رابطه نرخ بهره و قیمت سهام

نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا و تاثیر آن بر بازارهای مالی

نرخ بهره یکی از مفاهیم مهم اقتصادی هست، نرخی ‌ که بابت جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی در امروز و دریافتی در آینده (به دلیل ارزش زمانی پول و نرخ تورم) از وام‌گیرنده دریافت می‌شود. همچنین در شرایط متعارف بازار، به منظور جبران فرصت‌های سرمایه‌گذاری وام‌دهنده، ممکن است مبلغی به عنوان حداقل سود مورد انتظار وام‌دهنده به این نرخ اضافه گردد. اما فیشر نرخ بهره را اینطور تعریف می‌کند: نرخ بهره درصد پاداش پرداختی بر روی پول، برحسب پول در تاریخ معین که معمولاً یکسال بعد از تاریخ معین است، می‌باشد .

عوامل تاثیرگذار بر میزان نرخ بهره عبارتند از:

1. میزان ریسک، هرچه میزان ریسک سرمایه گذاری بیشتر شود، افراد انتظار کسب سود زیادی خواهند داشت و باید نرخ بهره بالاتری رو داشته باشند.

میزان سرمایه گذاری در بحث اقتصاد تحت تاثیر نرخ بهره قرار دارد، از این روی اگر نرخ بهره بالا باشد، سرمایه گذاری کاهش پیدا نموده و افراد دوست ندارند تا سرمایه خود را صرف دارایی های پر ریسک مثل ارزهای دیجیتال، سهام و. نمایند و در نتیجه ارزش این بازارها افت خواهد کرد. همچنین اگه نرخ بهره پایین باشد، سرمایه گذاری افزایش داشته و سرمایه گذاران و معامله گران سرمایه خود را صرف خرید ارزهای رابطه نرخ بهره و قیمت سهام دیجیتال و سایر دارایی های پر ریسک کرده و انتظار دارند تا سود زیادی به دست آورند. این موضوع نیز باعث میشه تا تقاضا برای خرید این دارایی ها بیشتر و قیمت این داراییها افزایش یابد.

2- طول مدت زمان سرمایه گذاری، هرچقدر مدت زمان سرمایه گذاری بیشتر باشه، میزان سود پرداختی سالانه یا نرخ بهره نیز افزایش می یابد و سرمایه گذار باید سود بیشتری پرداخت نماید.

3-تورم، زمانی که تورم در کشوری بالا رود، بانک مرکزی آن کشور نرخ بهره رو بالا می برد تا مردم تمایل بیشتری برای نگهداری پول در بانک داشته باشند تا تعادل برقرار گردد. بالا یا پایین بودن نرخ تاثیر زیادی بر استراتژی سرمایه‌گذاران می‌گذارد. اگر نرخ بهره بیش‌ازحد زیاد باشد، وام‌گیرندگان تمایلی به گرفتن وام ندارند و اگر بیش‌از حد کم باشد، سپرده‌گذاران پول خود را پس‌انداز نمی‌کنند. در نتیجه، عرضه و تقاضا به نقطه تعادل نمی‌رسد و اقتصاد کشور عملکرد درستی نخواهد داشت . نرخ بهره یک عامل مهم و رابطه نرخ بهره و قیمت سهام اثرگذار بر تورم است. به همین لحاظ بانک مرکزی با استفاده از تغییر و مدیریت این نرخ سعی در کنترل تورم دارد. در واقع بانک مرکزی با تاثیری که بر مقدار پول در دسترس می‌گذارد، می‌تواند تورم را کنترل کند. در این فرآیند، با افزایش نرخ بهره، بانک مرکزی عرضه پول را کم کرده و به نوعی دسترسی به آن را گران‌تر می‌کند.در اقتصادهای مدرنی که امروزه در سراسر دنیا شاهد آن هستیم، نرخ بهره مهم‌ترین قیمت و سیگنال در اقتصاد است چرا که این نرخ به خودی خود منجر به جهت‌دهی کل اقتصاد می‌شود و تمام اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد .

4- ارزش زمانی پول و.

نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا و تاثیرات آن بر بازارهای مالی

نرخ بهره کشور آمریکا توسط بانک فدرال رزرو که با توجه به شرایط بازارهای مالی مشخص می‌شود، تعیین می‌شود.

همانگونه که قبلاً اشاره شد، اگر تورم بالا رود، فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش می‌دهد تا تعادل را در بازارهای واقعی اقتصاد و همچنین بخش مالی اقتصاد برقرار نماید . بدلیل اندازه اقتصاد ایالات متحده و نیز دلار که ارز مسلط جهانی است، تغییرات نرخ بهره فدرال، تاثیرات عمده ای در همه بازارهای مالی جهانی دارد. برای نمونه در مواقعی که فدرال رزرو در آمریکا نرخ بهره را 0.25 درصد کاهش یا افزایش می‌دهد دیده می‌شود که همه بازارهای مالی، نرخ‌های ارز، بازار سهام و بازارهای کالایی مثل قیمت طلا و غیره از این تغییر متاثر می‌شوند. در نتیجه مهمترین نرخ در اقتصاد، نرخ بهره است و شاید بتوان گفت که مهمترین ابزار حکمرانی پولی در اختیار دولت‌ها نیز محسوب می‌شود که با تغییر آن اقتصاد را جهت‌دهی می‌کنند .

