لیکویید شدن در بازار کریپتو

جهت آشنایی با صرافی مناسب ایرانیان مقاله بهترین صرافی خارجی برای ایرانیان را مطالعه کنید.

لیکویید شدن چیست و چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

نوسان شدید در بازار های ارز دیجیتال باعث شده تا لیکویید شدن به یک اتفاق رایج بدل شود. در این مقاله اختصاصی از دنیای ترید با مفهوم لیکویید شدن آشنا خواهید شد و تدابیری برای جلوگیری از آن به شما پیشنهاد خواهیم داد. پس تا پایان این یادداشت با ما همراه باشید.

بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات شدید قیمتی به عنوان سرمایه گذاری های با ریسک بالا شناخته می شوند. در همین حال که نواسانات شدید، این بازار را به یکی از نگرانی های قانون گذاران تبدیل کرده است، این فرصت را نیز برای معامله گران ایجاد کرده تا سود ها قابل توجهی به دست آورند؛ به ویژه در مقایسه با دارایی های سنتی مانند سهام و کالا ها.

در سال 2020، در بحبوحه شیوع ویروس کرونا، بیت کوین سال را با 160 درصد افزایش به پایان رساند، در طرف مقابل S&P 500 و طلا با به ترتیب 14 و 22 درصد سال را به انتها رساندند.

چیزی که به این نوسانات شدید دامن می زند و به دنبال آن اقبال بیشتری هم به دست آورده، امکان افزایش حجم معاملات ارز دیجیتال از طریق سرویس های معاملاتی مشتقه، مانند معاملات مارجین، معاملات همیشگی (Perpetual) و قراردادهای آتی (Futures) است.

معاملات مشتقه قرارداد هایی هستند که بر اساس قیمت یک دارایی زیربنایی تنظیم می شوند و به افراد اجازه می دهند تا روی قیمت آینده آن دارایی شرط بندی کنند.

امکان معامله مشتقات ارز های دیجیتال برای اولین بار در سال 2011 به وجود آمد و در سال های اخیر شتاب عظیمی گرفت، به ویژه در میان سرمایه گذاران کوچک و هیجان زده ای که به دنبال کسب درآمد بیشتر از استراتژی های معاملاتی خود هستند.

در معاملات مارجین، معامله گران می لیکویید شدن در بازار کریپتو توانند با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی های ارزهای دیجیتال، درآمد خود را از معامله ای مشخص افزایش دهند. Binance ،Huobi و Bitmex برخی از نمونه های برجسته صرافی های متمرکز هستند که به مشتریان خود امکان انجام معاملات مارجین را ارائه می دهدند.

اما نکته مهمی وجود دارد که باید در اینجا به آن توجه کنید. در حالی که استقراض وام از صرافی برای افزایش حجم معامله شما می تواند هرگونه سود بالقوه را افزایش دهد، در عین حال می تواند سرمایه اصلی شما را نیز به سادگی از بین ببرد. همین مسئله این نوع از معامله گری را به شمشیری دو لبه تبدیل کرده است.

معامله مارجین و لیکوئید شدن

معامله به صورت مارجین یا حاشیه ای، به معنی افزایش مقدار پولی که با آن وارد معامله می شوید است، آن هم با استقراض از صرافی مورد استفاده شما. این نوع معامله را مثل وام گرفتن از یک غریبه برای خرید بیت کوین یا ارز دیجیتالی دیگر در نظر بگیرید.

اما در این مورد، شما از یک صرافی ارز دیجیتال قرض می گیرید. این کار به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا حجم موقعیت های معاملاتی خود را افزایش دهند، فرایند افزایشی ای که با عنوان "اهرم" نیز شناخته می شود.

طبیعتا، یک فرد غریبه به شما قرض نمی دهد تا به صورت رایگان معامله کنید. به همین دلیل، در معاملات حاشیه ای یا مارجین نیز، صرافی از شما می خواهد که مقداری ارز دیجیتال یا پول فیات را به عنوان وثیقه (که به عنوان "حاشیه یا مارجین اولیه" شناخته می شود) برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی قرار دهید.

این حاشیه اولیه، در صورتی که معامله بر خلاف میل معامله گر پیش برود، دارایی های صرافی را بیمه می کتد.

همچنین لازم به ذکر است که میزان پولی که از یک صرافی نسبت به مارجین اولیه خود وام می گیرید با استفاده از اهرم تعیین لیکویید شدن در بازار کریپتو می شود. به عنوان مثال، اگر از یک اهرم 5 برابری، با مارجین اولیه ای 100 دلاری استفاده کنید، 400 دلار وام می گیرید تا حجم موقعیت معاملاتی خود را از 100 دلار به 500 دلار افزایش دهید.

هر معامله بسته به اندازه اهرم، می تواند پول بیشتری را یا سود بدهد یا از دست بدهید. به عنوان مثال، با استفاده از اهرم 5 برابری که در بالا مثال زدیم، اگر قیمت یک دارایی 10 درصد افزایش یابد، به اندازه 50 دلار از موقعیت معاملاتی 500 دلاری خود سود خواهید برد، که نشان دهنده سود 50 درصد نسبت به مارجین اولیه 100 دلاری شما است.

هنگام خروج از معامله نیز می توانید وام 400 دلاری که گرفته اید را بازپرداخت کنید و 150 دلار را برای خود نگه دارید (50 دلار سود + 100 دلار مارجین یا حاشیه اولیه).

در همین حال، اگر ارزش ارز دیجیتال مورد معامله شما 10 درصد کاهش یابد، 50 دلار از مارجین اولیه خود (50 درصد ضرر) را از دست می‌دهید.

از کجا چه زمانی و در چه شرایطی لیکویید خواهم شد؟

یک فرمول ساده برای محاسبه سود و زیان احتمالی شما هنگام استفاده از اهرم وجود دارد.

سود یا ضرر = (مارجین اولیه) x (درصد حرکت قیمت) x (اهرم)

طبیعتا باید از عملگر مثبت برای حرکتهای مثبت قیمت و منفی برای حرکتهای منفی قیمت استفاده کنید. به طور کلی، به یاد داشته باشید که اهرم، میزان سود شما نسبت به مارجین اولیه را مشخص می کند. اطمینان حاصل کنید که ضررهای احتمالی خود را در حدی قابل کنترل نگه می دارید.

