بازار مالی
حقوق مالی
بورس اوراق بهادار
در یک تقسیم بندی کلی دیگر، بازار سرمایه ای ایران از نظر شرایط شرکت ها، به دو بازاربورس اوراق بهادار و فرابورس طبقه بندی می شود. در زیرمجموعه بازار بورس اوراق بهادار و فرابورس بخش بندی دیگری وجود دارد که حضور در هر کدام از آنها شرایط و ضوابط خود را داراست. در این مطلب به بخش بندی بازار بورس اوراق بهادار و شرایط عمومی و اختصاصی هر کدام پرداخته می شود.
بازار سرمایه پلی است، که پس انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد مانند شرکت ها یا دولت ها را، به واحدهای سرمایه گذاری که بدان نیازمندند، انتقال می دهد. بنابراین بازار سرمایه، واحدهای پس انداز و سرمایه گذاران را با یکدیگر ارتباط می دهد. از سوی دیگر، سازوکارهای تعبیه شده در این بازار، از طریق بازار ثانویه چیست و چه کاربردی دارد؟ رشد حجم پس انداز و سرمایه گذاری، رشد اقتصادی را تسریع می کنند.
استفاده از بازار سرمایه برای تأمین مالی مخارج دولت نیز، از جمله قدیمی ترین و متداول ترین شکل مبادلات مالی است. اتکای دولت ها به بازار سرمایه در اغلب اقتصادهای مدرن نه تنها از این جهت مهم است که دولت ها غالباً اوراق بدهی منتشر می کنند تا بخش عمده هزینه های خود را تأمین مالی نمایند، بلکه استقراض دولت غالباً حجم عظیمی از کل وجوه عرضه شده در بازار توسط وام دهندگان را جذب می کند.
اصطلاحات پرکاربرد دربورس
در بازار بورس مفاهیمی وجود دارد که بر پایه آن ها فعالیت ها انجام میشود و با اطلاع بودن از آنها میتواند مسیر حرکت را برای معامله گران عزیز هموار تر کند ، زیرا بدیهی است که وقتی انسان وارد کاری میشود هر چقدر نسبت به آن کار اطلاعات بیشتری داشته باشد ،میتواند که در آن کار موفق تر باشد ، پس در مسیر آموزش برای بورس کوتاهی نکنید و این مسیر را به طور کامل ادامه دهید.
انواع بورس
کلمه بورس در میان مردم با بازار سهام اجین شده است به طوری که عموم مردم گمان میکنند که بورس به معنی بازار سهام است .در حالی که بورس دارای انواعی است و بورس سهام فقط یکی از انواع بورس میباشد .از اینرو به طور اجمال به انواع بورس خواهیم پرداخت .
بورس کالا
بورس کالا، بازار منسجمی است که عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه میکنند. در این بازار، کالای مربوطه ، پس از قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه میشود.برای معامله در این بازار نیازمند به دریافت کد بورسی جداگانه هست.
بورس اوراق بهادار
سهام شرکت هایی که در سازمان بورس ثبت شده اند را در بورس اوراق بهادار معامله میکنند .تنها شرکت هایی میتوانند در بورس ثبت شوند که از شفافیت مالی بسیار بالایی برخوردار باشند والا به رده های پایین تر بورس خواهند رفت .
فرابورس
شرکت هایی هستند که شفافیت مالی کاملی ندارند ، در صورتی که یکی از مهم ترین ویژگی شرکت ها برای ثبت در بورس اوراق بهادار ، شفافیت مالی بالاست ولی وقتی که شفافیت مالی بالا نیست شرکت ها وارد فرابورس میشوند
بورس انرژی
بورس انرژی، بازار معاملات حامل‌های انرژی را پشتیبانی میکند و با نظارتی خوب، انجام معاملات را تسهیل میکند و برای همه اعضا، شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای متقاضی، دسترسی غیر تبعیض‌آمیز را فراهم میکند. از جمله مزایای پذیرش و معامله در بازار بورس انرژی میتوان به معافیت مالیاتی اشاره کرد
انواع شرکت ها
شرکت ها برحسب نوع مالکان خود به دو دسته سهامی عام و سهامی خاص تقسیم میشوند.
شرکت های سهامی عام
شرکت هایی که در سازمان بورس ثبت شده و سهام آنها مورد معامله عموم مردم واقع میشود و در واقع عموم مردم به اندازه سهامی که از این شرکت ها خریداری کرده اند ،مالکان شرکت هستند
شرکت های سهامی خاص
شرکت هایی که در سازمان بورس ثبت نشده و به نوعی شخصی هستند و مالکیت آنها نزد افرادی معین است.
انواع سرمایه گذاران در بازار سرمایه
بازار سهام معامله گرانی متشکل از حقوقی وحقیقی دارد که هریک به طور اجمال توضیح داده خواهد شد .
معامله گران حقیقی
افرادی هستند که بیشتر به امید بازار ثانویه چیست و چه کاربردی دارد؟ انتفاع از سرمایه گذاری اقدام به خرید و فروش میکنند ، که میتوانند جزء سهام داران کلان یا خرد باشند.در واقع به اشخاص وافراد حقیقی که در بازار بورس معامله میکنند گفته میشود .
