موج الیوت در معاملات مالی چیست؟

رالف نلسون الیوت، حسابدار و مؤلف آمریکایی که تحقیقات بسیاری بر روی مبدأ امواج در چارت قیمت انجام داد. شناسایی نوسانات امواج در چارت قیمت، گونه‌ای از علم تحلیل تکنیکال است. که توسط وی به نام نظریه امواج الیوت بنا نهاده شده است. که درنهایت متخصصان بازارهای مالی و سرمایه آن را به‌عنوان امواج الیوت می‌شناسند. وی در شهر مارس ویل ایالت کانزاس به دنیا آمد. وی دو کتاب غیر مرتبط با دنیای سرمایه که نتیجه فعالیت‌های حرفه‌ای او بود. (مدیریت کافه‌تریا و اتاق چای و آینده آمریکای لاتین) را نیز به رشته تحریر درآورده است. در نیمه اول قرن بیستم آقای الیوت «نظریه امواج الیوت» را به بازار سرمایه معرفی نمود. بررسی قیمت‌ها در نمودار آن‌ها او را متوجه این ساخت که نه‌تنها این تغییرات به‌صورت منظم اتفاق می‌افتد. بلکه از ساختاری خاص که با طبیعت هماهنگی دارد پیروی می‌کند. او توانست با این دریافت از حرکات چارت قیمت، مکانیسمی برای پیش‌بینی حرکت‌های قیمت در بازار بورس به وجود آورد.

آموزش امواج الیوت در تحلیل تکنیکال

اساس تفکر سنتی در تحلیل تکنیکال از گذشته تا به امروز تغییرات زیادی داشته است. مردم دیگر مثل قدیم فکر و رفتار نمی‌کنند؛ پس نوع و سبک تحلیل رفتاری معامله‌گران نیز باید در طول زمان تغییر کند. اکثر روش‌های تحلیل تکنیکال بر اساس دو مولفه قیمت و الگوها بنا شده‌اند. اما مولفه سومی نیز وجود دارد که بسیار مهم است و آن مولفه زمان است. موج شماری به روش الیوت یا همان امواج الیوت یکی از سبک‌های تحلیل تکنیکال است که طرفداران بسیار زیادی نیز دارد. این سبک تحلیلی بر هر سه مولفه قیمت، زمان و الگوها تمرکز دارد و می‌تواند دید خوبی را از نمودارها به ما بدهد.

چگونه باید موج شماری کنیم؟ تاریخچه امواج الیوت از کجا و چگونه شکل گرفته است؟ در این مقاله قصد داریم تئوری تحلیل بر اساس امواج الیوت را باهم مرور کرده و یاد بگیریم.

تاریخچه نظریه الیوت

نظریه امواج الیوت توسط شخصی به نام «رالف نلسون الیوت» (Ralph Nelson Elliott) و در دهه 1930 میلادی شکل گرفت. تا قبل از آن تصور می‌شد که بازار بورس رفتاری غیر قابل درک و تصادفی دارد. اما الیوت معتقد بود که بازار در حقیقت از الگوهایی تکراری تبعیت می‌کند، زیرا عواطف و احساسات مردم تکراری هستند. برای مثال در مقابل ترس از ضرر، همه مردم فروشنده هستند.

این عامل احساسی، رفتاری را در بازارهای مالی شکل می‌دهد که در طول تاریخ و در همه انسان‌ها یکسان است. تاثیر این احساسات نیز بر نمودارهای قیمتی به یک شکل نمایان می‌شود. پس می‌تواند این الگوها را شناسایی کرد و با استفاده از این شناخت، بازار را تحلیل کرد.

نظریه امواج الیوت در حقیقت برای توصیف حرکات قیمت در بازارهای مالی ارائه شده است. سرمایه‌گذاران برای سودآوری از روندهای بازار به نوعی سوار بر یک موج حرکتی هستند. پس در بازارهای مالی هر حرکت، صرف نظر از جهت آن (صعود یا نزول)، یک موج حرکتی را شکل می‌دهد.

الیوت در 75 سالگی، زمانی که به موج الیوت در معاملات مالی چیست؟ علت بیماری بازنشسته شد، تحقیقات خود را برای تحلیل بازار شروع کرد. او روی نمودارهای شاخص سالانه، ماهانه، هفتگی و روزانه موجود و نمودارهای ساعتی که خودش آن‌ها را ساخته بود، تحقیقات خود را ادامه داد. بعد از آن الیوت قواعد خاص حاکم بر نحوه شناسایی، پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری در الگوهای خودش را تشریح کرد و نام آن را امواج الیوت گذاشت. نتایج این تحقیقات گسترده در مجموعه‌ای به نام “R.N. Elliott’s Masterworks” و در سال 1944 چاپ شد که طرفداران بسیار زیادی پیدا کرد. الیوت ویو اینترنشنال (Elliott Wave International) یکی از بزرگترین شرکت‌ها در زمینه تجزیه و تحلیل بازارهای مالی دنیا است که تحلیل آن‌ها به سبک امواج الیوت انجام می‌شود.

آیا امواج الیوت بدون خطا است؟

در جواب باید بگوییم که خیر. حتی خود الیوت نیز در این باره گفته است که این الگوها هیچ قطعیت کاملی برای پیش‌بینی در مورد حرکات قیمتی آینده ندارند، بلکه تنها به تحلیل ما کمک می‌کنند. درواقع از امواج الیوت می‌توان در ارتباط با سایر روش‌های تحلیل تکنیکال از جمله پرایس اکشن و یا اندیکاتورها برای شناسایی فرصت‌های معاملاتی در بازار استفاده کرد. این درحالی است که معامله‌گران ممکن است هم‌زمان، تعابیر مختلفی از ساختار امواج الیوت در یک بازار داشته باشند.