چه زمانی لیکویید می شویم؟

در بازار ارز های دیجیتال، لیکویید شدن هنگامی رخ می دهد که یک صرافی، به دلیل از دست رفتن تمام یا جزئی از مارجین اولیه معامله گر، "پوزیشن اهرمی" تریدر را می بندد. این اتفاق زمانی میافتد که یک معامله گر نتوانسته باشد مقدار ضروری ای از حاشیه (مارجین) را برای پوزیشن اهرمی خود تأمین کند (از بودجه کافی برای باز نگه داشتن معامله خود برخوردار نبوده باشد).

لیکویید شدن در هر دو نوع از معاملات حاشیه ای (مارجین) و آتی (فیوچرز) رخ می دهد.

معامله با اهرم یک استراتژی پر خطر به شمار می رود و این به این معنی است که اگر بازار به اندازه ای خاص بر خلاف جهت پوزیشن شما حرکت کند، ممکن است تمام وثیقه یا مارجین اولیه خود را از دست بدهید.

جهت آشنایی با صرافی مناسب ایرانیان مقاله بهترین صرافی خارجی برای ایرانیان را مطالعه کنید.

در واقع این نوع از معامله آن قدر پر ریسک به شمار می رود، که برخی از کشورها مانند انگلستان، صرافی های ارز دیجیتال را از ارائه خدمات مربوط به معاملات اهرمی به مشتریان با سرمایه های محدود، منع کرده اند. آن ها این ممنوعیت را در راستای جلوگیری از بین رفتن سرمایه معامله گران تازه کار اتخاذ کرده اند.

فرمول زیر درصدی به شما می دهد، که اگر بازار به آن اندازه بر خلاف جهت پیش بینی شما حرکت کند موجب لیکویید شدن شما و دارایی تان خواهد شد:

درصدی که در آن لیکویید می شوید = اهرم انتخابی شما / 100

به عنوان مثال، هنگامی که از اهرم 5 برابری استفاده می کنید، اگر قیمت دارایی مورد معامله 20 درصد در خلاف جهت پوزیشن شما حرکت کند، پوزیشن شما لیکویید می شود (5/100 = 20).

چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

هنگام استفاده از اهرم، تدابیری وجود دارند که با استفاده از آن ها می توانید احتمال لیکویید شدن خود را کاهش دهید یا به صفر برسانید. یکی از این راه ها به عنوان "حد ضرر" شناخته می شود.

حد ضرر، که به نام های سفارش توقف (stop order) یا توقف با قیمت بازار (stop-market order) نیز شناخته می شود، یک نوع سفارش (Order) معاملاتی پیشرفته است که یک معامله گر در صرافی ارز دیجیتال قرار می دهد (Set) و به صرافی دستور می دهد که دارایی (Asset) را پس از رسیدن به نقطه قیمتی ای خاص بفروشد.

حد ضرر چیست؟ چگونه می توانم از حد ضرر استفاده کنم؟

هنگامی که قصد دارید یک سفارش حد ضرر ثبت کنید، باید موارد زیر را به پنل صرافی خود ارائه دهید:

قیمت توقف (Stop Price): قیمتی است که در آن دستور توقف ضرر بیشتر اجرا می شود و صرافی شما را از پوزیشن معاملاتی خارج می کند.

قیمت فروش (Sell Price): قیمتی است که در آن قصد فروش یک دارایی دیجیتال خاص را دارید.

اندازه (Size): مقداری از دارایی را که قصد دارید در مورد آن حد ضرر رعایت شود را وارد کنید.

اگر قیمت بازار به قیمت توقف (Stop Price) شما برسد، سفارش توقف ضرر (Stop Order) به طور خودکار اجرایی می شود و دارایی را به هر قیمت و مبلغی که ذکر شده (Sell Price) به فروش می رساند. اگر معامله گر احساس کند که بازار با سرعت بالایی در حال حرکت بر خلاف پیش بینی اش است، ممکن است قیمت فروش (Sell Price) را پایین تر از قیمت سفارش توقف (Stop Price) تعیین کند تا احتمال پر شدن آن (توسط معامله گران دیگر) بیشتر شود.

هدف اصلی حد ضرر (Stop Loss) کاهش دادن ضررهای احتمالی شما است. برای این که تعاریف بالا بهتر برای شما تداعی شود بیایید تا دو سناریو را با هم بررسی کنیم:

سناریو اول: یک معامله گر 5000 دلار در حساب صرافی خود دارد اما تصمیم می گیرد از یک مارجین اولیه به مقدار 100 دلار و اهرمی 10 برابری برای ایجاد پوزیشنی 1000 دلاری استفاده کند. او حد ضرر را در فاصله 2.5 درصدی از نقطه ورودی (Entry Price) خود قرار می دهد. در این سناریو، معامله گر ممکن است به طور بالقوه 25 دلار در این معامله از دست بدهد، که تنها 0.5 درصد از کل دارایی او به حساب می رود.

حالا اگر این معامله گر از حد ضرر (Stop Loss) استفاده نکند، با حرکت 10 درصدی قیمت آن دارایی بر خلاف جهت پیش بینی اش، پوزیشن او (100$) لیکویید می شود. فرمول درصد لیکویید شدن را که بالا تر توضیح دادیم به خاطر بیاورید.

سناریو دوم: یک معامله گر دیگر 5000 دلار در حساب تجاری خود دارد اما از مارجین یا حاشیه اولیه 2500 دلاری و یک اهرم سه برابری، برای ایجاد پوزیشنی 7500 دلاری استفاده می کند. با قرار دادن حد ضرر در فاصله 2.5 درصدی از نقطه ورود (Entry Price) خود، معامله گر ممکن است 187.5 دلار در این معامله از دست بدهد، که 3.75 درصد ضرر روی کل دارایی او به حساب می آید.

