی و سازمان‌یافتۀ سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها و اوراق بهادار تحت قوانین، ضوابط و مقررات خاصی انجام می‌شود. تعیین قیمت‌های سهام در بورس، طبق عرضه و تقاضا صورت می‌پذیرد.
مقدمه
در گذشته افراد برای کسب درآمد و امرار معاش گزینه‌های محدودی داشتند، عمده‌ترین راه درآمدزایی دامداری و کشاورزی بود و مردم از طریق داد و ستد با یکدیگر نیازهای مهم زندگی را برآورده می‌کردند. اما با افزایش جمعیت و از بین رفتن مراتع دیگر این شغل‌ها پاسخگوی این جمعیت از مردم نبود و اینطور بود که انقلاب صنعتی شکل گرفت و از آن روز کسب و کارها شکل جدیدی به خود گرفتند. در ابتدا کارها همچنان به صورت حضوری و با آمد و شدهای فراوان همراه بود تا اینکه با ظهور اینترنت و دسترسی عموم مردم به آن و تکنولوژی‌های روز همانند موبایل و لپ تاب، کسب درآمد از این طریق رواج پیدا کرد. این نوع از بیزینس‌ها محدود به زمان و مکان نیستند و کسب درآمد از این طریق نامحدود است.
در همین زمان بود که کسب و کارهای سرمایه گذاری مثل خرید و فروش املاک، اجاره ملک، بورس و… نیز رونق بیشتری گرفت. اما مبحث مورد نظر ما در این مقاله در مورد بورس است و سعی داریم تمام موارد مهم در این موضوع را برایتان شرح دهیم. لطفا همراه ما باشید.
بورس چیست؟
تجارت و داد و ستد در طول تاریخ همیشه سودآور نبوده و خیلی وقت‌ها افراد تاوان‌های سنگینی برای ضررهای‌شان پرداخت می‌کردند و حتی گاهی تمام دارایی‌شان را در این راه از دست می‌دادند. همین مسئله تجار را به فکر فرو برد که کاش می‌شد شریکی در تجارت داشتند تا سود و زیان‌شان را با هم تقسیم کنند. شاید همین موضوع جرقه‌ای بود برای شکل گیری بورس، تا تاجران در فعالیت‌های اقتصادی‌شان با افرادی شریک شده و از تمام جوانب تجارت، چه خوب و چه بد، با هم سهم یکسان ببرند.
به مرور زمان این شکل از تجارت چهارچوب مشخصی به خود گرفت و شرکتهای سهامی بسیاری در اروپا راه‌اندازی شد. وقتی یک شرکت سهامی در روسیه قصد داشت مرسوله‌ای را با ریسک بالا به آفریقا ارسال کند، از دیگران دعوت کرد تا در این تجارت سهیم شوند. سرمایه گذارانی این ریسک را پذیرفتند و وقتی این مورد با موفقیت به پایان رسید، افراد بیشتری مشتاق به شرکت در این گونه تجارت شدند. اینگونه بود که شرکتهایی با عنوان بورس تاسیس شد، اما چرا نام آن را بورس گذاشتند؟
در اوایل قرن پازنزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک فردی به نام «واندر بورس» و صرافان شهر در مقابل خانۀ او جمع می‌شدند و کالا، پول و اوراق بهادار را داد و ستد می‌کردند. این نام بعدها به تمام اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بود.
تاریخچه بورس در جهان و ایران
اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان در سال ۱۴۶۰ میلادی، در شهر «انورس» بلژیک تأسیس شد. اما بورس اوراق بهادار وقتی رسمیت پیدا کرد که سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام انتشار پیدا کرد. البته این کمپانی اولین شرکت سهامی به شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام «مسکوی» در روسیه تاسیس شد.
تاریخچۀ بورس در ایران به سال ۱۳۱۵ باز می‌گردد، در این سال‌ها کسی نمی‌دانست بورس چیست اما در این زمان پیشنهاد آن از طرف فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» به مسئولان ایران ارائه شد، اما بنا به موقعیت نامناسب آن روزهای ایران در جنگ جهانی دوم، سال‌ها این موضوع به فراموشی سپرده شد. تا اینکه در سال ۱۳۴۵ قانون بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب شد و اولین معامله در بهمن ماه سال ۱۳۴۶ بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ و فرابورس ایران نیز در ۱۹ آبان ۱۳۸۷ افتتاح شد.
انواع بورس
تا به اینجا متوجه شدید بورس چیست و چطور در دنیا و ایران شکل گرفته است. حال بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ در مورد انواع بورس توضیح مختصری خواهیم داد.
بورس کالا
به بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای مشخص انجام می‌شود و فعالیت آن منظم و دائم است، بورس کالا می‌گویند. در بورس کالا مواد خام و مواد اولیه داد و ستد می‌شود. هر بورسِ کالا را با نام همان کالایی که معامله می‌شود، نام‌گذاری می‌کنند. مانند بورس گندم یا بورس نفت.
بورس ارز
همانطور که از نام آن پیداست در بورس ارز پول‌های خارجی داد و ستد می‌شود. متاسفانه این بورس در ایران فعال نیست اما در سایر کشورهای پیشرفته دنیا فعالیت چشمگیری دارد.
بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق مشارکت و… معامله می‌شود. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور دائمی و رسمی در محل مشخصی تشکیل می‌شود، «بورس اوراق بهادار» می‌گویند.
چرا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم؟
در روزهایی که می‌گذارنیم بازار بورس در ایران تب تندی دارد و خیلی‌ها در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. شاید دلیل عمده آن ریسک پایین‌تر این نوع سرمایه‌گذاری نسبت به بازار طلا و ارز است که در کشور ما اوضاع خوبی ندارد و بسیار پر ریسک است. البته این مسئله توسط کارشناسان هم تایید می‌شود که سرمایه‌گذاری در بورس در اکثر موارد سودآورد و درآمدزا است. بررسی زندگی افرادی که با سرمایه‌گذاری در بورس زندگی‌شان دچار تحول شگفت انگیزی شده می‌تواند مهر تاییدی بر این نوع سرمایه‌گذاری باشد.
