تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی

قیمت روز خودرو

با توجه به معاملات واقعی انجام شده در هر روز، قیمت خودروهای دست دوم مختلف باتوجه به ویژگی‌های آن‌ها، از سطح بازار جمع‌آوری می‌شود.

این ابزار قیمت، با بررسی مهم‌ترین فاکتورهای موثر در افت قیمت خودرو کارکرده از جمله نقاط رنگ‌شده، قطعات تعویض‌شده، میزان کارکرد خودرو، بیمه و. قیمت لحظه‌ای خودرو را برای تمام مدل‌های موجود در ایران در اختیار شما قرار می‌دهد.

از طریق صفحه قیمت خودرو داخلی و قیمت خودرو خارجی می‌توانید به قیمت روز خودروهای داخلی و وارداتی دسترسی داشته باشید.

قیمت روز خودرو 1401 را در همراه مکانیک ببینید

قیمت روز خودرو یکی از مهم‌‎ترین مواردی است که تعداد زیادی از افراد آن را رصد می‌کنند. همان‌طور که همه می‌دانیم، وجود نوسانات شدید قیمتی در بازار که مدت‌ها است شاهد آن هستیم، دلیل جستجوهای هرروز مردم پیرامون قیمت خودرو است. افزایش‌های ناگهانی قیمت‌ ماشین ، باعث ایجاد تغییر در رفتار خریداران خودرو نیز شده است. بسیاری از افراد با بالارفتن قیمت خودرو، به‌سمت خریداری خودروهای دست‌دوم و کارکرده می‌روند؛ و این یعنی نیاز بازار برای آگاهی دقیق از قیمت خودرو کارکرده .

به نظر می‌رسد که بازهم با چالشی جدید روبه‌رو هستیم. آگاهی از قیمت خودرو دست دوم و کارکرده، یک چالش جدی برای بازار پرتلاطم خودروی ایران است؛ چراکه دیگر یک قیمت اعلامی و سراسری وجود ندارد تا خریداران و فروشندگان بتوانند با استناد به آن قیمت گذاری خودرو ، ماشین خود را معامله کنند. اینجا است که وجود راهی برای کارشناسی قیمت خودرو لازم و ضروری است. ابزار قیمت روز خودرو همراه مکانیک با بیش از 10 میلیون کاربر ماهانه در سایت و اپلیکیشن، هر لحظه در خدمت شما است، تا علاوه‌بر محاسبه قیمت خودرو مورد نظر، اطلاعات متنوع دیگری را نیز در اختیارتان قرار دهد.

حراج پیوسته (Auction) در بورس چیست؟

حراج پیوسته که یکی از زیرمجموعه‌های تعریف سؤال مکانیسم حراج در بورس چیست، شناخته می‌شود به آن معناست که باید قیمت یک سهم با سفارش‌های واردشده در مورد تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی آن در سامانه‌های معاملاتی تطبیق داده شود.

حراج ناپیوسته در بورس چیست؟

موضوع دیگری که در رابطه با مکانیسم حراج در مورد آن صحبت می‌شود، ناپیوستگی است! این موضوع به آن معناست که پس از ورود سفارش‌ها در سامانه‌های معاملاتی، معامله سهم بر اساس بالاترین قیمت یا top صورت می‌گیرد.

قیمت نظری گشایش شده یا top درواقع همان مبلغ تعیین‌شده است که بر اساس سفارش‌های ثبت‌شده، تعیین می‌شود.
وقتی معامله‌ای از طریق حراج ناپیوسته صورت می‌گیرد به آن معناست که با توجه به محدودیت دامنه نوسان قیمت، سهم بایستی در بازه قیمتی که در تابلو مشخص‌شده است، معامله شود. (مورد خرید و یا فروش قرار بگیرد!)

هنگامی‌که معامله در مکانیسم حراج ناپیوسته در بورس صورت نگیرد، درواقع آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.

دلیل روبرو شدن یک نماد با حراج نا پیوسته چیست؟

در گاهی از مواقع یک شرکت به دلایل مختلفی نظیر تغییر در کادر مدیریتی یا تغییر سهام ها یا هر تصمیم دیگری، نماد آن تا لحظه اعمال تغییرات نهایی متوقف شده و نام آن شرکت به صورت موقت از سازمان بورس کنار گذاشته می شود. حال می خواهیم برخی از این دلایل را بررسی کنیم.

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه به طور فوق العاده:

در صورتی که هدف از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می گیرد.

اما در صورتی که برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه هدفی به غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود نقدی داشته باشد (مانند انتخاب حسابرس و بازرس قانونی)، تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.

مجمع عمومی عادی سالیانه چیست؟

در صورتی که هدف از برگزاری مجمع عمومی به طور فوق العاده، تغییر میزان سرمایه شرکت (افزایش سرمایه) باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت

اما اگر دلیل برگزاری این نوع مجمع هر موضوعی به غیر از افزایش سرمایه باشد (مانند انتخاب اعضای هیئت مدیره)، بازگشایی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.

افشای اطلاعات با اهمیت :

اگر افشای اطلاعات با اهمیت شرکت های ثبت شده نزد سازمان در گروه الف قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر در گروه ب قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می شود.

قانون نوسان ۵۰ درصد:

براساس این قانون نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف، با محدودیت دامنه نوسان با حراج ناپیوسته بازگشایی می شود.