تفسیر روش موج شماری الیوت

در گذشته الیوت پیش‌بینی‌های دقیقی از بازار سهام را مبتنی بر ویژگی‌های قابل اعتماد و کشف شده در الگوهای خود انجام داد. طبق نظریه الیوت، ما دونوع موج کلی داریم که از نظر جهت حرکتی از هم متمایز می‌شوند. موج‌های صعودی یا جنبشی (Motive Wave) و موج‌های ریزشی یا اصلاحی (Corrective Wave).

در حالت کلی موج‌های جنبشی در بازار که در جهت یک روند بزرگ‌تر حرکت می‌کنند، همیشه در الگوی خود پنج (5) موج دارند. این پنج موج از تحلیل رفتاری و روانشناسی معامله‌گران بدست آمده است که پیشنهاد می‌کنم برای درک بهتر حتما آن‌ها را مطالعه کنید.

در مقابل امواج اصلاحی را داریم که این امواج همیشه در جهت مخالف روند اصلی هستند و در طول مسیر اصلاح خود، سه (3) موج دارند. همچنین این الگوها خود را در مقیاس‌های کوچکتری نیز تکرار می‌کنند که اینفینیتیوم (Infinitum) نام دارند.

در بازارهای مالی، یک روند‌ صعودی سالم همیشه از مجموع موج‌های جنبشی و اصلاحی تشکیل شده است. یعنی هر بالا رفتنی یک پایین آمدن هم دارد که در مجموع یک موج صعودی از درجه بزرگ را تشکیل می‌دهد. موج‌های جنبشی، حرکات صعودی را تشکیل می‌دهند؛ درحالی که موج‌های اصلاحی در خلاف جهت حرکت اصلی قرار دارند.

قاعده کلی الیوت

رفتار انبوه مردم در الگوهای و روندها در بازار شناخت‌پذیر هستند. الیوت این شناخت را قانون موج‌ها نام‌گذاری کرد. طبق این قانون گفتیم که هر موج جنبشی در نمودار از 5 موج تشکیل می‌شود که ناشی از تحلیل رفتاری معامله‌گران مختلف در بازار است. حرکت‌های اصلاحی نیز معمولا از 3 موج تشکیل می‌شوند که در جهت مخالف حرکت بازار هستند.

در نشانه‌گذاری این امواج، موج‌های 1 تا 5 یا (A,B,C,D,E) برای حرکات صعودی و حروف A,B,C یا (W,X,Y) برای نشان دادن موج‌های اصلاحی به‌کار می‌روند.

در حرکات جنبشی نیز موج‌های اصلاحی کوچکی داریم. موج2، موج 1 صعودی را اصلاح می‌کند و به همین ترتیب موج 4، موج 3 صعودی را اصلاح می‌کند.

درجه‌بندی امواج الیوت

باید بدانیم که نمودار با توجه به تایم فریم‌های مختلف، از درجات مختلفی برخوردار است. به‌عنوان مثال موج 2 اصلاحی در یک حرکت جنبشی می‌تواند در درجات پایین‌تر خود به‌صورت یک موج اصلاحی ABC ظاهر شود. و یا موج 3 در حرکت جنبشی می‌تواند در درجات پایین‌تر از یه حرکت 5 موجی دیگر تشکیل شده باشد.

مقیاس زمان الگوها در مقابل شکل ظاهری الگوها از درجه اهمیت کمتری برخوردار هستند. ممکن است امواج توسعه داده و یا فشرده شوند اما شکل امواج همیشه ثابت باقی می‌ماند.

قواعدی که نمی‌توانند شکسته شوند

به‌طور کلی در روش الیوت سه قاعده وجود دارد که غیر قابل شکست محصوب می‌شوند. این قواعد تحت هر شرایطی پابرجا می‌مانند

• موج 2 هرگز به موج 1 نخواهد رسید. به عبارتی دیگر اگر موج اصلی درحال صعود باشد، موج 2 نمی‌تواند به قیمت‌های زیر موج 1 تجاوز کند.

• در یک حرکت جنبشی 5 موجی، موج 3 هرگز نمی‌تواند کوتاه‌ترین موج باشد. این که می‌گویند موج 3 بلندترین موج است نیز همیشگی نیست اما در اغلب مواقع موج 3 بلندتر از موج‌های 1 و 5 است.

• در مجموع یک حرکت جنبشی (5 موجی)، موج 4 اصلاحی هرگز نمی‌تواند به داخل موج 1 همپوشانی داشته باشد.

اگر در شمارش امواج، یکی از شرایط فوق نقض شوند، زنجیره خاصی که درنظر داریم، موج اصلی نیست و باید شمارش امواج را مجددا اصلاح کنیم.

امواج اصلی در الیوت

موج انبساطی یا توسعه یافته

• معمولا در یک حرکت جنبشی، یکی از امواج 1، 3 یا 5 دچار انبساط می‌شوند. انبساط‌ها نوسانات اغراقی و کشیده‌ای هستند که در مقایسه با سایر امواج، کاملا خارج از مقیاس هستند. این موج انبساطی معمولا در موج 3 ظاهر می‌شود. خاصیت آنها این است که در درجات پایین‌تر از ریز موج‌های دیگری تشکیل می‌شوند که می‌توانند ما را در موج شماری به اشتباه بیاندازند.

مثلث قطری

• مثلث قطری یا مثلث دیاگونال یکی دیگر از امواج اصلی در الیوت محسوب می‌شوند. این الگو شبیه یک مثلث است که توسط دو خط همگرا تشکیل شده باشد. مثلث قطری سه گوش دارد و معمولا در پنجمین موج از یک حرکت جنبشی (پس از اتمام موج انبساطی سوم) رخ می‌دهند. ساختار این موج‌ها هم می‌تواند 3 تایی باشد و هم 5 تایی. اما عموما این نوع ساختارها به‌صورت سه موجی و در موج‌های کوتاه تشکیل می‌شوند.

