بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟

عرضه اولیه چیست؟

عرضه اولیه سهام (Initial Public Offering):

عرضه اولیه که ترجمه عبارت Initial Public Offering (IPO) است به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره می‌کند که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه می‌شود .

در واقع شرکتی­­ که تاکنون در بازار سرمایه نبوده، برای ورود به بورس باید قسمتی از سهام شرکت خود را که معمولا 10% از سهام شرکت است در بورس عرضه کند که در اصطلاح به آن عرضه اولیه می­گویند .

شرکتی که قصد دارد سهام خود را در بورس به فروش برساند ابتدا باید صورت­های مالی خود را به سازمان بورس ارائه دهد و آن شرکت باید در چند سال مالی سود ساز باشد تا مجوز ورود به بورس را دریافت کند .

اگر شرکت شرایط و صورت‌های مالی مناسبی داشته باشد در صف انتظار قرار می­گیرد و پس از رسیدن موعد عرضه اولیه، شرکت در بورس عرضه خواهد شد .

عرضه اولیه به معنی آغاز فعالیت‌های یک شرکت نمی‌باشد . بلکه این شرکت‌ها برای افزایش رشد و یا تامین طرح های توسعه خود اقدام به فروش بخشی از سهام شرکت می‌نمایند و از این طریق شرکت به سهامی عام تبدیل می‌شود .

نکته دیگر این است که شرکت‌ها ممکن است در بازار بورس و یا فرابورس عرضه می‌شوند به بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ گونه‌ای که هرچه شرکت از استانداردهای بالاتری برخوردار باشد احتمال عرضه شدن آن در بازار بورس بیشترخواهد بود.

این استاندارد‌ها به شرح زیر هستند :

• وضعیت شفافیت فعالیت‌هایشان
• میزان سوددهی
• سابقه فعالیت
• کیفیت صورت‌های مالی و غیره

مزایای عرضه اولیه شدن برای شرکت‌ها

شرکت‌ها به علل مختلف تمایل به ورود به بازار بورس دارند که مهم ترین آنها به شرح زیر است :

• سهولت تأمین مالی از طریق بورس
• افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه
• افزایش قدرت چانه زنی شرکت‌ها
• افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی
• ارتقاء سیستم‌های اطلاعات حسابداری و کنترل‌های داخلی شرکت
• بهبود ساختار مالی و اقتصادی شرکت در نتیجه رعایت الزامات پذیرش اوراق بهادار

جذابیت‌ عرضه اولیه برای سهامداران

از آنجا که سهام شرکت‌ها معمولاً با قیمتی کمتر از ارزش ذاتی شان عرضه می‌شوند مورد استقبال خریداران قرار می‌گیرند. این نکته به ویژه در زمانی که بازار پر تقاضا باشد و نقدینگی بالایی در آن جریان داشته باشد، باعث می‌شود توجه سهامداران خرد به عرضه اولیه بیشتر شود. لذا از آنجا که معمولاً این عرضه‌ها پرسود بوده اند به عنوان فرصت‌های جذابی در نظر گرفته می‌شوند .

از طرفی دیگر تغییر روش تخصیص عرضه اولیه به ثبت دفتری یا همان (book building) علت دیگر استقبال به آنها بوده است. در روش قبلی موسوم به قیمت ثابت، و ساعت مشخص برای عرضه اولیه وجود داشت و تخصیص براساس اولویت زمانی سفارشات انجام می‌شد یعنی هرکس زودتر به ثبت سفارش اقدام می‌کرد ابتدا به او می‌رسید و همین امر موجب می‌شد تا بسیاری نتوانند عرضه اولیه دریافت نمایند .

در روش جدید هر شخص در یک بازه زمانی سفارش خود را ثبت می‌نماید و سپس سهام قابل عرضه بین همه شرکت کنندگان تقسیم می‌شود. در این روش گرچه میزان کمتری به هر کد اختصاص می‌یابد اما همه امکان بهره‌مندی از عرضه اولیه را پیدا می‌کنند و این یکی دیگر از دلایل جذابیت عرضه اولیه‌هاست .

عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ (ثبت سفارش) BOOK BUILDING

در این روش نیازی نیست همه راس یک ساعت سفارش را وارد سیستم کنند، بلکه می‌توانید در آرامش قیمت مورد نظر خود را وارد سیستم کنید. در این روش لازم است شماره قیمت سهام را ارزش‌گذاری کنید تا بتوانید در بازه‌ی مشخص شده قیمت مورد نظر خود را وارد سیستم کنید .