نکته مهم در دو سناریویی که مرور کردیم این است که معمولا فقط استفاده از اهرم بالا بسیار خطرناک تلقی می شود، در صورتی که همانطور که در سناریوی دوم مشاهده شد، حجم موقعیت (Position) شما نیز اهمیت دارد و نباید نسبت به کل دارایی شما بسیار زیاد باشد. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید حد ضرر خود را در هر معامله کمتر از 1.5 درصد کل دارایی تان در نظر بگیرید.

چطور حد ضرر (Stop Loss) رو مشخص کنیم؟

وقتی صحبت از معاملات مارجین (حاشیه ای) می شود، مدیریت ریسک مسلماً مهمترین درسی است که باید فرا گرفته شود. هدف اصلی شما باید این باشد که ضررها را در حداقلی ترین سطح نگه دارید حتی قبل از اینکه به کسب سود فکر کنید.

هیچ مدل معاملاتی شکست ناپذیری در جهان وجود ندارد. بنابراین، شما باید مکانیزم هایی به کار ببندید، تا زمانی که بازار بر خلاف پیش بینی شما حرکت می کند به داد شما برسند.

تنظیم کردن صحیح یک سفارش (Order) حد ضرر (Stop Loss) از اهمیتی حیاتی برخوردار است. در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین دقیق نقطه حد ضرر یا خروج وجود ندارد، اما مقداری 2 تا 5 درصدی از کل حجم موقعیت (Position) شما می تواند توصیه مناسبی باشد.

روش دیگر که برخی معامله گران ترجیح می دهند این است که، حد ضرر را دقیقاً در پایین ترین میزان نوسان اخیر قرار دهند (البته به شرطی که آنقدر پایین نباشد که قبل از لمس آن سطح لیکویید شوید).

در مرحله بعدی، شما باید اندازه و حجم معامله خود و ریسک مربوطه را مدیریت کنید. هرچه اهرم شما بیشتر باشد، احتمال لیکویید شدن شما نیز بیشتر است. استفاده از اهرم بیش از حد، در اصل به معنی قرار دادن کل سرمایه تان در خطر می باشد.

علاوه بر این، برخی از صرافی ها فرایند لیکویید کردن را به شکلی بسیار تهاجمی انجام می دهند. برای مثال، بیتمکس (BitMEX) برای مارجین اولیه فقط بیت کوین را به رسمیت می شناسد. این بدان معناست که در صورت کاهش قیمت بیت کوین، ممکن است لیکویید شدن شما سریع تر اتفاق بیافتد.

با توجه به ریسک مربوط به معامله با اهرم، برخی از صرافی ها سطح دسترسی به اهرم را محدود کرده اند. هر دو صرافی Binance و FTX به تازگی سقف اهرم را برای کاربران تازه کار، از 100 به 20 کاهش داده اند.

آنچه درباره لیکویید شدن باید بدانید

شاید یکی از تلخ‌ترین اتفاقاتی که برای یک معامله‌گر رخ می‌دهد لیکویید شدن، کال مارجین شدن یا بسته شدن حساب معاملاتی باشد. لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای مارجین و فیوچرز و حساب‌های دارای لوریج اتفاق می‌افتد. در این مقاله به پاسخ سوال «لیکوییدن شدن چیست؟» می‌پردازیم و بعد توضیح مختصری درباره بازارهای مالی و اهرم یا لوریج خواهیم داد و در ادامه به راه‌های جلوگیری از لیکویید شدن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

لیکویید شدن زمانی رخ می‌دهد که یک معامله‌گر سرمایه کافی برای باز نگه‌داشتن پوزیشن خود نداشته باشد؛ بنابراین آن پوزیشن بسته و معامله‌گر اصطلاحا لیکویید (Liquidation) می‌شود. لیکویید شدن به عواملی مانند سرمایه و میزان لوریج (Leverage) بستگی دارد؛ بنابراین عدد مشخص و یکسانی برای تمام تریدرها و حساب‌ها نمی‌توان بیان کرد.

در حقیقت لیکویید یا بسته شدن حساب معاملاتی در بازار فیوچرز به معنی صفر شدن سرمایه تریدر در یک معامله است. زمانی که ضرر یک معامله به‌اندازه سرمایه تریدر شود، صرافی پوزیشن را بسته و حساب را تسویه و صفر می‌کند. برای مثال فرض کنید یک معامله‌گر پوزیشنی را با لوریج ۲۰ باز کرده است. این تریدر وارد معامله فیوچرز کوین اتر می‌شود. اگر قیمت ETH خلاف جهت پوزیشن حرکت کند و پنج درصد تغییر کند، ضرر این پوزیشن به ۱۰۰ درصد می‌رسد و صرافی این پوزیشن را خواهد بست. البته برخی صرافی‌ها قبل از این‌که میزان ضرر به ۱۰۰ درصد لیکویید شدن در بازار کریپتو برسد، پوزیشن را می‌بندند؛ این به دلیل سازوکار این نوع معاملات و استراتژی‌های صرافی رخ می‌دهد.

در معاملات آتی، اکسچنج صرفا نقش یک واسطه را دارد و تنها از معامله‌گران کارمزد دریافت می‌کند. کسانی که در معاملات سود می‌کنند، سودشان از محل ضرر دیگران پرداخت می‌شود؛ بنابراین کسی که لیکویید می‌شود، سرمایه‌اش برای پرداخت سود فرد یا افراد دیگر استفاده می‌شود. به طور مثال در صرافی بایننس، لوریجی که به کاربران خود می‌دهد از محل صندوقی است که سرمایه لیکویید شده معامله‌گران در آن قرار دارد. بایننس سرمایه لیکویید شده تریدرها را وارد این صندوق می‌کند و سود سرمایه‌گذاران دیگر را از محل این صندوق پرداخت می‌کند. به عبارتی دیگر، تریدرهایی را فرض کنید که پوزیشن لانگ (Long) یا خرید استقراضی باز می‌کنند و بازار نیز در جهت آنها حرکت می‌کند؛ بنابراین تریدرهایی که پوزیشن شورت (Short) یا فروش استقراضی باز کرده‌اند، دچار ضرر می‌شوند. زیرا بازار بر خلاف جهت آنها حرکت کرده است. صرافی از محل ضرر پوزیشن‌های شورت، سود پوزیشن‌های لانگ را پرداخت می‌کند.

