چرا بازار آتی یکی از پرطرفدارین بازارها در بین معامله‌گران دنیاست؟
معاملات آتی کالا در جهان طرفداران زیادی دارد چرا که این بازار منافع خریدار و فروشنده کالا را تامین کرده و فرصت کسب سود را برای نوسان‌گیران نیز فراهم میکند.
به گزارش«کالاخبر»، فعالان این بازار به سه دسته تقسیم می‌شوند:
خریداران کالا: کسانی که به کالایی (مثلا سکه) در آینده نیاز دارند، امروز در بازار آتی با قیمت معین دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟ پیش خرید می‌کنند.
فروشندگان کالا: کسانی که قصد دارند در آینده کالا (سکه‌های) خود را بفروش برسانند، امروز می‌توانند به قیمت معین برای ماه دلخواه در آینده پیش فروش کنند.
نوسان گیرها: کسانی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا (سکه) را ندارند، بلکه می‌خواهند با پیش‌بینی درست روند قیمت کالا (سکه) سود سرشاری بدست آورند.
بازار آتی به رونق اقتصاد کمک زیادی میکند. زیرا هم تولید کننده و مصرف کننده می‌توانند ریسک خود را کاهش دهند و هم کسانی که مایلند با ریسک بالاتر سودهای کلان کسب کنند می‌توانند با معاملات قانونی و مطمئن به هدف خود برسند.
چه ویژگی هایی باعث شده که بازار آتی مورد استقبال چشم گیر معامله گران قرار گیرد؟
استقبال چشمگیر از این بازار به دلیل ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی است که می‌تواند سود کلانی را نصیب فعالان خود کند. از این منافع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود است
امکان برداشت یک روزه موجودی از حساب، کارمزدهای بسیار پایین
امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
واریز روزانه سود و زیان به حساب مشتری
تمامی منافع و ریسک‌های این بازار معرفی شده و توضیح داده خواهد شد. ابتدا به معرفی دو ویژگی مهم (مزیت) قراردادهای آتی می‌پردازیم که ماهیت بازار را شکل می‌دهد:
۱- وجود اهرم در معاملات (یعنی می‌توانیم با چندین برابر پول خود معامله کنیم).
۲- دو طرفه بودن بازار (هم از بالا رفتن قیمت می‌توان سود کرد و هم از افت قیمت‌ها).
برای روشن شدن این دو ویژگی متمایز در ادامه توضیحاتی ارائه خواهد شد:
اهرم مالی بازار آتی چیست و چرا این اهرم برای بورس بازان جذاب است؟
چنانچه می‌دانید از اهرم در مواقعی استفاده میشود که می‌خواهیم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجه‌ای بسیار بزرگ‌تر بدست آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت اهرمی هستند، اهرم می تواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن بدهد.
فراموش نکنید که استفاده اشتباه از وضعیت‌های اهرمی می‌تواند منجر به شکست‌های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک‌پذیری بالاتر و هوش و ذکاوت بالا همواره به دنبال سرمایه گذاری‌های با اهرم بالاتر هستند.
بازار آتی این اهرم را از طریق سرمایه اولیه برای معامله‌گران سکه ایجاد کرده است. یعنی با در اختیار داشتن مبلغ یک سکه بهار آزادی می‌توانند بر روی ۱۰ سکه سرمایه‌گذاری کنند و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به حساب آنها منظور گردد.
در معاملات آتی سکه مشتری با واریز مبلغی به عنوان ضمانت (حدود قیمت یک سکه) نزد بورس کالا می‌تواند اقدام به خرید و یا فروش ۱۰ سکه نماید، در صورت پیش‌بینی درست قیمت سکه، سود مشتری به حسابش واریز و در صورت زیان از مبلغ ضمانت مشتری برداشت و به حساب طرف مقابل واریز می‌گردد.
دو طرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟
در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی سکه طلا را خریداری می‌کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آنها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله‌گران فقط زمانی می‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت طلا در حال کاهش است عملا نمی‌توانند انتظار سود داشته دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟ باشند، فقط می‌توانند در صورت دارا بودن سکه با فروش آن از ضرر یا افزایش آن جلوگیری کنند. برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی سکه، افراد می‌توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند.
یعنی وقتی قیمت افزایش می‌یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌رسانند. از طرفی وقتی سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش‌فروش سکه کرده و پس از کاهش قیمت‌ها اقدام به خرید همان تعداد سکه می‌کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسی می‌کنند. این سبب می شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت‌ها در هر طرف کسب سود کنید.
آموزش جامع بازار آتی
حتما در دنیای بازار های مالی با بازار هایی دارای اهرم و بازار های فیوچرز حالاتی که معاملات شما چندین و چند برابر ارزش واقعی دارایی شما به شما سود می رسانند رو برو شده اید در این مقاله با ما همراه باشید با آموزش جامع بازار آتی (بازار فیوچرز بورس ایران) و نحوه کسب سود در آن
آموزش جامع بازار آتی و خصوصیات آن
اشخاصی که قصد انجام ترید در این بازار را دارند، باید شناخت و دانش کافی با دانش بازار آتی کالا داشته باشند. اما در پاسخ به این سوال باید گفت که قرارداد آتی، قرار دادی که کاملا شرعی و قانونی بوده و این قرارداد و عهد بین خریدار و فروشنده بر جهت یک مبلغ معین در زمان حاضر انعقاد میشود اما تحویل کالا به آینده (در سررسید مقرر) موکول میشود.
به بیان دیگر قرارداد آتی کالا، قراردادی است که فروشنده براساس آن عهد می بنند در زمان تعیین شده ( وقت مشخصب که در قرارداد ذکر می شود)، میزان و یا تعداد معینی از کالای ذکر شده در قرارداد را به مبلغی که در زمان حال و هم اکنون تعیین می کنند، بفروشد و در جهت مقابل نیز، شخص دیگر قرارداد که همان خریدار است، عهد می بندد که آن کالا را با حالت و خصوصیت استاندارد شده که در متن قرارداد ذکر شده است، خریداری کند.
پس می توان نتیجه گرفت که به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و در زمان حال و با مبلغ مشخصی خریداری کنیم اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده (سررسید در نظر گرفته شده در قرارداد) صورت بگیرد، قرارداد آتی گفته می شود.
تذکر: تسلط بر دانش بازار آتی کالا به شما نشان می دهد که کالای تحویلی که در قرارداد آتی کالا ذکر شده است، باید دارای خصوصیت کیفیت و کمیت باشد و زمان دقیق تحویل و محل تحویل آن نیز به طور شفاف در قرارداد ذکر شده باشد.
بررسی بازار آتی و معاملات داخل آن
به طور نمونه یک کشاورز به جهت فروش گندم، در تاریخ اول مهر ماه 1400 عهد می بندد که 5000 کیلوگرم از محصول خود با خصوصیات معین (کیفیت آن باید در قرارداد ذکر شود) را به ارزش 25 میلیون تومان در تاریخ اول دی ماه 1400 (سه ماه بعد)، تحویل خریدار بدهد؛ خریدار نیز در قرارداد عهد می بندد که این 5000 کیلوگرم گندم با خصوصیات ذکر شده را به مبلغ 25 میلیون تومان در تاریخ اول دی ماه 1400 از کشاورز خریداری کند؛ این نمونه، نمونه ای ساده از قرارداد آتی است.