در این روش اصولا یک کف قیمتی در نظر گرفته می‌شود و یک سقف قیمتی که معمولا ۵ الی ۲۰ درصد بالاتر از کف قیمتی کارشناسی شده خواهد بود.

چرا قیمت سهام شرکت‌ها بعد از عرضه اولیه رشد می‌کند؟

یکی از دلایل رشد قیمت سهم بعد از اولین عرضه، وجود دو محدودیت است؛ محدودیت در تعداد سهام قابل خریداری و محدودیت در تعداد سهام عرضه شده. در چنین شرایطی سهام شرکت کمی ارزان‌تر از ارزش ذاتی خواهد بود که توسط تحلیل‌گران برآورد شده و در نتیجه برای سرمایه گذاران جذابیت بیشتری دارد. این کار باعث افزایش تقاضا برای آن سهم می‌شود .
این جذابیت قیمت، باعث می‌شود تا قیمت سهام شرکت‌ها بعد از عرضه اولیه رشد کند. بعد از مدتی با افزایش قیمت سهم و عرضه سهامداران عمده و سرمایه گذارانی که در ابتدا سهم را خریداری کرده‌اند کم‌کم تقاضا برای سهم کاهش پیدا می‌کند. در این شرایط گفته می‌شود که سهم، متعادل شده است. در نهایت نیز سرمایه گذاران با سهم مذکور مثل سایر سهم‌های بازار برخورد می‌کنند. از این به بعد رشد و افت قیمت سهم به عملکرد آن شرکت بستگی پیدا می‌کند. حتی اگر آن سهم به شکل هیجانی رشد کرده باشد، باز هم این احتمال وجود دارد که افت زیادی را تجربه کند .

نکات مهم و قابل توجه در خرید عرضه اولیه:

• آگهی رسمی عرضه اولیه سهام در بازار بورس ایران در سامانه کدال به نشانی codal.ir درج می شود .
• خرید عرضه نخستین سهام در بازار بورس، توسط کارگزاری ها صورت میگیرد .
• سهمیه اختصاصی به هر کد حقیقی یا حقوقی برای عرضه اولیه سهام را بازار بورس تعیین میکند .
• خرید عرضه نخستین سهام هم برای کد های حقیقی و هم کد های حقوقی انجام می شود .
• هر عرضه اولیه، دارای نماد است. مثلا عرضه اولیه پتروشیمی پارس با نماد پارس انجام شد .
• هر کد حقیقی و هر کد حقوقی در عرضه اولیه سهام، دارای سهمیه است .
• بررسی ارزندگی عرضه اولیه توسط صندوق های سرمایه گذاری و مشاوران بورس انجام می شود .
• علت صف شدن مجدد عرضه نخستین پس از ورود به بازار، اشتیاق بازار به خرید این سهم جدید است .
• سهام عرضه اولیه ها پس از مدتی متعادل شده و این روند ظرف یک هفته انجام می شود .
• پس از خرید عرضه ابتدایی سهام، نماد سهم و همچنین تعداد سهم خریداری شده در پرتفو شما ثبت میشود .بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟
• عرضه ابتدایی سهام بر اساس آگهی ثبت شده در روزنامه رسمی انجام می شود .
• برای خرید عرضه نخستین سهام، می بایست مبلغ خرید سهام مربوطه را به حساب کارگزاری واریز کنید .
• برای بررسی ارزندگی سهام عرضه اولیه در بازار بورس، می بایست تحلیل فاندمنتال را یاد بگیرید .
• برای ثبت سفارش عرضه ابتدایی سهام، باید دسترسی معاملات آنلاین داشته باشید که رایگان اعطا می شود .

برای مطالعه مطالب بیشتر در حوزه بازار سرمایه به بخش مقالات پاداش مراجعه نمایید.

صف خرید و صف فروش سهام

در صورتی که تازه وارد بازار بورس شده اید اصطلاحات زیادی از جمله صف خرید و صف فروش بودن برخی سهم ها به گوش شما خورده است. هر کدام از این اصطلاح ها مفاهیم مربوط به خود را دارند. همه این موارد را میتوانید در قسمت ویکی سهم سایت sahm.io جستجو کنید.