نرخ بهره کشور ایالات متحده آمریکا توسط کمیته بازار آزاد فدرال رزرو که به‌اختصار به آن « FOMC » هم می‌گویند، تعیین می‌شود. این کمیته دوازده عضو دارد. هفت نفر از اعضای آن هیئت‌رئیسه را تشکیل می‌دهند. رئیس بانک مرکزی نیویورک همیشه در این کمیته حضور دارد و چهار عضو دیگر از بین رؤسای یازده بانک مرکزی ایالتی باقی‌مانده انتخاب می‌شوند. این چهار عضو در دوره‌های یک‌ساله و به‌صورت چرخشی به کمیته خدمت می‌کنند. با این حال رؤسای تمام بانک‌های مرکزی در جلسات و بحث‌های FOMC شرکت می‌کنند و نظر می‌دهند اما تنها رؤسایی که در آن زمان عضو کمیته هستند، می‌تواند درمورد تصمیمات سیاستی رأی دهند .

اعضای FOMC هر سال هشت جلسه برگزار می‌کنند اما در صورت نیاز می‌توانند جلسات بیشتری داشته باشند. جلسات به‌صورت علنی برگزار نمی‌شوند و طی آنها اعضا تصمیم می‌گیرند که با افزایش یا کاهش نرخ بهره عرضه پول را کاهش یا افزایش دهند. هدف این کمیته کمک به رشد اقتصاد و کاهش تورم ایالات متحده است .

از آنجا که آمریکا بزرگترین اقتصاد جهان و ارز ذخیره جهانی یعنی دلار را دارد، هر حرکت اقتصادی که کمیته بازار آزاد فدرال رزرو و ایالات متحده انجام می‌دهد، با سرعت بر کلیه بازارهای جهانی تأثیر می‌گذارد. به همین سبب، زمانی که کمیته FOMC اعلام کرد در سال ۲۰۲۲ قصد دارد نرخ بهره آمریکا را در پایان هر فصل افزایش دهد، نگرانی‌هایی درمورد اثرات این سیاست پولی انقباضی در سراسر جهان به وجود آمد .

نفت، طلا، ارز دیجیتال و دیگر کالاهای جهانی به دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شوند و اگر این سیاست انقباضی اجرا شود و عرضه دلار کاهش و ارزش آن افزایش یابد، روی تمام آنها تأثیر می‌گذارد. برای مثال، بعد از انتشار اخبار مربوط به افزایش نرخ بهره، شاخص بورس نزدک ( NASDAQ ) در یک روز بیش از ۳ درصد و شاخص « S&P 500 » حدود 2 درصد سقوط کرد.

همان‌گونه که در سطور بالا گفته شد، بازارهای جهانی با روند نرخ بهره ایالات متحده ارتباط نزدیکی دارند. به همین دلیل است که معامله‌گران همیشه هنگام تصمیم‌گیری در مورد سود و سرمایه‌گذاری خود به جلسات بانک مرکزی آمریکا توجه می‌کنند. همبستگی بین نرخ بهره و بازارهای جهانی کاملاً ثابت شده است و تحقیقات تجربی انجام‌شده در دهه‌های اخیر هم آن را تأیید می‌کنند. نرخ بهره و ارزش دلار آمریکا روی بازارهای داخلی کشورهای مختلف هم تأثیر می‌گذارد. برای مثال، کشورهای کم‌درآمدی که وام‌های خارجی خود را به دلار گرفته‌اند و بدهی زیادی دارند، با مشکلات بدهی جدی روبه‌رو خواهند و ممکن است حتی در معرض خطر سقوط اقتصادی قرار بگیرند. علاوه بر این، با تقویت دلار آمریکا در مقابل سایر ارزها، مردم سایر کشورها (مخصوصاً کشورهایی که ارزش پول آنها بسیار کمتر از دلار است) به‌جای سرمایه‌گذاری در بازارهایی مثل بورس ترجیح می‌دهند دلار بخرند .

به زعم برخی از اقتصاددانان، گسترش ارزهای دیجیتال می‌تواند اثرات سیاست پولی فدرال رزرو و سایر بانک‌های مرکزی را کاهش دهد، زیرا تقاضا برای پول رایج و قانونی کشورها را کاهش می‌دهد. رابطه بین فدرال رزرو و ارزهای دیجیتال یک رابطه دوسویه است. بیت کوین و ارزهای دیجیتال، ریسک تورمی را کاهش می دهندکه بانک های مرکزی باید با کاهش یا افزایش نرخ بهره در صورت لزوم آن را کنترل کنند. اکنون این یک واقعیت کاملاً واضح است که قیمت دلار و بیت کوین به طور غیرمستقیم همبستگی دارند و اغلب افزایش یکی با کاهش قیمت دیگری مطابقت دارد . البته عوامل و فاکتورهای زیادی وجود دارند که بر قیمت ارزهای دیجیتال و سایر دارایی های مالی تاثیر می گذارند که یکی از این عوامل نرخ بهره آمریکا می باشد . با این حال، تمام این موارد و قوانین در مورد کشورهای مختلف و ارزهای آنها نیز صدق می‌کند. درک اینکه چه رابطه‌ای بین نرخ بهره آمریکا و ارزهای دیجیتال وجود دارد، کار بسیار دشواری است؛ چراکه ارزهای دیجیتال از قوانین ارزهای سنتی پیروی نمی‌کنند. مخصوصاً اگر تئوری «امن بودن» ارزهای دیجیتال درست باشد، پس از تصمیمات بانک‌های مرکزی، ارزهای دیجیتال باید مانند سایر دارایی‌های امن نظیر طلا رفتار کنند. با این حال باید این را هم در نظر بگیریم که ارزهای دیجیتال عمر چندانی ندارد، توسط هیچ ایالتی صادر نمی‌شوند و به‌عنوان ارز داخلی هیچ کشوری عمل نمی‌کنند. در نتیجه صاحب‌نظران همچنان در حال مطالعه رفتار آنها در مقابل سیاست‌های پولی فدرال رزرو هستند .