دلیل به وجود آمدن چنین قرارداد هایی، این است که خریداران و فروشندگان دارایی، به دنبال کاهش خطر های معاملاتی خود هستند و صاحبان مشاغل و کسب و کارها همیشه از خطر های پیش بینی نشده که ممکن است به کسب و کارشان آسیب وارد کند، دوری می کنند. تریدر ها بازار آتی کالا چه به جهت خریدار و چه به جهت فروشنده باید بر دانش بازار آتی آگاهی داشته باشند.
به جهت نمونه صاحب یک کارگاه تولیدی قصد ندارد مواد اولیه مورد استفاده کارگاه خود را هر دفعه به مبلغ جدید بخرد؛ یا به عبارت دیگر وقتی که یک صادر کننده زعفران (به جهت خریدار) با تولید کننده زعفران (به جهت فروشنده)، قرارداد آتی زعفران منعقد می کند، هر دو جهت این ترید به دنبال کاهش خطر های موجود در بازار کار خود هستند که این امر اهمیت یادگیری دانش بازار آتی را دو چندان می کند.
از یک طرف خریدار، با منعقد کردن قرارداد آتی، ترسهای خود مبنی بر عدم تامین مواد اولیه با مبلغ مناسب در تاریخ معین را رفع می کند و از جهت دیگر، فروشنده نیز با منعقد کردن قرارداد آتی، فروش محصول خود را در تاریخ مشخص شده تضمین می کند و نگرانی از بابت عدم فروش محصول خود در بازار ندارد؛ به این صورت است که قرارداد آتی برای هر دو طرف ترید، دارای مزایای مناسبی است اما خریداران و فروشندگان بدون شناخت کافی بر روی دانش بازار آتی نمی توانند عملکرد خوبی در این بازار داشته باشند.
در بخش بعدی این آموزش بازار آتی کالا باید به ابهامات این مدل قرارداد ها اشاره کنیم؛ ابهامی که پیش می آید این است که اگر هر یک از طرفین ترید ( خریدار یا فروشنده)، به تعهدات ذکر شده در متن قرارداد عمل نکند، چه اتفاقی می افتد؟
این سوال برای بسیاری از اشخاصی که جدیدا با بازار آتی آشنا شده اند، پیش می آید. برای رفع این ابهام، دانش بازار آتی می تواند گره گشا باشد. باید خاطر نشان کرد که در بازار معاملات آتی به‌منظور اطمینان از انجام تعهدات طرفین (خریدار یا فروشنده)، هر یک از طرفین ترید درصدی از ارزش قرارداد مذکور را را تحت جهت «وجه تضمین لازم» نزد کارگزار و در حساب در اختیار قرار می‌دهند که متناسب با تغییر ارزش قرارداد های آتی، دارایی هر یک از طرفین تعدیل میشود.
صندوق طلا بازار آتی
به این امر توجه کنید که وجه تضمین لازم در حقیقت به دو بخش تقسیم میشود؛ بخش اول «وجه تضمین اولیه» است و بخش دوم «وجه تضمین اضافی» که این بخش بر مبنای اختیار و میزان خطر موجود در بازار، متناسب با نوسانات مبلغ نقدی دارایی پایه تعیین شده و به وجه تضمین اولیه اضافه میشود؛ بنابراین مبلغ وجه تضمین لازم، متغیر و از طریق بورس کالا تعیین و حداقل دو روز معاملاتی قبل به طرفین ترید اعلام می شود.
توجه کنید که بازار معامله های آتی یکی از زیر مجموعه های بازار مشتقه است و خود بازار مشتقه نیز یکی از بازار های زیرمجموعه بورس کالا ایران است. پس می توان گفت که تمامی قوانین و دستورالعمل های بورس کالا در آن اجرا خواهد شد؛ بنابراین دانش بازار آتی زیر مجموعه ای از قوانین و دستورالعمل های بورس کالا است.
جذابیت های بازار آتی برای فعالان:
وجود اهرم در معاملات بازار آتی
بازار آتی یکی از بهترین بازارهای سرمایه‌گذاری برای اشخاص خطر پذیر محسوب میشود؛ پس لازم است که علاقه مندان ترید در بازار آتی در ابتدا خطر های این بازار را در نظر بگیرند و با دانش بازار آتی نیز آشنا باشند و شخصیت معاملاتی و استراتژی خاص خود را مشخص کنند.
بازار آتی که یکی از زیر مجموعه های بورس کالا است، دارای خطر هایی نیز هست که اشخاص و فعالان در این بازار بایستی با این خطر ها آشنا باشند؛ باید اشاره کرد که این بازار نکات مثبت و مزیت های فراوان نیز دارد که باعث افزایش علاقه فعالان به این بازار شده و جذابیت هایی را برای این اشخاص به همراه داشته است.
متقاضیان معامله در بازار آتی می توانند با دانش بازار آتی، مزیت های این بازار را درک کنند. بازار آتی به دلیل داشتن 2 مزیت نسبت به سایر بازار های مالی ایران، از جذابیت بیشتری برای فعالان این حوزه برخوردار است. این دو عامل عبارت اند از: وجود اهرم در معاملات و دو طرفه بودن بازار
1) وجود اهرم در معاملات:
استفاده از اهرم به این معناست که فعالان بازار آتی می توانند با چند برابر حجم پول خود، اقدام به ترید کنند. فلسفه وجودی چنین گزینه ای در معاملات بازار آتی این است که فعالان بازار، با پذیرفتن خطر ناشی از این اقدام و با وارد کردن سرمایه خود و البته تسلط بر روی دانش بازار آتی، بتوانند چند برابر سرمایه ای را که وارد این بازار کرده اند را به سود تبدیل کنند.
اما وجود اهرم در معاملات همان گونه که ممکن است باعث سود های بزرگ و چند برابری شود؛ ممکن است که باعث وارد شدن اسیب و زیان های بسیار سنگین و جبران ناپذیر به سرمایه تریدر ها شود. معمولا اشخاص حرفه ای و باهوش که تخصص و تسلط لازم را بر روی بازارهای دارای اهرم دارند، از این گزینه ها استفاده می کنند.
به جهت نمونه؛ اگر شما قصد استفاده از اهرم در بازار آتی را داشته باشید، قادر خواهید بود که با در اختیار داشتن 15 کیلو گرم زعفران و استفاده از اهرم 2، بر روی 30 کیلو گرم زعفران سرمایه گذاری کنید؛ به نوع ای که یا سود 2 برابری به همراه دارد و یا اینکه زیان 2 برابری را برای شما به همراه خواهد داشت.
تذکر: متقاضیان فعالیت در بازار آتی باید توجه داشته باشند که اهرم مالی تابع وجه تضمین اولیه در هر قرارداد است و میزان اهرم مالی نیز به‌مرور زمان تغییر کند. و همچنین این بازار دارای استراتژی های متعدد برای سود سازی می باشد پیشنهادم ا به شما دوره اموزشی و استراتژی اختصاصی مجموعه حسن زاده فایننس می باشد.