«وارن بافت» که اکنون سومین فرد ثروتمند دنیاست، توانست با بهره گیری از هوش و خرد خود اوضاع مالی و زندگی خود را زیر و رو کند. راز موفقیت این فرد به قدری برای همه جذاب است که تا به حال ۴۷ کتاب بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ در مورد او و دستاوردهایش به چاپ رسیده است. او با بهره بودن از ذکاوت خود و سرمایه گذاری درست در بیمه، انرژی و صنایع موادغذایی و آشامیدنی توانست با تلاشش تا سال ۲۰۱۸ به ۸۴ میلیارد دلار ثروت دست پیدا کند. یکی از سهام‌های نام آشنای او شرکت کوکاکولاست.
مزایای سرمایه‌گذاری در بورس
- به دست آوردن درآمد منطقی: اگر در بازار بورس درست گام بردارید و با تجزیه و تحلیل اصولی سرمایه گذاری‌تان را انجام دهید، با کمترین ریسک، درآمد بالایی خواهید داشت.
- شفافیت و امنیت سرمایه گذاری: در این بازار یک شبه زندگی‌تان بر باد نمی‌رود و همه چیز تحت نظر قانون و کاملا شفاف است.
- همیشه نقد و قابل دسترس: در اقتصاد ما راکد بودن سرمایه یعنی ضرر. با سرمایه‌گذاری در بازار بورس علاوه بر اینکه ارزش آن به نرخ روز بوده و ریسک کاهش آن بسیار پایین است، همیشه در دسترس است و هر موقع اراده کنید بدون هیچ مشکلی می‌توانید آن را نقدا دریافت کنید.
چگونه وارد بورس شویم؟
حال که در مورد اینکه بورس چیست و چگونه شکل گرفته اطلاعات کافی کسب نمودید، نوبت به این می‌رسد که در مورد نحوه ورود به این بازار بدانید.
اما قبل از هر کاری باید ابزار شروع کار را مهیا کنید. برگزیدن کارگزاری مناسب و انتخاب سرور بورس پرسرعت که در حین سرخط زنی و هنگام سفارش سهام کمترین زمان توقف را داشته باشد، دو بال برای پرواز در آسمان بورس هستند که وجود نقص در هر کدام امکان پریدن و پرواز را از شما خواهد گرفت.
کارگزار کیست و چه می‌کند؟
معاملات سهام و کالا در بورس تنها توسط دلال سهام که کارگزار نامیده می‌شود، ممکن خواهد شد. کارگزاران بورس همان شرکتهایی هستند که نقش واسط بین سازمان بورس و معامله‌گر را ایفا می‌کنند. فعالیت این شرکتها تحت مجوز بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار است. کارگزار همان میانجی بین معامله‌گر و بازار بورس است. همه افراد می‌توانند شخصا با دریافت کد معاملاتی از کارگزاری‌های رسمی، خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را در بازار بورس انجام دهند.
امروزه با توجه به فراهم شدن امکان معاملات آنلاین سهام، پیگیری قیمتها و سایر اطلاعات تحلیلی سهام از طریق اینترنت، افراد زیادی برای حضور در این بازارِ هیجان انگیز اشتیاق دارند. البته این موضوع را هم بدانید که غیر از روش خرید مستقیم می‌توانید با روش‌های غیر مستقیم مثل صندوقهای مشترک سرمایه‌گذاری یا قراردادهای سبدگردانی و صندوقهای قابل معامله در بورس نیز در بازار سرمایه ایران به خرید و فروش سهام بپردازید.
کسانی که در شرکتهای کارگزاری فعال هستند، کارشناسانی خبره، با تجربه و مسلط به امور مالی بوده که به شرایط اقتصادی، بازار کالاهای مختلف و بازار اوراق بهادار اشراف داشته و با این سطح آگاهی بر قوانین و مقررات، قادرند بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ بهترین اقدام را برای خرید و فروش اوراق بهادار و کالا در تالار معاملات بورس و بازارهای خارج از بورس را برای مشتریان انجام دهند. اگر نمی‌دانید بورس چیست و چگونه می‌توان از آن سود به دست آورد سراغ کارگزاری معتبر بروید و به آنها اعتماد کنید.
سرور بورس
سرور بورس سروری است که از منابع سخت‌افزاری قدرتمند و به روز دنیا شکل گرفته و به بستر اینترنت اصلی کشور متصل است. در نتیجه سرعت اینترنت فوق‌العاده آن قابل قیاس با اینترنت خانگی یا اینترنت موبایل نیست. توانایی شگفت‌انگیز این سرورها در اجرای نرم‌افزارهای مرتبط با تحلیل بازار سهام، در کنار دسترسی ویژه به کارگزاری‌های بورس به شما این قابلیت را می‌دهد تا به شکل موثرتری به مبادلات در این بازار بپردازید و از رقبای‌تان در فعالیت‌هایی چون سرخط‌زنی، که به سرعت بالایی نیاز دارد، چند گام جلوتر باشید. وقتی بهترین سرور بورس در اختیار شما باشد، تنها تمرکزتان را روی تحلیل بازار قرار می‌دهید و دغدغه سرعت را نخواهید داشت.
با توجه به این موضوع که سرورهای بورس در دیتاسنترهای اصلی کشور قرار گرفته‌اند، از طریق این سرورها قادرید از سرعت فوق‌العادۀ آنها در دیتاسنترها بهره برده و با سرخط زنی به موقع و مناسب سریعتر از دیگران تحلیلها و مبادلات را در بازار سهام انجام داده و سود کثیری به دست آورید.