معامله گران حقوقی
افرادی هستند که به واسطه وسعت بالایی که در عرصه معاملاتی و منابع مالی دارند میتوانند تاثیرات زیادی در مسیر حرکت سهم ها و بازار داشته باشند. که شامل بانک ها و شرکت های بیمه و شرکت های بازنشستگی و کارگزاری ها و. است
سال مالی شرکت ها و نماد ها در بورس
سال مالی اکثر شرکت های سازمان بورس با شروع سال بورسی شروع میشود و با پایان یافتن سال و در اسفند ماه سال مالی این شرکت ها تمام میشود ، حال سال مالی به این معناست که بعد از گذشت یک دوره یک ساله فعالیت یک شرکت در سازمان بورس، اطلاعاتی از جریانات مالی خود به سازمان بورس میدهد
صورت های مالی شرکت های بورسی
این صورت های مالی شرکت ها تاثیر زیادی در تصمیم گیری سرمایه گذاران دارد و میتواند سرنوشت های گوناگونی برای معامله گران ایجاد کند ، این صورت حساب مالی شامل این موارد است : تراز نامه ، صورت حساب سود و زیان ، صورت حساب سود و زیان جامع ، صورت جریان وجوه نقد
مجامع شرکت های بورسی
گرد همایی سهام داران یک شرکت واتخاذ تصمیم برای شرکت را مجمع گویند، که بیشترین قدرت یک شرکت در این مجمع نمایان میشود .مجمع دارای انواع مختلفی است.
مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت های بورسی
این جلسه مجمع باید حداقل با حضور نصف به علاوه یک نفر از سهامداران دارای رای در شرکت تشکیل شود تا رسمیت داشته باشد مگر در موارد خاص که نیاز به افراد بیشتری باشد.
مجمع عمومی فوق العاده شرکت های بورسی
این جلسه مجمع باید حداقل با حضور بیش از نصف افرادی از سهامداران باشد که دارای رای هستند و در این صورت معتبر است و در این جلسه در باره انحلال شرکت یا تصویب قوانین جدید و تنظیم اساس نامه وافزایش سرمایه شرکت صحبت میکنند.
تحلیل بنیادی در بورس
یکی از مهم ترین روش های تحلیل در بازار های مالی جهان تحلیل بنیادی است . برسی شرایط اقتصادی و سیاسی و شرایط مالی شرکت و کشور از اصلی ترین اقدامات یک تحلیل گر بنیادی است . این افراد، معتقد هستند که هر سهم در هر زمان یک ارزش ذاتی واقعی دارد و اگر این ارزش ذاتی را پیدا کنند یکی از بهترین راه ها برای سرمایه گذاری و یا عدم سرمایه گذاری در هر شرکت ،مشخص میشود. این یکی از روش های بسیار کاربردی برای سرمایه گذاری محسوب میشود.
تحلیل تکنیکال در بورس
یکی دیگر از روش های بسیار کاربردی در تحلیل شرکت های بورسی ، روش تحلیل تکنیکال است .افرادی که به این روش تحلیل میکنند معتقد هستند که میتوان با تحلیل گذشته یک سهم ، آینده آن سهم را تشخیص داد و با ابزار های مختلفی ریاضی که در نمودار بورس تعبیه شده است ،این کار را انجام میدهند.
پرتفوی سهام و مزایای آن
بعد از ثبت نام در سامانه سجام و عضویت در سازمان بورس و احراز هویت و انجام معامله در بستر معاملاتی ، صفحه ی نمادهای خریداری شده در بستر معاملاتی معامله گر، مشاهده خواهد شد که به آن ،صفحه پرتفوی شخصی میگویند. در این صفحه میتوانید تمام شرکت هایی که در بورس هستند را جستوجو کنید و اطلاعات معاملاتی آن را ببینید و از جریانات معاملاتی آن آگاه شوید تا اینکه بتوانید آن را تحلیل کنید و برای خرید یا فروش آن اقدام کنید. در این صفحه فرد معامله گر میتواند برای خود سبد معاملاتی را ترسیم کند این ترسیم سبد معاملاتی به اوکمک میکند که از هر صنعت یک سهم داشته باشد و اگر صنعتی وارد ضرر شد با سود صنعت های دیگر ضرر خود را جبران و یا حتی درصد سود خود را بالاتر ببرد.
انواع بازار سهام
بازارسهام به اعتبار اینکه زمان معامله و طرفین معامله چه کسانی هستند به دو دسته بازار اولیه سهام و بازار ثانویه سهام تقسیم میشوند که برای هریک توضیح مختصری خواهد آمد .
بازار اولیه
شرکت هایی که قصد فروش سهام خود و درآمد زایی مستقیم را داشته باشند ، ابتدا با هماهنگی سازمان بورس ،اوراق بهادار خود را ازطریق بانک به فروش میگذارند و پول این فروش مستقیم به حساب شرکت واریز میشود و بورس واسطه این معامله نخواهد بود،این کار پذیره نویسی نام دارد و به این بازار نیز بازار اولیه میگویند
بازار ثانویه
بعد از این مرحله سهام یک شرکت برای اولین بار در سازمان بورس عرضه میشود البته به تعداد محدود ،که از آن به عرضه اولیه تعبیر میشود.در روز های بعدی سهام این شرکت مانند سایر شرکت ها معامله میشود ،به این بازار ثانویه میگویند.
انواع ارزش هر سهم در بازار بورس
سهام موجود در بازار بورس علاوه بر قیمتی که در معاملات روزانه دارند ،قیمت ها و ارزش های دیگری هم از جهات دیگر شامل حال آنها میشود . به طور مختصر به این ارزش ها پرداخته خواهد شد .
ارزش ذاتی
درصد سود و زیان ، دارایی ها و اموال در فضای خارج از بورس، افزایش سرمایه ها و میزان رشد شرکت ،که در تحلیل بنیادی شرکت ها مورد بررسی قرار میگیرد، میتواند ارزش ذاتی یک سهم را بدست آورد. با توجه به این مسائل است که تحلیل گر بنیادی میتواند متوجه شود که اگر ارزش یک شرکت 100 میلیارد است ولی در بازار باقیمت 50 میلیارد در حال معامله شدن است، یعنی این شرکت با 50 درصد دارایی اش در حال معامله است و در آینده رشد 100 درصدی خواهد داشت .