گره معاملاتی

در صورتی که نماد معاملاتی شرکتی مشمول گره معاملاتی شود، در ابتدای روز معاملاتی بعد با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.

مشکوک بودن معاملات به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت:

در این صورت سازمان بورس می تواند ضمن اعلام به عموم، نماد معاملاتی شرکت را متوقف کند.

بازگشایی نماد معاملاتی پس از بررسی های لازم، با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.

اگر در حراج نا پیوسته کشف قیمت یا معامله ای صورت نگیرد چه اتفاقی می افتد؟

به تشخیص سازمان بورس و پس از اطلاع رسانی، حراج ناپیوسته برای یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه بعد قابل تکرار خواهد بود.

در صورتی که مجدد کشف قیمت در حراج ناپیوسته فرابورس و یا بورس صورت نگیرد، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.

در صورت قیمت گذاری حق تقدم سهام برای اولین بار پس از افزایش سرمایه و همچنین در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده، در صورت عدم کشف قیمت پس از ۲ نوبت حراج ناپیوسته، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار می شود.

در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده، مدت زمان حراج ناپیوسته از شروع عملیات حراج آغاز و تا پایان جلسه معاملاتی ادامه خواهد داشت.

اطلاعیه ناظر

اینکه چطور متوجه شویم که سهمی در دوره حراج پیوسته است یا حراج ناپیوسته، باید به اطلاعیه ناظر در هر سهم که در تابلو معاملاتی هر سهم منتشر می شود، نگاه کنیم.

معمولا پس از توقف هر نماد معاملاتی و لحظاتی پیش از گشایش نماد، اطلاعیه ناظر هر نماد منتشر می شود و جزییات حراج پیوسته یا ناپیوسته منتشر می شود.

ناظر بازار کیست؟

این که سهمی حراج پیوسته بشود یا ناپیوسته بشود، معمولا تاثیر ژرف و شگرفی روی ارزندگی سهم و تحلیل بنیادی یا تکنیکالی سهم ندارد. سهم معمولا در طول سال، بارها در حراج پیوسته یا ناپیوسته قرار می گیرد.

شما که سهامدار بلند مدتی هستید و بر اساس تحلیل گزارش های کدال و فاکتور سود آتی، سهمی را خریده و در پرتفو دارید، تا سهم به تارگت نرسیده و حد ضرر هم فعال نشده، نیازی به فروش یا ترس از حراج پیوسته یا ناپیوسته ندارید.

توجه کنید که بورس شامل ۲ بخش است: بازار اصلی و بازار فرابورس. شرکت های درجه دو با شفافیت کمتر در فرابورس هستند.

شرکت های فرابورس، گاها ارزش فوق العاده تری از شرکت های درج شده در بازار اصلی دارند. مثل: انرژی۳، مثل فرابورس، مثل ذوب و بسیاری دیگر که احتمالا برگشت به بازار اصلی و ارتقا پایه را در سال ۱۳۹۹ و به بعد دارند.

دامنه نوسان در بازار فرابورس کمتر از بازار اصلی است و این روی قیمت حراج پیوسته و ناپیوسته تاثیرگذار است.

تاثیر حراج پیوسته یا ناپیوسته بر تحلیل­های بنیادی و تکنیکال

این حراج معمولا تاثیر خاصی روی ارزندگی سهم و تحلیل بنیادی یا تکنیکالی سهم ندارد. سهم معمولا در طول سال، بارها در حراج پیوسته یا ناپیوسته قرار می گیرد.

سهامداران واقعی و بلند مدتی بر اساس تحلیل گزارش های کدال و فاکتور سود آتی، سهمی را خریده و در پرتفو دارند، تا سهم به تارگت نرسیده و حد ضرر هم فعال نشده، نیازی به فروش یا ترس از حراج پیوسته یا ناپیوسته ندارد.

فرق حراج پیوسته و ناپیوسته در گره معاملاتی

فرق حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس را در مبحث گره معاملاتی که در قوانین بازار بورس ایران تشریح شده، بهتر درک می کنیم.

طبق ماده بیست و پنجم قانون بازار بورس ایران، اگر در یک نماد معاملاتی مثل خزامیاد (شرکت زامیاد)، با وجود برخورداری از صف سفارش خرید میلیونی یا صف فروش میلیونی، حداقل معادل یک برابر حجم مبنا .

به علت عدم تقارن قیمت های درخواست خرید یا فروش، حداقل به مدت ۵ جلسه معاملاتی (۵ روز کاری)، مورد معامله خرید یا فروش قرار نگیرد یا اصطلاحا صف خرید یا صف فروش داده نشده و پا برجا باشد، گره رخ داده است.

یعنی اگر قیمت یک سهم در ۵ روز کاری متوالی بورس، در سقف یا کف قیمتی باشد، گره معاملاتی رخ داده است. در این حالت طبق ماده ۲۸، حراج پیوسته در بازه ۲ برابر دامنه نوسان روزانه قیمت عادی نماد انجام می شود تا از گره و قفل شدن صف خرید یا صف فروش جلوگیری شود.

منظور از کشف قیمت در بورس چیست؟

در کشف‌ قیمت، عرضه‌کننده قیمت شفافی برای محصولات خود تعیین می‌کند و این کار را با در نظر گرفتن میزان عرضه و تقاضای کالا یا دارایی خود انجام می‌دهد. در بازار بورس برای رسیدن به شفافیت قیمتی از چنین شیوه‌ای بهره می‌برند.