مزایای بهره‌مندی از سرور بورس عبارتند از:
- دسترسی به بالاترین سرعت اینترنت از طریق سرور بورس
- اجرا کردن نرم‌افزارهای شخصی با استفاده از منابع سخت افزاری قدرتمند
- سرخط زنی مناسب و به موقع و قرارگیری در رأس صف معاملات بورس
- امکان دانلود فایل‌های مختلف بدون محدودیت
- دسترسی به سرور مجازی از طریق ریموت دسکتاپ
انواع سرور بروس
سرور بورس ایرانی
با توجه به شرایط سخت تحریم کشور، کاربرانی که IP ایرانی دارند تنها با این نوع سرور می‌توانند در بازارهای داخلی معالات بورس را انجام دهند و پرداخت‌های ارزی و معاملات بین المللی از این طریق ممکن نیست.
سرور بورس خارجی
این سرورها که ضریب اطمینان بالایی دارند برای کاربران ایرانی گزینه مناسبی است، این سرورها در پیشرفته‌ترین دیتاسنترهای دنیا واقع شده‌اند و زیرساختی قوی دارند. سرعت بالایی داشته و می‌توان با کمک آنها تحریم‌ها را دور زد.
توصیه پایانی
اینکه بورس چیست و چه طور می‌توان وارد آن شد موضوعاتی بودند که سعی کردیم به طور مختصر و مفید به آنها بپردازیم. این راه تجارت یک روش پردرآمد و سودآور است که این روزها خیلی‌ها به سمت آن جذب شده‌اند. خصوصا در اوضاع اقتصادی کشور که تورم بیداد می‌کند باید بتوانید گلیم‌تان را از آب بیرون بکشید و با قرار دادن سرمایه موجودتان در بورس از درجا زدن در زندگی به دور باشید. برای این کار می‌توانید از افراد موفق در این زمینه راهنمایی بخواهید و کارگزاری‌های معتبر را بررسی کنید و با داشتن اعتماد و انرژی خوب، تحولی در اوضاع زندگی‌تان ایجاد کنید.
بورس کالا چیست و چگونه وارد آن شویم؟
بازار سرمایه از چهار بازار اصلی تشکیل شده است که عبارتند از بازار بورس، فرا بورس، کالا و بورس انرژی. در بورس کالا، همان طور که از نامش می‌توان فهمید کالاهای معینی مورد معامله قرار می‌گیرند. تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان می‌دانند که بورس کالا مکان مطمئنی برای خرید مواد اولیه، دریافت اطلاعات موثق در مورد روند قیمتی کالاها و در نهایت سود تضمین شده است. در ادامه بورس کالا را معرفی می‌کنیم و به چگونگی بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ معامله در این بازار و مزایا و معایب آن می‌پردازیم.
بورس کالا چیست؟
در بازار منسجمی که عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند و بعد از بررسی‌های کارشناسان، کالای مورد نظر قیمت‌گذاری می‌شود و به خریداران عرضه می‌شود بورس کالا می‌گویند. در واقع در بورس کالا نیز مشابه بورس اوراق بهادار، معامله و داد و ستد انجام می‌شود. با این تفاوت که در بورس کالا، کالاهای خام و فرآوری نشده مانند گندم، برنج، پنبه، فلزات و… خرید و فروش می‌شوند.
راه‌اندازی بازاری چون بورس کالا دلایل متعددی دارد اما شاید بتوان گفت وجود معایب و مشکلات بازار سنتی، شفاف نبودن کشف قیمت در آن بازارها، نبود تضمین‌های لازم برای معامله‌گران، غیرقابل‌پیش‌بینی بودن قیمت‌های آینده، امکان کلاه‌برداری و نبود آمار و اطلاعات دقیق و… از دلایلی بود که پیشنهاد راه‌اندازی بورس کالا مطرح شود.
در بورس کالای ایران، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ و پس از آن بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند. در سال ۱۳۸۵ بورس فلزات و کالای کشاورزی در هم آمیخته شدند و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ شرکت بورس کالای فعلی کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. در حال حاضر این شرکت شامل «مجمع عمومی»، «هیئت مدیره»، «مدیرعامل»، «بازرس یا حسابرس» است.
در بازار بورس جهان نیز وجود بورس کالا از قرن ۱۹ احساس شد و در پی آن برای رفع مشکلات و موانع در امر داد و ستد، بورس کالا راه‌اندازی شد تا به وسیله آن معاملات در یک نظام سازمان یافته، در بازارهای جهانی صورت بگیرد. در حال حاضر صدها بورس کالایی در سراسر جهان در حال فعالیت هستند که از نمونه آنها می‌توان به بورس معروف و تجاری شیکاگو(CME) ، بورس فلزات لندن(LME) ، بورس کالای نیویورک(NYMEX) و بورس کالای توکیو (TOCOM) اشاره کرد.
چه کسانی در بورس کالا داد و ستد می‌کنند؟
فعالان بورس کالا معمولاً به دو دسته تقسیم بندی می‌شوند. گروه اول افرادی هستند که می‌خواهند نوسان قیمتها به آنها ضرر وارد نکند و از نوسانات کاذب قیمتی ایمن باشند. مانند تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان عمده.
گروه دوم نقطه مقابل گروه اول هستند، یعنی افرادی که از نوسانات قیمت به نفع خود استفاده می‌کنند تا سود خود را بالاتر ببرند. در بورس کالا به این دسته از افراد سوداگران گفته می‌شود.
گروه دیگری نیز هستند که با نام بازرگانان مواد اولیه از آنها نام برده می‌شود. یکی از ویژگی‌های بورس کالا حضور نهادهای ناظر بر این بازار است که با نظارت بر معاملات و قوانین آن از حقوق تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و بازرگانان حمایت می‌کنند.
چه بازارهایی در بورس کالا وجود دارد؟
چهار بازار که زیر مجموعه اصلی در بورس کالا هستند عبارتند از: بازارهای فرعی، مشتقه، مالی و فیزیکی. هر کدام از این بازارها زیرمجموعه‌های کوچکتری دارند. به عنوان مثال محصولات شیمیایی و پتروشیمی، محصولات صنعتی، معدنی و کشاورزی زیرمجموعه بازار فیزیکی قرار می‌گیرند و مهمترین و اصلی‌ترین بخش فعالیت بورس کالا را شکل می‌دهند.