ارزش بازار
همان قیمتی است که در بازار در حال معامله ودر تابلو بازار مشاهده میشود .این قیمت بر اساس عرضه و تقاضای روزانه هر سهم مشخص میشود که گاهی بیشتر از ارزش واقعی سهم است وگاهی کمتر از ارزش واقعی آن و البته برخی سهام به اندازه ارزش واقعی خود معامله میشوند.
ارزش اسمی
ارزش اسمی یک سهم، قیمتی است که عرضه اولیه سهام شرکت براساس آن قیمت انجام میشود. ارزش اسمی هر سهم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ایران، یک هزار ریال است. مبلغ ارزش اسمی، بر روی برگه‌های سهام درج میشود. کل سرمایه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و ارزش اسمی هریک از سهام، به علاوه تعداد سهامی سهامدار در اختیار دارد، بر روی برگه سهام درج شده است.
ارزش اسمی اوراق قرضه در کشورهای خارجی معمولاً 100 یا یک هزار دلار است؛ اما سهام معمولاً ارزش اسمی نداشته یا ارزش اسمی کمی مثلاً یک سنت برای هر سهم دارند. ارزش روز اوراق قرضه یا مشارکت در بازار ممکن است کمتر یا بیشتر از ارزش اسمی آن باشد. عواملی نظیر نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه در محاسبه ارزش آن اثرگذار است. از نظر حقوق سهامداران، ارزش اسمی ارتباط کمی با قیمت سهام بازار دارد. در ایران ارزش اسمی هر سهم یک هزار ریال یا ۱۰۰ تومان است و معمولاً اختلاف قابل‌توجهی با ارزش بازار سهام دارد.
قالب طلایی ،قالبی است که میتواند اطلاعات مفیدی را به هر فیلتری اضافه کند اطلاعاتی مانند :ورود پول حقیقی،ورود پول هوشمند ،سطح حمایتی و قدرت خریدار به فروشند .قالب طلایی فقط همراه فیلتر اکسیر، فیلتر بی نظیر و فیلتر شاهکار ارائه میشود.
ارزش دفتری
در قیمت های دفتری وقتی کل دارایی ها را از بدهی ها کم کردیم داریی سهام داران را به دست می آوریم و آن را تقسیم بر تعداد برگه سهم ها میکنیم و ارزش دفتری هر برگه سهم را به دست می آوریم .
حق تقدم در بازار بورس
وقتی شرکتی میخواهد افزایش سرمایه بدهد و تعداد برگه سهم های خود را بیشتر کند طبق قانون و حق شفعه ،که در فقه هم به آن اشاره شده است ، اول به سهامداران شرکت خود اجازه خرید را میدهد و این افراد ،نسبت به باقی مردم اولویت دارند و میتوانند با پرداخت هزینه ای جزیی که همان ارزش اسمی سهام اضافی شده است،سهام جدید را به پرتفوی خود اضافه کنند و اگر مایل نبودند که از حق تقدم خود استفاده کنند، این حق تقدم به غیر سهامداران فروخته میشود و بهای حق تقدم را به فرد سهامدار میدهند .
نماد معاملاتی
سازمان بورس برای هر شرکتی که در سازمان بورس، ثبت میشود ،حرفی را به عنوان نماد انتخاب میکند و در دسته مربوط قرار میدهد که به اسامی همراه با پیشوند شرکت ها ،نماد معاملاتی میگویند ، به طور مثال برای شرکت های شیمیایی در اول نمادشان حرف (ش) و در گروه خودرویی اول نمادشان (خ) و در گروه واسطه گری اول نمادشان حرف (و) می آید و. مثلا شبندر – خرینگ و .
وضعیت نماد
هر نماد با توجه به قابل معامله بودن و نبودن به دو دسته باز و بسته تقسیم میشود .یعنی یک نماد میتواند به دلایل مختلف مثل افشای اطلاعات با اهمیت ،با وضعیت بسته روبه رو شود .در مجموع اصل این است که نماد ها باز باشند وقابل معامله ،ولی گاهی به دلایل مختلف نماد بسته میشود .
صف خرید و صف فروش
اگر خریداران بیشتر از فروشندگان باشند به طوری که با فروش همه فروشندگان باز هم خریدار وجود دارد و در مقابل فروشنده ای یافت نمیشود که سهام بفروشد ،صف خرید ایجاد میشود .وبالعکس اگر فروشندگان از خریداران بیشتر باشند به طوری که با خرید همه خریداران بازهم فروشنده باقی مانده باشد ،صف فروش شکل میگیرد .
گره معاملاتی
گره معاملاتی به معنی توقف معامله در سهمی به دلیل صف فروش یا صف خرید شدن سهم ،میباشد.اگر این گره به مدت 5 روز باقی باشد و میزان معامله در این روزها کمتر از حجم مبنا باشد ،سهم بسته میشود و پس از مدتی سهم بدون دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد . در مرحله پیش گشایش، با دامنه نوسان دو برابری روز قبل برای کشف قیمت معامله میشود وپس از مرحله پیش گشایش دامنه نوسان را با قیمت پایانی معاملات پیش گشایش معامله میکنند.
EPS در بورس
سود پیش بینی شده و سود های تحقق یافته هر سهم که در سال جاری یا پایان سال مشخص میشود را با این علامت(eps) روی تابلو سهم نشان میدهند. که با این علامت میشود تشخیص داد که تا پایان سال این سهم تا چه مقدار بازدهی خواهد داشت .