کشف قیمت باید به موقع انجام شود. ممکن است قیمت در تمامی سهام حاضر در بازار، به سرعت تعیین شود.

این امر در شرایطی رخ می‌دهد که سرعت انتقال اطلاعات در شرکت‌های مختلف متفاوت باشد بنابراین به موقع بودن کشف قیمت، به سرعت انتقال اطلاعات اشاره دارد.

اطلاعات ناقص یکی از مانع‌هایی است که فرآیند کشف و تعدیل قیمت را با تاخیر مواجه می‌کند. مسئله مهم این است تعامل عرضه و تقاضا باعث کشف قیمت‌ها می‌شود.

کشف قیمت فرآیندی است که طی آن خریداران و فروشندگان در مورد میزان معینی از کالا، به یک قیمت معاملاتی می‌رسند. چنین توافقی در یک مکان و زمان خاص صورت می‌گیرد.

قیمت‌ها از رابطه تعادلی بین نیروهای عرضه و تقاضا حاصل می‌‌‌‌شوند. نیروهای عرضه و تقاضا سطح قیمت بازار را مشخص می‌‌‌‌کنند. فرآیند کشف قیمت نیز تعادل بین قیمت‌های ارائه شده توسط عرضه‌کننده و تقاضاکننده است. بنابراین دو طرف معامله برای یک کالای خاص با یک مقدار مشخص و کیفیت معین، به قیمتی خاص می‌رسند.

انواع روش‌های کشف قیمت در بورس

از آن جا که قطعیتی در آینده وجود ندارد، خریداران و فروشندگان باید با انتظارات خود قیمت را کشف کنند. بنابراین قیمت در محدوده سطح قیمت بازار در نوسان خواهد بود.

کیفیت دارایی مورد معامله، مکان معامله، زمان معامله، تعداد خریداران و فروشندگان، در تعیین میزان این نوسان دخیل هستند. همچنین این فرآیند از عوامل دیگری از جمله میزان و نوع اطلاعاتی که در دسترس عموم قرار دارد نیز تاثیر می‌گیرد. در نتیجه می‌توان فرآیند کشف قیمت را در دسته موضوعات بنیادی و فراتر از عرضه و تقاضا قرار داد.

کشف قیمت با حراج ناپیوسته

در زمان بازگشایی سهم در بازار بورس و از طریق حراج ناپیوسته، کشف قیمت اتفاق می‌افتد. در این شرایط سهم در وضعیتی قرار می‌گیرد که برای کشف قیمت آن، تقاضاکننده و عرضه‌کننده باید شروع به رقابت کنند.

رقابتی که در یک قیمت مشخص به پایان می‌رسد. این قیمت، همان قیمتی است که معامله خرید و فروش در آن قیمت انجام می‌شود.

برای حراج ناپیوسته، در یک بازه زمانی مشخص، هیچ معامله‌ای در سهم صورت نمی‌گیرد. بعد از این مدت زمان، در صورت تعادل بین قیمت پیشنهادی خریدار با قیمت فروشنده، اولین معامله انجام می‌شود. با انجام اولین معامله نیز کشف قیمت صورت می‌گیرد.

در فرآیند کشف قیمت با حراج ناپیوسته، هیچ معامله‌ای انجام نمی‌شود اما امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش وجود دارد. به عنوان مثال ناظر اعلام می‌کند که در فاصله زمانی مشخصی، در نمادی خاص حراج ناپیوسته به منظور کشف قیمت انجام می‌شود.

بنابراین در این محدوده زمانی، هیچ معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. اگر در این تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی مدت‌ زمان قیمت خریدار با قیمت فروشنده برابر شود، معامله در ساعتی پس از این بازه زمانی، بین خریدار و فروشنده انجام می‌شود.

اگر خریدار و فروشنده در هیچ قیمتی با هم به تفاهم نرسند، ناظر مجددا معاملات سهم را متوقف و کشف قیمت را در روز دیگری تکرار می‌کند.

تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی

کشف قیمت مستلزم به تفاهم رسیدن خریدار و فروشنده است. برای مثال دارایی شما ۵۰۰ گرم طلا است. زمانی می‌رسد که بنا به دلایلی قصد فروش طلای خود را دارید.

با این‌ که قیمت طلای جهانی تغییری نکرده است اما به دلیل عرضه زیاد طلا و کشف قیمت پایین‌تر از ارزش واقعی آن، طلافروشی چند درصد کمتر از قیمت جهانی طلا را از شما خریداری می‌کند. در بازار بورس و اوراق بهادار نیز دقیقا همین اتفاق رخ می‌دهد.

کشف قیمت فرآیندی کلی است که برای تعیین قیمت‌های تحویل آنی یک کالای خاص یا یک برگ از اوراق بهادار انجام می‌گیرد. قیمت‌ وابسته به شرایط و احوال بازار است.

زیرا شرایط بازار ابتدا بر عرضه و تقاضا تاثیر و از این طریق بر قیمت‌ها اثر‌ می‌گذارد. نوسان قیمت معاملاتی در محدوده بالا و پایین سطح عمومی قیمت بازار انجام می‌شود.