بسیاری از تحلیلگران موضع فدرال رزرو را عامل اصلی نوسانات بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲ می‌دانند. کاهش عرضه پول توسط بانک‌های مرکزی بزرگ‌ترین مشکل کلانی هستند که در سال ۲۰۲۲ بازارهای سهام و بازار ارزهای دیجیتال با آن مواجه شدند. به همین دلیل است که رابطه نرخ بهره و قیمت سهام صاحب‌نظران می‌گویند همبستگی این بازارها افزایش یافته است

به عبارت ساده‌تر، افزایش متوالی نرخ بهره آمریکا ممکن است به‌طور فزاینده‌ای ارزش ارزهای دیجیتال را کاهش دهد و سال نسبتاً نزولی را برای آنها به ارمغان بیاورد. لذا از آنجایی‌که فدرال رزرو، نرخ بهره رو افزایش می‌دهد، دلار با ارزش‌تر شده و شاخص آن در مقابل جفت ارزهایی که در مقابل دلار معامله می شوند، رشد کرده و این موضوع می‌تواند موجب افت ارزش بازارهای مالی و به خصوص بازار ارزهای دیجیتال شود.

در حالت کلی باید گفت این نرخ‌های بالقوه بالاتر نرخ بهره می‌تواند روی سهام، ارزهای دیجیتال، کالاها (مانند طلا و نفت) و همچنین بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های دیگر در ادامه سال جاری و حتی تا سال 2023 اعمال شده و آن ها را تحت تاثیر قرار دهد. چرا که بازارهای مالی از همان ابتدای شکل گیری تا به امروز تحت تاثیر سیاست و اقدامات دولت های سیاسی و اقتصادی بزرگ و تاثیرگذار قرار داشته اند .

بازار کریپتوکارنسی و ارزهای دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست. موضوعات اقتصاد کلان و تصمیماتی که دولت ها در مهار یا کاهش تورم برای کشورهای خود اتخاذ می کنند بر بازارهای نوظهوری مانند ارزهای دیجیتال تاثیر غیرقابل انکاری می گذارد. یعنی حتی باوجود غیرمتمرکز بودن سیستم ارزهای دیجیتال و نبود نهاد مرکزی کنترل‌گر بر این بازار، شاهد هستیم که کریپتوکارنسی نیز مانند هر بازار مالی دیگر از تصمیمات سیاسی و اقتصادی تاثیر می پذیرد .

تقویت احتمال افزایش نرخ بهره در آمریکا؛ بازار‌های سهام، طلا و رمزارزها قرمز شدند

تقویت احتمال افزایش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی آمریکا در ماه مارس موجب کاهش قیمت سهام، طلا و رمزارزها شد.

صورتجلسه‌ای که روز چهارشنبه از نشست ۱۴ تا ۱۵ دسامبر بانک مرکزی ایالات متحده منتشر شد، نشان داد که بسیاری از سیاست‌گذاران پولی آمریکا بر این باورند که در صورت ادامه بهبود شرایط اقتصادی، به زودی هدف احیای اشتغال محقق می‌شود و شرایط برای نخستین افزایش نرخ بهره در سه سال گذشته فراهم رابطه نرخ بهره و قیمت سهام می‌شود.

فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) در مارس ۲۰۲۰ و در واکنش به عمیق‌ترین رکود اقتصادی نیم قرن اخیر که در پی همه‌گیری کرونا رخ داد، نرخ بهره را نزدیک به صفر کاهش داد و سیاست انبساطی پولی را از طریق خرید گسترده اوراق قرضه آغاز کرد.

مقام‌های بانک مرکزی آمریکا در رابطه نرخ بهره و قیمت سهام سپتامبر گذشته به این جمع‌بندی رسیده بودند که افزایش نرخ بهره حداقل تا سال ۲۰۲۳ محتمل نیست ولی در حال حاضر پیش‌بینی می‌کنند که نرخ بهره در پایان سال ۲۰۲۲ به ۰.۹ درصد، در پایان سال ۲۰۲۳ به ۱.۶ درصد و در پایان سال ۲۰۲۴ به ۲.۱ درصد برسد.

بر این اساس، سرمایه‌گذاران بازارهای مالی انتظار دارند که فدرال رزرو در ماه مارس افزایش نرخ بهره را آغاز کند. برداشت آنها از صورتجلسه بانک مرکزی آمریکا این است که مبارزه با تورم به اولویت مهم‌تر این نهاد پولی در مقایسه با کمک به رونق بیشتر اقتصادی بدل شده است.

نرخ بیکاری آمریکا در ماه نوامبر به ۴.۲ درصد کاهش یافت، اما هنوز حدود ۶.۹ میلیون آمریکایی بیکار وجود دارد. همزمان، نرخ تورم با سریع‌ترین رشد از ژوئن ۱۹۸۲ به ۶.۸ درصد رسید.

با تقویت احتمال افزایش نرخ بهره، شاخص صنعتی داوجونز در جریان داد و ستدهای روز چهارشنبه بیش از ۱ درصد کاهش یافت و افت شاخص ۵۰۰ شرکت برتر بازارهای سهام آمریکا نیز به ۱.۹۴ درصد رسید. با آغاز مبادلات روز پنجشنبه بازارهای سهام در اروپا و آسیا نیز شاخص ۵۰ شرکت برتر منطقه یورو ۱ درصد پایین آمد و شاخص بورس ژاپن هم افزون بر ۲ درصد کاهش یافت.