بازار سرمایه
بازار سرمایه، (به انگلیسی: Capital market) به بازارهای مالی جهت خرید و فروش اوراق قرضه یا اوراق بهادار، با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی های بدون سررسید، اطلاق می شود.در معمول ترین تقسیم بندی، بازار سرمایه از نظر مرحله عرضه اوراق بهادار، به دو بازار اولیه (بازار دست اول) و ثانویه (بازار دست دوم) تقسیم می شود.
بازار مالی
حقوق مالی
بورس اوراق بهادار
در یک تقسیم بندی کلی دیگر، بازار سرمایه ای ایران از نظر شرایط شرکت ها، به دو بازاربورس اوراق بهادار و فرابورس طبقه بندی می شود. در زیرمجموعه بازار بورس اوراق بهادار و فرابورس بخش بندی دیگری وجود دارد که حضور در هر کدام از آنها شرایط و ضوابط خود را داراست. در این مطلب به بخش بندی بازار بورس اوراق بهادار و شرایط عمومی و اختصاصی هر کدام پرداخته می شود.
بازار سرمایه پلی است، که پس انداز واحدهای اقتصادی دارای مازاد مانند شرکت ها یا دولت ها را، به واحدهای سرمایه گذاری که بدان نیازمندند، انتقال می دهد. بنابراین بازار سرمایه، واحدهای پس انداز و سرمایه گذاران را با یکدیگر ارتباط می دهد. از سوی دیگر، سازوکارهای تعبیه شده در این بازار، از طریق رشد حجم پس انداز و سرمایه گذاری، رشد اقتصادی را تسریع می کنند.
استفاده از بازار سرمایه برای تأمین مالی مخارج دولت نیز، از جمله قدیمی ترین و متداول ترین شکل مبادلات مالی است. اتکای دولت ها به بازار سرمایه در اغلب اقتصادهای مدرن نه تنها از این جهت مهم است که دولت ها غالباً اوراق بدهی منتشر می کنند تا بخش عمده هزینه های خود را تأمین مالی نمایند، بلکه استقراض دولت غالباً حجم عظیمی از کل وجوه عرضه شده در بازار توسط وام دهندگان را جذب می کند.
اوراق صکوک چیست و چطور آنرا بخریم؟
آیا می دانید اوراق صکوک چیست و انواع آن کدام است؟ اگر نمی دانید اوراق صکوک چیست و چطور می توانید آن را خریداری کنید، بهتر است تا انتها با کد بورسی همراه بمانید، چرا که به زبان ساده به این پرداخته ایم که اوراق صکوک چیست و چطور قادریم انواع آن را خریداری کنیم و سود کسب کنیم. لذا همه چیز درباره اوراق بازار ثانویه چیست و چه کاربردی دارد؟ صکوک را در این مطلب به صورت رایگان یاد بگیرید.
اوراق صکوک چیست؟
صکوک در حقیقت یک ابزار مالی به حساب می آید که در اقتصادهای اسلامی مورد استفاده قرار می گیرد و به نوعی جایگزین اوراق قرضه محسوب می شود. واژه عربی صکوک جمع واژه “صک” است که به صورت چک یا cheque وارد زبان انگلیسی نیز شده است. به صورت کلی می توان صکوک را اوراق قرضه اسلامی دانست. در جهان به منظور تامین مالی پروژه های بزرگ از اوراق قرضه بهره می گیرند. با استفاده از این اوراق افراد فقط در سود حاصل از این پروژه ها سهیم خواهند شد و در تصمیم گیری ها هیچ گونه دخالتی نمی توانند داشته باشند.
از آن جایی که دین اسلام این گونه فعالیت ها را ربایی می داند، این اوراق در بازارهای اسلامی استفاده نمی شود! لذا ابزارهای تامین مالی اسلامی طراحی شدند و در حال حاضر شرکت ها در راستای تامین مالی خود از این ابزارها که به آن ها صکوک می گویند، استفاده می نمایند. بنابراین تا اینجا متوجه شدیم که به ابزارهای مالی اسلامی صکوک می گویند. صکوک جمع کلمه صک به معنی سند و سفته می باشد و در واقع کلمه چک در جابجایی بین زبان های انگلیسی و عربی از آنجا که در الفبای عربی حرف چ وجود ندارد، در آخر به شکل صک درآمده و به همین نام شهرت پیدا کرده است.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
ابزارهای مالی اسلامی به صورت معمول مبتنی بر یک دارایی فیزیکی ساخته می شوند، اجازه انتشار این اوراق مبتنی بر دِین هم وجود دارد. این اوراق منابع مالی را با پشتوانه ترازنامه و دارایی های فیزیکی شرکت های خاص جذب می کنند. در حقیقت با خرید این اوراق واقعا در یک پروژه شریک خواهید شد. این ابزار هم برای صاحبان اوراق و هم برای صاحب پروژه از منافع متقابلی برخوردار است. در این مقاله قصد داریم با صکوک و جزئیات آن بیشتر آشنا شویم و ببینیم چه فرق هایی بین آن و اوراق قرضه معمولی وجود دارد.
انواع اوراق صکوک در ایران
اوراق قرض الحسنه : اوراق قرض الحسنه طبق قرارداد قرض و بدون بهره منتشر می شوند. طی این قرارداد، ناشر به اندازه ارزش اسمی اوراق به دارندگان بدهکار می باشد. در تاریخ سررسید این مقدار می بایست پرداخت شود. به صورت معمول دولت ها و موسسات خیریه برای انجام طرح های عام المنفعه از این اوراق استفاده می نمایند.
اوراق اجاره : اوراق اجاره که به آن صکوک اجاره نیز می گویند، در واقع اوراق بهاداری هستند که به تامین مالی بنگاه های تولیدی و خدماتی کمک شایانی دارند. با استفاده از این اوراق حق استفاده از یک دارایی و یا منافع آن به بانی یا همان مصرف کننده انتقال می یابد. در حقیقت بانی با پرداخت اجاره بها می تواند از دارایی های مالک بهره مند شود.