در این مقاله قصد داریم مفهوم این اصطلاح که گفته میشود فلان سهم صف خرید شده و یا صف فروش شده است را بیان کنیم .

مفهوم صف خرید و صف فروش سهام در بازار بورس چیست؟

قبل از اینکه به این مبحث بپردازیم، نیاز است در مورد برخی از اصول بازار بورس صحبت کنیم.

ناظران بازار بورس و فرابورس برای هر یک از سهم ها محدودیت دامنه نوسان در نظر گرفته اند. این بدین معنا است که برای مثال اگر عنوان میشود دامنه نوسان سهمی از منفی 5 تا مثبت 5 در نظر گرفته شده است در صورتی که قیمت این سهم 200 تومان باشد، دامنه خرید و فروش برای این سهم 190 تا 210 تومان است.

برای کسب اطلاعات در خصوص بازه ی قیمت هر سهم میتوانید از سایت سهمیو استفاده کنید.

بدیهی است که شما همیشه قصد دارید یک محصول را در پایین ترین قیمت خریداری کنید و در بالاترین قیمت به فروش برسانید.

لازم به توضیح است صرفا صف خرید یا فروش بودن سهم به معنای خوب یا بد بودن یک سهم برای خرید یا فروش آن نیست.

صف خرید سهام

در نظر بگیرید اخبار خوبی برای یک سهم خاص برای مثال سهم خودرو منتشر میشود. طبق تحلیل های انجام شده توسط تحلیلگران پیش بینی می شود این سهم رشد خوبی خواهد داشت. در این صورت تمایل سرمایه گذاران برای خرید این سهم افزایش می یابد. لذا تعداد افرادی که برای خرید این سهم با سقف قیمت بازه مجاز خرید سهم درخواست سفارش میکنند افزایش می یابد و با یکدیگر برای خرید این سهم رقابت میکنند.

به طور کلی زمانی که میزان تقاضای خرید سهام در سقف قیمت قرار بگیرد و هیچ عرضه کننده ای برای آن وجود نداشته باشد و یا حجم تقاضا بسیار بیشتر از حجم عرضه باشد به اصطلاح گفته میشود سهم صف خرید شده است.

صف فروش سهام

تصور کنید برخلاف مورد قبل، خبری منفی برای یک سهم منتشر میشود. این سهم در روز قبل معاملاتی خود با قیمت 400 تومان معامله شده است. در نتیجه بازه مجاز برای این سهم در روز معاملاتی بعد (در صورتی که دامنه نوسان مثبت و منفی 5 باشد) 380 تا 420 تومان است.

به دلیل این خبر منفی حجم سفارش فروش در کف قیمت مجاز سهم افزایش می یابد. در صورتی که تقاضا برای خرید سهم بسیار پایین است.

زمانی که میزان سفارش های فروش در کف قیمت مجاز افزایش یابد و خریداری وجود نداشته باشد به اصطلاح گفته میشود سهم صف فروش شده است. و هر چه سفارش های فروش بیشتر باشد صف فروش به اصطلاح سنگین تر است.

در ادامه این مطلب به شما پیشنهاد میکنم مقاله مربوط به ” جدول عرضه و تقاضا ” را مطالعه کنید.

بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟

آزمون آنلاین بخش 4 (مدیریت کلان اقتصادی) اقتصاد دهم مدرسه شهید مصطفی خمینی…

تیم مدیریت گاما

آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل سوم: بازار

تیم مدیریت گاما

آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل دوم: تولید

تیم مدیریت گاما

آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان آزرم | دی 98

سوالات امتحان نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان ایمان فلاورجان | دی 1397

امتحان نیمسال اول اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا | دی 1398

مجموعه سؤالات تستی تألیفی و کنکوری بخش 2 اقتصاد پایه دهم | فصل اول: پول

آیسان میر فاتحی

آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان چهارده معصوم | دی 1395

جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 4: بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ مدیریت کلان اقتصادی (فصل…