برای این که مفهوم لیکویید شدن و لوریج را متوجه شوید، ابتدا باید با انواع بازارهای مالی آشنا شوید.

انواع بازار و معاملات در بازارهای مالی

سه بازار اصلی در بازارهای مالی بازار اسپات (Spot)، مارجین (Margin) و آتی یا فیوچرز (Futures) هستند. اسپات، بازاری است که در آن یک دارایی بین دو تریدر واقعی جابه‌جا می‌شود. برای مثال اگر کسی یک بیت کوین بخرد، مالکیت آن از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. بازار مارجین، همان بازار اسپات است و معاملات آن در بازار اسپات انجام می‌شود و تنها تفاوت در اینجاست که تریدر بخشی از سرمایه معامله را از صرافی قرض گرفته یا اصطلاحا از Leverage استفاده کرده است.

بازار فیوچرز نیز به‌صورت قراردادی عمل می‌کند و چیز واقعی منتقل نمی‌شود. یعنی تریدرها روی تغییرات قیمت در آینده معامله می‌کنند. تریدرهای فیوچرز نیز از اهرم استفاده می‌کنند و این نوع بازار، این امکان را برای تریدرها فراهم می‌کند که بدون داشتن سرمایه کافی، وارد معامله شوند.

هرچند بازار مارجین و بازار فیوچرز شباهت‌های زیادی دارند، اما این دو بازار کاملا متفاوت بوده و دو بازار مجزا هستند. زمانی که در بازار مارجین بیت کوین خریداری می‌کنید، این مقدار واقعا از یک فروشنده به حساب شما منتقل می‌شود؛ اما در بازار فیوچرز، این قراردادی است که میان شما و صرافی منعقد شده و در آن لحظه هیچ بیتکوینی منتقل نمی‌شود.

سرمایه شما در بازار اسپات زمانی از بین می‌رود که قیمت دارایی‌تان صفر شود؛ اما در معاملات مارجین و فیوچرز به‌دلیل اینکه شما علاوه بر سرمایه خودتان، با استفاده از لوریج یا قرض از سرمایه بیشتری در معاملات خود استفاده می‌کنید، صرافی‌های به منظور مدیریت ریسک، از فرایندهای مختلفی مانند لیکویید شدن استفاده می‌کنند. در صورتی که میزان زیان از مقدار سرمایه اصلی شما بیشتر شود، صرافی به صورت خودکار پوزیشن‌تان را خواهد بست و اصل سرمایه را به‌عنوان ضرر متحمل شده در نظر می‌گیرد؛ در نتیجه سرمایه تریدر صفر خواهد شد.

قدم بعدی برای درک بهتر مفهوم تسویه یا لیکویید شدن، شناخت لوریج یا اهرم‌ها در قراردادهای آتی است؛ بنابراین در ادامه به توضیح مختصری درباره Leverage می‌پردازیم.

نقش لوریج در معاملات فیوچرز

لوریج یا اهرم معاملاتی، ابزاری برای چند برابر کردن سرمایه در معاملات آتی است که صرافی‌های مختلف، بر اساس میزان نقدینگی و سیاست‌های داخلی خود، مقادیر مختلفی از لوریج را ارائه می‌دهند.

استفاده از این ابزار برای بسیاری از افراد (با توجه به خصلت طمع در انسان) خوشایند است؛ زیرا با سرمایه کم و در زمان کوتاه، می‌توانند به سود بیشتری دست پیدا کنند. البته این نکته را نباید فراموش کرد که هر چقدر که میزان سود ممکن است در استفاده از لوریج افزایش پیدا کند، در صورت اشتباه بودن تحلیل یا تغییر روند ناگهانی بازار، ضرر و زیانی ناشی از آن نیز چند برابر خواهد بود.

اگر فردی بخواهد یک BTC بخرد، باید در زمان نگارش این مقاله، حداقل ۴۸۰۰۰ دلار در حساب کارگزاری یا صرافی خود داشته باشد. اگر این فرد تنها ۲۰ هزار دلار داشته باشد، نمی‌تواند در بازار اسپات یک بیت کوین بخرد؛ زیرا باید تمام قیمت بیت کوین را بپردازد؛ اما با ورود به بازار فیوچرز، می‌تواند بخشی از قیمت را از سرمایه خود بپردازد و مابقی را از طریق لوریج پرداخت کند. مثلا اگر با اهرم ۱:۱۰ (یک به ۱۰) افتتاح حساب کرده باشد، می‌تواند به اندازه ۲۰۰ هزار دلار معامله کند و در این مثال، می‌تواند ۴/۱۶ بیت کوین بخرد.
اکنون که با مفهوم لوریج و کاربرد آن در بازار معاملات فیوچرز آشنا شدیم، به سراغ مفهوم کال‌مارجین یا لیکویید شدن می‌رویم.

چه زمانی لیکویید می‌شویم؟
قیمتی که باعث لیکویید شدن می‌شود، به نوع پوزیشن ما بستگی دارد. اگر پوزیشن خرید استقراضی یا لانگ باشد، زمانی که قیمت دارایی مورد معامله از قیمت ورودی کمتر شود، ابتدا وارد محدوده ضرر و سپس به قیمت تسویه حساب نزدیک می‌شود. فرض کنید با تصور این که قیمت بیت کوین در آینده افزایش می‌یابد، در قیمت فعلی (۴۸,۰۱۶ دلار) وارد پوزیشن Long این رمزارز شده‌اید و لوریج حساب شما نیز ۲۰ است؛ اگر به هر دلیلی روند قیمتی BTC برگردد و نزولی شود، در صورتی که قیمت این ارز دیجیتال پنج درصد افت کند (یعنی به قیمت ۴۵,۶۱۶ دلار برسد)، شما لیکویید خواهید شد.

برای پوزیشن فروش استقراضی یا شورت، عکس این قضیه رخ می‌دهد؛ یعنی اگر شما در قیمت گفته شده و با تصور افت قیمت بیت کوین وارد پوزیشن Short شوید، در صورت افزایش قیمت ۵ درصدی و رسیدن به ۵۰,۴۱۶ دلار، لیکویید خواهید شد.