همچنین با افزایش احتمال مقابله سریع‌تر بانک مرکزی آمریکا با تورم فزاینده، قیمت هر اونس طلا در روز پنجشنبه ۹.۵ دلار کاهش یافت و به هزار و ۸۰۱ دلار رسید. در بازار رمزارزها نیز قیمت پرطرفداراترین‌ها یعنی بیت‌کوین و اتریوم به ترتیب ۸.۸ و ۱۳.۱۴ درصد افت کرد و به ۴۲.۷ و ۳.۳ هزار دلار رسید.

رابطه نرخ بهره و قیمت سهام

چکیده: تشکیل سرمایه از عناصر اصلی رشد اقتصادی است. متغیر نرخ بهره یکی از مهم‌ترین ابزارهای کارآمد در امر سیاست‌گذاری در تشکیل سـرمایه و اقتصـاد کلان است. در اقتصاد ایران، دولت برای برخی از بخش‌های موردنظر سقف نرخ بهره تعیین نموده و مانع عملکرد نیروهای بازار در تعیـین نـرخ بهره برای بخش موردنظر می‌شود.یکی از این بخش ها صنایع غذایی و آشامیدنی است. به دلیل اهمیتی که این صنعت در توسعه و رشد اقتصادی دارد، سرمایه گذاری در این بخش مهم است. طبق نظریات سرمایه گذاری، متغیر بهره یا تأثیر مثبت و یا تأثیر منفی بر سرمایه گذاری دارد. ازجمله متغیرهای دیگری که بر سرمایه گذاری تأثیر دارد می‌توان سود و فروش را نام برد. هدف از این مطالعه بررسی اثر نرخ بهره بر سرمایه گذاری در شرکت های تولیدی غذایی و آشامیدنی پذیرفته‌شده در بورس تهران بود. علاوه بر متغیر نرخ بهره، متغیرهای دیگری همچون رابطه نرخ بهره و قیمت سهام فروش و سود بر سرمایه گذاری این شرکت ها موردبررسی قرار گرفت. برای این منظور از داده‌های 20 شرکت غذایی و آشامیدنی بورس تهران طی دوره 1380- 1392 استفاده شد. لذا این مطالعه به تجزیه‌وتحلیل ارتباط مذکور در قالب مدل های داده های تابلویی پویا و برآوردگر گشتاورهای تعمیم‌یافته داده های پانل پویا (GMM) پرداخته است. با توجه به نتایج تخمین مدل نرخ بهره، فروش و سود تأثیر مثبت و معناداری بر سرمایه گذاری در شرکت های تولیدی غذایی و آشامیدنی پذیرفته‌شده در بورس تهران دارند.

#نرخ بهره #فروش #سود #سرمایه گذاری #داده های ترکیبی پویا #GMM

دانلود نسخه تمام متن (رایگان)
محل نگهداری: کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود
یادداشت: حقوق مادی و معنوی متعلق به دانشگاه صنعتی شاهرود می باشد.
تعداد بازدید کننده:

[کلیدواژه ها: شدت سود آوری، وضع مالکیت، صنایع مواد غذایی و آشامیدنی، داده های تابلویی پویا، روش گشتاورد تعمیم یافته (GMM)، آرلانو باور- باندل بوند]

[کلیدواژه ها: مونوپولی پویا، بزرگ‌ترین مونوپولی پویا، مونوپولی پویا-نا‌محدود، مونوپولی پویا برگشت‌نا‌پذیر]

[کلیدواژه ها: دستمزد، نوآوری، بهره وری نیروی کار، صنایع با تکنولوژی بالای ایران، داده های پانل پویا، رهیافت گشتاورهای تعمیم-یافته (GMM)]

[کلیدواژه ها: چابکی سازمانی، سرمایه فکری، تسهیم دانش، استراتژی قوی، طرح های سازگار،هویت و رهبری مشترک، قابلیت ارزش آفرینی، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه رابطه ای، ابعاد تسهیم دانش، کارکنان بانک صادرات استان اصفهان]

نرخ بهره فدرال رزرو چیست؟ نرخ بهره آمریکا چگونه بر ارزهای دیجیتال تاثیر می گذارد؟

همیشه بازار رمز ارزها با برنامه های پولی بانک مرکزی آمریکا یا فدرال رزرو همسو بوده است . برای مثال در سال ۲۰۱۸ پس از اینکه نرخ بهره آمریکا افزایش یافت، بازار رمز ارزها وارد یک زمستان ۲ ساله شد. از زمانی که فدرال رزرو آمریکا در واکنش به بحران مالی سال 2008 نرخ وجوه فدرال را به 0 درصد کاهش داد و ترازنامه خود را از طریق “تسهیل کمی” گسترش داد، نرخ بهره فدرال رزرو برای دومین بار در 14 سال گذشته برای چاپ و خرید اوراق خزانه افزایش یافته است. نرخ بهره فدرال رزرو آخرین بار بین سال‌های 2016 تا 2018 افزایش یافت که به طرز شگفت‌انگیزی سقوط کرد، به‌طوری‌که افزایش یک چهارم واحدی از 2% به 2.25% بزرگترین افت یک روزه در سهام در تاریخ ایالات متحده را منجر شد. اقتصاد جهانی در سال 2018 و قبل از سرایت بیماری کرونا در وضعیت بسیار بهتری نسبت به اکنون قرار داشت، با این حال نرخ‌ها در سال 2022 با سرعت در حال افزایش است زیرا فدرال رزرو تلاش می‌کند تا در نهایت پول ارزان را قطع کند و اجازه دهد یک بار دیگر نرخ‌ها عادی شود. در آوریل 2022 بود که نرخ های وام مسکن به بالاترین حد 11 تا 12 ساله رسید و در واقع حساب های پس انداز دوباره بازدهی داشتند. همه اینها مقدمه ای بود بر اینکه نرخ بهره فدرال رزرو چیست و چگونه بر قیمت‌های ارزهای دیجیتال تاثیر می گذارد؟