در فرآیند کشف‌ قیمت درجه تمرکز بازار، محدود شدن عرضه به چند فرد، اطلاعات ناقص بازار و… از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار ‌‌‌هستند.

در کشف قیمت در بورس، خریداران و فروشندگان قیمت معاملاتی دارایی را با کمیت و کیفیت معین، در زمان و مکان تعیین شده کشف می‌‌‌‌کنند. تعیین قیمت از تعامل نیروهای عرضه و تقاضا به‌ دست می‌‌‌‌آید؛ تعاملی که تعیین‌کننده سطح قیمت در بازار است.

کشف قیمت در عرضه‌های اولیه حراج پیوسته

عرضه اولیه سهام از دو طریق ثبت دفتری و عرضه عمومی به روش حراج صورت می‌گیرد. در عرضه اولیه از هر دو روش، تعیین قیمت عرضه در مرحله اصلی عرضه‌ عمومی اوراق ‌بهادار، در میزان موفقیت عملکرد عرضه اولیه تاثیر بسیاری دارد. میزان موفقیت در قیمت‌گذاری، با اندازه‌گیری بازده قابل ارزیابی است.

هدف از کشف‌ قیمت، تعیین قیمت عرضه با ماکزیمم کردن ارزش اوراق‌بهادار منتشر شده توسط شرکت است. ناشر و پذیره‌نویس با جمع‌آوری تقاضای بازار توسط جمع‌آوری درخواست‌ها از نهادهای مالی مختلف، به درک مناسبی در زمینه تقاضای بازار دست می‌یابند. پذیره‌نویس با این اطلاعات می‌تواند نمودار تقاضا را ترسیم کند.

در کشف قیمت از روش حراج نیز مشابه روش ثبت دفتری اقدام می‌شود. البته‌ در کشف قیمت از روش حراج منحنی تقاضا درخواست‌های تمامی سرمایه‌گذاران را شامل می‌شود.

کشف قیمت در بورس کالا حراج پیوسته

بورس‌های کالایی فعالیت خود را در ابتدا با معاملات فیزیکی و کشف قیمت آغاز کردند و پس از مدتی، به سمت تغییر و تبدیل به بورس و فرصت تأمین مالی به حرکت درآمدند.

امروزه مهم‌ترین نقش بورس‌ کالا، تامین مالی برای شرکت‌های تولیدی و ایجاد فرصتی برای سرمایه‌گذاری مشتاقان سرمایه‌گذاری است. بنابراین بورس کالا فرصت سرمایه‌گذاری، ایجاد شفافیت در قیمت‌ها، مدیریت ریسک قیمت کالاها و محصولات و… را به وجود آورده است.

بورس کالا، راه نجات صنعت خودرو / خریداران قلابی خودرو غزل خداحافظی را بخوانند

محمدرضا نجفی منش دبیر انجمن سازندگان قطعات خودرو در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با اعلام رضایت فعالان صنعت خودرو با عرضه محصولات در بورس کالا گفت: دولت با دخالت های خود در بازار و قیمت گذاری خودرو باعث ایجاد اختلاف قابل توجه قیمت های درب کارخانه و بازار آزاد شده است.

وی افزود: در دهه 70 با تصمیم شورای اقتصاد، قیمت خودرو در حاشیه بازار کشف و تعیین می شد و اختلاف قیمت درب کارخانه و حاشیه بازار به عنوان سود از سوی سازمان حمایت مصرف کننده از خودروسازان گرفته می شد تا از این طریق اختلاف ایجاد شده از بین برود. این روند سبب شده بود حدود 13 سال قیمت خودرو دستخوش تغییرات زیادی نشود و این درحالی است که بهای نهاده های تولید، افزایشی بود. در این برهه شاهد بودیم که قیمت حاشیه بازار بعضا کمتر از قیمت درب کارخانه می شد و هیچ صف خریدی نیز شکل نمی گرفت.

نجفی منش ادامه داد: در سال 90 که تولید خودرو به یک میلیون و 650 هزار دستگاه رسید خودروسازان برای فروش از روش های فروش قسطی استفاده کردند اما از زمانی که شورای رقابت در بحث قیمت گذاری ورود کرد اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار شروع شد و زیان خودروساز را به همراه داشت.

عمده حاضران در قرعه کشی، مصرف کننده نیستند

وی تصریح کرد: بسیاری از خریداران فعلی خودرو در سیستم قرعه کشی مصرف کننده نیستند بلکه به دنبال استفاده از اختلاف قیمت بازار و درب کارخانه هستند و بررسی ها نشان می دهد خودروهایی که بیشترین اختلاف قیمت را دارند بیشترین تقاضا در قرعه کشی ها نیز برای همان ها ثبت می شود.

دبیر انجمن قطعه سازان اظهار کرد: دولت در برهه ای برای رهایی از این وضعیت و جلوگیری از افزایش بیشتر این اختلاف، زمانی که 40 درصد تورم در کشور وجود داشت اجازه افزایش 18 درصدی را به خودروسازان داد اما با اما و اگر نمایندگان مجلس همراه شد.

بورس کالا، راه نجات صنعت خودرو

وی تاکید کرد: تنها راه قانونی در شرایط فعلی برای رهایی صنعت خودرو از قیمت گذاری دستوری، بورس کالا و عرضه محصولات در آن است. در بورس کالا با استفاده از مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت واقعی کشف می شود. زمانی که قیمت واقعی کشف شود صف خرید افرادی که در انتظار بهره بردن از اختلاف قیمت درب کارخانه و بازار هستند جمع خواهد شد و خریداران واقعی به معاملات ورود می کنند.