نکته مهمی که باید به آن توجه کنیم، این است که هرچه لوریجی که انتخاب می کنید بالاتر باشد، احتمال Liquid شدن شما بیشتر می‌شود و درصد کمتری از تغییر قیمت منجر به لیکویید شدن حساب شما خواهد شد.

لیکویید شدن در سیستم وام‌دهی (Lending) پروژه‌های دیفای
سیستم وام دهی یا همان لندینگ یکی از روش‌های کسب درآمد در پروژه‌های دیفای است. در پروتکل‌های Lending، افراد برای این که از هولد کردن ارزهای دیجیتال خود علاوه بر افزایش قیمت توکن‌ها سود به‌دست آورند، آن‌ها را در پروتکل‌های وام‌دهی و وام‌گیری مانند آوه (Aave)، کامپوند (Compound)، و Maker سپرده‌گذاری می‌کنند و با قرض دادن دارایی‌شان، سود به‌دست می‌آورند؛ در طرف دیگر گروهی وجود دارد که نمی‌خواهند ارز دیجیتال خود را با تصور این که در آینده قیمت آن افزایش می‌یابد، بفروشند، اما نیاز به نقدینگی دارند. بنابراین از این پلتفرم‌ها وام دریافت می‌کنند.

در واقع افراد برای وام گرفتن، باید مقداری رمز ارز را به عنوان وثیقه در پلتفرم‌های Lending قرار دهند و تا سقف مشخصی (معمولا کمتر از وثیقه‌شان) وام دریافت کنند. لیکویید شدن در این بازار زمانی رخ می‌دهد که ارزش وام دریافتی از ارزش وثیقه بیشتر شود. در برخی از پلتفرم‌ها مانند Maker، بعد از لیکویید شدن حساب، دارایی‌های معامله‌گر با تخفیف به مزایده گذاشته می‌شوند.

در پلتفرم میکر می‌توانید تا دو سوم وثیقه‌تان را به‌عنوان وام دریافت کنید. برای مثال اگر ۱۰ اتر در این پلتفرم به‌عنوان وثیقه قرار دهید و قیمت هر اتر را ۲۰۰ دلار فرض کنیم، می‌توانید به اندازه ۱۳۳۳ توکن DAI وام بگیرید. اگر قیمت اتر به ۱۰۰ دلار کاهش یابد، در این حالت تنها می‌توانید ۶۶۶ دای وام بگیرید؛ اگر شما قبل از تغییر قیمت، ۱۰۰۰ دای وام گرفته باشید، میزان وام دریافتی شما از وثیقه‌تان بیشتر خواهد شد؛ بنابراین Maker حساب شما را لیکویید خواهد شد.

چگونه از لیکویید شدن پوزیشن خود جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از Liquidation حساب، باید به نکاتی درباره مدیریت حساب و مدیریت سرمایه توجه کنیم. برخی از این نکات نیازمند تمرین و تکرار هستند و برخی دیگر، قبل از شروع هر معامله یا باز کردن پوزیشن مورد توجه قرار گیرد. در ادامه چند مورد از نکات مهم برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب معاملاتی را معرفی خواهیم کرد.

حساب‌هایی با لوریج کم باز کنید
هرچه میزان Leverage یا اهرم حساب معاملاتی شما بیشتر باشد، احتمال از دست دادن سرمایه یا لیکویید شدن حساب شما بیشتر می‌شود. به‌فرض مثال اگر یک حساب با لوریج ۵ باز کنید، در صورت نوسان قیمت به‌میزان ۲۰ درصد، حساب شما لیکویید خواهد شد. حال اگر همان حساب را با لوریج ۱۰ باز کنید، تنها با ۱۰ درصد تغییر قیمت، حساب شما بسته و لیکویید خواهد شد. با توجه به پرنوسان بودن بازار ارزهای دیجیتال، انتخاب یک حساب معاملاتی با لوریج کم منطقی‌تر به‌نظر می‌آید.

استراتژی معاملاتی داشته باشید
یکی از نکات بسیار مهم، سنجیده و با برنامه عمل کردن است؛ استراتژی معاملاتی به ترید شما نظم و برنامه می‌دهد و باعث می‌شود شما در مسیر مشخص و معینی حرکت کنید. داشتن استراتژی یا سیستم معاملاتی به شما دید بهتری برای رصد بازار می‌دهد و باعث می‌شود نقاط بهینه ورود و خروج را بهتر شناسایی کنند.

علاوه بر این، معاملاتی که با استراتژی مشخص انجام شده‌اند، به‌راحتی قابل تجزیه‌وتحلیل هستند؛ بررسی روندهای گذشته، ایرادات معامله‌گری شما را مشخص می‌کند و می‌توانید با رفع آن‌ها، سرمایه خود را دربرابر ریسک‌های احتمالی حفظ کنید.

با سرمایه کم شروع کنید
در ابتدا اندکی از سرمایه خود را وارد معاملات کنید که با سازوکار این نوع از معاملات آشنا شوید، تا در صورت اشتباه بودن محاسبات و تحلیل‌ها، متحمل ضرر و زیان شدید نشوید؛ همچنین برای این که سرمایه‌تان از خطر لیکویید شدن در امان باشد، بهتر است قبل از هر معامله، مقدار سرمایه‌ای را که قصد دارید وارد آن پوزیشن کنید را مشخص کنید. همچنین با استفاده از لوریج و چند برابر شدن سرمایه قابل معامله، نیازی نیست تمام سرمایه‌تان را استفاده کنید؛ زیرا این کار ریسک بسیاری به همراه دارد.

حد سود و حد ضرر مشخص کنید
بهترین راه برای جلوگیری از لیکویید شدن، استفاده از ابزارهایی مانند حد ضرر (Stop loss) و حد سود (Take Profit) است. تعیین Take Profit و Stop Loss به مدیریت ریسک افراد بستگی دارد. حالتی که در بین اکثر تریدرها مرسوم است، تعیین نسبت ریسک به ریوارد یک به دو است؛ یعنی معامله‌گر حاضر است به‌ازای دو واحد سود، یک واحد ضرر کند. نکته‌ای که باید به آن دقت کرد تغییر ندادن مقدار حد سود و حد ضرر، بعد از تعیین آن است. در لینک زیر، می‌توانید با نکات مهم درباره نحوه مدیریت ریسک آشنا شوید.