نرخ بهره (Interest Rate) چیست؟

نرخ بهره یا Interest Rate مبلغی است که در مقابل قرض گرفتن پول پرداخت میکنید. به عبارت دیگر نرخ بهره بخشی از کل مبلغی است که شما از بانک وام گرفته اید و اگر برای خرید خانه، ماشین یا امور شخصی از بانک وام بگیرید، باید نرخ بهره آن را هم بپردازید. همچنین اگر مبلغی هم در بانک سرمایه گذاری کرده باشید، بهره یا سود آن را دریافت می کنید.

نرخ بهره یا Interest Rate یکی از مفاهیم اقتصادی است که برای جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی در امروز و دریافتی در آینده از وام گیرنده دریافت میشود.

همچنین زمانی که نرخ بهره افزایش می یابد وام گیرنده باید بهره زیادی را پرداخت کرده که همین موضوع تاثیرات منفی در بازارهای مالی به خصوص بازار ارزهای دیجیتال می گذارد. بانک فدرال رزرو، نرخ بهره آمریکا را تعیین میکند که با توجه به شرایط بازارهای مالی مشخص میشود. همچنین اگر تورم در کشور افزایش یابد، فدرال رزرو نرخ بهره را افزایش میدهد تا تعادل را برقرار کند.

می توان گفت نرخ بهره میزان پولی هست که وام دهنده ها به ازای مبلغ پرداختی خود به وام گیرنده ها می پردازند و به شکل درصدی از اصل سرمایه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. نرخ بهره معمولا به شکل سالانه در نظر گرفته می شود که به آن نرخ سود سالانه نیز گفته میشود. همچنین اگر شرایط وام گیرنده ریسک کمتری داشته باشد، معمولا نرخ بهره پایینی به آن تعلق می گیرد. در حالی که اگر وام گیرنده ریسک بالایی داشته باشه، نرخ بهره زیادی از او گرفته میشود.

رابطه بین نرخ بهره و سرمایه‌گذاری

رابطه بین نرخ بهره و سرمایه‌گذاری را می‌توان در رابطه بین نرخ سود یا قیمت سرمایه و تقاضا برای سرمایه جست‌وجو کرد. درصورتی‌که قیمت کالا یا خدمتی کاهش یابد، میزان تقاضا برای آن کالا یا خدمت افزایش می‌یابد؛ بنابراین اگر تقاضا‌کنندگان سرمایه را همان سرمایه‌گذاران دانست، می‌توان این رابطه را نیز یک رابطه منفی برشمرد؛ به‌طوری‌که کاهش نرخ سود سرمایه، افزایش میزان تقاضا برای سرمایه و در نتیجه افزایش سرمایه گذاری را در پی خواهد داشت.

انواع نرخ بهره

نرخ بهره انواع مختلفی دارد که در این قسمت از مقاله برخی از آنها را برای شما معرفی کرده و مورد بررسی قرار می دهیم تا اطلاعاتی در این زمینه کسب کنید و بتوانید با انواع نرخ بهره آشنایی شوید.

یکی از انواع نرخ بهره که سرمایه گذاران، وام دهندگان و وام گیرنده ها به آن توجه می کنند و تاثیری زیادی بر قیمت کالاهای بازار می گذارد، نرخ بهره بازار هست. نرخ بهره بازار همان نرخ بهره جاری است که بهره سرمایه گذاری در کوتاه مدت می باشد و میزان سودی است که برای استفاده از کالاهای سرمایه ای باید پرداخت شود و میزان آن را عرضه و تقاضای کالای سرمایه ای مشخص می کند.

یکی دیگر از انواع نرخ بهره، نرخ بهره اسمی است که در قرارداد بین وام دهنده و وام گیرنده مشخص میشود و در واقع نرخی است که ناشران اوراق قرضه در زمان انتشار اوراق بهادار به عنوان نرخ اسمی اعلام می کنند و میزان سود پرداختی سالانه به دارنده اوراق قرضه هست که نسبتی از ارزش اسمی برگه است.

یکی دیگر از انواع نرخ بهره که سرمایه گذاران و معامله گران بازارهای مالی به آن رابطه نرخ بهره و قیمت سهام توجه خاصی دارند و تاثیری زیادی بر بازارها می گذارد، نرخ بهره واقعی می باشد. نرخ بهره واقعی در واقع میزان سودی است که تورم نیز در آن لحاظ شده و به عبارت دیگر نرخ بهره واقعی کسر تورم از نرخ بهره اسمی هست.

چه عواملی بر میزان نرخ بهره تاثیر می گذارد؟

نرخ بهره نوسانات زیادی دارد و معامله گران بازارهای مالی باید به این نوسانات توجه داشته باشند. نرخ بهره متاثر از عوامل مختلفی است که ما در این بخش از مقاله برخی از آنها را به شما معرفی می کنیم تا اطلاعاتی در این زمینه داشته باشید.