2) دو طرفه بودن بازار:
یکی دیگر از بازارهای زیر مجموعه بورس کالا، بازار کالای فیزیکی است؛ تریدر ها بازار فیزیکی (نقدی) وقتیکه یک کالا ( پسته، زعفران و…) را در این بازار خریداری می کنند، فقط زمانی می توانند در این ترید سود کنند که مبلغ این کالای خریداری شده ( پسته، زعفران و…) بالا برود؛ ولی زمانی که مبلغ ها رو به کاهش است یا اصطلاحا بازار نزولی است، این تریدر ها نمی توانند سودی را شناسایی کنند.
اما بازار آتی اختلاف هایی با بازار نقدی دارد به این صورت که فعالان بازار آتی هم به هنگام ریزش مبلغ ها و هم به هنگام صعود مبلغ ها می توانند سود شناسایی کنند. یعنی اینکه وقتی مبلغ کالای مورد نظر در حال بالا رفتن است، تریدر ها می توانند در مبلغ پایین تر خرید خود را انجام بدهند و پس از صعود مبلغ ها، کالای خود را در مبلغ های بالاتر بفروشند.
در طرف روبرو نیز اگر سرمایه گذاران تحلیل می کنند که مبلغ کالای مورد نظر در حال ریزش است، در مبلغ های بالاتر اقدام به پیش فروش کالا می کنند و پس از کاهش مبلغ ها اقدام به خرید همان مقدار کالا می کنند و از اختلاف بین مبلغ خرید و فروش، سود خود را شناسایی می کنند.
ممکن است مدل کالا های قابل ترید در بازار آتی برای شما ابهام داشته باشد، در ادامه دانش بازار آتی به این محصولات اشاره خواهیم کرد.
چه محصولات و کالاهایی در بازار آتی ترید می شوند؟
در حال حاضر، چند دسته کالا شامل: پسته، زعفران نگین، زعفران رشته ای درجه یک پوشال معمولی، نقره، زیره سبز و صندوق طلا و…. در بازار آتی بورس کالا ترید می شوند؛
با صعود و پیشرفت بازار سرمایه در ایران به خصوص در سالیان اخیر، مطمئنا زمینه ها و پیش نیازهای لازم برای رشد و توسعه بازار آتی نیز فراهم شده است و کالاهای گوناگون و مختلف تری می تواند در این بازار عرضه شود.
جمع بندی
درمجموع بازار آتی و معاملات آن به دلیل 2 طرفه بودن و داشتن اهرم بسیار جذاب تر و سود ساز تر از بازار سرمایه می باشد اما در کنار این امر ریسک و خطرات زیادی دارد و با توجه به ذات اهرمی بودن آن نمیتوان معاملات خیلی بلند مدت روی آن داشت و بیشتر مناسب نوسان گیری می باشد اما نکته مهم مدیریت سرمایه داخل این بازار می باشد که از هر چیزی مهم تر است.
سوالات متداول
1_ 2 عامل اصلی که باعث جذابیت بازار آتی می شود چیست؟
اولین عامل وجود اهرم در این بازار و امکان کسب سود چند برابر و دومین عامل نیز دو طرفه بودن و امکان کسب سود از ریزش می باشد
2_ به چه علت بازار معاملات آتی بیشتر مناسب نوسان گیری می باشد؟
با توجه به ذات اهرمی بودن این بازار و کسب سود یا ضرر سنگین در حرکات کوچک بازار سرمایه نمی توان معاملات بسیار بلند مدت روی آن داشت
3_ چه محصولاتی در کنار سهام در بازار آتی قابل ترید می باشد؟
در حال حاضر، چند دسته کالا شامل: پسته، زعفران نگین، زعفران رشته ای درجه یک پوشال معمولی، نقره، زیره سبز و صندوق طلا و…. در بازار آتی بورس کالا ترید می شوند
شکار فرصت‌ها
زینب مختاری- روزهای پایانی سال گذشته بود که رییس سازمان بورس از احتمال دوطرفه شدن معاملات بازار سهام خبر داد؛ خبری که به رغم اهمیت بالا برای معامله‌گران بازار سرمایه، در هیاهوی آخرین روزهای قرن گم شد. مجید عشقی در این باره تاکید کرده بود که اگرچه در حال حاضر نیز از ابزارهای قرارداد آتی در بازار سرمایه استفاده میشود اما این ابزارها کافی نیست و سازمان بورس به صورت جدی، دوطرفه شدن بازار را پیگیری میکند. یکی از مهم‌ترین انتقادات معامله‌گران در سال گذشته نیز معطوف به یک‌طرفه بودن بازار سهام در ایران بود؛ بازاری که گفته میشود موقعیت‌های خرید و فروش را برای معامله‌گران محدود کرده و بدین ترتیب موجب تعمیق رکود معاملاتی در بازار سهام به ویژه در روزهای نزولی شده است. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با عباسعلی حقانی‌نسب کارشناس بازار سرمایه کارکردهای بازار دوطرفه، مزایا و ریسک‌های این نوع از معاملات را در بازار غیرحرفه‌ای ایران مورد بررسی قرار داده است. حقانی‌نسب بر این باور است که دوطرفه شدن معاملات می‌تواند موقعیت‌های کسب سود را برای معامله‌گران افزایش دهد و در نهایت بازار را به تعادل برساند.در تعریف بازار دوطرفه گفته میشود معامله‌گران می‌توانند بدون دارا بودن سهمی، موقعیت خرید یا فروش ناستقراضی را اتخاذ کنند. بر این اساس معامله‌گر می‌تواند بدون آنکه رسما صاحب یک سهم معین باشد، آن را به فروش برساند و بر اساس تعهد استقراضی در زمانی معین آن سهم را به خریدار منتقل کند. در این روش معامله‌گر با پیش‌بینی افت قیمت سهم- به عنوان مثال تا یک ماه آینده- سهم را بدون آنکه خریداری کرده باشد، در قیمت فعلی به فروش می‌رساند. در ادامه مسیر او در ماه آینده و در دوره نزولی سهم، سهم را با قیمت کمتری خریداری خواهد کرد و سپس به شخص حقیقی یا حقوقی- طرف خرید در معامله اول- منتقل میکند. در این مسیر معامله‌گر توانسته است با فروش سهم در قیمت بالا و سپس خرید و انتقال آن در قیمت پایین، سود کسب کند. این روش، نوعی از معاملات آتی در بازار سهام است که مشابه آن در قراردادها و معاملات آتی بازارهای کالایی در حال انجام است. این ابزار فروش استقراضی که در بازارهای جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در واقع به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که از اصلاح قیمت سهم‌ها هم به آسانی و البته به شرط پیش‌بینی صحیح روند سهم، سود کسب کنند. این در حالی است که در بازار یک‌طرفه تنها در زمان صعود قیمت‌ها می‌توان از موقعیت سود برخوردار شد و در زمان نزول قیمت، در بهترین حالت می‌توان میزان زیان را کاهش داد یا از بروز آن جلوگیری کرد. بازار یک‌طرفه- نمونه‌ای که در بورس ایران شاهد آن هستیم- موجب طولانی شدن روند اصلاحی قیمت سهم‌ها و ایجاد رکود عمیق در معاملات میشود که نتیجه آن کاهش قدرت نقدشوندگی است. همچنین دادوستدها در چنین بازاری عموما به سمت خرید و فروش‌های کوتاه‌مدت سوق می‌یابد و هیجانات در دوره‌های رونق را افزایش می‌دهد؛ به نحوی که ممکن است در نتیجه رفتار هیجانی معامله‌گران، قیمت سهم‌ها دچار حباب شوند، تجربه‌ای که سال ۹۹ در بازار ایران رخ داد. به این ترتیب می‌توان برای بازار دوطرفه عبارت تبدیل تهدید به فرصت را به‌کار برد، چرا که این روش معامله‌گری می‌تواند در دل روزهای ریزش بازار سهام نیز سود را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورد.