نجفی منش در پاسخ به این سوال که عرضه های مستمر تا چه میزان به تعادل بازار خودرو کمک می کند؟ گفت: عرضه خودرو در بورس باعث می شود قیمت هایی که در بازار به صورت غیر واقعی بالا رفته اند کاهش یابد و از سوی دیگر سبب می شود افرادی که با هدف سودجویی خودرو خریداری کرده اند اقدام به فروش می کنند و این مساله قیمت بازار تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی را کاهش خواهد داد.

وی اظهار داشت: زمانی که قیمت ها واقعی شود، دلالی نیز بی معنی می شود و این رویه از طریق سازوکار شفاف بورس، شدنی است.

بهترین مدل های ارزش گذاری سهام کدام است؟

ارزش گذاری یکی از مهم ترین مفاهیم مالی و بورس است که یکی از چالش برانگیزترین مراحل تحلیل بنیادی شرکتی است. افرادی که در زمینه معاملات در بازار بورس اوراق بهادار فعال هستند به دنبال یافتن دارایی ارزان هستند. دارایی ارزان بدین معنی است که دارایی مورد نظر (که در اینجا سهام شرکتها است) در بازار، ارزشی کمتر از ارزش واقعی اش داشته باشد و به اصطلاح ارزنده باشد. در ادامه به مدل های مرسوم ارزش گذاری سهام شرکتی اشاره می شود.

ارزش گذاری سهام چیست؟

ارزش‌گذاری سهام به معنای تخمین تقریبی ارزش شرکت از طریق بررسی پارامترهای مختلف است. مدل های ارزش گذاری سهام نیز بسیار متنوع هستند. استفاده از واژه تخمین تقریبی در این تعریف به این خاطر است که محاسبه دقیق ارزش واقعی یک شرکت تقریبا نشدنی است. سرمایه‌گذاران برای آگاهی از ارزش شرکت یا اوراق بهادار مورد نظر برای سرمایه‌گذاری و صاحبان کسب‌و‌کار با هدف آگاهی از ارزش فروش بنگاه‌شان، ناگزیر به ارزش‌گذاری هستند.

اهداف و کاربردهای ارزش‌گذاری

تحلیلگران سهام، در شرکت‌ها و مؤسسات مختلفی فعالیت دارند و با توجه به حوزه کاری خود، هر کدام هدف خاصی را از ارزش‌گذاری دنبال می‌کنند که برخی از این اهداف عبارت‌اند از:

انتخاب سهام

یکی از اصلی‌ترین اهداف ارزش‌گذاری، شناسایی سهام مناسب است. تحلیلگران همواره در پی یافتن ارزش ذاتی یک سهم و مقایسه آن با قیمت بازار آن هستند تا بتوانند از این طریق سهام کم ارزشیابی شده (Undervalued) و بیش ارزشیابی شده (Overvalued) را شناسایی کنند. از جمله مهم‌ترین وظایف تحلیلگران مالی، توصیه به خرید، فروش یا نگهداری سهام بر‌اساس ارزش‌گذاری است.

ارزیابی رویدادهای شرکتی

منظور از رویدادهای شرکتی مواردی مانند ادغام و تملیک، واگذاری، تجزیه سهام یا تغییر در ساختار سرمایه شرکت است. این موارد با تغییر در ساختار جریانات نقدی شرکت، ارزش سهم آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در چنین مواردی، تعیین ارزش یک شرکت الزامی است.

ارزیابی شرکت‌های غیر بورسی

با توجه به اینکه امکان کشف قیمت سهام برای شرکت‌های غیر بورسی وجود ندارد، ارزش‌گذاری به تعیین ارزش سهام این شرکت‌ها کمک می‌کند. این فرآیند به‌خصوص در عرضه‌های اولیه (یا IPO) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این جهت ارزش‌گذاری نقش مهمی در توسعه فرآیند خصوصی‌سازی و عرضه سهام از طریق بازارهای مالی کشور ازجمله بورس و فرابورس ایفا خواهد کرد.

ارائه شاخص ارزیابی عملکرد

یکی از اهداف ارزش‌گذاری شرکت، کسب اطلاعاتی در خصوص فعالیت موسسات اقتصادی و عملکرد مدیران است. تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی به‌عنوان بخشی از فرآیند ارزش‌گذاری می‌تواند آگاهی سرمایه‌گذاران را در این زمینه افزایش دهد.

ارزش‌گذاری کسب‌و‌کارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها)

مؤسسان یک استارتاپ برای جذب سرمایه و توافق با سرمایه‌گذاران نیازمند ارزش‌گذاری کسب و کار خود هستند تا معیاری برای مذاکره بین سرمایه‌گذاران و مؤسسان استارتاپ ها وجود داشته باشد.

پرداخت با استفاده از سهام

در برخی از موارد، شرکت‌ها بخشی از حقوق و مزایای مدیران خود را از طریق تخصیص سهام شرکت به آن‌ها، پرداخت می‌کنند که در این شرایط برای تعیین تعداد سهامی که باید به هر شخص تخصیص پیدا کند، ارزش‌گذاری سهام شرکت ضروری است.