1. بازار فیزیکی:
در بازار فیزیکی عرضه‌کنندگان صنایع بالادستی و پایین دستی و مواد خامی چون محصولات پالایشگاهی، کشاورزی و فلزی، این محصولات را عرضه کرده تا مردم و تولیدکنندگان، کالای مورد نظر خود را خریداری کنند. در واقع با این کار مردم با ساز و کار نظام یافته‌تر و پیشرفته‌تر از بازارهای سنتی، کالاهای فیزیکی مورد نظرشان را خرید و فروش کنند.
2. بازار فرعی:
این بازار تفاوت شایان ذکری با بازار فیزیکی ندارد و تنها تفاوت آن این است که کالاهای کشاورزی، صنعتی، فلزی، معدنی، شیمیایی، پلیمر، اموال غیر منقول و ضایعات و مستعملات در زیر گروه بازار فرعی جای دارند. در واقع برای پذیرش افراد بیشتر و طیف وسیع‌تری از کسانی که می‌خواهند در بازار کالا فعالیت کنند این بازار به وجود آمد تا این گروه نیز با قوانین ساده‌تری در خصوص پذیرش کالا، وارد بازار بورس بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ شوند.
3. بازار مشتقه:
با توجه به نیازهای بازار و ماهیت خاص بعضی از کالاها بازار مشتقه به وجود آمد. جدیدترین بازاری که در بورس کالا تشکیل شده است بازار مشتقه است تا در آن با کمک اوراق مشتقه، طیف جدیدی از سرمایه‌گذران وارد بازار شوند. اوراق مشتقه بورس کالا شامل «قراردادهای آتی» و «قراردادهای اختیار معامله» هستند. در این روش در ابتدا یک دارایی ( مانند زعفران، پسته و زیره، فراورده‌های نفتی، انواع فلزات و سکه و…) به عنوان یک دارایی پایه انتخاب می‌شوند و قراردادها روی آن منتشر و تعریف می‌شوند. بازار مشتقه مزایای بسیاری دارد از جمله پوشش دادن ریسک، امکان خرید و فروش استقراضی دارایی‌ها و… .
4. بازار بورس مالی:
سه زیرمجموعه اصلی بازار بورس مالی «سلف موازی استاندارد»، «گواهی سپرده کالایی» و «صندوقهای کالایی» هستند. از ویژگی‌های این بازار جذب افرادی است که نمی‌دانند سرمایه‌های سرگردان خود را در کجا سرمایه‌گذاری کنند. این سرمایه‌ها می‌توانند برای تأمین مالی شرکتها به کار روند.
اهداف بورس کالا چیست؟
• تشکیل بازاری منسجم و قانونمند جهت ساده‌تر شدن معاملات و داد و ستد نقدی و آتی کالا
• شفافسازی قیمتی و کشف قیمتها به صورتی که جنبه رقابتی ایجاد کند.
• سامان‌دهی برخی بازارها مانند بازار کالاهای خاصی چون محصولات فلزی، کشاورزی، انرژی و پتروشیمی
• از میان برداشتن واسطه بین فروشنده و خریدار و حذف واسطه‌گری در معاملات
• کاهش ریسک معامله در نوسانات شدید بازار و امکان انتقال ریسک
• قابل پیش‌بینی بودن حدودی قیمت‌های آینده
• از بین بردن امکان کلاه‌برداری با وجود بودن آمار و اطلاعات دقیق
• انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب
مزایای بورس کالا
- در بورس کالا اطمینان در بین طرفین معامله وجود دارد زیرا این معامله دقیقا تحت نظارت سازمان انجام می‌شود.
- پرداخت وجه در این بازار به صورت کاملا سازمان یافته صورت می‌گیرد و در نتیجه ریسک نکول و کالای معیوب وجود ندارد.
اس کشف نرخ از دیگر مزایای بورس است. نرخ عادلانه بر اساس میزان عرضه و تقاضا به دست می‌آید که این شفافیت قیمتی هم به نفع خریدار و هم فروشنده است. - شفافیت در اعمال قوانین نیز وجود دارد زیرا معاملات تحت نظارت ناظرین بازار صورت می‌پذیرد و هرگونه تخلف در آن منجر به اخراج و یا پرداخت خسارت طرف فرد متخلف می‌شود.
- در بازار بورس کالا نمی‌توان به طور صوری خرید و فروش کرد، زیرا همان طور که گفتیم تمامی معاملات شفاف هستند و زیر ذره‌بین مقامات دولتی و سهامداران.
- خریدار یا فروشنده در صورتی که تعهدات خود را انجام ندهد مجبور به پرداخت خسارت و جبران ضرر است. جبران خسارت از طریق اتاق پایاپای و از محل تضامین عرضه کننده یا خریدار یا کارگزاران صورت می‌پذیرد.
- در معاملات بورس کالا دریافت وام از بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ بانک‌ها آسان‌تر انجام می‌شود. بانک‌ها بر اساس اسناد صادره توسط کارگزاری‌ها با شرایط ساده‌تری به خریداران وام می‌دهند.
- در این بازار، نیازی به تبلیغ برای کالای فروشندگان نیست. زیرا که این وظیفه بر عهده بورس کالا است و محصولات فروشندگان را به صورت رایگان به خریداران خارجی و داخلی معرفی می‌کند.
- معامله در بازار بورس کالا گامی به سوی دنیای مکانیزه و پیشرفته معاملات است.
- با توجه به قیمت معاملاتی که انجام می‌شود، می‌توانیم وضعیت و روند اقتصادی کشور را تحلیل و بررسی کنیم تا بهترین نتیجه را به دست آوریم.
محدودیت‌های بورس کالا
از محدودیت‌های بورس کالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حجم خرید نباید از میزان معینی کمتر باشد.