کارکرد بازارهای دوطرفه
عباسعلی حقانی‌نسب کارشناس بازار سرمایه در این باره به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «به طور مشخص در حال حاضر برای اینکه فرد در بازار سودی کسب کند، باید ابتدا سهمی را خریداری کند و سپس سهم با افزایش قیمت مواجه شود تا در نتیجه این رشد، فرد سود کند. این بازار اصطلاحا یک‌طرفه است، به این معنا که تا فرد یک دارایی مشخص را خریداری نکند، نمی‌تواند سودی کسب کند. در بازار یک‌طرفه بحث‌هایی نظیر اعتبار مطرح میشود که بر این اساس ممکن است فرد سهام را با اعتبار و لوریج‌های مختلف خریداری کند.
اما به طور کلی، پوزیشن و موقعیت فرد، موقعیت «خرید» است. اما در بازار دوطرفه، طرف دومی هم وجود دارد؛ به این معنا که در حالی که فرد یک دارایی را ندارد می‌تواند آن را به فروش برساند و لزوما در موقعیت خرید قرار ندارد، یعنی فرد هم می‌تواند از موقعیت خرید سود ببرد و هم از موقعیت فروش؛ به این معنا که وقتی پیش‌بینی میکند ممکن است سهم بالا برود، از موقعیت خرید استفاده میکند و سود میکند و زمانی که پیش‌بینی میکند سهم ممکن است در سراشیبی قرار گیرد از موقعیت فروش بهره‌مند میشود و سود میکند و این در حالتی است که در واقع آن دارایی را ندارد!»
او با بیان اینکه در بازارهای دوطرفه قرار گرفتن در طرف دومی که طرف فروش است نیز برای فرد فراهم است، می‌افزاید: «این موقعیت، مشابه موقعیت قراردادهای آتی است که گاه در بورس کالا نیز انجام میشود. قراردادهای آتی سهام هم به همین نحو است و این ابزار را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد.»
رونق معاملات
حقانی‌نسب در ادامه به مزایای دوطرفه شدن معاملات بازار سهام اشاره میکند و می‌گوید: «چنین ابزاری می‌تواند از این جهت کمک‌کننده باشد که نوعی بازارگردانی را نیز در دل خود دارد، چراکه سهم‌های زیادی در بازار وجود دارد که ممکن است پیش‌بینی کاهشی یا افزایشی روی آنها وجود داشته باشد. افرادی که روی سهمی پیش‌بینی کاهشی دارند اما آن سهم را ندارند، این امکان را خواهند یافت که به معاملات ورود کنند و از کاهش قیمت سهم سود کسب کنند. بازار هم به دلیل آنکه افزایش حجم معاملات را تجربه میکند و افراد می‌توانند از دو موقعیت همزمان خرید و فروش بهره‌مند شوند، رونق خواهد یافت. اگر چه ممکن است معامله‌گران در این روش هم، زیان را تجربه کنند یا آنکه از سود آن بهره‌مند شوند، اما واقعیت آن است که این اتفاق باید برای بازار رخ دهد.»
اهمیت زیرساخت‌ها
کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه اجرای این روش در بازار سهام نیازمند زیرساخت‌های مناسب است، عنوان میکند: «نرم‌افزار معاملاتی، شرایط مالی و بحث اعتبارات از جمله مواردی است که در دوطرفه کردن بازار، نیازمند توجه بیشتری است. همچنین ممکن است بحث‌های فقهی در این باره وجود داشته باشد که البته به نظر می‌رسد تا حد زیادی مسائل آن حل شده است.» حقانی‌نسب تاکید میکند: «تمامی این موارد باید مورد بررسی قرار گیرند و زیرساخت‌های مالی و نرم‌افزاری آماده شوند تا بتوان بازار سهام ایران را دوطرفه کرد و افراد بدون اینکه سهمی را خریداری کرده باشند مجاز به فروش آن شوند. در این روش همانطور که گفته شد، فرد پیش‌بینی میکند قیمت سهمی با کاهش مواجه خواهد شد و در نتیجه موقعیت فروش می‌گیرد و از کاهش قیمت سهمی که ندارد سود می‌برد. این ساده‌ترین تعریف دوطرفه بودن بازار است.» حقانی‌نسب در ادامه دوطرفه شدن معاملات را به طور قطعی به نفع بازار می‌داند، با این حال تاکید میکند: «به دلیل آنکه در بازار ایران، سهامداران مستقیما وارد شده‌اند ممکن است این روش چندان مورد استقبال قرار نگیرد، اما قطعا این روش به نفع بازار سهام است.»
تقویت دیدگاه بلندمدت در سرمایه‌گذاران
حقانی‌نسب با بیان اینکه این تنها ابزار از جعبه بازار سرمایه است که هنوز در ایران مورد استفاده قرار نگرفته بیان میکند: «متاسفانه در طول سال‌های اخیر و حتی سال گذشته و همچنین دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟ در سند تحول رخدادهایی اتفاق افتاده است که نشان می‌دهد سازمان بورس فرهنگ‌سازی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت را در دستور کار و سیاستگذاری‌های خود قرار نداده است.
ابزارهایی که سازمان بورس تاکنون طراحی کرده عملا کوتاه‌مدت‌نگر بوده و ذهن سرمایه‌گذار را به سمت کوتاه‌مدت‌نگری سوق داده است.» این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «با این حال بحث دوطرفه کردن بازار این شرایط را قدری بهبود می‌بخشد و سرمایه‌گذاری در این بازار را قدری بلندمدت‌تر میکند.» وی اضافه کرد: «همچنین رفتار هیجانی سهامدارانی که مستقیما وارد بازار شده‌اند معمولا پیش‌بینی‌های آنان را به سمت احتمال افزایش قیمت سهم‌ها سوق می‌دهد که نوعی از سطحی‌نگری در آن مشهود است. اما زمانی که بازار دوطرفه باشد، کیفیت پیش‌بینی و کارایی بازار افزایش می‌یابد. بسیاری از افراد ممکن است اصلا سهمی نداشته باشند اما پیش‌بینی کنند که ماه آینده سهم معینی ریزش خواهد داشت در نتیجه این امکان برای آنها فراهم میشود که آن سهم را بفروشند و از بازار سود ببرند. نکته مهم این روش در واقع کمک به تعادل بازار است.»