یکی از عواملی که بر میزان نرخ بهره تاثیر می گذارد، میزان ریسک است و البته می توان گفت ریسک همیشه یکی از عوامل مهم در هر مدل سرمایه گذاری است و یکی از چالش هایی که همواره افراد برای شروع سرمایه گذاری با آن مواجه هستند، از دست دادن سرمایه می باشد. به این ترتیب هر چقدر میزان ریسک یک سرمایه گذاری بیشتر باشد، سرمایه گذار انتظار دارد که سود بیشتری کسب کند و باید نرخ بهره بالاتری به آن تعلق گیرد. برای مثال بانک ها یا موسسه های مالی که پشتوانه قوی دارند، ریسک سرمایه گذاری کمتری داشته و به همین دلیل نرخ بهره کمتری ارائه میدهند.

یکی دیگر از عواملی که بر میزان نرخ بهره تاثیر می گذارد، مدت زمان سرمایه گذاری است. بنابراین هر چقدر مدت زمان سرمایه گذاری بیشتر باشد، میزان سود پرداختی سالانه یا نرخ بهره آن نیز افزایش می یابد و سرمایه گذار باید سود بیشتری پرداخت کند.

تورم هم از جمله عوامل تاثیر گذار بر نرخ بهره است. زمانی که تورم در کشوری بالا می رود، بانک مرکزی آن کشور نرخ بهره را افزایش می دهد تا مردم تمایل بیشتری برای نگهداری پول خود در بانک داشته باشند تا به این شکل تعادل برقرار شود.

از دیگر عوامل تاثیرگذار بر میزان نرخ بهره، ارزش زمانی پول هست. یعنی ارزش پولی که در آینده دریافت میکنید از ارزش پولی که امروز دریافت می کنید، کمتر میشود و باید برای سرمایه گذاری یا دریافت وام افراد به ارزش زمانی پول نیز توجه داشته باشند.

رابطه بین سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال و نرخ بهره آمریکا

در بحث اقتصاد، میزان سرمایه گذاری تحت تاثیر نرخ بهره قرار می گیرد. بنابراین اگر نرخ بهره بالا باشد، میزان سرمایه گذاری کاهش می یابد و افراد تمایل به سرمایه گذاری بر روی دارایی های پرریسک مانند ارزهای دیجیتال و سهام ندارند و در نتیجه ارزش این بازارها افت می کند.

همچنین اگر نرخ بهره پایین باشد، سرمایه گذاری افزایش پیدا رابطه نرخ بهره و قیمت سهام کرده و سرمایه گذاران وجوه خود را صرف خرید ارزهای دیجیتال و سایر دارایی های پرریسک کرده و انتظار دارند که سود زیادی کسب کنند. پس اگر نرخ پایین باشد خرید دارایی های دیجیتال بیشتر شده و در نتیجه قیمت آنها افزایش می یابد.

فعالیت هایی مثل زیرساخت، تحصیلات یا توسعه کسب و کار نیز مستلزم صرف هزینه است و اگر نرخ بهره پایین باشد، این امکان برای افراد و دولت ها فراهم می شود تا پول مورد نیاز برای توسعه کسب و کار را از طریق دریافت وام با سود پایین تهیه کنند. زمانی هم که نرخ بهره بالا باشد، کسانی که قصد سرمایه گذاری دارند، پول زیادی لازم خواهند داشت و با افزایش سود وام های بانکی، مشاغل، دولت ها و افراد شروع به کاهش برنامه های سرمایه گذاری خود می کنند.

بنابراین سرمایه گذاری و نرخ بهره ارتباط عکس دارند. چون زمانی که نرخ بهره افزایش پیدا می کند، میزان سرمایه گذاری کم شده و وقتی هم که نرخ بهره کاهش پیدا میکند، میزان سرمایه گذاری افزایش می یابد.

تاثیر نرخ بهره فدرال رزرو بر قیمت ارزهای دیجیتال

زمانی که بانک مرکزی ایالات متحده یا فدرال رزرو، نرخ بهره را افزایش می دهد، در واقع ارزش دلار بالاتر می رود و شاخص آن در مقابل جفت ارزهایی که در مقابل دلار معامله می شوند، رشد می کند و همین امر باعث افت ارزش بازارهای مالی و به خصوص قیمت ارزهای دیجیتال می شود. چون ارزش بازار کریپتو با ارزش دلار رابطه عکس دارد و اگر ارزش دلار رشد کند، ارزش بازار کریپتوکارنسی ها کاهش پیدا می کند.

همانطور که در در قسمت های بالا نیز توضیح دادیم، زمانی که نرخ بهره افزایش می یابد، میزان گرایش و علاقه سرمایه گذاران و معامله گران به سرمایه گذاری کم می شود و در واقع آنها پول خود را در دارایی های پرریسک مانند ارزهای دیجیتال هولد نمی کنند و ترجیح می دهند که سرمایه خود را در بانک سپرده گذاری کنند و سود سالانه به دست آورند. همچنین با افزایش نرخ بهره، سرمایه ها از بازارهای مالی مثل بازار ارزهای دیجیتال و بورس خارج شده و وارد بانک ها میشود که همین امر هم باعث میشود ارزش بازارهای مالی افت کند. بنابراین اگر سرمایه گذار در حوزه ارزهای دیجیتال هستید، همواره اخبار بانک فدرال رزرو را مورد بررسی و توجه قرار دهید و در صورتی که نرخ بهره افزایش یافت، از پوزیشن های معاملاتی خود خارج شوید.