چگونه سهام یک شرکت را ارزش‌گذاری کنیم؟

ارزش‌گذاری سهام که در یک جمله تخمین ارزش ذاتی سهام تعریف می‌شود، فرآیندی پیچیده است و به‌طورکلی می‌توان آن را ترکیبی از علم و هنر دانست که لازم است تحلیلگر پنج اقدام اساسی را در این فرآیند انجام دهد.

1. فهم کامل کسب و کار شرکت:اولین و مهم‌ترین قدم در فرآیند ارزش‌گذاری، درک کامل و همه‌جانبه از فضای اقتصاد کلان داخلی و خارجی، صنعت و جایگاه شرکت از نظر رقابت‌پذیری در آن صنعت است.
2. پیش‌بینی عملکرد آتی شرکت:در این مرحله لازم است تحلیلگر عملکرد آتی شرکت را از نظر فروش، سودآوری و سود نقدی ربه منظور استفاده در مدل‌های ارزش‌گذاری پیش‌بینی کند.
3. انتخاب روش ارزش‌گذاری مناسب:با توجه به ویژگی‌های شرکت و هدف از ارزش‌گذاری باید روش مناسب ارزش‌گذاری را انتخاب کرد.
4. تبدیل پیش‌بینی به ارزش‌گذاری:براساس پیش‌بینی انجام‌ شده برای عملکرد آتی شرکت و روش ارزش‌گذاری انتخابی، ارزش شرکت محاسبه می‌شود.
5. به‌کارگیری نتایج فرآیند ارزش‌گذاری:در مرحله پایانی ارزش‌گذاری، نتایج به‌دست‌آمده به‌منظور تصمیم‌گیری نهایی مانند توصیه یا عدم توصیه به سرمایه‌گذاری در سهام شرکت به کار گرفته خواهد شد.

انواع روش‌های ارزش‌گذاری سهام

روش‌های متعددی برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد که با توجه به نوع فعالیت، ساختار مالی و حوزه فعالیت شرکت می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد، اما به‌طورکلی می‌توان این روش‌ها را در دو دسته کلی طبقه‌بندی کرد:

روش مطلق‌ (مستقل)

در این روش، ارزش‌گذاری سهام به عوامل و فاکتورهای بنیادی شرکت وابسته است و به‌طورکلی شامل تجزیه و تحلیل اطلاعات مختلفی است که از صورت‌های مالی شرکت استخراج می‌شود. بسیاری از روش‌های ارزیابی مطلق سهام بر عوامل بنیادی شرکت مانند جریان‌های نقدی، سود سهام، نرخ رشد و ارزش دارایی‌های مشهود تأکید دارند و مدل‌هایی مانند تنزیل سود نقدی (DDM) ، تنزیل جریانات نقدی (DCF) و خالص ارزش دارایی ها (NAV) در این طبقه قرار می‌گیرند.

روش نسبی (قیاسی)

برخلاف روش ارزش‌گذاری مستقل، روش نسبی به مقایسه وضعیت یک شرکت با وضعیت سایر شرکت‌های وابسته می‌پردازد.

در این روش، معیار ارزش‌گذاری سهام یک شرکت تنها ارزش ذاتی و واقعی آن شرکت نخواهد بود بلکه وضعیت شرکت با استفاده از برخی نسبت‌ها و ضرایب با وضعیت سایر شرکت‌های مشابه قیاس می‌شود. نسبت پرکاربرد مورد استفاده در این روش نسبت قیمت به سود محقق شده (P/E) است.

روش‌های موجود در این دسته به دلیل سهولت در محاسبات و مفاهیم مورد استفاده در آن‌ها، نسبت به روش مطلق (مستقل) بیشتر مورد استقبال فعالان بازارهای مالی قرار می‌گیرند اما ممکن است در تفسیر این نسبت‌ها نکات مهم و حساسی نادیده گرفته شود.

ارزش گذاری بر اساس ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی

این نوع از ارزش گذاری که نمونه ای از ارزش گذاری مطلق سهام است بر پایه ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی بر تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی این مبنا تعریف می‌شود که مالک هر سهم، در حقیقت مالک بخشی از جریانات نقدی است که قرار است در آینده توسط شرکت کسب شود. این روش که مبنای مدل‌های تنزیل شده جریانات نقدی یا (DCF) Discounted Cash Flow است، براساس نوع جریان نقد به چند نوع طبقه بندی میشوند.

ارزش گذاری بر مبنای مدل تنزیل سود تقسیمی ( مدل DDM)

یکی از رایج‌ترین مدل های ارزش گذاری سهام، مدل تنزیل سود تقسیمی یا (DDM) Dividend Discount Model است که جریان نقدی را برابر سود تقسیمی شرکت تعریف می‌کند. در واقع این مدل می‌کوشد تا ارزش فعلی شرکت را از طریق محاسبه ارزش فعلی سودهای نقدی که شرکت در آینده تقسیم خواهد کرد، به دست آورد. معمولا زمانی از این مدل برای محاسبه ارزش سهام یک شرکت استفاده می‌شود که:

• شرکت سودده باشد و سود نقدی پرداخت کند.
• سیاست تقسیم سود، منطقی و متناسب با سودآوری شرکت است.
• سرمایه‌گذار قادر نیست سیاست تقسیم سود شرکت را تغییر دهد.