مریم یابنده جهرمی

امتحان میانترم اقتصاد دهم | درس 3 و 4 و 5

سؤالات امتحان نوبت اول اقتصاد پایه دهم رشته انسانی دبیرستان هفده شهریور | دیماه…

منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟

از اصطلاحاتی که در بورس مطرح است می توان به بازار اولیه بورس و بازار ثانویه بورس اشاره کرد. قابل درک است که شرکت های بازرگانی می بایستی با اقدام فعالیت هایی برای خود تامین مالی کنند، این تامین مالی و پرداخت هزینه های رشد و توسعه به سرمایه گذاری بسیاری نیاز دارد و تامین و تهیه این سرمایه در زمانی محدود و کوتاه امکان پذیر نیست و شرکت های بازرگانی باید از منابع دیگری برای تامین مالی استفاده کنند. در این زمان بازارهای مالی، این امکان را به شرکت های بازرگانی و همچنین دولت ها می دهد که از طریق فروش اوراق بهادار نیاز های مالی خود را برطرف کنند. همانطور که میدانید بازار سرمایه به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می‌شود که در ذیل هر کدام را بررسی می کنیم و تفاوت بازار اول و دوم بورس را مطرح می کنیم.

بازار اولیه:
بازار اولیه(primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.

بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟

همه‌ شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌های خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه می‌تواند به صورت سهام یا وام باشد. به‌ منظور افزایش سرمایه به شکل سهام، یک شرکت می‌تواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهام‌ها مستقیماً به عموم مردم فروخته می‌شوند، این کار از طریق بازار اولیه بورس انجام می‌شود. سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار حیاتی است. در واقع این بازار، محلی است که در آن سرمایه شکل می‌گیرد.

انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، تحت مقررات سختگیرانه‌ای قرار دارد. شرکت‌ها در ابتدا باید بیانیه‌های خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه دهند و سپس صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه‌ عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه‌ بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی نیز بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آن‌ها ارائه می‌شود و دیگر سرمایه گذاران نیز می‌توانند در سهام جدید سرمایه ‌گذاری کنند.
از آنجایی که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر فعالیت‌های مربوط به افزایش سرمایه نیستند، ممکن است از تجربه کافی جهت انجام این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضه‌کنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آن‌ها نیازمند وجود سازمان خاصی است. در نتیجه شرکت‌ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می‌روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطه‌ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می‌گیرند. منتشرکنندگان، اوراق بهادار خود را به موسسات تامین سرمایه می‌فروشند. این موسسات برای شرکت‌هایی که به دنبال افزایش سرمایه آن هم به مقدار زیاد هستند امکاناتی را مانند مشاوره، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی فراهم می‌کنند.

مزایای بازار اولیه بورس

• انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد.
• رشد سرمایه‌ شرکت را آسوده می‌کند.
• به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند.
• می‌توان برای اهداف تجاری سرمایه به دست آورد.
• دولت از طریق فروش اوراق خود در این بازار، قادر خواهد بود تا سرمایه موردنیازش را جمع‌آوری کند.
• نقدینگی بیش‌ازحد در چرخه‌ی اقتصاد کنترل می‌شود.
• به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک‌ می‌کند.

معایب بازار اولیه بورس

• پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند.
• تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های عمیق هستند.

بازار ثانویه:
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است(مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه(secondary market) دارد؛ مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حال قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.

وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌های بورسی ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایه‌گذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند و به موهبت وجود بازار ثانویه، می‌تواند به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید انجام دهد. به‌عبارت‌دیگر، در بازار سرمایه اگر سهامداری بخواهد از بازار خارج شود و اصل سرمایه‌اش را بگیرد، باید سهامش را به سرمایه‌گذاران دیگر بازار بفروشد و نمی‌تواند مستقیماً به شرکت مراجعه کرده و آن‌ها را تحت‌ فشار قرار دهد.

ویژگی های بازار ثانویه

• هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله ها.
• برای سرمایه گذاران سود زیادی به همراه می آورد.
• در بازار ثانویه، هر گونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام تاثیر گذار می گذارند.
• عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می کند.
• جایگزینی برای پس انداز است.
• بازار های بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ ثانویه با قوانین و مقررات خاص و محکمی از جانب دولت رو به رو هستند چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و سود، برای شرکت ها و سرمایه گذاران به حساب می روند. این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می کنند.
• بازار ثانویه شامل خریداران ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ای اﺳﺖ که قبلا انتشار یافته است.
• بوﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ترین نهاد ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.
• ﺑﺎﺯﺍﺭ ثانویه مکانی ﺍﺳﺖ که در آن، ﺳﻬﺎﻡ منتشر شده مورد خرید و فروش ﻗﺮﺍﺭ می گیرد.