- برخی کالاها به صورت گروهی در سبد خرید عرضه می‌شوند و این موضوع یعنی سلب حق انتخاب از خریدار.
- کسانی که به دنبال فرار از مالیات هستند در این بازار مایوس می‌شوند و امکان فرار مالیاتی در این بازار وجود ندارد.
- عرضه‌ها بایست به‌صورت دائم انجام شود در غیر این صورت و در صورت ایجاد وقفه در آن، عرضه‌کننده از بورس کالا اخراج می‌شود.
سخن آخر
در این مقاله یک تعریف کلی و جامع از بازار بورس کالا در ایران ارائه کردیم. اهداف و معایب آن را برشمردیم و همچنین انواع فرآیند معاملات در آن را مرور کردیم. به طور خلاصه می‌توان گفت بازار بورس کالا به منظور برطرف کردن نقطه ضعف‌ها و کمبود‌های بازار سنتی راه‌اندازی شد و هدف آن توسعه دادن به مبادلات کالایی است. قانونمندبودن و شفافیت این بازار باعث شده است که مرجع قیمتی خوبی باشد و همه فعالان بازار به آن اعتماد کنند و منتظر کشف نرخ در این بازار شوند و معمولا بازارهای موازی با بورس کالا بعد از این کشف نرخ، قیمت‌های خود را اعلام می‌کنند.
به زبان ساده بورس چیست؟
بورس چیست؟ کارکردهای آن در سیستم بین الملل کدام است؟ با گسترش تجارت آنلاین ، این سوالات بیشتر و بیشتر مطرح می شوند و افراد کارآفرین می خواهند بدانند که واقعا بورس چیست؟ و چگونه آنها به راحتی در خانه خود می توانند درآمد خوبی را به دست آورند. در عصر ما ، شبکه جهانی وب فرصت های زیادی را برای این امر فراهم کرده و تبادل (معامله) در این فضا یکی از سودآورترین راه کارهای کسب درآمد است. به همین خاطر ما در این مقاله به چیستی بورس و راه های که می توان از آن درآمد کسب کنید پرداخته ایم.
در پاسخ به سوال بورس چیست به زبان ساده می توان گفت بورس یک سیستم بازاری است که در آن اوراق بهادار بین خریداران و فروشندگان معامله می شود.
بورس مجموعه ای از روابط اقتصادی از نظر موضوع و همچنین گردش اوراق بهادار بین شرکت کنندگان در معاملات است. در نتیجه ، بورس به زبان ساده ، محلی است که سهام گوناگون در آن خرید و فروش می شود. از نظر تئوری ، چنین بازاری تفاوت چندانی با بقالی یا هر بازار دیگری ندارد ، فقط اوراق بهادار به جای کالاهای مختلف مورد فروش قرار می گیرند. ماهیت بازار سهام این است که به شرکت ها امکان می دهد با انتشار اوراق بهادار سرمایه گذاری کنند و سرمایه گذاران می توانند از داشتن سهام سود کسب کنند.
همچنین اگر بخواهیم جواب کاملتری به سوال بورس چیست بدهیم می توانیم بگوییم که بورس بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد هر کشور است و امکان توسعه زیرساخت ها و رفاه بشری را فراهم می کند.
بورس طبقه معاملات سهام مجموعه معاملات اقتصادی شامل خرید یا فروش کالا است. در قلمرو آن ، تعداد زیادی از اوراق بهادار منتشر شده توسط شرکت های بزرگ ، متوسط یا کوچک برای جلب سرمایه گذاران در گردش است. در عین حال ، دارندگان سرمایه حق دارند از بین کل دارایی ها جذاب ترین ها را برای خود انتخاب کنند.
انواع سهام بورس کدام اند؟
همانطور که در بالا در جواب سوال بورس چیست ذکر شد ، اوراق بهادار در بازار سهام معامله می شود اما این سهم ها می تواند متفاوت باشد. در اینجا به انواعی از سهام ها که در بورس وجود دارند را مختصر معرفی می کنیم:
سهام عادی: متداول ترین دارایی است که نمایانگر سهمی در مالکیت شرکتی با حق دریافت سود سهام و شرکت در جلسه سهامداران است.
سهام ترجیحی: در اصطلاحات بورس اوراق بهادار "ترجیح می دهد" ، آنها به شما امکان می دهند یک درآمد ثابت از سود سهام دریافت کنید ، اما حقوق شرکت در جلسه سهامداران را محدود می کنند.
اوراق قرضه: که به شما این حق را می دهد که ارزش اولیه خود را با بهره پس از یک دوره خاص دریافت کند. آنها می توانند دولتی ، شرکتی یا شخصی باشند.
اوراق بهادار چیست؟
حال که با هم فهمیدیم که بورس چیست بیاید ببینیم که منظور از اوراق بهادر در بورس چه چیزی است. اصطلاح اوراق بهادار به کلیه اوراق و اسناد منتشر شده از سوی دولت، موسسات و شرکتهای خصوصی مانند شرکتهای بیمه و بیمارستانهای خصوصی اطلاق می شود. شرکت هایی که سهام خود را در بورس اوراق بهادار منتشر می کنند ، ناشر هستند. موضوع اولیه اوراق بهادار IPO نامیده می شود. به همین دلیل ، ناشر برای توسعه تجارت و رشد سود شرکت خود سرمایه گذاری دریافت می کند.
اهمیت اوراق بهادار بسته به وضعیت شرکت صادر کننده است، و امکان دارد ارزش آنها افزایش یا کاهش یابد ، به همین دلیل ممکن است در ابتدای روز زیاد باشد و در ساعات شب سقوط کند.
سرمایه گذاران بورس
منظور از سرمایه گذاران چندین دسته از شرکت کنندگان در معاملات بورس است که ما در اینجا به بعضی از آنها اشاره می کنیم:
۱. اشخاص خصوصی: صرف نظر از سرمایه ، اینها می توانند هم سرمایه گذاران بزرگ باشند و هم تجار خرد.