همه چیز در مورد بورس زعفران آتی
یکی از اتفاقات خوبی که در بازار زعفران افتاده، برای تولیدکنندگان زعفران می تواند مفید باشد و به تنظیم بازار زعفران کمک های شایانی کند؛ ورود زعفران به بازار بورس کالا می باشد. در این مقاله توضیحات مختصری در مورد نحوه ی ورود و فعالت در این بازار نوشته ایم.
توجه کنید که این اطلاعات برای ورود به بازار زعفران کافی نیست و برای موفقیت در این بازار حتما اطلاعات خود را در این زمینه و در مورد تکنیک های مختلف افزایش دهید.
در ابتدا به یکی از مهم ترین سوالات در زمینه بورس زعفران می پردازیم:
آیا برای ورود به بازار بورس زعفران باید محصول زعفران داشته باشیم؟
بازار بورس برای اتصال تولید کننده واقعی به خریدار به وجود آمده است؛ برای اینکه تولید کننده بتواند محصول خود را پیش فروش کند و سود خود را از دست ندهد اما بازار بورس بازار خرید و فروش می باشد افراد مختلف و سرمایه‌گذاران مختلفی به آن وارد می شوند. بنابراین نیازی نیست که برای ورود به بازار بورس زعفران حتماً کالای زعفران را داشته باشید میتوانید با توجه به افزایش یا کاهش قیمت استراتژی مناسبی انتخاب کنید و نقش خریدار یا فروشنده را برعهده بگیرید. مثلاً نقش فروشند را داشته باشید و پس از اینکه قیمت زعفران کاهش پیدا کرد، موقعیت خود را به خریدار تغییر داده و به سود مناسبی برسید.
در واقع جذابیت بازار بورس این است که محدودیتی برای شما وجود ندارد و حتی کسی که تولیدکننده زعفران است با کاهش قیمت می تواند نقش خریدار را بگیرد و دارایی بیشتری به دست بیاورد و در زمان مقرر کالای خود را بفروشد یا به انبار بازار بورس تحویل دهد.
مراحل ورود به بازار بورس زعفران
برای ورود به بازار بورس زعفران اولین قدم، دریافت کد معاملات آتی میباشد. این کد مخصوص به هر شخص است.
پس از دریافت کد معاملات آتی، با افزایش میزان موجودی حساب خود می توانید اقدام به انجام معامله آتی نمایید.
برای انجام معاملات می توانید به سایت های آنلاین، مثل صحرا یا آسا مراجعه کنید و به راحتی برای خرید یا فروش نماد زعفران اقدام کنید.
در ادامه مرحله به مرحله ورود به بازار بورس را بررسی می کنیم:
مراحل اخذ کد معاملاتی آتی
مراجعه به کارگزاری هایی که دارای مجوز معاملات آتی بورس کالا می باشد
ارائه مدارک شناسایی به کارگزاری ها
شرکت در آزمون و ارائه پرینت قبولی به کارگزاری مربوطه
تایید شدن مدارک تحویل داده شده به کارگزاری و ارائه کردن آن به بورس کالا
مدارک توسط بورس کالا بررسی شده و کد معاملاتی به مشتری ارائه می شود
مرحله آخر تکمیل و امضای فرم های مربوطه
در نهایت معرفی حساب بانکی مشتریان می باشد.
قرارداد آتی چیست؟
قرارداد آتی یک نوع قرار داد است که در آن خریدار و فروشنده متعهد می شوند مقداری از یک کالای مشخص با قیمتی مشخص که در معامله با توافق طرفین ذکر می شود، زمانی با توافق طرفین در آینده معامله کنند.
در این تعهد زمان پرداخت وجه و تحویل زعفران با در زمانی که توافق شده صورت می گیرد. هر دو طرف معامله چه خریدار و چه فروشنده موظف هستند مبلغی را به عنوان وجه تضمین برای ضمانت به حساب بورس واریز کنند.
انواع قرارداد آتی در بورس
دارایی هایی که ویژگی های فیزیکی و قابل لمس دارند مثل گندم، زعفران، پسته و زیره که جزو بورس کالا می باشند
قرارداد آتی سهام و شاخص که دارایی های فیزیکی و قابل لمس نیستند
بازارهایی که دارایی های فیزیکی در آن معامله می شود دو دسته اند:
بازاری که تبادل کالا در آن به صورت نقدی انجام می گیرد و بازار نقدی نام دارد
بازاری که بر تعهد خریدار و فروشنده برگزار می شود بازار مشتقه است.
گفته خبرگزاری تسنیم در مورد بازار مشتقه این است:(( ابزارهای مشتقه، ابزارهایی هستند که قیمت و ارزش آن ها از یک نوع دارایی که “دارایی پایه” می باشد مشتق می شود.))
قرارداد معاملات آتی زعفران به چه معناست؟
یکی از انواع قرارداد معاملاتی، قرارداد معاملات آتی زعفران است. در بازار آتی هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلوهای معاملاتی نمایش داده میشه که این نمادها متشکل از نام کالا ماه و سال است.
انواع زعفران مورد تایید از طرف بورس کالا برای بستن قرارداد در بورس زعفران آتی، رشته ای بریده ممتاز درجه یک است که شامل:
زعفران نگین ممتاز : نماد آن به صورت SAFMMYY
زعفران پوشال معمولی : نماد آن به صورت OSFMMYY
در تابلوهای معاملاتی بورس کالا نمایش داده می شود که MM نشان دهنده ماه سررسیدYY نشان دهنده سال سررسید می باشد.
با مراجعه به سایت بورس کالا می توان محصولات مورد تایید بورس را برای معامله مشاهده کرد.
توصیه ما این است که قبل از ورود به بازار بورس حتماً نحوه سود و زیان معاملات نحوه بستن قرارداد و فعالیت در این بازار را به خوبی آموزش ببینید.
چگونه در بازار بورس زعفران آتی معامله انجام دهیم؟
دریافت کد معاملاتی
واریز وجه تضمین
ارائه سفارش خرید و یا فروش به کارگزار مربوطه
انجام معاملات روزانه با توجه به موقعیت معاملاتی( نقش خریدار یا فروشنده)
مشخصات قراردادهای آتی زعفران ذکر می شود کدامند؟
نماد کالا
مقدار معامله هر کالا (حداقل مقدار معامله ۱۰۰ گرم می باشد)
وجه تضمین اولیه
تاریخ تحویل دارایی
ساعت معامله در بازار بورس( شنبه تا چهارشنبه ۱۰ تا ۱۷ و پنجشنبه ۱۰ تا ۱۶ می باشد)
محل تحویل کالا
حداقل تغییر مجاز سفارش
مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل
کارمزد معاملات و کارمزد تسویه
حداکثر قرارداد (25 قرارداد)
سقف مجاز موقعیت های تعهدی (هر شخص حقیقی و یا حقوقی اجازه بستن هزار قرارداد در هر نماد را دارد)
جریمه‌ها
دوره معاملات هر نماد (در اطلاعیه معاملاتی مربوطه اعلام خواهد شد)
وجه تضمین در قرارداد آتی زعفران به چه معناست؟
مقدار پولی است که شما به عنوان تضمین چه در موقعیت خریدار و چه در موقعیت فروشنده به بورس کالا می دهید تا متعهد به قرارداد خود باشید این وجه عموما توسط بورس تعیین می شود و هر سال مقدار آن تغییر می یابد. به طورکلی باید به عنوان وجه دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟ تضمین اولیه 10 درصد از مقدار ارزش یک قرارداد می باشد و حداکثر وجه تضمین 70درصد از ارزش یک قرارداد می باشد.