نکته: قانون همپوشانی موج 1 و 4 در مثلث قطری صدق نمی‌کند و این یک استثنا محسوب می‌شود.

نکته: وقتی یک مثلث در انتهای یکی از موج‌های 1 یا 3 یا 5 تشکیل می‌شود، به این معنی است که آن موج از درجه بزرگتر در حال خاتمه است و به‌زودی موج 2 یا 4 (فاز اصلاحی) از درجه بزرگتر آغاز می‌شود.

امواج شکسته

• گاهی اوقات پیش می‌آید که موج 5 موفق به عبور از سقف موج 3 نمی‌شود. در الیوت این ناتوانی در عدم عبور را موج شکسته یا ارتدکس می‌نامند. باید درنظر داشته باشیم که موج شکسته یک الگوی بازگشتی محسوب می‌شود.

امواج اصلاحی در الیوت

پس از اتمام یک حرکت جنبشی 5 موجی، حرکت اصلاحی در 3 موج کاهشی آغاز می‌شود. به یاد داشته باشیم که شناسایی امواج اصلاحی و ارتباط بین آن‌ها و الگوهای خاص از قبل، کار بسیار دشواری است که با تمرین و تجربه بدست می‌آید. دلیل این امر هم پیچیده‌تر بودن الگوهای اصلاحی و تغییرات زیاد آن‌ها نسبت به امواج جنبشی است.

به‌طور کلی امواج اصلاحی به دو صورت شکل می‌گیرند:

امواج اصلاحی در شکل ساده به‌صورت الگوهای زیگزاگ (A,B,C)، مثلث‌ها و اشکال بی‌قاعده تشکیل می‌شوند.

ساختار اصلاحی زیگزاگ

در شکل زیر نمونه یک اصلاح با ساختار زیگزاگ را مشاهده می‌کنید. معمولا در اصلاح زیگزاگ، موج A و C به‌صورت 5 موجی و موج B نیز به‌صورت 3 موجی ظاهر می‌شوند.

از نکات مهم دیگری که باید درباره زیگزاگ بدانیم این است که زیگزاگ می‌تواند در حالت افقی نیز شکل بگیرد که این معنی که الگو در جهت افقی حرکت کند تا این که عمق داشته باشد. به این نوع حرکات اصلاحی به اصطلاح flat فلت می‌گوییم.

در بعضی از مواقع موج B می‌تواند از موج 5 نیز فراتر رود. این امر موجب می‌شود که در بعضی از مواقع که شماره‌گذاری انجام می‌دهیم، چون موج B قله‌ای فراتر از موج 5 را ایجاد کرده، ما به اشتباه موج B را یک موج جنبشی تشخیص می‌دهیم و انتهای موج 5 را شناسایی می‌کنیم که باید در این موارد بسیار دقت کنیم. در شکل زیر نحوه موج شماری این اصلاح را نشان می‌دهد. با این ساختار اصلاحی اصطلاحا ایرگولار (Irregular) می‌گویند.

در مورد بالا می‌بینیم که موج C به‌صورت کامل موج A را اصلاح می‌کند و حتی فراتر از آن نیز می‌رود. در امواج اصلاحی اینچنینی مهم‌ترین عامل پیدا کردن پایان موج C است که می‌توان متوجه پایان یک موج اصلاحی شد. که معمولا بعد از آن (درصورت پایان اصلاح) منتظر یک 5 موجی صعودی باشیم.

الگوی اصلاحی مثلث نیز یکی دیگر از ساختارهای اصلاحی ساده هستند که همانند قوانین مثلث‌های قطری عمل می‌کنند. در این مثلث‌ها هر سقف از سقف قبلی خود کوتاه‌تر و هر کرف نیز از کف قبلی خود بالاتر هستند. به این ترتیب ساختار اصلاحی مثلث، بین دو خط همگرا شکل می‌گیرد که می‌تواند حالت فلت نیز باشد.

در نمودار فوق موج 4 اصلاحی به‌صورت یک مثلث فلت ظاهر شده است. در این الگوی اصلاحی، معمولا ریز موج‌ها به‌صورت 3 موجی تشکلیل می‌شوند. و شکستن خط روند بالای مثلث می‌تواند نشانه‌ای برای پایان اصلاح و شروع قوی موج 5 صعودی باشد.

امواج اصلاحی پیچیده

تا اینجا برخی از ساختارهای ساده در امواج اصلاحی را باهم مرور کردیم. اما همیشه بازار به همین راحتی اصلاح نمی‌کند. در اغلب اوقات خصوصا در روندهای نزولی بلند مدت، شاهد تشکیل ساختارهای پیچیده الیوتی هستیم. این امر ریشه در روانشناسی بازار و رفتار معامله‌گران دارد. ساختار اصلاح‌های پیچیده درواقع از ترکیب همان اصلاح‌های ساده شکل گرفته‌اند که بین آن‌ها یک موج x قرار می‌گیرد. در ادامه به ترکیب چند اصلاح پیچیده در امواج اصلاحی الیوت اشاره می‌کنیم.

تئوری امواج الیوت در تحلیل تکنیکال چیست؟

رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott) تئوری امواج الیوت را در دههٔ 30 میلادی توسعه داد. الیوت باور داشت که بازارهای سهام، که تصور می‌شد رفتاری بی‌نظم و آشفته دارند، در واقع دارای الگوهایِ تکراریِ منظمی ‌می‌باشند. در این مقاله، ما نگاهی به تاریخچهٔ موجود در پس تئوری امواج الیوت می‌اندازیم و خواهیم دید که چگونه از آن‌ برای معامله‌گری استفاده می‌شود.