بازار معاملاتی، جایی برای جبران نیست!
باید قبول کرد که ضرر بخشی از معامله است و نمی‌توان در تمام پوزیشن‌ها و تریدها با سود خارج شد. برخی از معامله‌گران پس از اینکه در یکی از تریدهای خود با زیان مواجه می‌شوند، به‌سرعت وارد پوزیشن بعدی می‌شوند و با افزایش سرمایه یا تغییر حد سود و ضرر، می‌خواهند ضرر وارد شده را جبران کنند؛ اما در بیشتر مواقع این کار به کاهش یافتن سرمایه و در نهایت، لیکویید شدن منجر می‌شود. بهتر است در این مواقع، از ترید کردن خودداری کنید و معاملات خود را برای پیدا کردن مشکل بررسی کنید

لیکویید شدن چیست و چگونه می توان از آن اجتناب کرد؟

اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال به دلیل سرمایه‌گذاری‌های پرریسک و مستعد نوسانات شدید قیمت‌ها مشهور هستند. اما در حالی که این نوسان باعث نگرانی آنها برای قانون‌گذاران می‌شود، همچنین فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا سودهای قابل‌توجهی به ویژه در مقایسه با طبقات دارایی سنتی مانند سهام و کالاها، به دست آورند.

در طول سال 2020، در بحبوحه شیوع ویروس کرونا، بیت‌کوین این سال را با رشد 160 درصدی به پایان رساند، در حالی که اس اند پی 500 افزایش 14 درصدی و طلا رشد 22 درصدی را تجربه کردند.

علاوه بر این نوسانات، پتانسیل افزایش اندازه موقعیت‌های معاملاتی کریپتو از طریق استفاده از محصولات مشتقه مانند معاملات مارجین، قرارداد دائمی و معاملات آتی است. مشتقات قراردادهایی بر اساس قیمت یک دارایی پایه هستند و به افراد اجازه می‌دهند روی قیمت آتی دارایی شرط‌بندی کنند.

مشتقات کریپتو برای اولین بار در سال 2011 ظاهر شدند و در سال‌های اخیر، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی گونگ‌هو که به دنبال حداکثر بهره‌برداری از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، شتاب زیادی پیدا کرده‌اند.

با معاملات مارجین، معامله‌گران می‌توانند پتانسیل درآمد خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از یک صرافی ارز دیجیتال افزایش دهند. صرافی‌های هیوبی، بایننس و بیت‌مکس برخی از نمونه‌های پیشرو از صرافی‌های رمزنگاری متمرکز هستند که به مشتریان اجازه می‌دهند به صورت مارجین معامله کنند.

اما نکته بسیار مهمی در اینجا وجود دارد که باید لیکویید شدن در بازار کریپتو به آن توجه کرد. در حالی که وام گرفتن برای افزایش موقعیت‌های معامله شما می‌تواند هر گونه سود بالقوه را تقویت کند، شما همچنین می‌توانید سرمایه سرمایه‌گذاری شده خود را به همین راحتی از دست بدهید و این نوع معاملات را به یک شمشیر دو لبه تبدیل کنید.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین شامل افزایش مقدار پولی است که باید با استقراض وجوه شخص ثالث معامله کنید. آن را به عنوان قرض گرفتن از یک غریبه برای خرید بیت‌کوین یا ارز دیجیتال دیگر در نظر بگیرید. اما در این مورد، شما از یک صرافی کریپتو وام می‌گیرید. این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه موقعیت‌های معاملاتی خود را افزایش دهند که به عنوان "اهرم" یا لوریج نیز شناخته می‌شود.

معمولا یک غریبه به صورت رایگان به شما پول نمی‌دهد که با آن معامله کنید. به طور مشابه، در معاملات مارجین، صرافی از شما می‌خواهد که مقداری ارز دیجیتال یا فیات را به عنوان وثیقه – معروف به “مارجین اولیه” – قرار دهید تا موقعیت معاملاتی باز شود. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای مبادله است در صورتی که معامله علیه وام گیرنده انجام شود.

همچنین لازم به ذکر است میزان پولی که می‌توانید از یک صرافی وام بگیرید نسبت به مارجین اولیه خود توسط لوریج تعیین می‌شود. برای مثال، اگر از یک لوریج 5 برابری در مارجین اولیه 100 دلار استفاده کنید، وام 400 دلاری برای افزایش موقعیت معاملاتی خود از 100 دلار به 500 دلار دریافت خواهید کرد.

هر معامله بسته به اندازه لوریج، پتانسیل کسب یا از دست دادن پول بیشتری را دارد. به عنوان مثال، با استفاده از مثال اهرم 5 برابری بالا، اگر قیمت یک دارایی 10 درصد افزایش یابد، در موقعیت معاملاتی 500 دلاری خود 50 دلار سود خواهید داشت، که نشان دهنده سود 50 درصدی نسبت به حاشیه 100 دلاری اولیه شما است. سپس می‌توانید وامی 400 دلاری را که گرفته‌اید بازپرداخت کنید و 150 دلار برای خود نگه دارید (50 دلار سود + 100 دلار مارجین اولیه).

با این حال، اگر ارزش ارز دیجیتالی که معامله می‌کنید 10 درصد کاهش یابد، 50 دلار از حاشیه اولیه خود را از دست داده‌اید (50 درصد ضرر).

یک فرمول ساده برای محاسبه سود و زیان احتمالی شما هنگام استفاده از لوریج وجود دارد.

سود یا زیان = (مارجین اولیه) x (درصد حرکت قیمت) x (لوریج)

به منظور فهم بهتر، از علامت "مثبت" برای نمایش حرکات مثبت قیمت و از علامت "منفی" برای حرکات منفی قیمت استفاده کنید. به طور کلی، به یاد داشته باشید که لوریج به این معناست که مارجین اولیه شما چقدر می‌تواند به دست بیاورد یا چقدر از دست بدهد. اطمینان حاصل کنید که ضررهای احتمالی خود را در سطوح قابل کنترل نگه دارید.