وجه تضمین اولیه برای ۱۰۰ گرم نگین ۶۵۰ و برای قرارداد زعفران پوشال ۵۰۰ هزار تومان می باشد.
عوامل موثر بر عرضه زعفران در ایران در بازار بورس آتی
شرایط آب و هوایی
کاهش بیش از حد دما موجب سرمازدگی و از بین رفتن گل و یک علت کم گل دادن زعفران است. پس باعث کاهش محصول زعفران و کاهش مقدار عرضه در بازار بورس خواهد شد که در نتیجه آن قیمت زعفران در بازار بورس کاهش خواهد یافت.
وقوع خشکسالی ها ممکن است بر روی عرضه زعفران حتی به عنوان یک گیاه کم آب تاثیرگذار باشد.
بیمه کشاورزی
کشاورزی یکی از پر ریسک ترین شغل های موجود است و عموما افراد به دلیل اینکه این شغل تحت تاثیر عوامل اقلیمی است- که غیر قابل کنترل می باشند- سعی می کنند در این بازار وارد نشوند؛ اما امروزه با وجود بیمه‌های کشاورزی این ریسک در بازار کشاورزی کمتر شده و افراد بیشتری تمایل به ورود به این بازار پیدا کردند که این خود باعث افزایش تولید و افزایش عرضه به بازار خواهد شد.
افزایش و کاهش قیمت زمین و تغییر کاربری
طبیعتاً افزایش و کاهش قیمت زمین تاثیر مستقیم فعالیت کشاورزی دارد. افراد با افزایش قیمت زمین ترجیح می دهند که زمین خود را بفروشند و پول آن را در کاری سرمایه گذاری کند و فروختن زمین باعث کاهش تولید و در نتیجه آن کاهش عرضه خواهد شد.
تغییر کاربری زمین های کشاورزی نیز آفتی است که اقدام به نابودی کشاورزی کرده است. با تغییر کاربری زمین های کشاورزی تولید نیز به تدریج کاهش خواهد یافت.
نیروی کار و تجهیزات
هر چقدر که نیروی کار ارزان تر باشد میزان تولید نیز به تدریج افزایش خواهد یافت.
به خاطر سخت بودن کار کشاورزی مخصوصاً در هنگام برداشت زعفران عموما افراد از کشت این گیاه صرف نظر می‌کنند. وجود روشهای سنتی کشت یکی از دلایل جلوگیری از پیشرفت کشت و افزایش سطح زیر کشت محصولات در ایران و همینطور زعفران میباشد. با شروع مکانیزه شدن کشاورزی و همچنین کشت زعفران طبیعتاً کشت این محصول در کشور افزایش خواهد یافت که این باعث افزایش میزان عرضه خواهد شد
کارمزد معاملات قرارداد بورس زعفران آتی از چه قرار است؟
کارمزد کار گذار در هر خرید و فروش: سهم خریدار و فروشنده هر کدام 200هزارتومان
کارمزد شرکت بورس کالا: سهم خریدار و فروشنده هرکدام 100 هزارتومان
صف خرید و صف فروش در بازار بورس زعفران آتی به چه معناست؟
میزان نوسان قیمتی که مجاز در بازار بورس می باشد، ۵± درصد قیمتی که بازار بورس در روز معاملاتی قبل با خریداران و فروشندگان تسویه کرده می باشد.
سفارش هایی که با قیمت آنها بالاتر یا پایین تر از این مقدار باشد در بازار بورس ثبت نمی شود. مثلاً اگر قیمت معامله دیروز برای هر گرم زعفران۱۲۰۰۰ تومان بوده باشد. قیمت زعفران برای امروز با ۵ درصد افزایش از ۱۲ هزار تومان یا 5 درصد کاهش از ۱۲ هزار تومان اجازه ثبت خواهد داشت.
حال با دانستن این موضوع فروشنده می خواهد همه دارایی خود را با قیمت بالاتری از این قیمت به فروش برساند یا به زبان ساده تر قیمت دارایی را افزایش دهد؛ بنابراین هیچ سفارشی برای فروش در بازار بورس ثبت نمی کند و در این شرایط صفی از خریداران آن کالا به وجود می آید.
فرضیه ی بعدی این است که اگر قیمت ها با کاهش روبرو باشند خریداران تمایل پیدا میکند منتظر بمانند تا قیمت ها کاهش بیشتری پیدا کند؛ در این صورت هیچ سفارشی برای خرید ثبت نمی‌شود و صفی از فروشندگان آن دارایی به وجود خواهد آمد.
سود یا ضرر بازار بورس زعفران چطور تعیین می شود؟
در پایان هر روز معاملاتی، قیمتی که در تعهد معاملاتی نوشته‌شده با قیمت تسویه هر روز محاسبه می شود و تفاوت این قیمت به صورت سود به حساب اشخاص واریز یا به صورت ضرر از حساب مشتریان کم میشود.
به فرض مثال در یک تعهد معاملاتی قیمت هر گرم زعفران ۱۲۰۰۰ تومان قید شده و قیمت تسویه در روز معامله ۱۴ هزار تومن به ازای هر گرم زعفران می باشد.
بدین ترتیب شخص خریدار دو هزار تومن به ازای هر گرم زعفران سود کرده است.
حالا اگر قیمت تسویه در روز معامله ۱۰ هزار تومان به ازای هر گرم زعفران باشد شخص خریدار دو هزار تومن به ازای هر گرم زیان دیده است.
عوامل تاثیر گذار بر نرخ زعفران در بازار
نوسانات نرخ ارز و قیمت دلار در کشور
میزان تقاضایی که برای محصول زعفران
تعرفه های گمرکی کشور های وارد کننده محصولات زعفران
میزان عرضه در کشورهای رقیب در حوزه زعفران
تصویب شد قوانین و مقررات جدید
تاثیر میزان عرضه کشورهای رقیب در بورس زعفران
امروز شاهد آن هستیم که کشورهای زیادی مثل افغانستان، چین و هند وارد جمع تولیدکنندگان زعفران شده اند. این کشورها با توجه به سیاست گذاری های درست و سرمایه گذاری های قابل توجهی که بر روی کشت، بسته بندی زعفران و صادرات زعفران آن انجام می دهند در بازار جهانی زعفران سهم خوبی را توانسته‌اند کسب کند؛ قطعاً این موضوع چالش زیادی برای کشت کنندگان زعفران داخل کشور به وجود خواهد آورد.