امواج

الیوت پیشنهاد داد که روندهای شکل گرفته موج الیوت در معاملات مالی چیست؟ در قیمت‌های بازارهای مالی همگی از ذهنیت (روانشناسی) بازار نشأت می‌گیرند. او دریافت که تغییر در ذهنیت‌ بازار می‌تواند به‌صورت الگوهایی تحت عنوان موج‌ها (Waves) در بازارهای مالی دیده شوند.

تئوری الیوت به تئوری داو (Dow theory) شباهت دارد زیرا هر دوی آن‌ها حرکات قیمت سهام را به‌شکل حرکات موجی می‌بینند. از آنجایی که الیوت متوجه طبیعت تکرارپذیر بازارها شد، توانست آن‌ها را با دقتی بیشتر و با جزئیاتی بالاتر مورد بررسی قرار دهد. الگوهای تکرارپذیر (فرکتال‌ها – Fractals) ساختارهای ریاضی‌ هستند که حتی در مقیاس‌های کوچک‌تر نیز به‌عینه تکرار می‌شوند و تا بی‌نهایت این تکرارها ادامه می‌یابند. الیوت کشف کرد که قیمت‌های شاخص‌های سهام نیز به‌همین شکل ساختاردهی شده‌اند. بنابراین او شروع کرد تا این الگوهای تکرارشونده را بررسی کند و از آن‌ها به‌عنوان نشانگرهایی جهت پیش‌بینی حرکات آینده بازار استفاده کند.

پیش‌بینی بازار براساس الگوهای موجی

الیوت توانست با استفاده از ویژگی‌های قابل اتکایی که در الگوهای موجی یافته بود، پیش‌بینی‌هایی دقیق را در مورد بازار انجام دهد. یک موج انگیزشی (Impulse Wave) جهت حرکتی مشابه با جهت حرکتی روند بزرگتر (Larger Trend) دارد، و همواره به شکل یک الگوی پنج موجی (Five wave pattern) دیده می‌شود. یک موج اصلاحی (Corrective Wave) از سویی دیگر، حرکتی در خلاف جهت حرکت روند اصلی دارد. در مقیاس‌هایی کوچک‌تر، می‌توان در هر موج حرکتی، پنج موج کوچک‌تر تحت عنوان موج الیوت در معاملات مالی چیست؟ ریزموج را پیدا کرد.

این الگوها خود را تا بی‌نهایت و تا کوچک‌ترین مقیاس‌ها نیز تکرار می‌کنند. الیوت این ساختار فرکتال را در بازارهای مالی و در دههٔ 30 میلادی کشف کرد، اما تنها در دهه‌های بعد بود که محققان توانستند فرکتال‌ها را بشناسند و آن‌ها را به‌شکلِ ریاضی نمایش دهند.

در یک بازار مالی، ما با این اصطلاح آشنا هستیم که «هر چه بالا می‌رود، باید پایین بیاید – what goes up, must come down» همچنان هنگامی که قیمت به سمت بالا حرکت می‌کند، همواره توسط یک حرکت در خلاف جهت خود به سمت پایین کشیده می‌شود. حرکات قیمتی (Price Action) به دو بخش روندها (Trends) و اصلاحات (Corrections) تقسیم‌بندی شده‌اند. روندها نشان‌دهندهٔ جهت اصلی حرکت قیمت‌ها می‌باشند، در حالی که اصلاحات، حرکتی در خلاف جهت روندها دارند.

تفسیر تئوری امواج الیوت

امواج الیوت به‌شکل زیر تفسیر می‌شوند:

• ما شاهد پنج موج در جهت حرکت روند اصلی می‌باشیم، که توسط یک الگوی سه‌موجیِ اصلاحی دنبال می‌شوند که مجموعاً 5-3 حرکت را دربرمی‌گیرند. این 5-3 حرکت بعدها خود تبدیل به زیرمجموعه حرکات بزرگتر امواج می‌شوند.
• این الگوی 5-3 موجی همواره ثابت می‌ماند، حتی اگر بازهٔ زمانی هریک از موج‌ها با یکدیگر تفاوت داشته باشند.

حال بیایید نگاهی به نمودار زیر که از هشت موج تشکیل شده است، بیاندازیم، پنج موج رو به بالا و سه موج رو به پایین که به ترتیب با اعداد 1،2،3،4،5 برای موج‌های صعودی و حروف A – B – C برای موج‌های اصلاحی نام‌گذاری شدند.

تئوری امواج الیوت

در اینجا امواج 1، 2، 3، 4، 5 موج حرکتی را می‌سازند و امواج A – B – C امواج اصلاحی را تشکیل می‌دهند. الگوی پنج موجی حرکتی، موج شماره 1 را می‌سازند و سپس یک الگوی سه‌موجی اصلاحی، موج اصلاحی شماره 2 را تشکیل می‌دهند.

موج‌های اصلاحی معمولاً سه حرکت قیمتی قابل تشخیص دارند – که دو تا از آن‌ها هم‌جهت با حرکت اصلاحی اصلی بوده (امواج A و C) و یکی از آن‌ها در خلاف جهت آن می‌باشد (موج B). امواج 2 و 4 در شکل بالا به‌عنوان امواج اصلاحی شناخته می‌شوند. این امواج معمولاً ساختاری به‌شکل زیر دارند:

تئوری امواج الیوت در موج های اصلاحی

در نظر داشته باشید که در این تصویر، امواج A و C در جهت روند اصلی حرکت می‌کنند و بنابراین به‌عنوان موج‌های انگیزشی (Impulsive Waves) شناخته شده و از پنج ریز موج تشکیل شده‌اند. موج B، برخلاف امواج A و C؛ یک موج در خلاف جهت روند اصلی بوده و به‌عنوان روندی اصلاحی (Countertrends) شناخته می‌شود و از سه موج تشکیل شده است.