۲. شرکت ها (سازمان ها و اشخاص حقوقی). علاوه بر اشخاص ، گروه ها و موسسات جمعی (صندوق های سرمایه گذاری متقابل و سرمایه گذاری ، بازنشستگی ، سازمان های بیمه) نیز در این بازار سرمایه گذاری می کنند..
۳. ایالت ها (شهرداری ها). شهرداریها نیز سهام بزرگی از سهام شرکت های مختلف را در اختیار دارد.
۴. شرکت های کارگزاری به عنوان واسطه عمل می کنند. آنها به سرمایه گذاران اجازه می دهند تا به بازار دسترسی پیدا کنند.
بازارهای سهام بورس
بسته به ماهیت حرکت اوراق بهادار ، بازار های سهام بورس موارد زیر را شامل می شوند :
بازار اولیه: فقط اوراق بهادار منتشر شده اولین بار در نتیجه IPO در اینجا معامله می شوند ، بعداً اوراق بهادار به بازار ثانویه منتقل می شوند.
بازار ثانویه : در این بازار گردش مالی عمده اوراق بهاداری وجود دارد که قبلاً از IPO عبور کرده و در بورس جای گرفته اند.
بازار سوم بازار خارج از بورس است که معاملات اوراق بهادار بدون لیست را پوشش می دهد ، یعنی در بورس ذکر نشده است.
بازار چهارم: سهام بزرگ بین سرمایه گذاران نهادی در اینجا چرخش می کند ، افراد به اینجا دسترسی ندارند.
علاوه بر این بازارهای سهام بورس به در اکثر کشورهای دنیا چه به صورت درون کشوری و چه فرا سرزمینی وجود دارد که برخی از این بورس ها به این شرح هستند:
ایالات متحده آمریکا؛
چین و بسیاری از کشورها
طبقه بندی های کاملاً مختلفی برای بازارهای سهام بورس وجود دارد ، اما برای سرمایه گذار و درک وی از ساختار بورس اهمیت چندانی ندارند.
نحوه ورود به بورس چگونه است؟
تا اینجای کار به سوالات مختلفی مثل بورس چیست و مفاهیم مختلفی آشنا شدیم ولی حالا می خواهیم با نحوه ورود به بورس را نیز توضیح دهیم.
برای شروع معاملات در بورس سهام ، کافی است یک حساب کاربری در یک کارگزار ثبت کنید. باید در نظر داشت که معاملات واقعی فقط با شرکت های کارگزاری دارای مجوز انجام می شود.
برای افتتاح حساب ، داشتن کارت ملی و یا گذرنامه کافی است. این فرایند می تواند از راه دور (از طریق اینترنت) انجام شود. پس از اتمام مراحل افتتاح حساب ، برای باز کردن تراکنش ها باید ترمینال ویژه ای را در رایانه خود نصب کنید. کلیه معاملات در آن انجام می شود. در کشور ایران دریافت کد بورسی و احراز هویت فرد برای ورود به این بازار الزامی است. این مراحل می تواند از طریق کارگذاری های مختلف به صورت اینترنتی و حضوری صورت بگیرد.
شرکت کنندگان در بورس چه کسانی هستند؟
فقط سه نوع شرکت کننده در بورس وجود دارد که هر یک مسئولیت ها و حقوق خاص خود را دارند:
سپرده گذار: اوراق بهادار را برای دریافت سود سهام یا سوداگری خریداری می کند. افراد روی رونق شرکت ها حساب می کنند ، زیرا در صورت که این اتفاق رخ دهد، فروش سهم فرد در آینده باعث افزایش سود او می شود.
ناشر یا عرضه کننده: شرکتی که اوراق بهادار را صادر کرده است. از این طریق ، منابع مادی از دست رفته و فرصت توسعه سریعتر را دریافت می کند.
کارگزار یا بروکر: یک شرکت حرفه ای است که در معاملات شرکت نمی کند ، اما سفارشات خرید یا فروش ابزارهای مالی را ارائه می دهد.
مهم ترین عملکردهای بورس در اقتصاد کشورها
پس از اینکه متوجه شدیم بورس چیست باید فهمید که این سیستم چه عملکردهایی را انجام می دهد. در کشور ما ، مفهوم "سهام" برای طبقه کارگر و قشر معمولی جامعه یک لفظ بیگانه است. در حالی که اکثر مردم دنیا در بسیاری از کشور های پیشرفته از قبل در شرکت هایی که با آنها کار می کنند سهام دارند. این شرایط به طور قابل توجهی انگیزه آنها را افزایش می دهد و به افراد امکان می دهد در کار خود پیشرفت کنند. این رویکرد تأثیر مثبتی بر اقتصاد کل کشور و سطح استاندارد زندگی دارد.
به لطف سرمایه گذاران بی شمار ، مشاغل کوچک و متوسط فرصت های اضافی دریافت می کنند. این شرکت اوراق بهادار منتشر می کند ، منابع مالی از دست داده را به دست می آورد و می تواند فعال تر توسعه یابد. این امر باعث افزایش تعداد مشاغل ، کاهش بیکاری و افزایش سطح امنیت مادی طبقه متوسط می شود. کارآفرینان هر روز بیشتر و بیشتر می شوند ، زیرا همه شرایط لازم برای کارآفرینی وجود دارد.
از آنجایی که هر شرکتی تلاش می کند تا در بین مردم مشهور شود ، سرمایه گذاری به تشویق رقابت کمک می کند. کالاها و خدمات بهتر می شوند ، شرکت ها سعی در بهبود ویژگی های اساسی محصولات خود دارند ، و آنها را با تکنولوژی پیشرفته و حتی الامکان مفید می کنند. همه اینها به توسعه پیشرفت کشورها و شرکت ها کمک می کند. و شرکت هایی که از همگام شدن با این شرایط و ورود به بورس امتناع می ورزند ، به سرعت در مقابل رقبا شکست می خورند و پیروان خود را از دست می دهند.