اوراق مساقات : این نوع صکوک مثل صکوک مزارعه می باشد که در ادامه معرفی می کنیم، البته با این تفاوت که منحصر به باغداری است. ناشر این اوراق، پس از جمع آوری وجه لازم به منظور خرید باغات به نمایندگی از طرف مالکان اوراق با باغبانان قرارداد مساقات می بندد تا آن ها روی باغ کار کنند و در نهایت محصول کسب شده را با هم تقسیم نمایند. در این روش دارندگان اوراق به صورت مشاع مالک باغ هستند.
اوراق مضاربه : مضاربه عقدی است که فقط در حوزه تجارت کارایی دارد و به معنی تجارت با سرمایه شخص دیگر می باشد. دقیقا مثل این است که شما مالک یک دارایی یا سرمایه باشید و آن را به شخص دیگری بدهید تا با سرمایه شما کار نماید و شما سهم معینی از سود فعالیت تجاری را دریافت نمایید. این را در نظر داشته باشید که این سود بسته به نوع فعالیت تجاری متغیر است و در پایان دوره مشخص خواهد شد.
اوراق منفعت : این اوراق کارایی مختلفی دارد؛ یکی واگذاری منافع آینده دارایی های بادوام و دیگری واگذاری خدماتی در آینده است. در حقیقت صکوک منفعت، اوراقی هستند که بیانگر مالکیت دارنده آن بر مقداری معین از خدمات و یا منافع آینده از یک دارایی است. دقیقا مثل این است که شما مبلغی پول برای خرید این اوراق می پردازید تا در آینده بتوانید در یک هتل معین برای مدت مشخص اقامت داشته باشید. این اوراق در بازار ثانویه نیز مورد معامله قرار می گیرند، بنابراین نگرانی از لحاظ نقدشوندگی آن نباید به خودتان راه دهید.
اوراق مرابحه : ماهیت این صکوک بدین شکل است که یک فروشنده کالا همه هزینه های که برای خرید، حمل و نقل و نگهداری یک کالا یا دارایی کرده است محاسبه کرده و در ادامه قیمت را با درصدی از سود به اطلاع مشتری می رساند. با خریداری این اوراق به صورت مشاع مالک دارایی یا دِین خواهید شد که در قرارداد ذکر شده است.
این اوراق بازدهی ثابتی به دارندگان خود می دهند و امکان خرید و فروش در بازار ثانویه را نیز خواهند داشت. اوراق مرابحه تامین مالی، اوراق مرابحه تامین نقدینگی، اوراق تشکیل سرمایه شرکت های تجاری و اوراق مرابحه نقدی نمونه ای از انواع اوراق مرابحه به حساب می آیند که می توانید با توجه به نیاز و قصدی که از خرید صکوک دارید، بهترین نوع آن را برای خود انتخاب کرده و آن را خریداری کنید.
اوراق مزارعه : اسم این اوراق از سه حرف اصلی زرع گرفته شده است که به معنی کاشتن و زراعت است. در طول این قرارداد یک زمین برای مدتی مشخص به شخص دیگری سپرده خواهد شد تا در آن زراعت کند و آن چیزی که به دست می آید را با هم تقسیم کنند. حال این طور فرض کنید شما قصد خریداری زمینی را دارید تا در آن زراعت شود، ولی پول کافی برای خرید زمین را ندارید، لذا این اوراق را انتشار می دهید و وجوه کافی برای خرید زمین در اختیارتان قرار خواهد گرفت. کسانی که این اوراق را از شما می خرند، به صورت مشاع مالک زمین هستند و در سود سهیم خواهند بود.
اوراق رهنی : اوراق رهنی، صکوکی به حساب می آیند که به وسیله ناشر مطالبات رهنی انتشار پیدا می کنند. مطالبات رهنی می تواند شامل مطالبات مدت دار اشخاص حقوقی باشد. مانند مطالبات ناشی از قرارداد اجاره به شرط تملیک و مواردی از این دست.
اوراق استصناع : استصناع به معنی سفارش ساخت چیزی را دادن است و از سه حرف صنع گرفته شده است. در عقد استصناع شخص با تولید کننده ای قرارداد تنظیم می کند که یک چیز مشخصی را در زمان مشخصی برایش بسازد و در قبال این کار مبلغی پول می پردازد. اوراق استصناع به منظور تامین پول لازم جهت ارسال سفارش ساخت یک چیز مشخص انتشار می یابند. به صورت معمول در زمان عقد قرارداد کل مبلغ پرداخت نخواهد شد.
اوراق سلف : قرارداد سلف، قراردادی است که برای تامین مالی فروشنده و یا جبران کسری بودجه مورد استفاده قرار می گیرد. در حقیقت با استفاده از قرارداد سلف شما وجه لازم برای تکمیل کالای خود را از مشتری می گیرید و در آینده کالای تکمیل شده را در تاریخ قرارداد به او تحویل می دهید. طی این قرارداد کالاها با قیمتی پایین تر از قیمت نقدی، به خریداران فروخته می شوند. چنانچه قیمت کالا در تاریخ سررسید بالاتر از قیمت توافقی در قرارداد سلف باشد آنگاه اختلاف این دو مبلغ، به عنوان سود شناسایی خواهد شد.
اوراق مشارکت : اوراق مشارکت، صکوکی است که بیانگر مشارکت صاحب آن در یک طرح یا پروژه می باشد و بیانگر مالکیت دارنده آن ها در بخشی از یک دارایی که متعلق به دولت، شرکت های تعاونی یا خصوصی می باشد.