همان‌طور که می‌توانید از الگوهایی که در شکل فوق به نمایش گذاشته شده است ببینید، الگوی پنج‌موجی همیشه حرکت رو به بالا ندارد، و همچنین الگوی سه موجی نیز همواره به سمت پایین حرکت نمی‌کند. پس توجه داشته باشید که زمانی که روند اصلی قیمتی رو به پایین می‌باشد، امواج نزولی ما شامل پنج ریزموج و امواج صعودی (امواج اصلاحی) ما شامل سه ریزموج خواهند بود.

انواع درجه‌های امواج

الیوت نه درجه از امواج را تعریف نموده است. این امواج‌ها از بزرگترین آن‌ها تا کوچکترین‌شان به‌شرح زیر می‌باشند:

1. Grand Supercycle
2. Supercycle
3. Cycle
4. Primary
5. Intermediate
6. Minor
7. Minute
8. Minuette
9. Sub – Minuette

از آنجایی که امواج الیوت ساختاری فرکتالی دارند، درجهٔ موج‌های شناخته شده می‌تواند بزرگتر و یا حتی کوچکتر از لیست فوق باشد.

برای استفاده از این تئوری در معامله‌گری روزانه، یک معامله‌گر باید بتواند روند صعودی و حرکت اصلی را مشخص نماید، وارد معاملهٔ خرید شده و پس از آن وارد یک معاملهٔ فروش، بسته به الگوهای ساخته شده توسط ریزموج‌های پنج‌گانه و بازگشت‌های قیمتی قریب‌الوقوع شود.

محبوبیت تئوری امواج الیوت

در دههٔ 70 میلادی، اصل امواج الیوت محبوبیت زیادی را طی فعالیت‌های فراست (A.J. Frost) و رابرت پریچر (Robert Prechter) کسب کرد. در کتاب افسانه‌ای آن‌ها تحت عنوان «اصول امواج الیوت: کلیدی به سوی شناخت رفتار بازار – Elliott Wave Principle: Key to Market Behavior» نویسندگان توانستند روند صعودی بازار را در دهه 80 میلادی پیش‌بینی کنند. پرچر بعدها و پیش از وقوع شکست بازار در سال 1987، توصیه به فروش سهام کرده بود.

جمع‌بندی

استفاده‌کنندگان امواج الیوت تأکید می‌کنند که با وجود این که بازارها ماهیتی فرکتال دارند، اما این پیش‌بینی بازارها را آسان‌تر نمی‌کند. محققان یک درخت را به‌عنوان یک ساختار فرکتال در نظر می‌گیرند، اما این بدین معنی نیست که هر شخصی می‌تواند جهت هر یک موج الیوت در معاملات مالی چیست؟ از شاخه‌های آن را تشخیص دهد. وقتی که به استفادهٔ کاربردی از این مفهوم می‌رسیم، امواج الیوت نیز به مانند بسیاری دیگر از روش‌های تحلیل بازار موافقان و مخالفان خود را دارد.

یکی از اصلی‌ترین ضعف‌هایی که وجود دارد، اشتباه کاربران این تئوری در شمردن درست موج‌های بازار می‌باشد. با رخ‌دادن این اشتباهات، امکان هرگونه تفسیر و پیش‌بینی از جهت حرکت موج آینده وجود خواهد داشت. در عین حال، معامله‌گرانی که در امر استفاده از تئوری امواج الیوت متبحر شده‌اند، با قدرت از این ایده دفاع می‌کنند.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

بررسی تاریخچه امواج الیوت در تحلیل تکنیکال

نظریه امواج الیوت توسط رالف نلسون الیوت ( Ralph Nelson Elliott ) در دهه 1930 برای توصیف حرکات قیمت در بازارهای مالی تهیه شد، که در آن او الگوهای موج های فراکتالی را تکرار می‌کند. الیوت پس از بازنشستگی به دلیل بیماری، به چیزی نیاز داشت تا وقت خود را سپری کند و شروع به مطالعه در رابطه با ساختار نمودارها از 75 سال قبل تا به آن روز نمود. این تئوری در سال 1935 هنگامی‌که الیوت پیش‌بینی می‌کرد بازار آینده نامطمئنی خواهد داشت باعث توجه بسیاری از مدیران و سرمایه گذاران بازار سرمایه گردید. و این آغازی بر شروع معروفیت و کاربرد این الگو در بازار گردید.

الیوت قواعد خاص حاکم بر نحوه شناسایی، پیش‌بینی و سرمایه گذاری که توسط امواج شکل می‌گرفت را تشریح کرد. این امواج را می‌توان در حرکات قیمت سهام و رفتار مصرف کننده مشخص کرد. تلاش سرمایه گذاران برای سودآوری از یک ‌روند بازار را می‌توان “سوار شدن بر موج” توصیف کرد. الیوت این نکته را همیشه عنوان می‌کرد، که این الگوها هیچ اطمینانی در مورد حرکت قیمت‌ها در آینده ارائه نمی‌دهند، بلکه به منظور کمک در سفارش‌ها و ادامه دادن سرمایه گذاری در بازار می‌باشد. از آن‌ها می‌توان در ارتباط با تحلیل تکنیکال، ازجمله شاخص های اصلی، برای شناسایی فرصت‌های خاص استفاده کرد. معامله گران ممکن است در یک زمان معین تعابیر متفاوتی از ساختار امواج الیوت داشته باشند.