توصیه هایی برای کسانی که می خواهند در بورس سرمایه گذاری کنند:
حال اگر شما خواننده این مقاله بودید و فهمیدید که بورس چیست و علاقه جدی به تجارت در این بازار دارید ، باید نکات و قوانینی که در این بازار وجود دارد را در نظر بگیرد تا در صورت ورود به بورس دچار سردرگمی یا احیانا ضرر مالی گسترده نشوید. بعضی از این قوانین و نکات به شرح زیر هستند:
از قبل یک سیستم معاملاتی برای خود انتخاب کنید. مشخص کنید که از کدام سیگنال ها برای باز یا بسته شدن موقعیت ها استفاده می شود. انتخاب خود را روی یک حساب آزمایشی، آزمایش کنید و فقط پس از آن به معامله واقعی بپردازید.
هرگز در اواسط روز تاکتیک ها را تغییر ندهید ، در حین فعالیت ، تاجر از استرس بالایی برخوردار است ، که اغلب ارزیابی صحیح وضعیت را دشوار می کند. منتظر بمانید تا پایان جلسه ، نتایج خود را مرور کنید و فقط پس از آن تصمیم بگیرید.
عجله نکنید و تعداد زیادی از معاملات را باز نکنید. پیگیری حرکت قیمت چندین دارایی و باز کردن چندین سفارش به طور هم زمان و پیگیری حرکت فعالیت آنها برای هر سرمایه گذاری ناخوشایند خواهد بود، بنابراین کیفیت کار بسیار پایین خواهد آمد. این عجله غالباً منجر به ضررهای عظیم می شود. بهتر است یک سفارش را باز کرده و با دقت پیگیری کنید.
بدون سیگنال قوی وارد بازار نشوید. همچنین اگر سیگنالی در اختیار دارید و آن به خوبی عمل نکرد، باید نمودار دارایی دیگری را باز کنید ، اما نباید با روندهای کاری که به اندازه کافی قدرت ندارند کار کنید. این خیلی خطرناک است و اغلب منجر به ضرر می شود.
برای جبران هزینه عجله نکنید. اگر تجارت ناموفق بود و ضرر و زیان به همراه داشت ، نباید تمام تلاش خود را برای بازیابی ضرر و زیان در اسرع وقت انجام دهید. این تاکتیک ناموفق منجر به ضررهای بیشتر نیز خواهد شد. در چنین شرایطی شما باید مدتی بازی را ترک کنید ، کارهای دیگر انجام دهید ، به تعطیلات بروید و خودتان را سرگرم کنید. این فعالیت جدا می تواند به کاهش استرس کمک کند تا شما با هوشیاری بیشتری به وضعیت خود نگاه کنید. پس از کمی استراحت ، با در نظر گرفتن اشتباهات گذشته ، می توان دوباره تجارت را شروع کرد.
از یادگیری دست نکشید. قبل از فعال بودن ، دوره های آموزشی بورس را بگذرانند یا مقالات آموزشی بخوانید. افراد تازه وارد با اعتماد به نفس کاذب اغلب این فرصت را نادیده می گیرند. و در بعضی مواقع آن را بیهوده می خوانند. به دست آوردن دانش اضافی همیشه مفید است ، خصوصاً اگر اطلاعات مربوط به نوع کاملاً جدیدی از فعالیت باشد. وقت بگذارید و چنیدین روز یا حتی هفته را صرف مطالعه کتابهای آموزشی و تماشای فیلم کنید. همه این داده ها در کار شما مفید خواهد بود و بهره وری آن را افزایش می دهد.
به توصیه های بالا توجه کنید ، زیرا آنها به شما کمک می کنند اشتباهات بسیار کمتری داشته باشید و سود خوبی بدست آورید.
در نتیجه می توان در پاسخ بورس چیست گفت که بورس سهام یک سیستم بازاری است که در آن اوراق بهادار (سهام ، اوراق قرضه) معامله می شوند. این به صادرکنندگان اجازه می دهد سرمایه گذاری دریافت کنند و سرمایه گذاران از داشتن سهام در شرکت ها درآمد کسب می کنند. اشخاص ثالث در بازار واسطه ها (کارگزاران) و همچنین شرکت کنندگان در مکانیزم مبادله (فروشندگان ، سپرده گذاران و غیره) هستند.
بورس چیست و آشنایی با انواع تحلیل سهام در بورس
بورس چیست؟ تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی بازمی گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام «تِربورس» (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگ زاده ای به نام «واندِر بورس» جمع می شدند و خرید و فروش می کردند. از آن تاریخ به بعد مکان هایی که مردم در آنجا خرید و فروش می کردند، به بورس معروف شدند.
به مرور تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن، در هوای آزاد خرید و فروش می کردند، برای این امر به این تالارها می رفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را به عنوان تاریخ رسمی تاسیس بورس در دنیا معرفی می کنند، اگرچه پیشینه آن به قرن پانزدهم میلادی بر می گردد.
بازرگانان همواره به دنبال آن بودند تا ضرر و زیان های احتمالی ناشی از تجارت خود را کاهش دهند. شراکت راهی بود که می توانست ریسک کسب و کار آنها را کاهش دهد؛ چون با شریک شدن چندین فرد در یک کسب و کار، سود و زیان های احتمالی آن کسب و کار میان شرکا تقسیم می شد این تجربه به تدریج به تشکیل شرکت های سهامی منجر شد. در این شرکت ها، هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت داشت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت سهیم می شد.
شرکت ها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمایه گذاران و شرکای بیشتری برای مشارکت در کسب و کار خود پیدا می کردند. اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر «آمستردام» هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد.
تاریخچه پیدایش بورس در ایران
معاملات اولیه درباره تاسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵ هجری شمسی برمی گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تاسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملا موضوع بررسی و تاسیس بورس در ایران بیش از ۲۵ سال به تاخیر افتاد.
بالاخره در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقتنامه اولیه تاسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.