6دلیل ورود به بازار بورس زعفران آتی
- قیمت در زمان بستن قرارداد تعیین می شود و ریسک کاهش قیمت و ضرر کردن را تا حدودی از بین می‌برد
- قیمت بر اساس حجم معاملات و میزان عرضه و تقاضای محصول تعیین میشود بنابراین قیمت مناسبی برای خرید و فروش به وجود می آید
- در بازار بورس سرمایه گذاران دارایی زیادی را به دست می آورد بدون اینکه مجبور به پرداخت کل هزینه آن دارایی باشد و فقط با پرداخت بخشی از هزینه می‌توانند کل دارایی را داشته باشند و اقدام به خرید یا فروش آن کند
- در بازار بورس در صورتی که هر کدام از طرفین به تعهد خود عمل نکنند جبران خسارت وارده خواهد شد بنابراین بازار بورس بازار عادلانه تری نسبت به بازار سنتی میباشد
- کشاورزان و تولیدکنندگان می‌توانند قبل از تولید محصولشان اقدام به فروش بخشی از محصول خود کنند و به این ترتیب نگرانی‌های فروش محصول را تا حدودی کاهش خواهد داد
- سرمایه دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟ گذاران زیادی در این بازار وجود دارد و این خود باعث به وجود آمدن نقدینگی‌های بالایی در این بازار خواهد شد
چطور از معاملات بورس زعفران آتی با خبر شویم؟
در سایت رسمی بورس کالا (ime.co.ir) آمار معاملات روزانه کالاها وجود دارد که با بررسی آن میتوانید در تمام گروههای اصلی اطلاعاتی شامل:
نام کالا
نماد کالا
تولید کننده آن
نوع قرارداد
قیمت پایانی
بالاترین عرضه آن کالا
قیمت تقاضا برای آن کالا
حجم معاملات روزانه
عرضه کننده کالا
کارگزار مربوطه را مشاهده کنید این اطلاعات کمک می کند تا بتوانید معامله گر خوبی در بازار بورس باشید و در مورد خرید یا عدم خرید یک کالا تصمیم‌گیری کنید.
در آخر:
چند نکته برای فعالیت در بازار بورس زعفران آتی
می توانید در بازار بورس گاهی فروشنده و گاهی خریدار باشید و این موضوع کاملاً بستگی به استراتژی شما دارد.
نیازی به داشتن حساب های جداگانه برای خرید یا فروش نیست
بازار بورس یک بازار دو طرفه است بنابراین نیاز هست که برای این فعالیت در این بازار حتماً معامله گر خوبی باشید و تحلیل‌های درستی را انجام دهید پس از شما تقاضا داریم بدون داشتن تحلیل و تکنیک مناسب وارد این بازار نشوید.
در زمان رسیدن هر محصولی ابتدا قیمت آن به دلیل افزایش عرضه کاهش می یابد.
شما وارد بورس شدید؟ نظرتون در مورد بورس زعفران آتی رو باهامون به اشتراک بگذارید.
۰ تا ۱۰۰ قرارداد آتی چیست؟ کاربرد + لیست قراردادهای آتی
در بازارهای مالی معتبر دنیا، علاوه بر قابلیت معامله سهام، قراردادهایی نیز وجود دارند که میتوانید با استفاده از آنها کسب سود کنید و از ریسک‌های بزرگ بازار در امان بمانید. یکی از این قراردادها که طرفداران زیادی هم دارد، قرارداد آتی ( Future Contract ) است.
در ابتدا قرارداد آتی، برای کنترل ریسک مشاغل خاص مانند کشاورزان و کارخانه ها ایجاد گشت که به سبب آن، شاغلین این حوزه بتوانند کالای خود را چند ماه جلوتر بفروشند و سپس پول آن را دریافت کنند. پس در اصل، این قرارداد یک ابزار جدید نیست و از گذشته مورد استفاده قرار گرفته است و به همین سبب اطمینان زیادی به این قراردادها میشود.
قرارداد آتی چیست؟
برای تعریف قرارداد آتی، می‌توان گفت: پیمانی است که بین خریدار و فروشنده بر اساس یک قیمت معین در زمان حال بسته میشود اما تحویل کالا به آینده موکول میشود. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر این مبحث را توضیح دهیم، در واقع قرارداد آتی به این معنی است که فردی می تواند از حالا کالای خود را بفروشد اما تضمین کند که چند ماه بعد کالا را به خریدار تحویل خواهد داد و پولش را دریافت می کند.
این نوع قرارداد در ابتدا در سال ۱۹۷۲ میلادی میان کشاورزان شکل گرفت. به این صورت که کشاورزان محصول خود را که چند ماه دیگر به بار می نشست را اکنون می‌فروختند و تضمین می‌دادند که تناژ معینی را به خریدار تحویل دهند. این قرارداد آتی در ایران و سایر نقاط جهان رایج است تا موجب کاهش ریسک تولیدکنندگان شود.
توجه کنید که قرارداد آتی، یک قرارداد دو طرفه است و این بدین معنی است که حتما در این معامله، یک نفر سود و یک نفر ضرر خواهد کرد. در ابتدای انجام این معامله، طرفین قرارداد، مبلغی را تحت عنوان مبلغ تضمین گرو خواهند گذاشت تا کسی از قرارداد خارج نشود.
انواع قراردادهای آتی
پس از آن که به سوال معاملات آتی چیست؟ پاسخ دادیم، نوبت به آن می‌رسد که انواع قراردادهای آتی را توضیح دهیم.
• قرارداد آتی کالا
به صورت کلی، قراردادهای آتی به دو نوع، قراردادهای آتی کالا و قراردادهای آتی مالی تقسیم می‌شوند. با توجه به نام قرارداد آتی کالا، به این نتیجه می‌رسیم که خرید و فروش کالا در این نوع قرارداد صورت می‌گیرد، مانند: محصولات کشاورزی، محصولات کارخانه‌ها و محصولات نفتی و فلزات. در این نوع قراردادها، کالای مورد معامله باید دارای استاندارد مناسب کیفی و کمی باشد. همچنین قیمت، زمان و مکان تحویل در زمان نوشتن قرارداد آتی کالا، باید مشخص شود.
• قرارداد آتی مالی
علاوه بر قراردادهای آتی کالا، نوع دیگری از قرارداد نیز وجود دارد که بر اساس معامله سهام، ارز و اوراق قرضه انجام میشود. در ابتدا تنها خرید فروش محصولات کشاورزی با استفاده از قرارداد آتی شکل می‌گرفت اما به مرور زمان و پیشرفت تکنولوژی، معاملات ارز و سهام نیز وارد دنیای مجازی شد. به همین دلیل خریدار و فروشنده بدون اینکه شناختی نسبت به یکدیگر داشته باشند، اقدام به انجام این نوع معاملات می‌کنند.
ویژگی های قرارداد آتی
• استاندارد بودن مشخصات آن: به‌طور کلی، یک سری از استانداردهای از پیش تعیین شده برای قرارداد آتی وجود دارد که موجب میشود تا سرمایه‌گذاران از آن دوری کنند. به‌طور مثال: اگر مدیر یک صندوق سرمایه‌گذاری قصد خرید ۱۲۰ هزار دلار اوراق قرضه خزانه آمریکا را داشته باشد، چنین چیزی امکان‌پذیر نیست زیرا حداکثر ارزش اسمی خرید اوراق خرانه ۱۰۰ هزار دلار است. همچنین تنها در ماه‌های ژوئن، مارچ و دسامبر می‌تواند انقضای قرارداد آتی را تنظیم کند و قرارداد دلخواه زمانی امکان‌پذیر نیست.