برخی از تفاوت های بازار اولیه و ثانویه

• شرکت ها بعد از پذیره نویسی سهام خود در بازار اولیه، می توانند سهام خود را به بفروشند. اما پس از آن سهام شان در بازار ثانویه مورد معامله قرار خواهد گرفت.
• در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد، اما در بازار ثانویه، این درآمد ها متعلق به سرمایه گذاری می باشد که اوراق را به فروش می رساند.
• سرمایه گذاران در بازار اولیه اوراق بهادار را نمی خرند زیرا شرکت صادر کننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی می باشد اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
• در بازار اولیه، فروش اوراق از طریق بانک های سرمایه گذاری انجام می شود، اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزاری ها، معاملات خود را انجام می دهند.
• در بازار اولیه، سهام داران، سهام را به صورت مستقیم از شرکت عرضه کننده می خرند اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران می خرند.
• شاید این سوال خیلی ها باشد که، بازار ثانویه بورس چیست؟ در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند.
• در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا دچار نوسان نمی شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

یکی دیگر از ﺗﻔﺎﻭﺕ های ﺑازار اولیه و ثانویه در این ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ، ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﻬﺎﻡ را به صورت مستقیم به سرمایه گذار می فروشد. بازار ثانویه، شاخص خوبی به منظور تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور می باشد که افزایش یا کاهش بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است. این بازار به سرمایه گذاران فرصت می دهد تا بتوانند از پول ساکن خود برای کسب سود و سرمایه گذاری استفاده کنند.

همه افراد برای تامین نیاز های مالی شرکت های بازرگانی و رفع نیاز فعالیت های آنها و همچنین پرداخت هزینه های روند توسعه و رشد کسب و کارشان، به سرمایه گذاری نیاز می باشد. کلمه بازار در بورس، ممکن است معنی های مختلفی داشته باشد اما در اغلب موارد به عنوان یک عبارت کلی، هم برای بازارهای اولیه و هم بازارهای ثانویه مورد استفاده قرار می گیرد.

بازار های مالی از لحاظ نوع دارایی به چند دسته تقسیم می شوند؟

• بازار سهام؛ در این بـازار، سـهام شـرکت های سهامی پذیرفته شده در بورس مورد معامله قرار می گیرند.
• بازار اوراق بدهی؛ این بازار برای داد و ستد ابزارهای با درآمد ثابت در نظر گرفته شده است.
• بازار ابزار های مشتقه؛ بازاری که در آن ابزار های مشتقه، که مبتنی بر دارایی های مالی یا فیزیکی هستند، مورد معامله قرار می گیرند. مانند اختیار معامله و قرارداد های آتی.

از آن جایی که در بازار اولیه، سهام برای اولین بار به خریداران و متقاضیان سهام عرضه می شود، فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود.

عوامل تأثیر گذار در بازار ثانویه بورس چیست؟

در پاسخ به این سوال جواب های بسیاری وجود دارد که می تواند پاسخ گوی سوال تان باشد. این روش سرمایه گذاران را یاری می کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند. همچنین می توانید برای هدف های تجاری سرمایه کسب کنید. دولت از طریق فروش اوراق در بازار، می تواند سرمایه مورد نیاز سازمان را جمع آوری نماید.

این بازار ها راه مناسبی برای سرمایه گذاران و وام گیرندگان هستند که باعث می شود سرمایه ها به سمت کسانی که توان استفاده‌ کارآمد از پول و سرمایه را دارند جریان یابد.

موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازار اولیه و ثانویه متخصص هستند و در واقع، به عنوان واسطه ای میان منتشر کننده گان و سرمایه گذاران قرار می گیرند و به آن ها بسیار کمک می کنند.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه مسائل پیرامون انواع بازارها در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

عرضه اولیه سهام چیست؟

عرضه اولیه سهام شرکت‌ها در بورس از جمله مواردی است که برای سرمایه گذاران بخصوص آن هایی که تازه وارد بورس شده اند، بسیار جذاب است. دلیل این امر آن است که عرضه‌ی اولیه سهام در شرکت ها معمولا همراه با سود است. با توجه به جذابیت و سود دهی این سهام ها و البته سردرگمی‌هایی که در این خصوص برای افراد تازه کار وجود دارد، ما تصمیم گرفتیم در این مقاله بطور کامل به موضوع عرضه اولیه بپردازیم و به طور مفصل از زوایای گوناگون آن را مورد بررسی قرار دهیم. بعد از مطالعه این مقاله تقریبا سوالی درباره عرضه‌ی اولیه سهام برای شما باقی نخواهد ماند. با ما همراه باشید.