الیوت تحقیقی به صورت ابزاری از داده‌های بـازار سـهام، تغییرات و جهش‌های امواج 11 الگوی متفاوت از یکدیگر را که داده‌های قیمت در آن رخ ‌داده بودند، انجام داد. او این الگوها را با مثال شرح داد و برای هر کدام نامی انتخاب کرد. سپس شرح داد که ایـن الگوها چگونه بـه یکدیگر مربوط می‌شوند و دارای ارتباط هستند، قوانین امواج الیوت شامل فهرستی از الگوهای قیمت است و توضیح اینکه چگونه و چطـور ایـن امـواج در سرتاسر مسیر بازار اتفاق بیافتند. بازارها معمولاً دستخوش تغییراتی از قبیل بالا رفتن روند، روندهای خنثی و یـا روندهای کاهشی اسـت، بنابراین قوانین امواج الیوت بر اساس روند بازارها تعریف می‌شود. این قوانین به ما می‌گوید که بازار در الگوها با پنج موج حرکت می کند و با سه یا پنج موج تصحیح می‌شود، قبل از اینکه رونـد بزرگ‌تر آغاز شود.

امواج

الیوت اظهار داشت که روندها در قیمت‌ها ناشی از روانشناسی غالب سرمایه گذاران است. وی دریافت که نوسانات در روانشناسی جمعی همیشه در همان الگوهای تکراری فرکتال یا “امواج” در بازارهای مالی ظاهر می‌شود.

نظریه الیوت تا حدودی به نظریه داو شباهت دارد، زیرا هر دو تشخیص می‌دهند که قیمت سهام در امواج حرکت می‌کند. زیرا الیوت علاوه بر این، ماهیت “فراکتالی” بازارها را نیز تشخیص داد، با این حال، وی توانست جزئیات بیشتری را تجزیه و تحلیل کند. فراکتال­ ها ساختارهای ریاضی هستند که در مقیاس همیشه کوچک‌تر بی‌نهایت تکرار می‌شوند. الیوت کشف کرد که شاخص‌های قیمت سهام به همان روش ساختار یافته بودند. وی سپس شروع به بررسی این موضوع کرد که چگونه می‌توان از این الگوهای تکرارشونده به عنوان شاخص‌های پیش‌بینی کننده بازار آینده استفاده کرد.

پیش‌بینی بازار بر اساس الگوهای موج

الیوت پیش‌بینی‌های دقیقی از بازار سهام را بر اساس ویژگی‌های قابل اعتماد و کشف شده در الگوهای امواج انجام داد. یک موج بلند که در همان جهت با روند بزرگ‌تر حرکت می‌کند، همیشه در الگوی خود پنج موج را به دنبال دارد. از طرف دیگر، موج اصلاحی در جهت مخالف روند اصلی حرکت می‌کند. در مقیاس کوچک‌تر، در هر یک از امواج، پنج موج دوباره می‌توان یافت.

الگوی بعدی، خود را در مقیاس‌های همیشه کوچک‌تر تکرار می‌کند. الیوت در دهه 1930 از این ساختار فراکتال در بازارهای مالی پرده برداشت، اما تنها چند دهه بعد دانشمندان فراکتال ها را تشخیص داده و آن‌ها را به صورت ریاضی نشان می‌دادند.

در بازارهای مالی، ما می‌دانیم که “آنچه بالا می‌رود، باید پایین بیاید”، به عنوان یک حرکت قیمت بالا یا پایین همیشه با یک حرکت مخالف دنبال می‌شود. عمل قیمت به روند و اصلاحات تقسیم می‌شود. روندها جهت اصلی قیمت‌ها را نشان می‌دهد، درحالی‌که اصلاحات در برابر روند حرکت می‌کند.

محبوبیت تئوری موج الیوت

در دهه 70 میلادی، اصول امواج الیوت از طریق وورک ای جی محبوبیت پیدا کرد. بعدها در دهه 80 میلادی توسط فراست و رابرت پرچتر توسط کتاب‌هایشان معرفی شد و استفاده روزافزونی پیدا کرد.

بخش عمده‌ای از فعالیت‌های پرتچر به عنوان ناشر شامل تلاش‌های وی برای معرفی مجدد اصل امواج الیوت به گذشت. او تمام نوشته‌های موجود الیوت، ازجمله نامه‌های “اصل موج”، و نامه‌های “تفسیری” و “پیش‌بینی” (1938) را گردآوری و منتشر کرد. پرتچر همچنین شرح‌حال مختصری از الیوت و نوشته‌های امواج الیوت جمع آوری شده از معدود تکنسین‌هایی که در دهه‌های 50 و 60 از تجزیه و تحلیل امواج استفاده می‌کردند را منتشر کرد (چارلز کالینز، همیلتون بولتون، فراست، ریچارد راسل)

با این وجود، قرار گرفتن در معرض محبوبیت تحلیل امواج الیوت نتیجه تلاش‌های آگاهانه پرچر نبود. در چند سال قبل و بعد از سال 1987، پوشش رسانه ای وضعیت “گورو” پرچر را به افراط و تفریط فرو کشاند، ازجمله این ادعا که پیش‌بینی‌های وی می‌تواند به تنهایی “باعث شود” بورس سهام بالا رود یا سقوط کند.

کلام پایانی از امواج الیوت

استفاده‌کنندگان از الیوت تأکید دارند که صرفاً به دلیل اینکه بازار از روند پیروی می‌کند، نمی‌توان بازار را به راحتی پیش‌بینی کرد. دانشمندان یک درخت را به عنوان یک فراکتال می‌شناسند، اما این بدان معنی نیست که هرکسی می‌تواند مسیر هر یک از شاخه‌های آن را پیش‌بینی کند. ازنظر کاربرد عملی، اصل موج الیوت مانند سایر روش‌های تحلیل، روش‌ها و رازهای خود را دارد. در هر صورت، معامله گرانی که به تئوری موج الیوت متعهد هستند با شور و شوق از آن دفاع می‌کنند.