بنابراین با فرض آنکه یک شرکت شرایط گفته شده را دارد به پیش بینی صورت سود و زیان و سپس سود تقسیمی آن با استفاده از ضریب تقسیم سود شرکت میکنیم و سود تقسیمی دوره های مختلف را در صورت فرمول زیر قرار داده و پس از اینکه نرخ تنزیل (نرخ بازدهی مورد انتظار از سرمایه گذاری) را در مخرج فرمول گذاشته و در نهایت ارزش فعلی سودهای تقسیمی دوره های آتی بدست می آید.

به طور مثال یک تحلیل گر سود تقسیمی شرکت الف را برای 4 دوره آتی به ترتیب به مقدار 100، 95، 110 و 115 تومان پیش بینی میکند. قیمت سهم با فرض نرخ بازدهی مورد انتظار (K) در سالهای آتی یکسان و به میزان 25 درصد است. جایگذاری موارد فوق در فرمول مانند شکل زیر است.

بنابراین ارزش فعلی سودهای نقدی پیش بینی شده برای 4 دوره بعد 244 تومان است اما نکته مهم این است که در انتهای دوره چهارم باز هم سود تقسیمی وجود دارد و میبایست ارزش آن را حساب کرد. در اینجا به دلیل اینکه مسئله به سادگی بیان شود و موجب سردرگمی نشود از ذکر آن خود داری شده است. برای اینکه از محاسبات ریاضیات مالی و ارزش زمانی پول مطلع شوید پیشنهاد می شود مقاله زیر را مطالعه کنید.

ارزش گذاری بر مبنای مدل جریان نقدی آزاد (FCF)

یکی دیگر از مدل های ارزش گذاری سهام، مدل جریان نقدی آزاد یا (FCF) Free Cash Flow است. معمولا زمانی از این مدل برای محاسبه ارزش سهام یک شرکت استفاده می‌شود که:

• شرکت سود نقدی سهام پرداخت نمی‌کند یا سود پرداختی، متناسب با سودآوری شرکت نیست.
• جریان نقدی آزاد، شاخص مناسبی برای محاسبه سوددهی شرکت است.
• ارزش‌گذاری از نگاه سهامدار عمده در حال انجام است.
• سرمایه‌گذار مالکیت کنترلی در شرکت دارد و در سیاست‌های شرکت ازجمله تقسیم سود تأثیرگذار است.

فرمول گفته شده در بخش قبل نیز برای این روش به کار برده میشود با این تفاوت که به جای سود تقسیمی که در صورت قرار میگیرد، جریان نقدی آزاد (FCF) قرار داده میشود.

جریان نقدی آزاد خود به دو مورد تقسیم می‌شود:

جریان نقدی آزاد شرکت یا (FCFF) Free Cash Flow to the Firm

جریان نقدی آزاد شرکت، جریان نقدی باقیمانده قابل‌توزیع پس از پرداخت هزینه‌های عملیاتی و سرمایه‌ای شرکت، تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی برای همه سرمایه‌گذاران یک شرکت اعم از وام‌دهندگان و سهام‌داران است.

از آنجا که پرداخت‌های بهره و اثرات اهرمی در محاسبه FCFF مورد توجه قرار نمی‌گیرند، از FCFF به عنوان جریان نقدی غیر اهرمی نیز یاد می‌شود.

جریان نقدی آزاد صاحبان سهام یا (FCFE) Free Cash Flow to Equity

در واقع همان جریان نقدی آزاد شرکت است که مخارج بدهی شامل پرداخت‌های مربوط به بهره و اصل بدهی از آن کسر شده، به همین دلیل به آن جریان نقدی آزاد اهرمی نیز گفته می‌شود.

این روش بیانگر این است که در نهایت چه میزان وجه نقد برای سهام‌داران شرکت در دسترس است. در تنزیل جریانات نقدی صاحبان سهام باید از بازده مورد نظر سهام استفاده کرد. جریان نقدی آزاد سهامداران طبق رابطه زیر محاسبه می‌شود:

نکته قابل‌توجه این است که اگر شرکت دارای سهام عادی به‌عنوان تنها منبع سرمایه باشد، FCFF و FCFE آن شرکت برابر خواهد بود.

استفاده از جریان نقدی آزاد یا FCF برای محاسبه ارزش ذاتی سهام برای حالت‌های تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی زیر مناسب است:

• شرکت سود تقسیمی نداشته باشد.
• سود تقسیمی شرکت صفر نیست، اما بسیار کم یا بیشتر از جریان نقدی آزاد صاحبان سهام است.
• سرمایه‌گذار مالکیت کنترلی در شرکت دارد و در سیاست‌های شرکت ازجمله تقسیم سود تأثیرگذار است.

ارزش گذاری نسبی

روش ارزش گذاری نسبی یا روش ضرایب قیمت، رایج‌ترین مدل های ارزش گذاری سهام شرکت‌هاست. در ارزش گذاری نسبي، ارزش یک دارایی با توجه به قیمت‌گذاری دارایی‌های مشابه انجام می‌شود.