صکوک خرید دِین : اوراق خرید دین، اوراقی محسوب می شوند که از آن ها به منظور خرید مطالبات مدت دار اشخاص حقوقی به جز سلف استفاده می گردد. به عنوان مثال یک بنگاه اقتصادی به منظور رفع مشکل نقدینگی خود می تواند این اوراق را انتشار می یابد و مطالبات مدت دار خود را پایین تر از ارزش اسمی به دیگران به فروش برساند. دیگر اشخاص از اختلاف قیمت خرید و مبلغ دریافتی در سررسید سود به دست می آورند.
اوراق جعاله : جعاله قراردادی است که یکی از طرفین تعهد می کند که در برابر کاری که برای او انجام می شود، مبلغ تعیین شده ای را به کسی که کار را برای او انجام می دهد بپردازد. در حقیقت جاعل این اوراق را برای تامین مبلغ لازم به منظور پرداخت در قبال خدمت انجام شده، منتشر می نماید. در این حالت همه کسانی که اوراق را خریداری می کنند، به صورت مشاع، مالک بخشی از دارایی خواهند بود.
چگونگی خرید و فروش صکوک در ایران
چنانچه کد بورسی فعال داشته باشید، می توانید از طریق پنل کارگزاری خود اوراق صکوک مورد معامله قرار دهید و از سودهای دوره ای این اوارق استفاده نمایید. نمادهای معاملاتی صکوک در بورس ایران با حرف ص شروع می شوند. امروزه از بین نمادهای صکوکی که در بازار سرمایه قابلیت خرید و فروش دارد، می توانیم به نمادهای صایپا، صخود، صشستا و صفارس اشاره داشته باشیم.
خرید اوراق صکوک چه ریسک هایی به همراه دارد؟
با وجود پایین بودن ریسک معامله این اوراق، ولی نمی توان این اوراق را به صورت کامل بدون ریسک دانست. در این بخش ریسک هایی که با خرید و سرمایه گذاری روی این اوراق متحمل می شوید را آورده ایم؛
- ریسک نرخ سود : در صورتی که نرخ سود سپرده بانکی افزایش پیدا کند و دارایی پشتوانه اوراق شاهد افزایش ارزش نباشد، تمایل مردم برای خرید این اوراق کم می شود و در ادامه موجب کاهش ارزش سرمایه تان خواهد شد.
- ریسک کاهش ارزش دارایی : هرچند در شرایط وجود تورم در کشور، این ریسک کمینه می شود ولی همچنان نمی توان آن را در نظر نگرفت. به عنوان مثال چنانچه اوراق صکوک با پشتوانه یک دارایی بر اساس نرخ دلار ۲۵ هزار تومانی خرید یا فروش شود، با افت نرخ دلار به ۲۰ هزار تومان، موجب کاهش ارزش دارایی و نهایتا کاهش ارزش اوراق صکوک خواهد شد.
- ریسک از بین رفتن دارایی : از آنجایی که اوراق صکوک با پشتوانه یک دارایی انتشار پیدا می کنند، در صورت بروز حادثه و صدمه دیدن آن دارایی، ارزش دارایی کاهش پیدا می کند.
مقایسه اوراق صکوک و اوراق قرضه
بنابراین صکوک نوعی ابزار برای تامین مالی می باشد که شرکت ها می توانند با فروش آن به وجوه نقد دسترسی پیدا کنند، ولی تفاوت صکوک و اوراق قرضه چیست؟ حائز اهمیت ترین نکته در مورد صکوک این است که این اوراق مبتنی بر دارایی های فیزیکی و ملموس هستند و دارنده صکوک در حقیقت مالک مشاع یک دارایی مشخص و منافع حاصل از آن است و این در حالی است که اوراق قرضه صرفا گواهی تعهد بدهی است و نشان می دهد صادرکننده به دارنده اوراق قرضه بدهکار است. به جز این، صکوک و اوراق قرضه فرق های دیگری نیز دارند. برای مثال اعتبار صکوک به ارزش دارایی یا دارایی های پشتوانه آن وابسته است، ولی اعتبار اوراق قرضه وابسته به صادرکننده آن است.
همچنین در صکوک امکان افزایش ارزش اصل دارایی و در نهایت افزایش ارزش ورقه صکوک وجود دارد، اما امکان چنین افزایش ارزشی برای اوراق قرضه وجود ندارد. صکوک و اوراق قرضه البته شباهت های بسیاری با هم دارند. شاید حائز اهمیت ترین شباهت در امکان تامین وجوه نقد برای صادرکننده باشد. شباهت دیگر در اینجاست که مثل اوراق قرضه، امکان معامله صکوک در بازار ثانویه وجود دارد، ولی تفاوت آن در این است که معامله اوراق قرضه در بازار ثانویه در اصل خرید و فروش کردن بدهی است و این در حالی است که خرید و فروش اوراق صکوک به معنای معامله مالکیت دارایی یا دارایی های پشتوانه اوراق صکوک می باشد.
نتیجه گیری و کلام آخر
تامین مالی به معنای فراهم آوردن سرمایه برای یک پروژه یا هر نوع موسسه دولتی یا خصوصی است. یکی از انواع رایج تامین مالی، اوراق قرضه است که در کشورهای اسلامی ممنوع است. صکوک به عنوان ابزار جدید برای تامین مالی جایگزین مناسبی برای اوراق قرضه در نظر گرفته شد.