تحلیل تکنیکال 23 (امواج الیوت)

امروز میخواهیم به کاربرد امواج الیوت (Elliott Waves) در تحلیل تکنیکال بازار ارز های دیجیتال بپردازیم و همچنین مروری بر آن و تاریخچه اش خواهیم داشت.

تاریخچه

در سال 1934 یک حسابدار به نام الیوت پس از مطالعه رفتار قیمت بازار به نتایجی رسید که به این شرح بود: روند قیمت بازار بدون مسیر جابجا نشده بلکه بر اساس یک سری الگو های تکرار شونده در دوره های تکرار شونده در حال تکرار شدن میباشد. از این رو دست به پیدا کردن این الگو ها کردند و متوجه شدند که بر اساس احساسات بازار این الگو ها شکل میگیرند.

اجزای تشکیل دهنده

این الگو ها از اجزای تکرار شونده کوچک تری تشکیل میشوند که به آنها امواج الیوت گفته میشود. هر الگو را میتوان بدین گونه در نظر بگیریم که از 5 موج که برآیند صعودی دارند و از 3 موج دیگر اصلاحی که برآیند نزولی دارند تشکیل شده است.

نام گذاری

پنج موج اول را با اعداد یک تا پنج و سه موج بعدی را با a ,b ,c نشان میدهند. در این امواج موج 1 و 3 و 5 امواج شارپ صعودی و موج 2 اصلاح موج اول و همچنین موج چهارم اصلاحی برای موج 3 است. امواج a, b, c اصلاحی هستند که برآیند آنها منفی است.

همه چیز راجع به امواج الیوت و کاربرد های آن در تحلیل تکنیکال بازار ارز های دیجیتال

تایم فریم

این الگو به دلیل شکل گیری در انواع تایم فریم به نحوی است که ممکن است برآیند چندین الگو از امواج الیوت خودشان یک موج از یک الگوی بزرگ تر باشند، در زیر عکسی را میتوانید مشاهده بکنید که این موضوع را به درستی به شما نشان میدهد.

همه چیز راجع به الگوی امواج الیوت و کاربرد های آن

اعتبارسنجی

برای تشخیص درست امواج الیوت سه قانون کلی داریم که باید رعایت شوند تا بتوانیم یک الگو را الگوی پنج موجی در نظر بگیریم و از آن استفاده بکنیم. این سه قانون عبارت اند از:

• موج دوم هیچگاه نباید از مبدا موج یک پایین تر برود
• موج سه نباید از هر دو موج یک و پنج کوتاه تر باشد و حداقل از یکی یا هردوی آنها بلندتر است
• موج چهار با موج یک نباید هیچگونه هم پوشانی داشته باشند یا به زبان دیگر نباید موج چهارم وارد محدود موج اول بشود.

Extensions

این مورد را در نظر بگیرید که هر کدام از موج های الیوت میتوانند خودشان تشکیل یک پنج موجی صعودی بدهند. معمولا این حالت را Extensions مینامند.

Diagonals

نوع دیگری از حالت های موج های 1 یا 3 و یا 5 Diagonals است که شامل پنج موج بوده و در انتهای روند ها ب وجود می آید و شکل مثلثی و دو خط واگرا را به خود میگیرد، Diagonals ها سیگنال افت قیمت در انتهای روند و پایین رفتن زیادتر نمودار از سطح فعلی را نشان میدهد.

مثلث واگرا

حالت دیگر این موج به این صورت است که موج پنجم خودش تشکیل یک چند موجی میدهد که در انتها یک مثلث واگرا را میسازد (از ارتفاع موج سوم سبقت نمیگیرد) که این سیگنال را به میدهد: به کف یه سقف جدیدی نزدیک شده ایم و قرار است قیمت خلاف رود خود عمل کرده و تغییر بکند.

سخن پایانی

امواج الیوت از انواع روش های قدیمی و محبوب در تحلیل های تکنیکال بازار ارزهای دیجتال میباشد که نیازمند تمرین های فراوان برای فراگیری کامل این امواج است، خود شک الگوی این امواج میتواند گزینه مناسبی برای پیش بینی آینده قیمت بازار باشد و ضمن آنکه ورود به معامله در شروع یک پنج موجی یک منطقه امن برای سرمایه شماست چراکه اصلاح موج دوم هیچگاه پایین تر از موج اول نمیباشد. امیداریم این آموزش برایتان مفید واقع شده باشد.

رالف نلسون الیوت و نظریه امواج الیوت

رالف نلسون الیوت، حسابدار و مؤلف آمریکایی که تحقیقات بسیاری بر روی مبدأ امواج در چارت قیمت انجام داد. شناسایی نوسانات امواج در چارت قیمت، گونه‌ای از علم تحلیل تکنیکال است. که توسط وی به نام نظریه امواج الیوت بنا نهاده شده است. که درنهایت متخصصان بازارهای مالی و سرمایه آن را به‌عنوان امواج الیوت می‌شناسند. وی در شهر مارس ویل ایالت کانزاس به دنیا آمد. وی دو کتاب غیر مرتبط با دنیای سرمایه که نتیجه فعالیت‌های حرفه‌ای او بود. (مدیریت کافه‌تریا و اتاق چای و آینده آمریکای لاتین) را نیز به رشته تحریر درآورده است. در نیمه اول قرن بیستم آقای الیوت «نظریه امواج الیوت» را به بازار سرمایه معرفی نمود. بررسی قیمت‌ها در نمودار آن‌ها او را متوجه این ساخت که نه‌تنها این تغییرات به‌صورت منظم اتفاق می‌افتد. بلکه از ساختاری خاص که با طبیعت هماهنگی دارد پیروی می‌کند. او توانست با این دریافت از حرکات چارت قیمت، مکانیسمی برای پیش‌بینی حرکت‌های قیمت در بازار بورس به وجود آورد.