تعریف عرضه اولیه سهام

(Initial Public Offering (IPO همان عرضه عمومی اولیه است که در بورس به اختصار به آن عرضه اولیه می گویند. IPO زمانی اتفاق می افتد که شرکتی برای اولین بار سهام خود را در بورس به فروش می‌رساند.

همان طور که میدانید حضور شرکت‌ها در بورس یک امتیاز برای آنهاست و شرکتی که بتواند شرایط حضور در بورس را بدست آورد، در یک روز معین که توسط سازمان بورس تعیین می‌شود، برای اولین بار بخشی از سهامش در بورس عرضه می‌شود و به طور رسمی سهامش در بورس مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. یعنی سرمایه گذاران می توانند درصد مشخصی از سهام شرکت را خریداری نمایند. بنابراین به طور خلاصه به پروسه اولین عرضه سهام یک شرکت در بورس عرضه اولیه گفته می‌شود.

چرا عرضه اولیه برای سرمایه گذاران بورس جذابیت دارد؟

اگر شما در بورس به تازگی مشغول به فعالیت شده اید و هیچ آشنایی قبلی با آن ندارید بهتر است قبل از مطالعه ادامه بحث مقاله آموزش بورس برای مبتدیان را مطالعه کنید.

این روزها در هر خانواده‌ای یک نفر را میتوانید در جمع دوستان و یا فامیل پیدا کنید که در بورس فعالیت میکند و احتمالا اصطلاح عرضه اولیه را اولین بار از زبان آن شخص شنیده‌اید. همچنین اگر سری به شبکه‌های اجتماعی زده باشید متوجه این موضوع شده‌اید که عرضه‌ی اولیه سهام بسیار مورد توجه قرار دارد و اکثر کسانی که در بورس مشغول فعالیت هستند درباره آن صحبت می‌کنند و به طور کلی این موضوع انگار جذابیت خاصی در بین اهالی بورس دارد. اما دلیل جذابیت عرضه‌های اولیه در بورس چیست؟

آنچه تجربه نشان می‌دهد، در بیشتر مواقع تمامی عرضه‌های اولیه با سود همراه هستند. دلیل جذابیت این سهام بین سرمایه گذاران نیز همین موضوع است. البته این بدان معنا نیست که شرکتی که عرضه اولیه ارائه می دهد به تازگی تاسیس شده است و در واقع اخیرا توانسته سهام خود را در بورس برای خرید و فروش بگذارد. میتوان گفت سود عرضه‌های اولیه تقریبا قطعی است و همین قطعیت برای سهامدارها شیرین است. همچنین این سود در مدت بسیار کوتاهی بدست می‌آید.

برای مثال معمولا شما میتوانید با خرید عرضه‌ی اولیه یک شرکت، در 4 روز کاری 20 درصد سود کسب کنید. به نظر شما این مسئله جذاب نیست؟ شاید با خود بگویید “چه چیزی از این بهتر، من در اولین عرضه‌ اولیه‌ی پیش رو تمام سرمایه خود را عرضه اولیه میخرم! اما باید بدانید این غیر ممکن است چراکه تعداد سهام عرضه شده محدود است و باید بین تمام متقاضیان عرضه اولیه به صورت مساوی تقسیم شود. بنابراین اگر برای مثال 1000 تا سهم برای عرضه اولیه در نظر گرفته شده باشد و 100 نفر برای خرید آن اقدام کرده باشند، به هر نفر بیش از 10 سهم نمی‌رسد. بنابراین شما نمیتوانید بیشتر از حد تعیین شده سهام عرضه اولیه را بخرید. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که ما چگونه می توانیم این عرضه‌های اولیه را بخریم؟

عرضه اولیه را چگونه خریداری کنیم؟

راه های مختلفی برای خرید عرضه اولیه سهام وجود دارد و ما در این مقاله تنها روشی را که در بورس تهران کاربرد دارد را مورد بررسی قرار می‌دهیم تا بتوانیم مطالب مفید و خلاصه ای را در اختیارتان قرار دهیم.