صکوک نوعی دارایی مطمئن به حساب می آید که در زمره اوراق بهادار تضمینی و قابل معامله گروه بندی می شود. در این مقاله ابتدا به این موضوع پرداختیم که اوراق صکوک چیست و در ادامه با شباهت ها و تفاوت های صکوک و اوراق قرضه آشنا شدیم و انواع آن را شناختیم. همچنین با ریسک هایی که با خرید و فروش این اوراق متحمل می شوید نیز آشنا شدیم.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به این پرداختیم که اوراق صکوک چیست و چطور میتوانیم آنرا مورد معامله قرار دهیم.
اگر دوست دارید بدانید اوراق اختیار فروش تبعی چیست بهترین راهنمای شما این مطلب ساده و مختصر است.
به نظر شما خرید اوراق صکوک در شرایط حاضر سود مناسبی به همراه دارد یا خیر؟
مفهوم بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟
علم اقتصاد با وجود تمام بزرگی و گستردگی خود و علیرغم آنچه به نظر می‌رسد علمی ساده است. بازار سرمایه (بازار مالی) مانند بازار پول، بازار بورس، بازار طلا و مسکن، بورس کالا و بورس اوراق بهادار از جمله اصطلاحات رایج در این عرصه هستند. شاید گستردگی همین اصطلاحات در اقتصاد باشد که آنرا پیچیده و سخت جلوه میدهد.
همه ما افرادی را می‌شناسیم یا زندگینامه افرادی شنیده یا دیده‌ایم که موفقیت‌های بزرگی در هر یک از بازارهای بزرگ اقتصادی کسب کرده‌اند و به چهره‌ای ثروتمند، موفق و شناخته شده تبدیل شده‌اند. برای موفقیت در هر یک از این بازارهای مالی ابتدا باید نسب به آنها آگاهی پیدا کرد، پس اجازه دهید در گام اول با مفهموم ابتدایی هر یک از آنها آشنا شویم.
جایگاه بخش مالی در اقتصاد یک کشور:
نظام مبتني بر اقتصاد بازار در سطح كلان به وجود بازارهاي 4 گانه اعتقاد دارد. اين بازارها عبارتند از: بازار كالا، بازار كار، بازار پول و بازار سرمايه. تجزيه و تحليل بازارهاي 4 گانه تعادل عمومي را به اثبات مي‌رساند. دو بازار از بازارهاي ياد شده در ارتباط با بخش مالي مي‌باشد. بخش مالي روي دوم سكه اقتصاد است كه در واقع مكمل بخش واقعي اقتصاد است. بنابراين تعادل بلند مدت و با ثبات هر نظام اقتصادي هنگامي به دست مي‌آيد كه دو بخش مالی و اقتصادی با ارتباطات دروني خود در شرايط تعادلي عمل كنند. بر اين اساس مي‌توان گفت كه بخش مالي تزريق كننده حيات به بخش حقيقي اقتصاد است و منظور از توسعه مالي، توسعه سيستم يا بخش مالي يعني بازارها، نهادها و ابزارهاي مالي مي‌باشد.
ساختار بازار سرمایه کشور:
نهادهاي مهم بازار سرمايه كشور عبارتند از:
1- شوراي عالي بورس
2- سازمان بورس و اوراق بهادار
3- شركت بورس اوراق بهادار
4- شركت بورس كالاي ايران
5- شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه
6- نهادهاي مالي شركت مديريت فناوري بورس تهران
بررسی بازار های مالی در یران و انواع آن:
. بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟
بازار مالی (Financial Market) اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازارها به کار می‌رود. هر بازاری که در آن تجارتی صورت میگیرد یک بازار مالی محسوب میشود. حتی بازارهایی که در آنها تجارت اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ارز، فلزات و مشتقات آنها انجام میشود هم بازار مالی هستند.
. بازار پول چیست؟
یکی از بازارهای مالی، بازار پول است که در آن از هر ابزار یا دارایی با توان نقد شوندگی بالا یا ابزارها و دارایی‌های خرد برای تبادل استفاده میشود. این ابزارها معمولا توسط شرکت‌ها، اشخاص، بنگاه‌های تجاری و شرکت‌ها استفاده میشوند و در واقع نوعی جانشین پول هستند که سررسید کمتر از یک سال دارند.
عدم نیاز به هم‌زمانی دریافت پول و انجام مخارج یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که اشخاص و بنگاه‌ها از بازار پولی استفاده میکنند. از جمله ابزارهای بازار پول میتوان به سپرده‌ها، وام با وثیقه، حواله و بروات اشاره کرد.
» بازارهاي مالي بر پايه معيارهاي متفاوتي قابل طبقه‌بندي هستند «
1- طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي
2- طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار
3- طبقه‌بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي
. انواع بازارهای مالی بر اساس نوع دارايي:
در اين بازار، سهام شركت‌ها كه نشانگر مالكيت دارنده آن در شركت است، دادوستد مي‌شود.
ب) بازار اوراق بدهی
بازاري است كه در آن ابزارهاي با درآمد ثابت (اوراق قرضه) دادوستد مي‌شوند.
ج) بازار ابزارهای مشتق
بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي از كه آن جمله مي‌توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.
انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:
الف) بازار اولیه (Primary Market)
بازار اوليه جايي است كه بنگاه اقتصادي مي تواند در آن دارايي هاي مالي خود را با منابع مالي بلند مدت مبادله كند. در اين بازار منتشر كننده اوراق بهادار اقدام به فروش اين اوراق مي كند تا وجوه مورد نياز خود را تامين كند. دليل اصلي قابليت فروش اين اوراق وجود بازار ثانويه است.