امواج الیوت در رفتار سهامداران، معامله گران و حرکات قیمتی در بازارهای مالی تشخیص داده می‌شود. او معامله‌گرانی را که تلاش می‌کنند از بازارهای مالی سود به دست آورند را ” سوار بر امواج ” تفسیر می‌کند. او اعتقاد داشت برخلاف تصور عموم که بازارهای سهام، رفتارهای تصادفی و پرآشوبی دارند، در حقیقت در قالب الگوهای موجی تکرارشونده و فراکتال قابل‌مشاهده هستند. رالف الیوت بر این باور بود که هرجایی که در آن فعالیت و جنب‌وجوش مردم زیاد باشد، رفتار و حرکات بر اساس قاعده و نظمی طبیعی و برگرفته از امواج دریا انجام می‌شود که وی آن را به‌عنوان نظریه موج ارائه داده است.

هوش و نبوغ شگفت‌انگیز رالف الیوت در بررسی نمودارهای صنایع داوجونز به مدد او آمد تا بتواند مجموعه‌ای از قوانین را تدوین کند. که کلیه حرکت‌های بازارهای مالی آن زمان را تا سال ۱۹۴۰ توجیه می‌کند. سرمایه‌گذاران در آن سال‌ها معتقد بودند. محال است شاخص داوجونز سقف سال ۱۹۲۹ را بشکند. اما الیوت بازار صعودی پرقدرتی را برای چند دهه پیش‌بینی کرد. و امروزه شاهد پیش‌بینی‌های تحقق‌ یافته زیادی از وی هستیم. با تأمل بیشتر در اتفاق‌های غیرقابل‌پیش‌بینی از قبیل رکودهای اقتصادی، جنگ‌های بزرگ، بازسازی‌های پس از جنگ و … بهتر درک می‌کنیم. که نظریه امواج الیوت کاملاً متناسب با واقعیت‌های زندگی است.

در سال ۱۹۳۹ نظریات الیوت با کمک سی جی کالینز، در مجله فایننشال ورلد طی مقالاتی منتشر گردید. که موردتوجه وال استریت قرار گرفت. پس مرگ الیوت در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ این همیلتون بولتون بود که کارهای وی را پیش برد. تا اینکه در سال ۱۹۶۰ کتاب اصل امواج الیوت را نوشت. و تقریباً این کار از نخستین کارهای عمده‌ای بود که پس از مرگ الیوت انجام گردید.

نظریه امواج الیوت و مبنای آن

رالف الیوت پس از بازنشستگی اجباری به دلیل بیماری بر آن شد تا اوقات خالی خود را با چیزی پرکرده و سرگرم شود. بدین‌جهت مشغول بررسی نمودارهای قیمتی در سن ۷۵ سالگی گردید. نمودارهای سالیانه، ماهانه، هفتگی، روزانه، نمودارهای مختلف خودساخته ساعتی و ۳۰ دقیقه‌ای را در چندین شاخص مختلف مورد بررسی قرارداد. در سال ۱۹۳۵ به پیش‌بینی کم‌نظیری از کف بازار (Market Bottom) ادامه داد که به شهرت رسید. و از آن زمان به بعد مرجع اقدامات هزاران معامله‌گر، مدیر سبد گردانی و سرمایه‌گذاران خصوصی گردید. در نظریه امواج الیوت، قوانین حاکم بر چگونگی شناسایی، پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری بر اساس الگوهای موجی توسط وی توضیح داده‌شده است. مقالات، کتاب‌ها و نامه‌ها را که در شاهکاری توسط آر.ان.الیوت (R.N.Elliots Masterworke) جمع‌آوری‌ و در سال ۱۹۹۴ به چاپ رسیدند.

نظریه موج الیوت توسط رالف نلسون الیوت در دهه ۳۰ میلادی ابداع شد. ازنظر الیوت، الگوها قطعیتی برای آینده حرکت بازار و قیمت‌ها نیستند. بلکه در تحلیل احتمالات آینده بازار کمک می‌نماید. معامله‌گران نیز ممکن است از بررسی ساختار امواج الیوت تفسیرهای مختلفی داشته و هم اینکه می‌توان در ارتباط با سایر تحلیل‌های تکنیکال و اندیکاتورها برای شناسایی فرصت‌های خاص استفاده شوند. یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مستقل در تحلیل مالی و پیش‌بینی بازار در جهان Elliot Wave International است. که تحلیل‌هایش را بر اساس مدل الیوت انجام می‌دهد.

چرایی نظریه امواج چیست؟

به عقیده نظریه امواج الیوت، جهت قیمت در بازار مالی از روانشناسی اغلب سرمایه‌گذاران نشاءت می‌گیرد. او این موضوع را دریافته بود که تغییرات ذهنی و روانشناسی عموم در بازارهای مالی اغلب با الگوهای تکرارشونده و یکسان فراکتالی خود را نشان می‌دهد. فراکتال‌ها ساختارهای ریاضی موج الیوت در معاملات مالی چیست؟ هستند که خود را پیوسته تکرار می‌کنند. و با بزرگ‌تر کردن آن‌ها باز همان ساختار اولیه به دست می‌آید. الیوت متوجه شد که الگوهای قیمتی نیز در نمودارها دارای ساختار فراکتالی هستند. سپس تحقیقات خود را روی الگوهای تکرارشونده این ساختارها متمرکز نمود. که می‌توان آن‌ها را به‌عنوان یک اندیکاتور برای پیش‌بینی بازار مورداستفاده قرارداد.