روش حراج برای خردید عرضه اولیه که دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد

قبل از آن که روش بوک بیلدینگ برای خرید عرضه‌های اولیه به میان آید، معاملات بصورت حراج با اولویت زمانی انجام می شد. یعنی در ابتدا سهام طی یکسری فرایند که سرمایه گذاران حقیقی در آن دخالتی نداشتند، قیمت گذاری می‌شدند یا اصطلاحا کشف قیمت می شد. این درواقع قیمتی بود که سرمایه گذاران می خواستند عرضه اولیه را بخرند.

بعد از کشف قیمت، با توجه به دو فاکتور زیر، سهمیه ی هر فرد برای خرید عرضه اولیه سهام مشخص می شد:

• تعداد کل سهام شرکت
• تعداد سهامی که قرار بود عرضه شود

توجه کنید در روز عرضه، کل سهام شرکت قرار نیست عرضه شود بلکه تنها بخشی از سهام یک شرکت عرضه می‌شود. پس از فرایند بالا، ساعت سفارش گذاری مشخص می شد. برای مثال بورس اعلام می‌کرد که سرمایه گذاران می توانند برای سهام شرکت x که در ساعت 10:15 عرضه می شود، 800 سهم به ارزش 270 تومان سفارش بگذارند. در واقع در این روش خرید عرضه اولیه، ساعت سفارش، قیمت سفارش و حداکثر تعداد سهام قابل سفارش از پیش تعیین شده بود و شما می توانستید در ساعت اعلام شده سفارش خود را ثبت کنید. بعد از اتمام این زمان دیگر قادر نبودید سفارش بگذارید.

این روش معایب زیادی داشت. در این روش اگر مجموع تعداد سهامی که تقاضا شده بود از تعداد سهام عرضه شده بیشتر بود، اولویت تحویل سفارش با کسانی بود که زود تر سفارش خود را گذاشته بودند. بنابراین شما باید راس ساعت اعلام شده اقدام به سفارش گذاری میکردید و همین موضوع باعث هنگ کردن هسته معاملاتی میشد و در برخی مواقع (مخصوصا اگر سرعت اینترنت شما کمی پایین بود) به شما عرضه اولیه تعلق نمیگرفت. این روش دیگر در بورس اجرا نمی‌شود. اما در روش بوک بیلدینگ که در ابتدای بحث نام برده شد، شرایط کمی متفاوت تر است که در ادامه بطور کامل به آن خواهیم پرداخت.

روش بوک بیلدینگ (ثبت سفارش) برای خرید عرضه اولیه

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

روش بوک بیلدینگ، روشی جدید برای خرید عرضه اولیه است که به تازگی در بورس تهران ارائه شده است. مزیت این روش نسبت به روش قدیمی (حراج) این است که در روش بوک بیلدینگ، می توان سفارش سهام را با قیمت های مختلف ثبت کرد. در این روش، خریدار می‌تواند پس از تحلیل و بررسی، در ساعت اعلام شده اقدام به ثبت سفارش خود کند.

در این روش نیازی نیست همه افراد راس یک ساعت سفارش را وارد سیستم کنند، بلکه می‌توانید در آرامش قیمت مورد نظر خود را وارد سیستم کنید. در این روش لازم است شما قیمت سهام را ارزش‌گذاری کنید تا بتوانید در بازه‌ی مشخص شده قیمت مورد نظر خود را وارد سیستم کنید.

چگونه می توان از عرضه اولیه سود کرد؟

سرمایه گذاران قدیمی که در بورس فعالیت دارند بر این باورند که عرضه اولیه همیشه همراه با سود است. این گفته می تواند تقریبا درست باشد. زیرا ۹۰٪ مواقع عرضه‌های اولیه در بورس با سود ۲۰-۳۰٪ و گاهی اوقات بیش از ۱۰۰٪ همراه است. این باور باعث شده تا در بین سرمایه گذاران بخصوص آن هایی که تازه وارد بورس شده اند، عرضه اولیه سهام جذاب بوده و تقاضا برای آن افزایش یابد. این جذابیت و به دنبال آن افزایش تقاضا باعث شده تا میزان تقاضا نسبت به میزان عرضه اولیه ارائه شده بیشتر باشد.

در نتیجه، با توجه به مواردی که گفته شد، در بیشتر مواقع شما شاهد خواهید بود که سهامی که خریداری کرده اید، به مدت چند روز در صف خرید باقی خواهد ماند. البته این الزام نیست و ممکن است اینطور نباشد.