نرخ بهره چیست؟

اگر با فرآیند دریافت وام از بانک آشنا باشید، می‌دانید که بانک، بابت وامی که به شما می‌دهد، در موعدهای مقرر، مبلغی را دریافت می‌کند. این مبلغ همان نرخ بهره است که می‌خواهیم به بانک بپردازیم. تعریف آن (Interest rate) عبارت است از نرخی که بابت جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی در امروز و دریافتی در آینده (به دلیل ارزش زمانی پول و نرخ تورم) از وام‌گیرنده دریافت می‌شود. به زبان ساده‌تر، وقتی شما از بانک مبلغی را به‌عنوان وام قرض می‌گیرید، آن را به‌صورت تدریجی بازپرداخت می‌کنید. ولی ازآنجایی‌که ارزش پول به‌مرور زمان تغییر می‌کند، به‌منظور کاهش ارزش پول و لحاظ تورم، شما باید علاوه بر وام دریافتی، مبلغ اضافه‌ای را تحت عنوان بهره به بانک بپردازید که می‌تواند هزینه فرصت سرمایه گذاری نیز رابطه نرخ بهره و قیمت سهام تعریف شود.

با این تفسیر که به‌منظور جبران فرصت‌های سرمایه‌گذاری وام‌دهنده، ممکن است مبلغی به‌عنوان حداقل سود مورد انتظار وام‌دهنده به این نرخ اضافه گردد؛ زیرا وام‌دهنده می‌توانست این مبلغ را در بازاری سرمایه‌گذاری کند ولی آن را به شما وام داده است. برای درک بهتر آن، می‌توانیم مثال بزنیم:

زمانی که شما در بانک حساب پس‌انداز افتتاح می‌کنید، بانک به شما مبلغی را به‌عنوان سود پرداخت می‌کند. این سود، هزینه فرصت سرمایه‌گذاری شما در بانک است. زیرا شما می‌توانستید پول خود را وارد بازار سهام، طلا، دلار، مسکن یا سایر سرمایه‌گذاری‌ها کنید و به بانک نسپارید. همچنین شما ممکن است اوراق خریداری نمایید و بابت آن سود دریافت نمایید که بابت سرمایه‌گذاری در این اوراق، به شما پرداخت می‌شود. این نرخ را می‌توان به‌ عنوان یک عامل مالی در هنگام برداشت از سرمایه تعریف کرد.

رابطه بین نرخ بهره و سرمایه‌گذاری

رابطه بین این نرخ و سرمایه‌گذاری را می‌توان در رابطه بین نرخ سود یا قیمت سرمایه و تقاضا برای سرمایه جست‌وجو کرد. بر مبنای علم اقتصاد درصورتی‌که قیمت کالا یا خدمتی کاهش یابد، تقاضا برای آن نیز افزایش می‌یابد؛ بنابراین اگر تقاضا‌کنندگان سرمایه را همان سرمایه‌گذاران دانست. می‌توان این رابطه را نیز یک رابطه منفی برشمرد؛ به‌طوری‌که کاهش نرخ سود سرمایه، افزایش تقاضا برای سرمایه و درنتیجه افزایش سرمایه گذاری را در پی خواهد داشت.

نرخ بهره از دید کلان و خرد

چنانچه اندازه مبلغ بهره پرداختی به سرمایه برحسب درصد بیان شود گفته می‌شود میزان نرخ از دیدگاه کلان و بنگاه‌های اقتصادی نر‌خ بهره قیمتی است که برای دریافت اعتبار یا پول پرداخت می‌گردد و یا برخی در اصطلاح آن را هزینه اجاره پول عنوان می‌کنند. از دیدگاه خانوارها می‌توان گفت این نر‌خ بهره پاداش به تعویق انداختن مصرف است. در این حالت بیانگر نرخی است که یک فرد می‌تواند قدرت خرید امروز را با انداختن مصرف کند یا مصرف کنونی خود را به تأخیر بیندازد. پس نرخ نقش متفاوت بین مصرف کنونی و پس‌انداز بازی می‌کند. در شناختی که از این نرخ به دست دو گروه بزرگ خانوارها و بنگاه‌های اقتصادی نگاه خاصی داشتند اما نکته قابل‌توجه آن است که برای آن‌ها عام بهره بسیار اهمیت دارد. درواقع این نر‌خ به آن‌ها علامت می‌دهد که چگونه تصمیم بگیرند و در چه قیمتی پول را در اختیار قرار دهند و یا آن را قرض بگیرند. بازارهای مالی که در آن پول نقش کلیدی را بر عهده دارد، به نر‌خ بهره واکنش نشان می‌دهد. همچنین در ارتباط مهمی که بین پس‌اندازهای خانوارها و سرمایه‌گذاری بنگاه‌های اقتصادی برقرار می‌شود نقش تعیین‌کننده‌ای بازی می‌کند.

انواع نرخ بهره

بر اساس یک تقسیم‌بندی، انواع نرخ بهره به‌قرار زیر است:

این نر‌خ همان نرخ بهره بازار سرمایه است. همچنین معیار اندازه‌گیری افزایش خالص در بهره‌وری به خاطر استفاده از کالاهای سرمایه‌ای است. به‌طور مثال اگر با استفاده از ماشین‌آلاتی، ۲۰۰ کیلو محصول به دست آید، نرخ طبیعی بهره ۲۰۰ کیلو محصول در سال است.

این نرخ، همان بهره سرمایه‌ در کوتاه‌مدت یا نرخ بازار پول است. نرخ جاری را عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌کند.

وقتی نر‌خ بهره طبیعی با نر‌خ بهره بازار یکی شود، نر‌خ بهره تعادلی به دست می‌آید.

• نر‌خ بهره واقعی و نر‌خ بهره اسمی:

همان نرخی است که در قرارداد میان وام‌دهنده و وام‌گیرنده تعیین می‌شود. وام‌گیرنده باید درصد مشخص خود را به وام‌دهنده بپردازد. در نر‌خ واقعی، تورم از نر‌خ اسمی کسر می‌شود. وام‌گیرنده در این حالت درصد مشخص‌شده بدون تورم را می‌پردازد.