• معامله در بورس: بصورت مشخص، قراردادهای آتی در بورس‌های سراسر جهان انتشار پیدا میکند که به این بازار، بازار آتی نیز می‌گویند. پس اگر قصد این را دارید که به سوال بازار آتی چیست؟ پاسخ دهیم، میتوانید این تعریف را در ذهن خود داشته باشید.
پس از آنکه انتشار قرارداد آتی در بورس شکل گرفت، حالا خریداران بر اساس قیمت پیشهادی خود، می‌توانند قراردادها را مال خود کنند. توجه کنید که اگر قیمت پیشنهادی توسط چندین نفر یکسان باشد، اولویت با فردی است که زودتر اقدام به سفارش‌گذاری کرده است. علاوه بر این، بورس‌های سراسر جهان حکم ناظر بر قراردادهای آتی را دارند و اگر در قیمت‌گذاری دخالت کنند، از سوی مقام ناظر جریمه خواهند شد.
• وجود اتاق پایاپای: همانطور که گفته شد، پس از آنکه خریدار و فروشنده در قیمت نهایی به تفاهم رسیدند، باید مبلغی را در اتاق پایاپای به عنوان وجه تضمین، گرو بگذارند تا اطمینان طرفین در معامله حفظ شود و افراد بیشتری برای معامله در این بازار مشتاق شوند.
• پوشش ریسک قیمت: توجه کنید که در زمان معامله، قیمت نهایی محصول مشخص میشود و اگر چندین ماه بعد افزایش یا کاهش قیمت داشته باشیم، در قیمت کالای فروخته شما تاثیری ندارد. این نوع قرارداد تا حدود زیادی برای کشورهای تورمی مانند ایران که هر ماه افزایش قیمت داریم، می‌تواند یک پوشش ریسک بسیار خوب برای قرارداد آتی در ایران را رقم بزند.
• وجود اهرم مالی: معاملات قرارداد آتی، دارای اهرم مالی است. اهرم مالی یعنی اینکه با ایجاد یک نیروی کوچک، نتیجه بسیار بهتری را دریافت کنید. توجه کنید که همین اهرمی بودن معاملات، موجب میشود تا حتما یک نفر ازطرفین خریدار یا فروشنده بسیار کسب سود کند و طرف دیگر به زمین خورد و زیان شدیدی را متحمل شود.
معمولا افرادی که هوش و تجربه بالایی در پیش‌بینی قیمت کالا یا ارز در بازار دارند باید به سراغ این نوع معاملات بروند. به‌طور مثال، اهرم مالی در قرارداد آتی در ایران به شما این امکان را می‌دهد که با داشتن نقدینگی ۱۰ کیلوگرم پسته، بتوانید بر روی دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟ ۱۰۰ کیلوگرم پسته سرمایه‌گذاری کنید.
• هزینه بسیار پایین معاملات: معمولا هزینه معاملات در این بازار بسیار پایین است و در نهایت مانند خرید و فروش سهام است. همین موضوع موجب میشود تا افراد زیادی بتوانند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.
دو طرفه بودن قرارداد آتی به چه معناست؟
اگر شما در بازار فیزیکی و به‌صورت نقدی اقدام به خرید یک کالا مانند خودرو کنید، شما تنها میتوانید با بالا رفتن قیمت سود کنید و آن را در قیمت بالاتر بفروشید. اما قراردادهای آتی دو طرفه است و همین نکته موجب شده است تا جذابیت این بازار به نسبت بازار فیزیکی صد چندان شود.
در بازار آتی، شما اگر کالایی داشته باشید که احساس می‌کنید تا چند ماه بعد قیمتش کاهش خواهد یافت، میتوانید طی یک قرارداد آتی، کالای خود را پیش فروش کنید. سپس در چند ماه بعد دوباره کالا خود را ارزان‌تر تهیه کنید و تفاوت این مبلغ را سود کنید.
مشخصات قرارداد آتی
• نوع کالای استاندارد: یکی از مشخصات اصلی قرارداد آتی، تعیین نوع کالا است. به‌طور مثال: در بورس ایران، کالا می‌تواند سکه، زعفران یا سایر محصولات کشاورزی باشد.
• اندازه قرارداد آتی: در واقع حجم خرید یک کالا است. به‌طور مثال حجم خرید سکه بهار آزادی در بورس می‌تواند مضربی از ۱۰ باشد.
• وجه تضمین اولیه: مبلغی است که در زمان انتشار قرارداد آتی در بورس، در توضیحات آن آورده شده است.
• تاریخ سررسید: تاریخ سر رسید نیز تاریخی است که قرارداد به پایان خواهد رسید.
• کارمزدها و جرایم: همچنین اگر قوانین مربوط به قرارداد آتی در بورس به هر دلیلی رعایت نشود، کارمزد و جرایم بالایی را برای یک طرف از خریدار یا فروشنده به دنبال خواهد داشت.
• نوسان قیمت روزانه: معمولا در زمان انتشار قرارداد آتی، نوسان قیمتی آن، تنها ۵ درصد پایین‌تر یا بالتر از قیمت روز قبلی خواهد بود.
لیست قراردادهای آتی در بورس
به‌طور مثال در ادامه لیست قرارداد آتی سکه بهار آزادی در بورس را آورده‌ایم.
۱۰ سکه بهار آزادی
اندازه قرارداد آتی
بر اساس قانون استاندارد بانک مرکزی بر اساس عیار ۹۰۰ در هزار و وزن کلی: ۸.۱۳ گرم
استاندارد کلی تحویل
ماه قرارداد آتی ( تاریخ سررسید )
۵ درصد نوسان مثبت یا منفی به نسبت قیمت تسویه روز قبل
نوسانات قیمت روزانه قرارداد آتی
یک روز پس از آخرین روز کاری ذکر شده در معاملات تا پایان ماه قرارداد
در حدود ۲۰% از کل اندازه قرارداد آتی هر معامله ( ۱۰ عدد سکه بهار آزادی ). این مبلغ با توجه به قیمت آخرین روز قیمت سکه بهار آزادی در بورس کالا تعیین میشود.
۷۰ درصد وجه تضمین اولیه یا ( ۱۴ % کل قرارداد آتی )
حداقل وجه تضمین
حداکثر حجم هر سفارش با یک کد بورسی
و در آخر.
در بازارهای مالی معتبر دنیا، علاوه بر قابلیت معامله سهام، قراردادهایی نیز وجود دارند که میتوانید با استفاده از آنها کسب سود کنید و از ریسک‌های بزرگ بازار در امان بمانید. قرارداد آتی، پیمانی است که بین خریدار و فروشنده بر اساس یک قیمت معین در زمان حال بسته میشود اما تحویل کالا به آینده موکول میشود. قراردادهای آتی به دو نوع، قراردادهای آتی کالا و قراردادهای آتی مالی تقسیم می‌شوند. توجه کنید که اهرمی بودن معاملات قرارداد آتی، موجب میشود تا حتما یک نفر از طرفین خریدار یا فرشنده بسیار کسب سود کند و طرف دیگر زیان شدیدی را متحمل شود.
دیدگاه شما