چرا بعد از عرضه اولیه، قیمت سهام شرکت ها رشد می‌کنند؟

با توجه به توضیحاتی که در بالا داده شد، یکی از عواملی که باعث افزایش قیمت سهم در عرضه اولیه می‌شود، محدودیت در تعداد سهام خریداری شده و عرضه شده است. یکی دیگر از علت های رشد قیمت این است که زمانی که سهام شرکتی قیمت گذاری می شود، معمولا قیمتی که برای فروش ارائه می شود پایین تر از ارزش واقعی آن سهم است. در نتیجه با توجه به جذابیتی که برای سرمایه گذاران ایجاد می شود، تقاضا برای خرید آن سهم افزایش می یابد. این عوامل باعث می شوند که قیمت سهام شرکت ها بعد از عرضه اولیه افزایش یابد.

البته این افزایش قیمت هم محدودیتی دارد. پس از مدتی به تدریج با افزایش قیمت سهام و فروش آن ها توسط سرمایه گذارانی که قبلا آن ها را خریداری کرده بودند، میزان تقاضا برای این سهام کاهش می یابد. در این صورت گفته می شود که سهم متعادل شده است. پس از آن این سهام نیز مانند سایر سهام بوده و افزایش و کاهش قیمت سهام به میزان عملکرد آن شرکت بستگی دارد.

چه زمانی باید عرضه اولیه را فروخت؟

عرضه اولیه سهام در واقع یک رابطه ی دو سر برد است و علاوه بر حفظ منافع سرمایه گذاران، باعث رونق بازار بورس نیز خواهد شد. اما با این حال نمی توان گفت که سهامداران عرضه اولیه را تا همیشه در پرتفوی خود نگه دارند. درواقع قیمت گذاری روی سهام عرضه اولیه به گونه ای تعیین می شود که سرمایه گذاران بتوانند سود ۱۰ الی ۲۰ درصدی از فروش آن ها کسب کنند.

در جواب سوال چه زمانی باید عرضه‌های اولیه را فروخت، باید گفت که این امر به عوامل متععدی بستگی دارد که شامل نیاز سرمایه گذار به نقدینگی عرضه اولیه، تقاضا عرضه اولیه بدون نقدینگی از کارگزاری و تسویه حساب با آن و … است.

شما می توانید فردای روزی که عرضه اولیه را خریدید، آن را بفروشید. اما برای دانستن بهترین زمان فروش توجه به نکاتی حائز اهمیت است. این نکات عبارتند از:

• وضعیت حال و آینده شرکتی که به تازگی سهام خود را وارد بازار بورس کرده است.
• میزان کوچک و بزرگ بودن شرکتی که به تازگی سهام خود را وارد بازار بورس کرده است.
• تحلیل بنیادی سهام شرکت های ارائه دهنده عرضه اولیه.
• توجه به روند فعلی بازار بورس که می تواند در یکی از دوره های رکود، رشد و یا افت باشد.

اینکه بازار بورس در چه وضعیتی (رکود و یا رونق) باشد، بر روی میزان تقاضا برای عرضه اولیه تاثیر گذار است. برای مثال اگر بازار در رکود به سر ببرد، چون سرمایه در حجم زیادی خارج می شود، میزان تقاضا برای عرضه اولیه نیز کاهش می یابد. در نتیجه تعداد روز هایی که سهم همچنان مثبت است نیز کاهش می یابد. در عوض، زمانی که بازار بصورت صعودی عمل می کند، به دلیل حجم بالای سرمایه در بازار بورس، تقاضای عرضه اولیه نیز افزایش یافته و در نتیجه شاهد خواهیم بود که صف خرید برای این سهام برای مدت طولانی بوجود خواهد آمد. توجه به این نکته نیز می تواند برای تشخیص زمان مناسب فروش سهام عرضه اولیه مهم باشد.

آیا عرضه اولیه همیشه سود آور است؟

در جواب به این سوال باید گفت که عرضه اولیه همیشه هم همراه با سود نیست و حتی گاهی ممکن است باعث ضرر شما بشود! افت قیمت سهام به عوامل مختلفی بستگی دارد. مثلا زمانی که قیمت عرضه اولیه با قیمت واقعی آن تفاوت چندانی نداشته باشد. و یا زمانی که بازار کلی بورس در رکود باشد و شرایط فعلی بازار برای عرضه اولیه مناسب نباشد.