ب) بازار ثانویه (Secondary Market)
در اين بازار اوراق بهاداري كه قبلا منتشر شده مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرند. وجود اين بازار مشاركت‌كنندگان را مطمئن مي‌سازد كه مي‌توانند اوراق بهادار خود را به راحتي به فروش برسانند و مشكلي از نظر تبديل به نقد كردن دارايي‌هاي مالي‌شان نداشته باشند. در مورد اوراق قرضه كه داراي سررسيد مشخصي مي‌باشند، وجود اين بازارها اين امكان را فراهم مي‌آورد تا دارندگان اين اوراق مجبور به نگهداري آنها تا تاريخ سررسيد نباشند. علاوه بر آن بازار ثانويه قيمت سهام جديدي كه قرار است در بازار اوليه عرضه شود را تعيين مي‌كند.
» بازار ثانویه خود به دو زیر بازار تقسیم میشود «
1. بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)
بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام میشود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام میشود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است.
2. بازار فرابورس (Over the Center Market)
بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد. بازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله میشوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند میتوانند در بازار پایه معامله شوند.
تفاوت بازار پول و بازار سرمایه چیست؟
برخلاف تصور بسیاری از افراد، بازار پول و بازار سرمایه یکی نیستند و تفاوت‌های اساسی و چشمگیری به عنوان بازار مالی با هم دارند. همانطور که قبل‌تر اشاره کردیم یکی از بارزترین این تفاوت‌ها این است که بازار سرمایه منحصرا به سرمایه گذاری میان مدت و بلند مدت (یک ساله و بیشتر) می‌پردازد و بازار پول غالبا به خرید و فروش ابزارهای مالی با سررسید کمتر از یک سال محدود است.
دیگر تفاوت بزرگ بازار پول و بازار سرمایه ابزارهای مالی متفاوت آنهاست؛ در حالی که بازار پول از سپرده‌ها، وام با وثیقه، حواله و بروات استفاده میکند، بازار سرمایه از اوراق بهادار (سهام) و اوراق مشارکت استفاده میکند.
بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش و سهام و اوراق قرضه برای بازه‌های زمانی بیش از یک سال و سرمایه گذاری‌های میان مدت و بلند مدت است، در حالی که تمرکز بازار پولی بر سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت کمتر از یک ساله.
بازار طلا یا بورس طلا چیست؟
وقتی به نواسانات بازار سرمایه سکه و طلا بخصوص در سال‌های اخیر نگاه میکنیم و عدم وجود ثبات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی را هم چاشنی آن کنیم، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه عملی عقلانی به نظر می‌رسد.
اما وقتی درباره بازار طلا و سکه و خرید و فروش آنها صحبت به میان می‌آید، اکثر ما تصویری مشخص از آن در ذهن داریم؛ مراجعه به بازار و یا صرافی‌ها برای خرید و فروش طلا و سکه.
در حالی که این کار نه تنها راه معامله و خرید و فروش طلا و سکه نیست، بلکه راه کم ریسک‌تر و مناسب‌تری هم وجود دارد. خرید طلا (صندوق طلا) در بورس یکی از راه‌ها مناسب، به صرفه و کم ریسک برای سرمایه گذاری در این بازار است.
انواع بازارهای مالی بر اساس سررسید تعهدات مالی:
بازار پول بازاري براي دادوستد پول و ديگر دارايي‌هاي مالي جانشين نزديك پول است كه سررسيد كمتر از يكسال دارند. همچنين مي‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهاي مالي كوتاه مدت با ويژگي اندك بودن ريسك عدم پرداخت، نقدشوندگي و ارزش اسمي زياد نام برد.
سهام عادي نوعي ابزار سرمايه‌گذاري است كه نشانگر مالكيت دارنده آن در يك شركت سهامي است و به دو دسته سهام با نام و سهام بينام تقسيم مي شود.
سهام ممتاز نوعي اوراق بهادار است كه دارنده آن نسبت به درآمدها و دارايي‌هاي شركت، حق يا ادعاي محدود و معيني دارد. اين سهام زماني منتشر مي‌شود كه هزينة سهام عادي بالاتر باشد.
اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آنها ناشر متعهد مي‌شود مبالغ معيني (بهره سالانه) را در فاصله‌هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد، اصل مبلغ را بازپرداخت كند.
اوراقي است كه سود علي الحساب دارد و صادركننده اوراق متعهد مي شود اصل پول و سود قطعي را در تاريخ معين پرداخت كند.
بازار ثانویه چیست و چه کاربردی دارد؟
آزمون آنلاین فصل 2 از بخش چهارم (بودجه و امور مالی دولت) | اقتصاد دهم…
تیم مدیریت گاما
آزمون آنلاین اقتصاد دهم انسانی | بخش پنجم | فصل 1: اقتصاد بین الملل
تیم مدیریت گاما
آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل سوم: بازار
تیم مدیریت گاما
سؤالات امتحان نوبت اول اقتصاد پایه دهم رشته انسانی دبیرستان هفده شهریور | دیماه…
آیسان میر فاتحی
سوالات و پاسخ امتحان نوبت دوم اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی دبیرستان حافظ…
آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان شهدای صنعت نفت | دی 1397
سؤالات امتحان نوبت دوم اقتصاد دهم رشته انسانی دبیرستان عفت | شهریور 96
سوالات امتحان ترم اول اقتصاد دهم دبیرستان فرزانگان اقدس مرتضوی | دی 98
فریبا کریمی لقب
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 3: توسعۀ اقتصادی (فصل اول:…
مریم یابنده جهرمی
امتحان نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان رازی | دی 1397
سوال امتحانی بخش اول اقتصاد دهم دبیرستان جام | بخش 1 (فصل ۱ تا 3)
علی افلاکی خسروشاهی
سوالات امتحان نوبت اول اقتصاد پایه دهم | دی 1396
نمونه سوال و جواب اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 1: آشنایی با اقتصاد…
دیدگاه شما