در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیأتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
بورس ایران در تاریخ ۴۵ ساله فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی را تجربه کرده است اما شاید بتوان گفت یکی از مهمترین تحولات تاریخ بورس ایران، تاسیس قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بوده است که ضمن رفع برخی نارسایی ها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه گسترده بورس در ایران را فراهم کرد.
بر اساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخش های عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بورس تشکیل شد. سازمان بورس که خود تحت نظارت شورایی به اسم شورای عالی بورس فعالیت می کند، وظایف بسیاری دارد که یکی از مهمترین وظایف آن، تاسیس و نظارت بر عملکرد بورس های مختلف است.
بورس های فعال در ایران
- بورس اوراق بهادار تهران که در آن، سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش می شود.
- فرابورس ایران که در آنجا هم سهام شرکت هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی شوند، مورد داد و ستد قرار می گیرد.
- بورس کالای ایران که در آن انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … خرید و فروش می شود.
- بورس انرژی که در آن حامل های انرژی با محوریت برق، به عنوان یکی از مهمترین حامل های انرژی، خرید و فروش شود.
انواع تحلیل سهام در بورس
نکات کاملا مهم و کلیدی برای افرادی که می خواهند تازه وارد بازار بورس شوند:
1- به کسانی که قدرت تحلیل سهام در بازار بورس را ندارند و یا امکان استفاده از مشاور کاملا مسلط به موضوع تحلیل برایشان مقدور نمی باشد توصیه می شود اکیداً وارد بازار بورس نشوند زیرا ممکن است متحمل زیان های جبرانی ناپذیری گردند.
2- سرمایه گذاری در بورس مانند سپرده گذاری پول در بانک نمی باشد که هر چه زمان بیشتری پول شما در بانک باشد سود بیشتری به شما تعلق می گیرد. شما ممکن است ده سال سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشید ولی نه تنها سودی به دست نیاورید بلکه ارزش سهام شما نیز کاهش یابد.
3- سود در بازار سهام به دو شکل به دست می آید. اول سهم شما از محل سود قابل تقسیم پایان دوره مالی آن شرکت و دوم سود و زیان حاصل از نوسانات قیمت خرید و فروش سهام. بنابراین شما به عنوان یک سرمایه گذار عملا باید بارها و بارها اقدام به خرید و فروش سهام کنید تا سود آرمانی خود را به دست بیاورید نه اینکه فقط سهامی را خریداری کنید و دیگر معامله ای انجام ندهید.
4- اگر سهامی را به مبلغ 10.000.000ریال خریداری کنید و روز بعد به همان مبلغ 10.000.000ریال به فروش برسانید عملاً شما زیان کرده اید. چون هم بابت خرید سهام باید 49.000 ریال کارمزد پرداخت کنید و هم بابت فروش سهام باید 103.000 کارمزد و مالیات پرداخت کنید. پس خرید و فروش سهام به قیمت یکسان 10.000.000 ریال عملاً 152.000 ریال به شما ضرر رسانده است.
5- اگر پس اندازی دارید که با کم شدن آن صدمه چندانی نمی بینید وارد بورس شوید نه اینکه تمام زندگی خود را حراج کرده و به امید واهی پولدار شدن وارد بازاری شوید که قدرت تجزیه و تحلیل آن را ندارید.
انواع تحلیل
دو نوع تحلیل سهام جهت بررسی وضعیت سهام شرکت های بازار بورس وجود دارد که سرمایه گذار پس از تحلیل سهام و کسب اطلاعات لازم نتایج یکی از این دو روش و گاهی نیر با در نظر گرفتن نتایج هر دو روش تحلیل سهام تصمیم به خرید و فروش سهام یا عدم واکنش می گیرد.
1- تحلیل فاندامنتال (بنیادی): (Fundamental Analaysis)
به بررسی رفتار قیمت و پیش بینی آن به وسیله در نظر گرفتن عوامل تغییر، تحلیل بنیادی گفته می شود. این عوامل می تواند اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، نظامی و …. باشد.برای مثال فرض گنید می خواهیم یک جفت ارز EUR/USD را بررسی کنیم. برای بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ این کار باید به کلیه عواملی که می تواند بر روی EUR و USD اثر گذار باشد را مد نظر قرار دهیم که می توان به عواملی همچون نرخ بهره، تراز تجاری، میزان بیکاری، اوضاع سیاسی، چشم انداز اقتصادی آینده آن ها و … اشاره کرد.
به طور خلاصه می توان گفت برای معاملات کوتاه مدت و نوسانگیری در بازارهای مالی این تحلیل کارایی بسیار کمی دارد. زیرا با توجه به عواملی بی شمار اثر گذار بر روی قیمتها جمع بندی آنها برای اینگونه معاملات غیر ممکن است. بهترین کاری که ابن نوع تحلیلها انجام می دهند ارائه دلیل تغییرات قیمتها پس از حرکت آنهاست. ولی باید دقت کرد که در لحظاتی از بازار که اخبار مهم فاندامنتال عنوان می شود (مانند اعلام نرخ بهره) ممکن است بازارها دچار تغییرات شدیدی باشند هر چند معمولاً جهت این تغییرات را هیچ فاندامنتال کاری به درستی پیش بینی نمی کرده است.
2- تحلیل تکنیکال (فنی):(technical analaysis)
تحلیل تکنیکی به معنی بررسی نوسانات قیمت سهام (ارز) در گذشته است که به کمک نمودار و به منظور پیش بینی حرکت آتی بازار انجام می گیرد. در این نوع تحلیل سعی می شود از روند قیمت یک سهم (ارز) در گذشته،آینده آن پیش بینی شود. تحلیل تکنیکی را می توان برای هر نوع کالا یا شاخص یا سهام و غیره بکار برد. اساس این نوع تحلیل ها ریاضیات می باشد که در چارت و اندیکاتور (شاخص) خلاصه می شود. یک تحلیل گر تکنیکی معتقد است که همه اطلاعات یک سهام یا یک ارز در سابقه قیمت آن نهفته است و از روند حرکت قیمت، می توان آینده آنرا پیش بینی نمود.
دیدگاه شما