متدوال‌ترین مدل های ارزش گذاری نسبی که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• نسبت قیمت به سود هر سهم یا P/E
• نسبت قیمت به ارزش دفتری یا P/BV
• نسبت قیمت به فروش یا P/S

به عنوان مثال، اگر نرخ بهره بدون ریسک (نرخ بهره بانکی) را معادل سالیانه ۲۵ درصد در نظر بگیریم، در این صورت دوره بازگشت سرمایه ۴ سال خواهد بود و بدین معناست که سرمایه‌گذار پس از گذشت ۴ سال سودی معادل اصل سرمایه خود را دریافت کرده است. نسبت P/E هم مفهومی مشابه با همین توضیحات دارد و می‌توان در این شرایط P/E مورد انتظار بازار را ۴ در نظر گرفت.

حال فرض کنید بخواهیم با استفاده از روش P/E ارزش فعلی سهام یک شرکت را محاسبه کنیم. اگر سود هر سهم شرکت ۲۵۰ تومان اعلام شده باشد، خواهیم داشت:

یعنی با توجه به شرایط، قیمت تعادلی این سهم ۱۰۰۰ تومان ارزش گذاری می‌شود.

نسبت P/E انواع مختلفی دارد که میتوان به P/E ttm یا گذشته نگر و P/E forward اشاره کرد. شما میتوانید نسبت P/E گذشته نگر را در سایت TSETMC برای هر شرکت مشاهده کنید.

نسبت P/BV هم نسبت قیمت به ارزش دفتری سهام است. برای محاسبه ارزش دفتری سهام از ترازنامه شرکت استفاده میکنیم و حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد برگه های سهم تقسیم کرده و ارزش دفتری را محاسبه میکنیم. سپس نسبت قیمت به ارزش دفتری را برای این سهام محاسبه میکنیم.

نسبت P/S نیز همان نسبت قیمت به فروش است که در صفحه TSETMC در باکس وسط نیز قابل مشاهده است. برای محاسبه این نسبت کافی است که مقدار کل فروش شرکت را بر تعداد سهام تقسیم کرده و در نهایت قیمت را بر این مقدار تقسیم کنید.

کشف قیمت واقعی با عرضه گندم خوراکی در بورس کالا

از مزایای اصلی عرضه گندم در بورس کالای ایران شفافیت قیمت و کیفیت مناسب است، به‌طوری‌که خریداران به واسطه عرضه محصول در بورس از لحاظ کمی و کیفی با خیال راحت‌تری به عرضه‌هایی که از طریق بورس انجام می‌شود، روی می‌آورند.

از مزایای اصلی عرضه گندم در بورس کالای ایران شفافیت قیمت و کیفیت مناسب است، به‌طوری‌که خریداران به واسطه عرضه محصول در بورس از لحاظ کمی و کیفی با خیال راحت‌تری به عرضه‌هایی که از طریق بورس انجام می‌شود، روی می‌آورند.

مدیر‌عامل کارگزاری اقتصاد بیدار امروز در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا به عرضه گندم خوراکی شرکت بازرگانی دولتی در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: گندم یک کالای استراتژیک بوده و در انحصار شرکت بازرگانی دولتی ایران قرار دارد و هرساله طبق روال، این گندم توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران به‌صورت تضمینی بین کارخانه‌های آرد توزیع می‌شد.

حسن رضایی‌پور خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه بازرگانی این محصول چه در داخل و چه در خارج از بورس عموماً در دست شرکت بازرگانی دولتی ایران است و از آنجا که بعد از دادن سهمیه به کارخانه‌های آرد، بخش مازاد آن عرضه می‌شود؛ لذا تصمیم گرفته شد تا این میزان از طریق بورس کالا عرضه شود تا کشف قیمت واقعی برای این محصول صورت بگیرد.

وی به مزایای عرضه گندم خوراکی در بورس اشاره کرد و افزود: نخستین و مهم‌ترین مزیت عرضه گندم در بورس شفافیت قیمت است به‌طوری‌که می‌توانند قیمت تمام‌شده خود را با قیمت بازار مقایسه کنند و خریداران به واسطه وجود بورس از لحاظ کمی و کیفی با خیال راحت‌تری به عرضه‌هایی که از طریق بورس انجام می‌شود روی آورند.

رضایی‌پور ادامه داد: شرکت بازرگانی دولتی ایران در سال 89 گندم خوراکی را از طریق بورس به فروش رساند و بخش عمده‌ای از فعالان را به سمت بورس کشاند از آن پس تمامی فعالان این بخش چه با واسطه و چه بی‌واسطه روند معاملات را پیگیری می‌کنند و کارگزاری‌ها هم وظیفه دارند زمانی که کالایی عرضه می‌شود به فعالان بخش اعلام کنند.

وی در پایان تصریح کرد: بعد از عرضه گندم در سال 89، شرکت بازرگانی دولتی بخشی از عرضه گندم را به سمت بورس سوق داد که با از سرگیری عرضه این محصول در بورس کالا، آمارهای قابل اتکایی برای مسئولان، عرضه‌کننده و خریداران استخراج می‌شود.

شرکت بازرگانی دولتی ایران طی هفت ماهه ابتدایی امسال ١١٤ هزار تن گندم دروم به بورس کالا عرضه کرده که تنها ١١ هزار و ٥٠٠ تن آن به فروش رفته و علاوه بر آن با عرضه ١٢ هزار تن گندم خوراکی طی یک ماهه اخیر ٩ هزار و ٥٠٠ تن مورد معامله قرار گرفته که ارزشی بیش از ٨٦ میلیارد ریال دارد./