لیکویید شدن چیست؟

در زمینه بازارهای ارزهای دیجیتال، لیکویید شدن به زمانی اطلاق می‌شود که یک صرافی به دلیل از دست دادن جزئی یا کلی مارجین اولیه معامله‌گر، موقعیت لوریج معامله‌گر را می‌بندد. این زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر نتواند الزامات مارجین را برای یک موقعیت اهرمی برآورده کند (نتواند وجوه کافی برای باز نگه لیکویید شدن در بازار کریپتو داشتن معامله را داشته باشد.) لیکویید شدن در معاملات مارجین و آتی رخ می‌دهد.

معامله با موقعیت اهرمی یک استراتژی پرریسک است و اگر بازار حرکتی قابل توجه علیه موقعیت لوریج شده شما انجام دهد، ممکن است کل وثیقه (مارجین اولیه) خود را از دست بدهید. در واقع، برخی از کشورها مانند بریتانیا آن را بسیار خطرناک می‌دانند که صرافی‌های کریپتو را از ارائه خدمات معامله اهرمی به سرمایه‌گذاران خرد برای محافظت از معامله‌گران مبتدی در برابر لیکویید شدن و از دست دادن تمام سرمایه سرمایه‌گذاری‌شده خود، ممنوع کرده‌اند.

با استفاده از این فرمول می‌توانید درصدی را که بازار برای لیکویید شدن در موقعیت شما نیاز دارد، پیگیری کنید:

درصد لیکویید شدن = 100/ لوریج

به عنوان مثال، اگر از اهرم 5 برابری استفاده کنید، اگر قیمت یک دارایی 20 درصد بر خلاف موقعیت شما حرکت کند، موقعیت شما لیکویید می شود. (100/5 = 20)

چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟

هنگام استفاده از لوریج، گزینه های انگشت شماری برای کاهش احتمال لیکویید شدن وجود دارد. یکی از این گزینه‌ها به عنوان " stop loss" شناخته می‌شود.

یک stop-loss، که در غیر این صورت به عنوان «سفارش توقف» یا «سفارش توقف بازار» شناخته می‌شود، سفارش پیشرفته‌ای است که سرمایه‌گذار در صرافی ارز دیجیتال قرار می‌دهد و به صرافی دستور می‌دهد تا زمانی که دارایی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد.

در زمان تنظیم گزینه stop loss، باید این موارد را انجام دهید:

Stop price (قیمت توقف): قیمتی که سفارش stop loss در آن نقطه انجام می‌شود

Sell price (قیمت فروش): قیمتی که قصد دارید در آن نقطه یک دارایی رمزنگاری خاص را با آن بفروشید

اندازه: چه مقدار از یک دارایی خاص را قصد دارید بفروشید

اگر قیمت بازار به قیمت توقف شما برسد، دستور توقف به طور خودکار دارایی را به هر قیمت و مقداری که گفته شده اجرا و می‌فروشد. اگر معامله‌گر احساس کند بازار می‌تواند به سرعت بر خلاف موقعیت وی حرکت کند، ممکن است قیمت فروش را پایین‌تر از قیمت توقف تعیین کند، بنابراین احتمال پر شدن آن (که توسط معامله‌گر دیگری خریداری شده است) بیشتر است.

هدف اصلی یک stop loss، محدود کردن ضررهای احتمالی است. برای سنجیدن تمام جوانب، می‌توانیم دو سناریو را در نظر بگیریم.

سناریو 1: یک معامله‌گر 5000 دلار در حساب خود دارد اما تصمیم می‌گیرد از مارجین اولیه 100 دلار و اهرم 10 برابری برای ایجاد موقعیت 1000 دلاری استفاده کند. او استاپ ضرر را 2.5 درصد از موقعیت ورودی خود قرار می‌دهد. در این مثال، معامله‌گر به طور بالقوه می‌تواند 25 دلار را در این معامله از دست بدهد، که تنها 0.5 درصد از کل اندازه حساب او است.

اگر معامله‌گر از استاپ ضرر استفاده نکند، در صورت کاهش 10 درصدی قیمت دارایی، موقعیت وی لیکویید می‌شود. فرمول لیکویید شدن بالا را به خاطر بسپارید.

سناریو 2: معامله‌گر دیگری 5000 دلار در حساب معاملاتی خود دارد اما از مارجین اولیه 2500 دلار و لوریج 3 برابری برای ایجاد موقعیت 7500 دلاری استفاده می‌کند. با قرار دادن استاپ ضرر در فاصله 2.5 درصدی از موقعیت ورودی خود، معامله‌گر می تواند 187.5 دلار در این معامله از دست بدهد، یعنی 3.75 درصد ضرر از حساب خود.

درسی که در اینجا وجود دارد این است در حالی که استفاده از لوریج بالاتر معمولاً بسیار مخاطره آمیز در نظر گرفته می شود، اگر اندازه موقعیت شما بسیار بزرگ باشد، همانطور که در سناریوی دوم مشاهده می‌شود، این عامل بسیار مهم می‌شود. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید ضررهای خود را در هر معامله کمتر از 1.5 درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.

جایی که باید استاپ ضرر را تعیین کنید

وقتی نوبت به معامله مارجین می‌رسد، مسلما مدیریت ریسک مهمترین درس است. هدف اصلی شما باید حفظ ضرر در حداقل سطح حتی قبل از فکر کردن به سود باشد. هیچ مدل معاملاتی بدون خطر نیست. بنابراین، شما باید مکانیسم‌هایی را برای کمک به بقای شما در زمانی که بازار آنطور که انتظار می‌رود پیش نمی‌رود، به کار بگیرید.

قرار دادن استاپ ضررها قطعا بسیار مهم است و در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد، معمولاً اسپرد 2 تا 5 درصد از اندازه معامله شما توصیه می‌شود. از طرف دیگر، برخی معامله‌گران ترجیح می‌دهند استاپ ضررها را درست زیر آخرین نوسان پایین قرار دهند (به شرطی که آنقدر پایین نباشد که بخواهید قبل از شروع آن نقد شوند).