اغلب ناشران اوراق قرضه، بهره مربوط به ورقه قرضه را در فواصل زمانی ۳ ماه یا ۶ ماه پرداخت می‌نمایند که این امر برای سرمایه‌گذار این فرصت را پدید می‌آورد که سود دریافتی را مجدداً سرمایه‌گذاری نموده و بازده خود را افزایش دهد. بنابراین نر‌خ بهره سرمایه‌گذار در این صورت متفاوت از نر‌خ اعلام‌شده خواهد بود. به جهت محاسبه سود در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر نرخ مؤثر بیشتر از این نر‌خ نرمال خواهد بود و سپرده‌گذار سود بیشتری به دست می‌آورد. براین اساس هرچقدر که بازه زمانی پرداخت سود کوتاه‌تر باشد، نر‌خ مؤثر بزرگ‌تر از نر‌خ نرمال خواهد بود. در این حالت در محاسبه سود سپرده به‌جای نر‌خ نرمال از نر‌خ مؤثر استفاده می‌شود.

راه‌های محاسبه نرخ بهره

معمولاً دو راه برای محاسبه آن وجود دارد:

بر اساس میزان مبلغی که شما در حساب بانکی سپرده‌گذاری می‌کنید و نرخ سود سالانه محاسبه می‌شود.

در این حالت علاوه بر محاسبه نرخ بهره سرمایه اصلی، نر‌خ تعلق‌گرفته به نر‌خ بهره نیز به مبلغ کل افزوده می‌شود. شاید در بدو امر، این افزایش بزرگ نباشد، اما در بلندمدت و برای مبالغ هنگفت، روش مرکب راهی بسیار مؤثر و آسان برای کسب سود بیشتر است.

فرمول نرخ بهره ساده

این فرمول برابر با حاصل‌ضرب سه متغیر اصل سرمایه، نرخ بهره سالانه و تعداد سال‌ها

فرض کنید ۱۰۰۰ تومان با نرخ سود سالانه ۲۴ درصد برای ۹ ماه وام گرفته‌اید. در این صورت شما ۱۸۰ تومان بهره مقروض خواهید بود.

بهره مرکب از طریق عبارت زیر به دست می‌آید:

وقتی از روش مرکب استفاده می‌کنیم، چون سود به‌صورت ماهانه از اصل سرمایه + سود انباشته‌شده از ماه‌های قبلی گرفته می‌شود، مقدار آن بالاتر است. همچنین میزان آن برای چارچوب‌های زمانی کوتاه‌تر، برای هر دو روش نسبتاً مشابه خواهد بود. با افزایش زمان بازپرداخت، تفاوت بین این دو نوع از محاسبات سود نیز رشد می‌کند. معمولاً نرخ بهره برای یک سال محاسبه می‌شود و هرگاه مدت آن مشخص نشود منظور همان دوره سالانه است.

در هر زمان، نرخ‌های گوناگونی می‌توان یافت که به انواع مختلف وام مانند وام سرمایه‌گذاری ثابت، وام مسکن، وام سرمایه در گردش، قروض کوتاه‌مدت یا بلندمدت دولتی و غیره مربوط می‌شود.

علت این تفاوت نرخ‌ها در چیست؟

مبلغ وام داده‌شده در حقیقت رجحان پس‌انداز به مصرف در زمان حال است. هراندازه تمایل به مصرف حال پول نسبت به مصرف آینده آن زیادتر باشد بدیهی است که مبلغ بیشتری باید برای تعویق مصرف پول پرداخت، یعنی نرخ بهره رابطه نرخ بهره و قیمت سهام رابطه نرخ بهره و قیمت سهام بیشتر خواهد بود.

وام دادن عموماً به معنای مبادله پول با یک دارایی غیر پولی مانند اوراق قرضه یا اسناد خزانه است که به‌عنوان یک وسیله پرداخت برای کالاها و خدمات موردپذیرش همگانی نیست. هرگاه قبل از تاریخ سررسید، نیاز وام‌دهنده به پول بیش از موجودی او باشد، ناچار باید یا دارایی غیر پولی خود را به پول تبدیل کند، یا دست به استقراض بزند. این تبدیل دارایی غیر نقدی به وجه نقد ممکن است با مشکلات، تأخیر و حتی زیان همراه باشد و لذا معاوضه‌ی یک دارایی نقدی (پول) با دارایی دیگری که از نقدینگی کمتری برخوردار است می‌تواند در صورت نیاز وام‌دهنده به پول متضمن ریسک زیان برای او باشد؛ بنابراین در جریان وام دادن تقبل این ریسک باید جبران گردد و همین است که ضرورت وجود نر‌خ بهره را ایجاب می‌کند.

ممکن است وام‌دهنده نسبت به بازپرداخت وام از سوی وام‌گیرنده مطمئن نباشد و وام در حقیقت نکول نشود. تقبل این ریسک نیز دلیل دیگری است برای وجود نرخ بهره و میزان چنین ریسکی نیز به نوع وام پرداختی بستگی دارد.

هرگاه تورم قیمت‌ها در اقتصاد وجود داشته باشد، ارزش واقعی مبلغ وام تا زمان سررسید به نسبت میزان تورم کاهش خواهد یافت. بدین ترتیب برای جبران خطر کاهش قدرت خرید پول وام‌دهنده، وجود نر‌‌خ بهره ضرورت می‌یابد.