در مرحله دوم، شما باید اندازه معاملات و ریسک مرتبط با آن را مدیریت کنید. هر چه لوریج شما بیشتر باشد، شانس شما برای لیکویید شدن بیشتر است. استفاده از لوریج بیش از حد مانند قرار دادن سرمایه شما در معرض ریسک غیرضروری است. علاوه بر این، برخی از صرافی‌ها لیکویید شدن‌ها را به شدت مدیریت می‌کنند. به عنوان مثال، بیت‌مکس تنها به معامله‌گران اجازه می دهد که بیت کوین را به عنوان مارجین اولیه نگه دارند. این بدان معناست که اگر قیمت بیت کوین کاهش یابد، مقدار وجوه نگهداری شده در وثیقه نیز کاهش می‌یابد که منجر به لیکویید شدن سریع‌تر می‌شود.

با توجه به ریسک مرتبط با معاملات لوریج، برخی از صرافی‌ها به سمت پایین آوردن حد مجاز معامله گران حرکت کرده‌اند. بایننس و FTX از جمله صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال هستند که محدودیت‌های اهرمی را از 100 برابر به 20 برابر کاهش می‌دهند.

با افزایش قیمت بیت کوین ، حجم زیادی از قراردادهای فروش استقراضی لیکویید شدند

با افزایش قیمت بیت کوین تا سطح ۴۵٬۰۰۰ دلار، حجم زیادی از قراردادهای فروش استقراضی لیکویید شدند. کارشناسان این فرضیه را که شورت اسکوییز محرک تحولات قیمتی اخیر است، رد می‌کنند.

به گزارش کریپتوپوتیتو، طی چهار روز گذشته ۱۸٪ افزایش در قیمت بیت کوین باعث شد در مجموع ۲۲۹ میلیون دلار قراردادهای فروش استقراضی (Short) لیکویید شود.

طی چهار روز گذشته، قیمت BTC با ۱۸٪ افزایش از حدود ۳۷٬۰۰۰ دلار به سطح ۴۵٬۰۰۰ دلار رسید. در زمان نگارش خبر قیمت بیتکوین حدود ۴۳٬۹۷۰ دلار است. برای اطلاع از قیمت لحظه‌ای بیت کوین روی لینک کلیک کنید.

قیمت بیت کوین طی معاملات روز سه‌ شنبه برای مدت کوتاهی به بالای ۴۵ هزار دلار رسید و حتی تا ۴۵٬۵۰۰ هم صعود کرد. اما اکنون اندکی اصلاح شده است و در حال حاضر حدود ۴۴ هزار دلار است.

به نظر می‌ رسد روزهای خوبی برای خرس‌ها نیست؛ چرا که داده‌ ها کریپتو کوانت (CryptoQuant) نشان می‌ دهد بیش از ۲۲۹ میلیون دلار معاملات فروش استقراضی در بازارهای معاملات آتی دائمی لیکویید شده است.

به نظر می‌ رسد روزهای خوبی برای خرس‌ها نیست؛ چرا که داده‌ها کریپتو کوانت (CryptoQuant) نشان می‌ دهد بیش از ۲۲۹ میلیون دلار معاملات فروش استقراضی در بازارهای معاملات آتی دائمی لیکویید شده است.

نوسان قیمت بیت‌کوین همچنان بالا است و همچنان باید بسیار محتاط بود. همچنین شایان ذکر است که فاندینگ‌ریت کل در حال حاضر منفی است.

آیا تحولات اخیر در قیمت بیت کوین نتیجه شورت اسکوییز است؟

همچنین مقایسه نسبی لیکویید شدن معاملات خرید استقراضی و فروش استقراضی در کل صرافی‌ها (تصویر زیر)، نشان می‌دهد که تسلط معاملات فروش استقراضی افزایش یافته است که می‌ تواند نشانه شورت اسکوییز باشد. با وجود این شدت تسلط معاملات فروش استقراضی به حدی نیست که بتوان شورت اسکوییز را محرک اصلی تحولات قیمتی اخیر دانست.

در گزارش هفتگی گلس‌نود آمده است این فرضیه با نگاه به تغییرات یک‌روزه در سود باز قراردادهای آتی (Futures Open Interest) تا حد زیادی تأیید می‌شود. با نگاه به این معاملات هنوز نشانه‌ بارزی از کاهش لوریج (deleveraging) مشاهده نمی‌کنیم که در آن حجم زیادی از معاملات باز به اجبار بسته می‌شوند. سود باز معاملات آتی همچنان در حدود ۱.۹۱٪ از ارزش بازار بیت کوین (حدود ۱۵ میلیارد دلار) را به خود اختصاص داده‌اند که رقم بالایی است.

به این ترتیب احتمال شورت اسکوییز کمتر از برآوردهای اولیه است؛ اما ادامه روند صعودی و افزایش لیکویید شدن معاملات فروش استقراضی، می‌ تواند احتمال این سناریو را تقویت کند.

لیکوئید (liquidations) در ترید ارز دیجیتال به چه معنی است

لیکوئید (liquidations) شدن در ترید ارز دیجیتال به چه معنی است : در این بخش قصد داریم به صورت خلاصه و ساده بگوییم اصطلاح لیکویید شدن در بازار رمز ارزها چه معنایی دارد.

بارها شده که جمله : به دلیل دامپ و پیش بینی های غلط روند بازار بسیاری از پوزیشن ها لیکوئید شدن یا مارجین شدن را شنیده ایم که به این معنی است که پول افراد کاملا سوخته و به حساب صرافی منتقل شده و تریدرها ضرر کرده اند.

معمولا لیکویید شدن پول یا رمز ارز در صرافی ها ، ناشی از پوزیشن های اشتباه افراد و معاملات مارجین است.

برای دیدن آموزش های بیشتر پیشنهاد می کنیم حتما آموزش های ترید و آموزش های تحلیل را مطالعه نمایید.

نظرات و دیدگاه های خود را درباره لیکوئید شدن پول و دلایل این اتفاق در زیر همین پست با ما و سایرین به اشتراک بگذارید.